Lögberg - 31.12.1942, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG. FIMTUDAGINN 31. DESEMBER, 1942.
R U F U S
Eflir Grace S. Richmond
XX.
Rúfus hafði nú verið þarna í fjóra daga, og
það var kominn tími til að fara með hann
niður. Frú Ramsey hafði keypt körfu til að
bera hann í, sem var á völtum. Hún var stopp-
uð með dún og fóðruð með silkidúk — ný-
tízku óhóf í gerð og efni. Þegar frú Coon sá
vögguna, versnaði henni um allan helming. Að
kaupa þetta handa munaðarlausu barni, það
náði engri átt. Það hefði þó verið annað hefði
það verið hennar eigið barn. Pat leit öðru
vísi á þetta. Hann var uppalinn við fátækt.
Vaggan hans var úr viði og ruggað með fæt-
inum. En ef frú Ramsey hafði peninga og
ánægju af því að eyða þeim handa þessum
munaðarleysingja, sem var nær dauða en lífi,
hver skyldi þá amast við því. Pat varð áhyggju-
fyllri dag frá degi viðvíkjandi Rúfusi. Hann
spurði um líðan hans svo að segja á klukku-
stundarfresti.
Rúfus stóð í stað, hafði hvorki þyngst né
lézt síðan hann kom. Nancy vissi ekki hvað
fvændi hennar hugsaði um hann, hingað til
hafði hann ekkert sagt. Eins og góðri barn-
fóstru sæmir, hafði ungfrú Schirmer hermt
það eftir lækninum, að þegja. Hún var góð
barnfóstra, þó líkaði frú Ramsey hún ekki
allskostar. Henni fanst hún ekki sýna nógu
mikinn áhuga. Hún hafði auðsjáanlega mikiu
meiri ánægju af frú Ramsey og dr. Bruce
en af sjúklingnum sínum litla. Hún sýndi hon-
um mikla umhyggju, en ekkert fram yfir það,
og enginn sá henni bregða, þó vogin sýndi að
sjúklingurinn stæði í stað.
“Þér getið ekki bætt við þyngd hans með
áhyggjum einum,” sagði hún við Nancy þennan
morgun. “Eg hefði nú samt haldið að það væri
kominn tími til að hann færi að þyngjast.
En þegar engu verður komið ofan í hann, þá
er engin von til þess að hann fitni.”
“Það er þó gott, að hann hefir ekki megrast,”
flýtti Nancy sér að segja. Karfan, með því
sem í henni var, vóg nákvæmlega níu pund.
Með barninu í vóg hún fimtán og einn fjórða
pands. Þriggja mánaða og viku gamall vóg
þá Rúfus litli sex pund og einn fjórða úr
pundi. Börn á hans aldri vega frá tólf til
fjórtán pund. Mikill var munurinn. “Hann
sýnist vera að megrast,” sagði ungfrú Schirmer
um leið og hún aðgætti vogina nánar. Er alt
það sama í körfunni, sem við erum vanar að
hafa þar? Nei, frú Ramsey, þetta er önnur
voð en sú sem við höfðum í gær. —
“Nei, nei, eg er viss um að hún er ekki
þyngri, þessi er bleik og sýnist því þykkri,
en hin var hvít. Það munar því.”
Ungfrú Schirmetr lét ekki sannfærast. heldur
vóg báðar voðirnar. Hún hafði rétt fyrir sér.
Bleika voðin vóg nákvæmlega fjórum lóðum
meira en sú hvíta. Nancy hafði komið heim
með bleiku rekkjuvoðina daginn áður. Hún
hélt að liturinn kynni að lífga upp litla, krít-
hvíta andlitið á koddanum.
“Eftir því hefir hann tapað fjórum lóðum,”
sagði ungfrú Schirmer í kæruléysisróm, sem
í stöðu hennar var eðlilegur, en Nancy þoldi
ekki.
Nancy greip körfuna í skyndi og þaut með
hana, með,_þarninu í, niður stigann. Ungfrú
Schirmer fór ekki með henni. Hún var vön
af eintómri hæversku, að láta ungrú Schirmer
koma með sér niður, þegar hún fór með Rúfus
inn til læknisins, þó hún vildi heldur vera
laus við hana. Hún bjóst auðvitað ekki við
því, að barnfóstran færi að gráta þó barnið
léttist, en hún bjóst við að henni þætti það
sýnilega miður.
