Lögberg - 18.02.1943, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. FEBRÚAR 1943.
3
Séra Níels Steingrímur Thorláksson
1857—1943
Helzlu æíialriði.
Hann var fæddur að
Stóru-Tjörnum í Þingeyj-
arsýslu, 20. janúar 1857.
Foreldrar hans voru þau
Þorlákur Jónsson og kona
hans Lovísa Níelsdóttir.
Árið 1873 fluttist hann með
foreldrum sínum vestur um
haf. Settist hann að fyrst
um sinn hjá Haraldi, eldri
bróður sínum, sem áður var
kominn vestur og átti
heima í borginni Milwau-
kee, Wis. Vann hann þar á
verksmiðju rúmlega ár-
langt. Um haustið 1874
fluttist hann með foreldr-
um sínum norður í Shaw-
ano County, Wisconsin, og
vann þar við skógarvinnu
um hríð. Veturinn næsta
eftir naut hann tilsagnar
undir skóla hjá Páli bróður sínum, sem þá var orðinn
prestur á meðal Norðmanna þar nærlendis. Haustið 1875
innritaðist hann í latínuskólann í Decorah, Iowa, og lauk
þar prófi (B.A.) árið 1881. Því næst dvaldi hann um skeið
að Mountain, N. D. hjá Páli bróður sínum, sem þá var þar
þjónandi prestur. Var hann fyrsti skólakennari í bygðinni
og fyrsti friðdómari þar.
Um sumarið 1883 sigldi hann til háskólans í Oslo, Nor-
egi, og las þar guðfræði í fjögur árs unz hann lauk prófi
árið 1887. Samsumars kom hann aftur vestur um haf, og
tók þá köllun íslenzku safnaðanna í Lincoln og Lyon County,
Minnesota. Var hann prestvígður af séra Jóni Bjarnasyni,
sem þá var forseti kirkjufélagsins 21. ágúst 1887. Fór sú at-
höfn fram að Mountain, N. D. Söfnuðum sínum í Minneota
þjónaði hann fram að árinu 1894, en þá tók hann köllun
norskra safnaða í Park River, N.-Dak. Aldamótaárið tók
hann köllun Selkirk safnaðar, og starfaði þar síðan sam-
fleytt fram að 40 ára vígsluafmæli sínu 21. ágúst 1927.
Sagði hann þá af sér, kvaddi söfnuð sinn, og hefir síðan
dvalið hjá börnum sínum til skiftis. Árið 1929—’30 dvöldu
þau hjónin hjá syni sínum í Japan.
Hann hefir á ýmsum tímum skipað allar þær helztu ,
trúnaðarstöður og embætti, sem hinn kirkjulegi félagsskap-
ur vor átti ráð á, og hefir vald til þess að veita. Hann
var skrifari kirkjufélagsins 1888—93; varaforseti þess
1899—1915; forseti þess 1920—23; árið 1940 var hann kjör-
inn heiðursforseti félagsins, og skipaði það sæti til æfiloka.
Hann var formaður fræðslumálanefndar félagsins 1913—’21,
og meðlimur framkvæmdarnefndar 1921—1927. Hann var
ritstjóri Kennr.rans 1902—1905; Barnanna 1905—1908; Fram-
líðarinnar 1908—1910.
Hann átti jafnan sæti í útgáfunefnd kirkjufélagsins og
lagði drjúgan skerf til undirbúnings sálmabókarinnar,
sunnudagaskólabókarinnar, og bandalags-söngvanna. Hann
samdi fjölda fyrirlestra, og ritaði um ýmsar hliðar kirkju-
legra áhugamála í Aldamót, Áramót og Sameininguna. Fyrri
árgangar þessara tímarita bera ljósan vott um frjóan anda
hans og lipran penna. Hann var um langt skeið meðlimur
í skólaráði Selkirk-bæjar, og átti. um hríð sæti í miðstjórn
National Lutheran Council. Árið 1939 var hann að tilhlutun
Islands stjórnar skipaður Riddari af Fálkaorðunni af kon-
ungi íslands og Danmerkur.
