Lögberg - 17.08.1944, Blaðsíða 3

Lögberg - 17.08.1944, Blaðsíða 3
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 17. ÁGÚST, 1944 3 Eiginkona Neró Rómverjakeisara EFTIR F. MATANIA Flestir munu hafa lesið um hinn illræmda Rómverjakeisara Neró, sem sumar sagnir segja, að hafi látið kveikja í Rómaborg, en færri munu hafa heyrt getið um hina illrœmdu Poppeu Sabinu, sem síðar varð kona hans og átti raunverulega sök á mörgum verstu glæpaverkum Nerós. í eftirfarandi grein er lauslega skýrt frá æfiferli of afrekum konu þessarar. Margar orustur hafa verið háðar og unnar með kvenlega fegurð að vopni. Geymir sagan mörg dæmi slíkra viðureigna. Ein þessara frásagna, sem líkist mjög harmleikjum Shake- speare, er um tilraunir Poppeu Sabinu til þess að verða drotn- ing alls heimsins. Skaparinn hafði veitt henni þrjár glæsilegar gjafir — frábæra fegurð, miklar gáfur og stórkost- leg auðæfi. Móðir hennar var fegurst allra kvenna í Róm og hinn stórkostlegi munaður á heimili hennar líktist mest frá- sögnum æfintýranna. Leikföngin, sem hin unga Poppea fékk mest dálæti á, voru skrautleg klæði og dýrar snyrti- vörur og ilmvötn. Hún var enn barn að aldri, þegar afreksverk Messalinu tóku að vekja furðu heimsins og hafa áhrif á æsku þeirra tíma. Æskan er ætíð hneigð til að dást að dirfsku og hugrekki, jafnvel þótt því sé beitt til ills, og það var því ekki nema eðlilegt, að ungar stúlkur, sem þegar voru spiltar orðnar af of miklu mun- aðarlífi, sykkju enn lengra niður í lauslæti og hneykslanlegt líf- erni. Úr hópi fjölmargra aðdáenda valdi Poppea Rufius Crispinus, *höfuðsmann prætoranna, sem eiginmann, sinn. Hann bar eld- heita ást í brjósti til hennar, en hún sinti honum aftur á móti ekki meir en ítrasta nauðsyn krafði og var ætíð reiðubúin til þess að hlýða á tilbeiðslu annara áþrifamanna. Það var augljós- lega hennar skilningur á hjú- skapnum, að ástin væri þar auka atriði. Árum saman kvaldist Rufius af afbrýðissemi, en vegna stöðu.sinnar varð hann að láta sér lynda að konu hans væri af öðrum karlmönnum gefnar stór- kostlegar gjafir. En alt þetta var þó ekki nema aðeins upphaf þeirra örlaga, sem biðu hans — aðeins af því að hann var eigin- maður Poppeu Sabinu. Metorðagirni hennar var ægileg. Meðal þeirra aðdáenda, sem hún hafði dálæti á, var maður að nafni Otho Salvius og var einkavinur sjálfs keisarans. Sem félagi hins nítján ára gamla Neró, varð hann að fylgjast með honum í hinar stórkostlegu og óhóflegu veislur, sem haldnar voru bæði í höllinni og annars- staðar. Otho fékk ást á Poppeu, sem út af fyrir sig var ekkert merki- legt, en hann gekk það lengra en hinir aðdáendur hennar, að hann vildi ganga að eiga hana. Það var ekki neitt smáræðis ætlunarverk að hyggjast fá Rufius til þess að fallast á skilnað, en þótt slík fyrirætlun hefði verið með öllu ófram- kvæmanleg fyrir óbrotinn sena- tor eða ræðismann, var hún á engan hátt áframkvæmanleg fyrir mann, sem naut hylli keis- arans. Hugsanlegt er, að Rufiusi hefði hepnast að halda í konu sína, ef Poppea hefði ekki gefið Otho undir fótinn, en það gerði hún. Hún virtist engu láta sig varða litla soninn þeirra, sem Rufius var svo hreykinn af. Hún hafði með algeru tilfinn- ingarleysi lagt mann sinn Rufius og Otho á metaskálarnar og fundið, að sá síðarnefndi vóg meira. Eftir að hún giftist Otho varð