Bruce varð var við, að Nancy og Rúfus voru
í stofunni, þegar hann heyrði braka í körf-
unni. Hann hafði ekki heyrt, þegar þau komu
inn úr dyrunum. Nancy lyfti blæjunni fra
andliti Rúfusar. Birtan kom aftan á höfuðið,
og augun voru lokuð. Svipurinn var skýrari
en þegar hún horfði á hann uppi á loftinu,
hún gaf ósjálfrátt frá sér lágt angistar-hljóð.
Læknirinn beygði sig fram og var þögull. Hann
gaf nánar gætur að öllu með sínum æfðu,
skörpu augum. Hann dró voðina lítið eitt
niður, svo hann gæti séð litlu handarkrækl-
urnar, sem líktust mest klóm. Hann athugaði
neglurnar og snerti með fingrinum við pappírs-
hvítu handarbakinu. Nancy leit af barninu
og framan í læknirinn.
Hann lyfti voðinni aftur upp og bar sig til
eins og hann vildi hlúa að kroppnum. Ekkert
orð mælti hann enn.
“Hann hefir tapað fjórum lóðum og einu
fjórða,” sagði Nancy í hásum róm. Þetta sagði
hún eins og hún væri móðir Rúfusar — alveg
eins og móðir.
Dr. Bruce kinkaði kolli. Svo sagði hann og
átti auðsjáanlega erfitt með það. Röddin var
þýð og róleg. Ekki bar hún nein merki þess,
að hana ætti maður, sem hefði gefið leyfi tii
aö Rúfus væri í húsi sínu, af því einu, að
hann var til þess neyddur.
“Það er ekkert álitlegt, Nancy,” sagði hann.
“Ó, en — það er þó — von. Er ekki svo?”
Hann lét sem hann tæki ekki eftir því sem
hún safði. “Fer ekkert'ofan í hann? Hvar er
ungfrú Schirmer?”
“Hún varð eftir uppi á lofti. Eg get eins vel
sagt, hvað hann drekkur, eins og hún. Hann
— eg held hann hafi ekki nærst nema á fá-
einum dropum í morgun. Hann drakk ofur-
lítið meira í gær. Við héldum að það hefði
ekki verið minna en fjórði partur úr bolla,
sem ofan í hann fór. Hann — hann hélt því
þó ekki öllu niðri.”
“Við verðum að minka enn meir soðnu
mjólkina,” sagði hann. Láttu ungfrú Schirmer
koma niður, og eg ætla að gefa henni fyrir-
skipanir.”
“Hvað, það fer tæpast nokkur mjólk ofan
í hann núna-” Nancy sagði þetta í skelfdum
róm. “Hann getur þó ekki lifað af tómu vatni.
Lynn frændi.”
“Það er gagnslaust að gefa honum nokkuð
fram yfir það, sem hann getur notað sér.
Yið verðum að láta okkur nægja að byrja
smátt.”
Læknirinn sat hreyfingarlaus og starði á
htla, föla andlitið. Barnið hreyfði sig ekki hið
minsta, eins og það væri nú þegar búið að fá
sig satt á að halda í lífið og væri nú að gefast
upp við það.
“Heldurðu að við björgum honum ekki?”
hvíslaði Nancy í lágum róm og leit ekki upp.
“Það er efasamt. En þegar um barn er að
læða, hefir maður von meðan nokkur lífs-
neisti er eftir. Við erum ekki vonlaus, Nancy.
Láttu ungfrú Schirmer koma niður.” Hann
sagði þetta ákveðið, en þó vingjarnlega, vin-
gjarnlegar en venja hans var. Áhugi hans
fyrir verki því, sem Nancy hafði gegn vilja
hans, gefið honum að vinna, var nú greini-
legur í öllu hans látbragði. Þrátt fyrir að
hann hafði neitað að gefa ráð eða fyrirskip-
anir viðvíkjandi nokkrum sjúkdómum síðan
hann varð að hætta læknisstörfum, varð nú
ekki hjá því komist að hafa afskipti af með-
ferð Rúfusar. Hann hafði hugsað málið vand-
lega og reglur þær, sem hann nú gaf, voru
samkvæmar síðustu vísindalegum rannsókn-
um, þær einu, sem kynnu að duga. Ungfrú
Schirmer átti annríkt þenna morgun. Nancy
sem hélt sig í nánd við hana, þótti vænt um,
hve nánar gætur hún hafði á því að fylgja
öllum fyrirskipunum læknisins nákvæmlega.