Árið 1888 giftist hann Eriku Christofu Rynning, norskri
konu af göfugum ættum. Lifir hún mann sinn ásamt sex
börnum þeirra. Eru þau: Séra S. O. Thorláksson, Berkeley,
California; Dr. Fred Thorláksson, Seattle, Wash., Dr. P. H.
T. Thorláksson, Winnipeg; Hálfdan Thorláksson, verzlunar-
maður í þjónustu Hudsons Bay félagsins í Vancouver, B. C.,
Margaret, kona séra Haraldar Sigmar, Mountain, N.-Dak.
og Erika, kona Harold Eastvolds, lögfræðings í Canton,
S.-Dakota. Hann lætur einnig eftir sig 17 barnabörn, tvö
þeirra pilta í sjóher Bandaríkjanna, og tvö barnabarnabörn.
Nokkur síðastliðin ár dvaldi hann á sumrin að Mounta-
in, en vetrarsetu hafði hann í Canton, S.-D. Þar flutti
hann síðustu prédikun sína, 27. desember 1942. Þar lézt hann
eftir stutta legu á mánudagsmorguninn 8. þ. m. Voru þá
liðin rúmlega 86 ár frá fæðingardegi hans, en 55 ár frá
því er hann tók prestvígslu. Niðurlagsorð sálmsins alkunna
lýsa maklega hlutskifti hans, lífi hans og starfi: “Gæfa og
náð fylgja mér alla æfidaga mína, og í húsi drottins bý
eg langa æfi.” v. J. E.
Sameiningin.
Kveðjumál
Flutt í Fyrstu lút. kirkju, Winnipeg 12. febr. 1943.
AS lifa er mér Kristur. að deyja er mér ávinningur." Fil 1:21
Séra Steingrímur er dáinn!
Er þessi fregn barst norður hingað á mánudaginn var,
setti margá hljóða. Fregnin hrærði djúpa strengi í hjörtum
fjölda manna til innilegrar hluttekningar og djúprar sam-
uðar með hinni aldurhnignu ekkju hans og öðrum ástvin-
Um; hún rifjaði upp óteljandi þakklátar minningar, sem
standa í sambandi við líf hans og starf. Guð hefir gefið
okkur Islendingum hér fyrir vestan haf, marga ágæta
menn, menn sem hafa markað djúp spor í menningarsögu
uhkar, og haft blessunarrík áhrif fyrir samtíð sína, og
jafnvel fyrir komandi kynslóðir. Séra Steingrímur var
tvímælalaust einn þeirra, sem framarlega má telja í fylk-
lngu okkar beztu manna. Það er því eðlilegt að oss setji
hljóða þegar oss berast fregnir um burtför slíkra manna
af sviði jarðlífsins. Oss finst í bili að við séum fátækari en
eha; vér getum þess vegna ekki að því gjört að við hryggj-
urnst, jafnframt því sem við lofum og þökkum. Vissulega
eigum við Vestur-íslendingar margs að minnast og margt
að þakka, í sambandi við líf og æfistarf séra Steingríms.
Við í þessum söfnuði, og Winnipeg-íslendingar yfirleitt,
virðum þess vegna og þökkum fjölskyldu hins framliðna
þá hugulsemi að ráðstafa því svo að vér höfum tækifæri til
þess að þakka honum og kveðja hann á þessum stað. Hann
var nágranna prestur þessa safnaðar í 27 ár. Hér flutti hann
boðskap lífsins við fjölmörg tækifæri. Hér var hann ávalt
aufúsugestur. Hér á hann fjölda vina. Nú er að því komið
að vinirnir hér kveðja vininn sinn látna, sem sefur hér
hinn síðasta blund.