einkennileg breyting á lifnað- arháttum hennar. Hún var mjög treg til þess að koma opinber- lega fram í fyrri viðhafnar- skrúða sínum. Fékst hún sjald- an til þess að fara út úr höll sinni, og var hún þá klædd skykkju með löngum erinum og bar slæðu líkt og Austur- landakonur. Á ökuferðum sín- um um stræti Rómaborgar lét hún einnig sem minst á sér bera. Öll þessi dul varð til þess, að allra augu beindust að þessari leyndardómsfullu konu, þegar hún kom á mannamót. Heima fyrir var hún samt jafnskraut- leg og áður í veislum sínum. Neró var einnig kvæntur. Þegar hann var seytján ára að aldri, hugðist móðir hans, Agrippina, tryggja hann enn betur í sessi með því að láta hann ganga að eiga hina ungu Octaviu, dóttur Claudiusar keis- ara. Var hún bæði hógvær, lít- illát og elskuleg og hæfði því alls ekki jafn ófyrirleitnum þorpara og Neró. Neró sýndi henni heldur enga astúð, heldur beindi allri, athygli sinni að Acte, sem hafði verið flutt sem ambátt frá Litlu Asíu til Róm- ar og gefið þar frelsi. Ást Nerós á þessari grísku fegurðardís komst á það hátt stig, að hann lét af drykkjuveizlum sínum og orðrómur gekk um það, að hann hefði í hyggju að ganga að eiga hana. Þessi orðrómur um það, að setja ætti gríska ambátt í hásætið í Róm, varð til þess, að einhverjum var boð- ið að “uppgötva” það, að kon- ungablóð rynni í æðum henn- ar, og væri hún dóttir Attulus- ar konungs. Agrippina varð skelfingu lost- in við þessi tíðindi og almenn- ingsálitið studdi hana. En til framkvæmdanna kom aldrei, því að fingur örlaganna beind- ust nú að stórkosflegasta þætt- inum í sögu Claudiusarættar- innar. Neró fellur fyrir fegurð Poppeu. Af einhverjum ástæðum lét Otho aldrei nokkurt tækifæri ó- notað til þess að hæla konu sinni á hvert reipi í nærveru Nerós. Sá tími hlaut því óhjákvæmilega að koma, að Neró léti í ljós þá ósk sína að sjá þessa frábæru konu. Þegar hann að lokum leit hana augum, varð hann meira en lítið hrifinn af framkomu hennar og hegðun. Hún hafði hulið líkama sinn klæðum jafn- vel enn betur en óflekkaðar meyjar voru vanar að gera, og gat ekki að líta annað af líkama hennar en andlitið og fagurlega snyrtar hendurnar. Neró var með öllu óvanur slíkri siðvendni og fékk því á- kafa löngun til þess að kynnast Poppeu betur. Heimsótti hann hana því brátt aftur og fékk þá að sjá hana í allri sinni dýrð. Varð hann töfraður af yndis- þokka hennar og gáfum og geðjaðist því mjög vel að opin- skárri aðdáun hennar á honum. Hún vissi mætavel hvernig hún átti að ná tökum á þessum ástríðufulla unga manni, og þegar hann yfirgaf höll hennar, var hann algerlega á hennar valdi. Neró heimsótti hana nokkr- um sinnum oftar og í hvert sinn lét Poppea þann djöful- lega leik sinn, að æsa hann upp og hrinda honum frá sér til skiftis. Þóttist hún verða að hrinda honum frá sér vegna þess að hún væri trygg eigin- kona og dyggur þegn Octavíu keisarainnu. En að minnast á orðið “skylda” við mann, er forsmáði alt sem heilagt var, gat ekki haft önnur áhrií en þau, að trylla hann enn meir. Sagnaritarinn Tacitus segir okkur, að hún hafi gefið honum þetta svar með tár í augum. Hún kvaðst ekki geta látið að óskum hans nema glata um leið stöðu sinni í þjóðfélaginu, ástríkum eiginmanni, sem væri einn af máttarstólpum ríkisins, auði, hamingju og heimili. Hvað keisarann sjálfan snerti, þá