Það sýndist ólíklegt að Rúfus yrði ekki bjarg-
að, eins mikið og til þess var reynt, en — eins
og læknirinn hafði sagt — varð náttúran sjálf
að vera í verki með, annars var öll fyrirhöfn
arangurslaus. En náttúran virtist hafa snúiö
bakinu við Rúfusi. Hún hefir ef til vill hugsað
líkt og frú Coon, að þó pelli og purpura værj
hrúgað að honum, væri þessum vesaling tæpast
viðhjálpandi.
XXI.
Bréf frá dr. Mac Farland til dr. Katrínar
Ferris:
“Kæri læknir!
Áður en eg svara spurningum yðai
ætla eg að láta í ljós ánægju mína yfir
því, að geta orðið til að greiða götu yðar,
meðan þér dvölduð hér í bænum. Og eg
vil bæta því við, að það væri mér ánægja
að geta gert yður greiða viðvíkjandi fyrir-
ætlunum yðar.
Hvað því viðvíkur að fá dr. Bruce til
að beina athygli sinni að veikindum
barnsins, þá virðist það hafa góð áhrif á
hann. Hvernig sem á því stendur, virðist
hann ekki vilja láta mig taka eftir því,
þegar eg heimsæki hann, sem eg geri
iðulega, að hann hafi áhuga fyrir bata
litla angans, en það dylst mér ekki, að
svo er. Vesalingur er hann þrátt fyrir
silkikoddana, sem frú Ramsey hleður
kringum hann. Eg man ekki eftir að hafa
séð ljótara smábarn. Lifi hann, verður
hún að hætta að kalla hann Rúfus. —
Hvers vegna einmitt það nafn? Caliban
virðist hæfa betur. — Eg efast mjög mikið
um, að þeim takist að halda við lífsneista,
sem er næstum útkulnaður — og sem
hefir aldrei verið annað en skar. Mér
sýnist þetta litlu máli skipta, það versta
er, að frú Ramsey tekur sér það nærri,
ef ekki tekst að halda í honum lífinu.
Hvað sem öðru líður, fer góð byrjun á að
fá dr. Bruce til að gleyma sjálfum sér
af áhuga fyrir líðan annara, hvernig svo
sem fer með “Caliban.”
Þér gerið svo vel að lofa mér að vita
ef eg get gert eitthvað fyrir yður. Það
gleður mig, að þér eruð ekki fullráðin í
að setjast að í New York. Gætum við
komið yður til að setja yður niður hér,
væri vel, og eg er sannfærður um, að þér
þyrftuð ekki að iðrast þess.
Yðar einlægur,
James Mac Farland.”
XXII.
Alt var búið eftir þrjá daga. Rúfus, sem
var fæddur munaðarlaus, en sem varð alt i
einu eins og prins, þó hann gerði sér enga
grein fyrir því sjálfur, var slokknaður út af.
Einn daginn, þegar búið var að gefa honum
teskeið af mjólk, virtist Nancy hann hreyfa
höfuðið til merkis um, að hann vildi fá meira.
Kún þaut niður stigann og hrópaði upp yfir
sig, að Rúfus væri betri. Hún mætti Pat í
stiganum og var nærri búin að setja hann um.
Hann lofaði Guð fyrir þegar hann heyrði að
Rúfus væri betri. En skömmu seinna, þegar
Nancy kom upp til ungfrú Schirmer, fékk húr.
að vita, að mjólkurdropinn hefði komið upp
aftur, eins og venjulega. Eftir að hún hafði
horft um stund á litla andlitið, var öll von
horfin, henni fanst hann hafa breyst á þess-
um fáu mínútum, sem hún yfirgaí hann. Þegar
Rúfus hafði gefið upp andann, fór Nancy
hljóðlega niður stigann og inn til dr. Bruce.
Hún var náföl en grét ekki. Hún hafði ekki
sofið síðustu þrjátíu og tvær klukkustundirnar.
Doktorinn sat fyrir framan eldinn. Hún nam
staðar fyrir aftan stólinn hans og sagði.
“Lynn frændi, væri þér sama þó eg væri
hérna litla stund?”
“Komdu hingað, svo eg geti séð þig.” varð
honum að orði. Þegar hann sá framan í
Nancy og hvernig líkami hennar titraði, lágði
hann hendina á handlegginn á henni.
“Búið?” spurði hann.
Hún kinkaði kolli til samþykkis.
“En að þú leggir þig út af á legubekkinn
þarna og látir Pat breiða ofan á þig. Þú kant
að geta sofnað litla stund.”
“Ó, má eg það.”