Eg gat þess að oss findist við fátækari við burtför slíkra
manna. En við megum ekki láta tilfinningarnar einar um
dómara í þessu efni eða öðru. Skynsemin segir okkur hið
gagnstæða; að vér séum einmitt ríkari. Sannarlega erum
við, Vestur-íslenzkur kirkjulýður ríkari, en við ella mund-
um, fyrir það lán, sem oss hefir gefist að þekkja séra
Steingrím og njóta krafta hans, eins og vér höfum gjört,
um langan aldur. Sú arfleifð, sem hann lætur okkur eftn
sig verður aldrei metin til fjár, því hún er langt um æðri
þeim fjársjóðum, sem mönnum er yfirleitt tamast að tala
um. Sú arfleifð er fólgin í manngildi hans, og því kristilega
menningarstarfi, sem hann vann. En manngildi hans og
starf mótaðist af hinu postullega einkunnarorði, sem eg til-
færði í upphafi máls míns- "Að lifa er mér Krisíur..."
Eg staðhæfi það hiklaust í ljósi langrar persónulegrar við-
kynningar, að eg hefi engan mann þekt, sem fremur en
hann hefði getað tekið sér þau orð í munn, eða sem flekk-
lausar túlkaði þá trúarjáming í öllu dagfari sínu og
kenningu.
Einhver hefir komist svo að orði að sú eina ritning,
sem allur þorri manni lesi, sé líf kristinna manna. Stundum
láta menn það í veðri vaka, að leitast við að afsaka van-
trú sína og afskiftaleysi um andleg mál, með þeirri stað-
hæfing, að í heilagri ritningu kenni mótsagna og þar séu
harðar ræður, sem séu óþjálar fyrir mannlegan skilning.
Hér er ekki stund né stáður til að ræða þær röksemdir
eða hrekja þær. En hitt má fullyrða að í þeirri ritning, sem
menn lásu í lífi séra Steingríms, kendi engra mótsagna, og
ræðan, sem hann flutti í daglegri umgengni sinni var ljúf
og laðandi. Þess vegna varð hver maður ríkari við það að
kynnast honum, sem kristnum manni.
Á morgni æfinnar standa allir menn frammi fyrir
þeirri örlagaríku spurningu: Hvað á eg að gjöra við líf
mitt? Hvernig á eg að verja æfi minni og hæfileikum til
þess að verða sem mestur gæfumaður og til þess að komast,
sem best áfram? Menn svara misjafnlega, eftir því hver
hugarstefna þeirra er, og heildarútkoma lífsins fer jafnan
eftir svarinu. Þegar Steingrímur Thorláksson var sextán
ára gamall svaraði hann þessari spurningu fyrir sjálfan
sig. Hann var þá nýkominn vestur um haf. Hann byrjaði
nýtt líf í tvöföldum skilningi. Og lífsstefnan kbm fram í
einkunnarorðinu: "Að lifa er mér Kristur." Frá þeirri stefnu
vék hann aldrei hársbreidd síðan, þrátt fyrir margvígslega
storma og stríð. Að loknu undirbúningsnámi hjá Páli
presti bróður sínum, og menntaskólanámi í Decorah, Iowa,
sigldi hann til Háskólans í Osló, og lauk þar prófi eftir
fjögurra ára nám. Árið 1887 hlaut hann prestvígslu, og
starfaði síðan samfleitt um fjörutíu ára bil, sem fastur
prestur, lengst af i þjónustu Vestur-íslenzkrar kristni. Á
þessu tímabili var hann ótrauður og óþreytandi starfsmaður.
öll störf rækti hann með frábærri elju og alúð og
allstaðar í ritum hans og ræðum kemur fram lífsstefnan
holla “Að lifa er mér Kristur”. Það var þungamiðjan, sem
alt snerist um. Að þroska guðslífið í Kristi, var honum
ekki aðeins embættisatriði, eða atvinnuspursmál, heldur
brennandi hjartans þrá bygð á bjargfastri trúarvissu um
gildi þess boðskapar, sem hann flutti.
Það, sem öllu fremur einkenndi líf og lífsstarf séra
Steingríms var trúin, hrein og ómenguð kristin trú. Það
var hans kærasta iðja að nema hana og þýða, kenna hana
og prédika, innræta hana ungum og gömlum, innjræta hana
með orðum og dæmi, syngja hana í hjörtun, og vinna að
útbreiðslu og eflingu hennar á sem flestan hátt. Ekkert
tók hann sárara en þegar trúin á Krist varð fyrir lasti.