gæti hann sem áður leitað fróunar hjá ambátt sinni og hlíft Otho við miklum þjáning- um. Þetta svar var neistinn, sem kveikti í bálkestinum. Agrippina reynir að koma vitinu fyrir son sinn. Agrippina sá, að hér var enn meiri hætta á ferðum en með Acte, því að Poppea myndi aldrei láta sér nægja það að vera hjákona keisárans. Hún ákvað því að spyrna við fótum og heimtaði viðtal við son sinn. Það samtal var einvígi milli svarinna fjandmanna, þar sem annar var vopnaður takmarka- lausu hugrekki en hinn ótak- mörkuðu valdi. Síðustu orð hennar voru: — “Minstu þéss, að eg hefi gefið þér keisaradæmið”. Gaf hún með því til kynna, að hún gæti svift hann því aftur. Neró skildi hvað hún átti við. Hann svaraði engu, en í huga hans myndaðist ógeðsleg fyrirætlun, sem lauk með móðurmorði. Hann endurtók heimsóknir sínar til Poppeu og kom í hvert skifti aftur en heillaðri en áður. Otho, sem elskgði konu sína mjög heitt, skildi nú hví- líkum þjáningum hann myndi hafa valdið Rufiusi, sem í ör- væntingu sinni hafði framið sjálfsmorð. Otho sá nú sjálfur, að hann hafði enga möguleika til þess að halda í konu þá, sem hann elskaði. Skap Nerós var orðið svo ægilegt, að það skelfdi alla, sem nálægt honum komu. I höllinni var andrúmsloftið orðið svo þrungið, að allir vissu, að þetta hlaut að enda með skelfingu. Ekki varð heldur langt að bíða fyrsta höggsins. Otho var útlægur gerr frá hirðinni og sviftur öllum opinberum störf- um. Venjulega var það svo, að slíkri skipun fylgdi vísbending um það, að sá, sem hlut átti að máli, skyldi fremja sjálfs- morð, eftir að hafa arfleitt keis- arann að eignum sínum. En tveir fyrverandi ráðgjafar Ner- ós, sem ætíð höfðu reynt að styðja málstað réttlætisins, björguðu lífi Othos. Töldu þeir keisarann á að senda hann sem landstjóra til Lusitaníu. Það er víst engin nauðsyn að geta þess, að hann var að sjálf- sögðu neyddur til að skilja konu sína eftir. Næst var Agrippina rekin úr höllinni og svift öllum sérrétt- indum sínum. En Poppea var ekki enn ánægð, því að hún vildi láta ryðja Agrippinu úr vegi fyrir fult og alt. Torvald- lega gekk að fá menn til níð- ingsverksins, en að lokum var það Anicetus flotaforingi, sem afreksverkið vann. Octavíu rutt úr vegi. Trylt af þessari velgengni sinni, sneri Poppea sér nú að því að ryðja aðalhindruninni, Octaviu, úr vegi. Undir því yf- irskini, að hún væri ófrjó, var hún send í útlegð til Campaníu. Nokkrum dögum síðar fór fram konunglegt brúðkaup, og Poppea varð keisarinna í Róm. En þótt Octavia væri í útlegð, naut hún enn hylli þjóðarinnar og við lá að uppreisn brytist út. Styttum af Poppeu var varp- að til jarðar og þær brotnar, en styttur af Octaviu voru born- ar um götur borgarinnar, girtar blómsveigum. Neró neyddist til að kveðja fyrverandi konu sína aftur til höfuðborgarinnar og fólkið heilsaði henni með mikl- um fögnuði. Með bitrum huga hlustaði Poppea á trylt fagn- aðarlæti múgsins, en fólkið gerði sér litla grein fyrir því, að með fagnaðarlátum sínum var það að kveða upp dauða- dóminn yfir Octaviu. Svívirðilegt samsæri var gert, og Octavia var enn send í út- legð, í þetta sinn til Pandataria eyjar. Anicetus tók að sér það hlutverk, að stytta henni aldur, og hélt hann það loforð sitt. Eftir að hver svívirðilegi glæpurinn hafði þannig rekið annan, reyndi Neró að vinna sér aftur hylli