“Það væri mér ánægja. Þú þarft að hvíla
þig”
Bjöllunni var hringt og Pat kom í skyndh
Hann lét hreinan kodda á legubekkinn og
breiddi skoska ábreiðu ofan á Nancy og
skygði svo fyrir ljósið, svo það skini ekki í
augu hennar.
“Vilduð þér ekki einn bolla af heitri súpu,
frú Ramsey?” spurði hann og var mikið niðri
fyrir.
“Nei, þakka þér fyrir, Pat. Það er ekkert
að mér.”
Pat gekk á tánum út úr stofunni. Nancy
lokaði augunum, sem þó ekki vildu vera lok-
uð, því augnalokin titruðu. Dr. Bruce sat
hreyfingarlaus í hjólastólnum sínum. Alt var
hljótt 1 hálftíma. Þá heyrði dr. Bruce alt í
einu eins og snögt hljóð. Hann hjólaði stóln-
um að legubekknum. Hana leitaði að hendi
Nancy. Hann lét fingurnar leika um úlnliðinn
og tók á æðinni, sem sló ótt, svo tók hann
um hendi hennar með sinni og sagði blíð-
lega: “Mér þykir það leiðinlegt, Nancy, það
voru vonbrigði. En ef til vill var það það
besta. Reyndu að láta það ekki fá á þig.” Hún
lá hreyfingarlaus og hélt hendi hans milli
beggja sinna. Við og við þrýsti hún lítið eitt
fingrunum utan um hans, eins og barn, sem
vill fullvissa sig um, að það haldi nógu fast.
Hún gaf ekkert hljóð frá sér, þó hún ætti örð-
ugt með að innibyrgja gráturinn og yrði að
draga andann hvað eftir annað djúpt, til þess
að ekkert hljóð brytist út. Loksins sofnaði
hún og gleymdi sársauka sínum og erfiði.
Bruce dróg hendina hægt og varlega að
sér, þegar hann heyrði á andardrættinum, að
Nancy var sofnuð. Nú fyrst varð honum ao
lita framan í hana, og hann gat tæpast slitið
augun aftur af andlitinu. Það var frítt og
yndislegt í svefninum. Munnvikin höfðu
dregist lítði eitt niður á við, og bar það vott
um hrygð hennar. Neðri augnahárin lágu þétt
og líflaus á kinnunum, eins og á barni. Það
hcfði verið erfið raun fyrir Nancy, ofan á
missi hennar eigin þriggja barna, sem önduðust
í móðurlífi, þrátt fyrir það að hún hafði lifað*
rólegu lífi og þráð að verða móðir. Bruce gat
ekki annað en viðurkent fyrir sjálfum sér,
að Nancy hefði hagað sér í mesta máta kven-
lega. Hún hafði borið móðurlega umhyggju
fyrir barninu og í stað meðaumkvunar voru
tilfinningar hennar breyttar í móðurlega ást,
sem losnað hafði úr læðingi. Ekkert, sem í
hennar valdi stóð að veita barninu, hafði hún
látið vanta. Það var heldur ekki að undra,
þó hún í nokkrum atriðum sýndi óþarfa
eyðslu, þegar um aðbúnað barnsins var að
ræða. Sjálf var hún upp alin í óhóflegum
munaði, og því var ekki að undra, þó henni
væri tamt að viðhafa óþarfa eyðslu, sem eðli-
lega var vítaverð í sumra augum. Hún hafði
haldið tilfinningum sínum í skefjum meðan
barnið lifði og ekki látið andlát þess yfir-
buga sig. Það, sem snerti tilfinningar mannsnis
í hjólastólnum, var þrek hennar, þrátt fyrir
vonbrigði og erfiði, og kom fram í hinni ó-
venjulegu nærgætni gagnvart henni. Hefði
hún farið að gráta upp um hálsinn á honum,
hefði hann óttasleginn hrundið henni frá sér.
Hún kom til hans, stilt og róleg, auðsjáanlega
í því skyni, að vera í návist mannlegrar veru
með harm sinn. Það var þetta, sem vakti sam-
hrygð þá, sem hann sjálfur furðaði sig á, hve
eðlilega birtist í framkomu hans gagnvart
Nancy. Þetta alt hafði — þegar tekið er með
i reikninginn alúð sú, sem hann sýndi við að
biarga lífi barnsins — skapað band á milli
þeirra, band, sem eðlilegur skyldleiki hefði
getað myndað, en sem alt að þessu hafði
vantað.
XXIII.
Patrick Spence sagði við frú Coon:
“Þér hefir orðið að ósk þinni, frú Coon.
Hvítu pilsin gera þér engin óþægindi í eld-
húsinu hér eftir.”