I stuttu máli: Aðaleinkunn og innsigli æfi hans var þetta:
Að lifa fyrir Krist, og boða Krist, veginn, sannleikann og
lífið í tíma og eilífð.
Vissulega erum við Vestur-lslendingar ríkari fyrir að
hafa átt slíkan prest. Og þótt dauðinn hafi nú sett innsigli
sitt á varir hans, og hjarta hans sé hætt að slá, talar hann
enn, og miðlar þeim er vilja af lærdómi sínum í skóla
trúarinnar. Frækornin, sem hann sáði, lifa enn í hjörtum
þeirra, sem hann kendi fræði lífsins. Öllum, sem nutu til-
sagnar hans í kristindómi kemur saman um, að sú grein
kennimannlegrar starfsemi, sem honum féll einna best
hafi verið barnafræðslan. Er Kristur hafði gengið úr
skugga um kærleika lærisveinsins forðum fól hann hon-
um að gæta lamba sinna. 1 þeirri gæzlu var séra Stein-
grímur meistarinn, og fjöldi lærisveina hans um allar bygð-
ir Vestur-lslendingar rísa upp er þeir minnast h'ans og kalla
hann blessaðan fyrir það starf. Og þann fróðleik, sem hann
miðlaði persónulega má enn að nokkru leyti finna í prent-
uðu máli í þeim ritgjörðum um kristileg fræðslumál, sem
eftir hann liggja í bókum og blöðum Kirkjufélagsins. Vissu-
lega erum við ríkari fyrir að hafa átt, og eiga enn slíkan
kennara.
Við erum einnig ríkari en við ella mundum, vegna
þess að við höfum átt vor á meðal slíkan heimilisföður
sem séra Steingrímur var. Þótt æfisaga hans sé farsæl og
fögur, mun það naumast ofmælt að segja, að það var á
sviði einkamála sinna og heimilis lífs að hann var mest-
ur gæfumaður. Vafasamt er það hvort æfi hans hefði orðið
eins ávaxtasöm til blessunar, hefði ekki heimilislíf hans
verið slík fyrirmynd að friðsæld og fegurð sem það var.
Á þessu sviði fær hann ekki allar þakkirnar, enda mundi
honum einkar ljúft að miðla þeim með h’enni, konunni, sem
yfirgaf ættaróðal og allsnægtir til að fylgja honum, fé-
lausum presti út í óvissuna, og örbirgð frumbýlislífsins. Að
hann vann ástir þeirrar konu var hin mesta tímanlega gæfa
hans; og að þau mynduðu heimili sitt á meðal vor varð
okkar gæfa. Heimili þeirra var löngum fátæklegt að því er
þá hluti áhrærði, sem til þæginda teljast, en auðugt að
þeim verðmætum sem miða til gæfu — þar var sátt, sam-
lyndi, friður, bjartsýni, kristileg rósemi, íslenzk alúð og
gestrisni, en umfram alt, vel gefin og myndarleg börn, sem
í allri háttsemi sinni fyr og nú bera vott um það uppeldi,
sem þau hlutu, og þann anda, sem auðkendi heimilislífið alt.
Þannig er það ljóst að líf okkar íslendinga er auðugra
vegna þess að við bárum gæfu til þess að þekkja þennan
falslausa mann, þennan einlæga trúmann, þennan áhugasama
prest, ágæta kennara og heimilisföður. Og einmitt það að
hann er nú dáinn, er okkur ávinningur, ekki síður en hon-
um sjálfum. Burtför hans til annars heims, er okkur trygg-
ing þess að við eigum nú þar einn vin í viðbót, við þá
aðra, sem á undan eru horfnir. Forsjónin hefir hagað því
svo að við erum altaf að smáslíta landfestar okkar, minna
okkur á að við eigum engan varanlegan samastað hér, en
leitum þess, sem koma á. Og því fleiri af vinum okkar
sem hverfa, þeim mun ljúfara er okkur að koma á eftir.
Ef við erum hjartahrein eins og hann, göngum ótrauð á
þeim vegi, sem hann boðaði og sjálfur gekk, megum við
hiklaust vænta þess að sá vegur liggur heim til föðurhús-
anna, og þar mætum við honum og öðrum, sem við höfum
elskað og mist.