fólksins með allskyns leikum og skemtunum, Sjálfur söng hann opinberlega, lék í sorgarleikjum og ók vögn- um í hringleikhúsinu. Vakti mest af þessu gremju Poppeu, því að henni fanst slíkur leik- araskapur ekki samboðinn keis- ara. hafði hún safnað nógu fé fyrir ferð til Vesturheims, því þang- að stefndi hugur hennar ávalt frá því hún fór úr foreldrahús- um. Árið 1886 kom Katrín til Winnipeg, aðeins 3 árum eftir að hún fór úr foreldrahúsum, sýnist það hafa verið óvanaleg- ur dugnaður af ungri stúlku að drífa sig þannig áfram á eigin spítur. Hún dvaldi aðeins stuttan tíma í Winnipeg, en fór alla leið til Utah, U.S.A. Árið 1893 giftist hún Erlendi Árnason. Þeim var 7 barna auð- ið, og lifa nú sex af þeim, fimm dætur og einn sonur. Nöfn þeirra eru: Mrs. Soffia Fowler, Wpg., Mrs. Kate Johnson, Spanish Fork Utah, Mrs. Olga Peterson, Port- land, Ore., Mrs. Ella Larsen, Los Angeles, Mrs. Cornilia Cameron, Los Angeles og John Butte, Montana. Katrín misti mann sinn 1916, nokkrum árum síðar giftist hún Leonard Wilde, en sambúð þeirra varð mjög stutt þar til hann var líka kallaður burtu við dauðann. Katrín sáj. kom til Blaine, Wash., 1911 og bjó þar til dauða- dags. Öll þessi ár, sem Katrín sál. bjó í Blaine, hefur hún aflað sér fjölda margra góðra vina, enda var hún vel látin af öllum, og hver sem á hana mintist þá var það með sérstaklegum hlýjum hug til hennar, hún var góð- hjörtuð og reyndi að gera gott af fremsta megni, og hjálpa þeim sem þess þurftu. Blessuð sé minning hennar. S. Business and Professional Cards í þeim tilgangi að hefja veg keisaradæmisins, efndi hún til veisluhalda og allskonar mun- aðar, sem nálgaðist algert brjál- æði og kostaði of fjár. Hún vildi ekki baða sig í vatni. Mjólkin ein hæfði húð hennar, og þá fyrst og fremst ösnu- mjólk, því að hún var sjaldgæf- ust. Fimm hundruð ösnur voru hafðar í þessu skyni einu og fylgdu þær ætíð með, ef hún ferðaðist eitthavð. Baðförin sjálf var stórfengleg athöfn. Poppea lét sig engu skifta aðgerðir keisarans í þá átt að gefa lýðnum skemtanir og taldi þáð ekki rýra virðingu hans. Hefir rómverski sagnaritarinn Dyone Cassius lýst einni slíkri hátíð — svalli og drykkjuskap — sem fram fór í fæðingarbæ keisarans, Anzio. Aftur á móti var hún mjög mótfallin til- hneigingum hans að koma per- sónulega fram á leiksviði. Dag nokkurn ávítaði hún hann, eftir eina slíka sýningu. Þetta tiltæki hennar varð til þess að trylla svo hið ótamda skap hans, að hann misþyrmdi henni alvarlega. Þetta gerðist skömmu áður en erfingi krún- unnar átti að fæðast, og var þessi meðferð mjög örlagarík bæði fyrir barnið og móður- ina. Ein eftir aðra féllu persónur þesa harmleiks fyrir krafti of- beldisins. Neró sjálfum var bú- ið það hlutverk að refsa konu fyrir glæpsamlega hégóma- girnd hennar og gera út af við sitt eigið afkvæmi. Sú eina, sem lifði af þennan harmleik, var gríska ambáttin Acte. Hún reyndist honum trú eftir að hann hafði mist ríki sitt og var eltur sem glæpamaður. Einn dyggan þjón átti hann, sem að- stoðaði hann við að fremja sjálfsmorð, sem eftir hans eigin orðum “svifti heiminn þeim mesta listamanni, sem nokkru sinni hafði lifað”. Mbl. DANARFREGN 17. janúar 1944 lézt á County Hospital í Blaine, Wash., ekkjan Katrín Jónsdóttir Wilde, hún var fædd 4. apríl 1825 á Ormstöðum á Skarðsströnd á