Frú Coon svaraði: “Þú heldur þó ekki, að
eg sakni krakkans, vona eg, Patrick Spence.
Nú líður því betur. Eg er viss um, að í æðum
hans flaut slæmt blóð.”
Pat: “Það fáum við nú aldrei að vita. En
hvað sem því líður, þá er það dáið, og nú
líður því betur en því gat liðið hér, þar sem
öllum var sama um það, nema frú Ramsey.”
Frú Coon: “Eg hlakka til þess, þegar hún
fer úr þessu húsi. Að koma aftur og fá lækn-
irinn til að sjá fyrir óþektu barni, mann,
sem ekki getur hjálpað sjálfum sér! Slík
ósvífni.”
Pat: “Þetta segir þú af því að þú veizt ekki,
hvað honum er fýrir beztu. Hann hefir líkst
meir sjálfum sér síðustu viku en eg hefi séð
hann gera í marga mánuði. Hann hefir borið
umhyggju fyrir barninu, og það hefir fengið
hann til að gleyma sjálfum sér.”
“Frú Coon: “Eg vona, að hann hætti að hafa
sér það til dægrastyttingar. Heldur þú að
kona, sem málar sig í framan, viti hvað hon-
um er fyrir bestu.”
Pat — uppvægur —: “Það er leitt, að sumt
fólk málar sig ekki í framan — málar framan
í sig mannlegan góðleik. En hvað hinu við-
víkur, þá er hún hvít, eins og snjór í dag.”
Frú Coon: “Þessir karlmenn! Það er ekki
að furða sig á því, þó konur leiki sér með
þá. Eg er viss um, að þeir gera það að gamni
sínu, að láta leika með sig.”
Pat: “Eg ansa þér ekki einu orði.”
Frú Coon: “Það gleður mig.”
Patrick gengur út, því hann var í þann
veginn að berja frú Coon, en stilti sig og tók
það ráð að yfirgefa hana.
XXIV.
“Pat, skilaðu til frú Ramsey, að eg vilji
finna hana.”
“Já, herra.”
Nancy var í annað sinn að taka dót sitt
saman og láta það niður, í því skyni að fara.
Ungfrú Schirmer fór daginn áður. Útför Rúf-
usar var ekki fátækleg. Leyfi var fengið til
að grafa hans jarðnesku leifar, hvar sem að-
standendum hans kæmi saman um. Litlu kist-
unni var komið fyrir í grafreit Bruce-ættar-
innar í Mont Vermon, við rætur tígnarlegs
trés, sem var sett til að skýla grafreitnum.
Þannig var Rúfusi sýnd meiri virðing en hann
hefði getað aflað sér á heilli æfi, þó hann
hefði lifað. Patrick Spence ók með frú Ramsey,
ungfrú Shirmer og litlu líkkistuna til stað-
arins og öll stóðu þau með beygð höfuð meðan
prestur, í fullum skrúða, bað bæn áður en
líkið var lagt í jörðina. Það gladdi Pat, að
honum virtist athöfnin hafa áhrif á ungfrú
Schirmer, sem hann annars var nú ekki sér-
lega hrifinn af. Hvað frú Ramsey viðvék, þá
lýsti sér enginn harmur í látbragði hennar.
Hún starði niður á kistuna, sem geymdi leifar
Rúfusar, með djúpri alvöru og viðkvæmnis-
svip. Pat tók eftir þessu með því að gjóta
augunum til hennar, meðan á athöfninni stóð.
En Pat grunaði það ekki, að með líkama
Rúfusar greftraði Nancy í annað sinn litlu
þrjú börnin sín, sem aldrei fengu að þekkja
eins mikið af móðurumhyggju hennar og
Rúfus, sem var arfþegi þriggja litlu andvana-
fæddu barnanna.
Pat hljóp upp á loft með skilaboðin, og
bætti við frá sjálfum sér: “Eg held, með yðar
leyfi, frú Ramsey, að læknirinn hafi fengið
einhverjar slæmar fréttir með bréfapóstinum
sínum í morgun. Eg vildi óska, að þér færuð
ekki í dag, frú.”
“Eg færi ekki ef hann þyrfti mín við, Pat,
auðvitað ekki. Eða ef —”. En hún hætti við
að segja: “ef hann óskað að eg væri lengur.”
Hún vildi ekki segja það við Pat; þó fanst
henni einhvernvegin, að Pat mundi gruria, að
hana langaði til að vera lengur, en að hún
gæti það ekki nema dr, Bruce léti í ljós, að
hann óskaði þess.