Á dýrum Drottins akri,
þú dagsverk fagurt vanst.
1 Guðs orðs stundun stakri,
þú styrk og gleði fannst.
Og alls án yfirlætis
var öll þín vera hér,
því harðla hátt til saetis
mun herran skipa þér.
Þú Krists og krossins hetja,
þinn kraftur þrotinn er,
En oss það ætti að hvetja
sem eftir stöndum hér,
að vaka vel og stríða
og vinna í sannri trú,
og ljúfrar lausnar bíða
sem lengi gjörðir þú.
Þig hefir lengi langað
á lausnara þíns fund.
Nú ert þú kominn þangað
með þitt hið dýra pund
Þig kveður nú þín kirkja,
þig kveður land og þjóð
þín mikla akuryrkja,
á akri Krists var góð. (V. B.)
V. J. E.
Sameiningin.
Business and Prc ifessional Cards

WINNIPEG CLINIC Thorvaldson &
Vaughan & St. Mary’s Dr. P. H. T. Thorlakson Eggertson
LögfrœOingar
Phone 22 866
e 300 NANTON BLDG.
Res. 114 GRENFELL BLVD. Talsfml 97 024
Phone 62 200

J. J. SWANSON & CO. DR. A. V. JOHNSON
LIMITED Dentist
308 AVENUE BLDG., WPG.
• •
Fasteignasalar. I^eigja hús. Út- 606 SOMERSET BLDG.
vega peningalán og eldsábyrgð. bifreiðaábyrgð, o. s. frv. Telephone 88 124
Phone 2 6 821 Home Telephone 202 398

Peningar til útláns ST. REGIS HOTEL 285 SMITH ST., WINNIPEG
Sölusamningar keyptir. Böjarðir til sölu. • pœgilegur og rólegur bústaóur i miObiki borgarinnar
INTERNATIONAL LOAN Herbergi $2.00 og þar yftr; með
COMPANY baðklefa $3.00 og þar yfir
304 TRUST & LOAN BLDG. Ágætar máltíðir 4 0c—60c
Winnipeg Frce Parking for Gucsts

DR. B. J. BRANDSON DRS. H. R. and H. W.
216-220 Medical Arts Bldg. TWEED
Cor. Graham og Kennedy Sts. TannJœknar
Phone 21 834—Office tfmar 3-4.30 •
• 406 TORONTO GEN. TRCSTS
Heimili: 214 WAVERLEY ST. BUILDING
Phone 403 288 Cor. Portage Ave. og Smith St.
Winnipeg, Manitoba PHONE 26 545 WINNIPEO

Legsleinar A. S. BARDAL
sem skara framúr
Úrvals blágrýti 848 SHERBROOK ST.
og Manitoba marmari SkrifiO eftir verOskrá Selur líkkistur og annast um Ot- farir. Allur útbúnaður sá bezti. Ennfremur selur hann allskonar
GILLIS QUARRIES. LTD. minnisvarða og legsteina.
1400 SPRUCE ST. Skrifstofu talsfmi 86 607
Wlnnipeg, Man. Heimilis talsfmi 501 562

DR. A. BLONDAL DR. ROBERT BLACK Sérfræðingur f eyrna, augna, nef
Physician & Surpeon og hálssjúkdðmum 416 Medical Arts Bldg.
602 MEDICAL ARTS BLDG. Cor. Graham & Kennedy
Sími 22 296 Viðtalstfmi — 11 til 1 og 2 tll 5
Heimili: 108 Ch&taway Sfmi 61 023 Skrifstofusími 22 2 51 Heimilissíml 401 991
H. A. BERGMAN, K.C. Dr. S. J. Johannesson
islenzkur lögfrœóingur 215 RUBY STREET
• (Belnt suður af Banning)
Skrifstofa: Room 811 McArthur Talsfmi 30 877
Building, Portage Ave. •
P.O. Box 1656 Phones 95 062 og 39 043 Viðtalstfmi 3—5 e. h.
Office Phone Res. Phone
87 293 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MEDICAL ARTS BLDO.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appotntment