íslandi. Foreldrar hennar voru þau hjón Jón Oddson og Jóhanna Sveinbj örnsdóttir. Katrín ólst upp hjá foreldrum sínum þar til hún var 18 ára gömul, en þá fór hún til Reykja- víkur og byrjaði að vinna fyrir sér sjálf. Hún gat þá með sparn- aði og miklum dugnaði safnað nokkrum krónum svo eftir frem- ur stutta dvöl í Reykjavík keypti hún sér far til Danmerkur og kaus sér dvalarstað í Kaupmanna höfn, hún vann þar hvaða vinnu sem var, og sem hún gat fengið hún komst fljótt niður í málinu og vann sig vel áftam, en ekki var hún ánægð með svo stutt ferðalag, svo hún tók sig upp og fór til Englands, náði hún þar fljótt í vinnu og komst vel áfram. Eftir rúmt ár eða svo á Englandi, Phone 49 469 Radio Service Specialists ELECTRONIC LABS. H. THORKELSON, Prop. The most up-to-date Sound Equipment System. 130 OSBORNE ST., WINNIPEG MANITOBA FISHERIES WINNIPEG, MAN. T. Bercoviteh, framkv.stj. Verzla í he'.ldsölu með nýjan og frosinn fisk. 303 OWENA ST. Skrifstofusími 25 355 Heimasími 55 463 Blóm slundvíslega afgreidd THE ROSERY ltd. Stofnað 1905 427 Portage Ave. Winnipeg. G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir. S. M. Backman, Sec. Keystone Fisheries Limited 404 Scott Block Wholesale Distributors of FRESH AND FROZEN FISH EYOLFSON’S DRUG PARK RIVER, N.D. Islenzkur lyfsaU Fðlk getur pantað meðul og annað með pðsti. Fljðt afgreiðsla. J. J. SWANSON & CO. LIMITED 308 AVENUE BLDG., WPG. • Fasteignasalar. Leigja hús. Út- vega peningalán og eldsíibyrgð. bifreiðaábyrgð, o. s. frv. Phone 26 821 TELEPHONE 96 010 H. J. PALMASON & CO. Chartered Accovntants 1103 McARTHUR BUILDING WINNIPEG, CANADA Legsteinar sem skara framúr Orvals blágrýti , og Manitoba marmari SkrifiO eftir verOskrd GILLIS QUARRIES, LTD. 1400 SFRUCE ST. Winnipeg, Man. DR. A. BLONDAL Physician & Surgeon 602 MEDICAL ARTS BLDG Sími 22 296 Heimili: 108 Chataway Slmi 61 023 Frá vini nniei/ecs 224 Notre Dame- CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. .7 H. Page. Manaplng Director Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish. 311 Chambers St. Office Phone 86 65l. Res Phone 73 917. Office Phone 88 033 Res. Phone 72 409 Dr. L. A. Sigurdson 166 MEDICAL ARTS BLDG. Office Hours: 4 p.m.—6 p.m. and by appointment ANDREWS, ANDREWS THORVALDSON AND EGGERTSON LögfrœOlngar 209 Bank of Nova Scotia Bldg. Portage og Garry St. Sfmi 98 291 DR. A. V. JOHNSON Dentist e 606 SOMERSET BLDG. Telephone 88 124 Home Telephone 202 398 DRS. H. R. and H. W. TWEED Tannlceknar • 406 TORONTO GEN. TRCSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St PHONE 26 545 WINNIPEÖ A. S. BARDAL 848 SHERBROOK ST. Selur llkkistur og annast um Ot- farir. Allur útbflnaður sá bezU. Ennfremur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. Skrifstofu talsiml 86 607 HeimiUs talsiml 501 562 DR. ROBERT BLACK Sérfrœðingur I eyrna, augna. nef og háissjúkdðmum 416 Medical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedy Viðtalstimi -- 11 til 1 og 2 tll 5 Skrlfstofu8Ími 22 251 Heimllissimt 401 991 Dr. S. J. Johannasson 215 RUBT STREET (Beint suður af Banning) Talstmi 30 877 Viðtalstimi 3—6 e. h. GUNDRY & PYMORE LTD. British Quality — Fish Netting 60 VICTORIA STREET Phone 98 211 Winnipeg Manager, T. R. THORVALDSON Your patronage will be appreciated

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.