Lögberg - 26.04.1945, Síða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 26. APRIL, 1945
5
ÁHI I AU VI
rVCNNÁ
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Mrs. Cora Casselman
Eins og kunnugt er, mæta í
dag erindrekar frá sameinuðu
þjóðunum á þingi í San Franc-
isco til þess að skipuleggja al-
þjóðasamtök varðandi framtíðar-
frið milli þjóðanna.
Meðal þeirra, sem forsætisráð-
'herra Canada hefir valið, sem
fulltrúa Canada á þinginu er ein
kona — Mrs. Cora Casselman.
Við erum minnugar á það að
í lok fyrra stríðsins voru konur
hafðar lítt í ráðum hvað snerti
ráðstafanir, sem þá voru gerðar
til að varna styrjöldum. I>að er
því fagnaðarefni að hugsunar-
háttur fólksins og stjórnarfor-
manna er orðinn það réttsýnni
að nú þykir ekki sæma að ganga
algerlega framhjá kvennþjóðinni
í þessu mikilvæga máli, sem
vissulega varðar konur eigi síð-
ur en karlmenn. Einn af erind-
rekum Bandaríkjastjórnar er
líka kona, Virginia C. Gilders-
leeve.
Forsætisráðherrann Mackenzie
King, hafði ekki úr mörgum
þingkonum að velja fulltrúa
canadisku kvennþjóðarinnar. Þar
eiga aðeins tvær konur sæti og
er hin Mrs. Dorise Neilsen, sem
kosin var á þing af hálfu Labour
Progressive flokksins.
Mrs. Cora Casselman var kos-
in á þing í aukakosningu sem
haldin var í Edmonton East í
júní 1941. Hún skipar það sæti,
sem autt varð, þegar maður henn
ar lézt. Hún er fyrsta konan, sem
kosin hefir verið á sambands-
þing af hálfu Liberal flokksins.
Mrs. Casselman er fædd í
Ontario og útskrifuð af Queens
háskólanum. Hún fluttist til
Edmonton 1916 og giftist Fred
Cásselman lögmanni í þeirri
borg. Mr. Casselman, gengdi um
langt skeið skólaráðs- og bæjar-
fulltrúastörfum þar í borginni og
kona hans komst þannig í náið
samband við opinber mál. Hún
hefur verið starfandi meðlimur
og í stjórnarnefndum margra
félaga: League of Nations
Society, Háskóla kvennaklúbb,
I.O.D.E. og í mörgum öðrum
félögum, sem starfa að velferðar-
málum almennings.
1 þessu félagsstarfi fékk hún
æfingu, sem kom henni að góðu
haldi þegar hún tók sæti á þingi.
Framkoma hennar þar hefir afl-
að henni virðingar og trausts og
megum við canadiskra konur vel
við una að eiga hana sem full-
trúa okkar á San Francisco stefn-
unni.
Þættir um mataræði
Við vitum öll að grænmeti og
garðávextir er heilnæm fæða, en
þó við vitum þetta, borðum við
það ekki ef okkur þykir það
ekki gott. Ef að þú þarft að
ganga á eftir heimilisfólki þínu
til þess að fá það til þess að
borða þessa hollu fæðu, skaltu
athuga hvort matreiðslu þinni er
í einhverju ábótavant.
Ef til vill gáir þú ekki að því
að velja garðávexti í verzluninni,
sem eru ferskir. Máske að þú
geymir þá ekki í kæliskápnum
eða á köldum stað, en ef það er
ekki gert verða þeir linir og
tapa nokkru af vitamin C. Mat-
reiðir þú þá á réttum tíma, eða
ertu löngu búinn að sjóða þá
áður en þú ert búin að matreiða
hinn hlutann af máltíðinni? Þeg-
ar að garðávextir verða að bíða
meðan kjötið o. s. frv. er að
matreiðast, þá verða þeir ólyst-
ugri og tapa nokkru af næringar-
gildi sínu.
Garðávextir eru soðnir í litlu
vatni og við hraða suðu. Fleygið
ekki vatninu, því í því eru fæðu-
og fjörefni. Notið það í súpu
eða sósur.
Gulrætur (Carrots).
1. Veljið fremur smáar gul-
rætur, fallegar á litinn með
ferskum grænum laufstönglum.
2. Sjóðið þær heilar, í 1” sjóð-
andi söltuðu vatni (Y2 teskeið af
salti í bolla af vatni) í 10 til 20
mínútur, eftir því hvað þær eru
stórar. Bregðið þeim ofan í kalt
vatn og strjúkði af þeim hýðið;
stráið á þær pipar, hitið þær og
berið þær svo á borðið.
Önnur aðferð.
1. Skafið hýðið af með beitt-
um hníf; skerið í stykki; sjóðið
eins og að ofan er greint eða
sjóðið í gufu. Stappaðar gulræt-
ur eru mjög lystugar.
Þegar þú hefir nóg smjör, þá
skaltu reyna þessa uppskrift, því
mörgum þykir gulrætur góm-
sætar þegar þær eru þannig mat-
reiddar:
8 smávaxnar gulrætur
4 matsk. smjör
1. matsk saxaður laukur
Y2 tesk. salt
Y2 bolli saxaðar olives
Ys tesk. pipar
Y2 tesk. sykur
Sjóðið gulræturnar eins og áð-
ur er sagt; bræðið smjörið á
pönnu með loki á; bætið í laukn-
um; steikið í fimm mínútur en
látið hann ekki brúnast; bætið í
saltinu, olives, piparnum og
sykrinum. Bætið nú í gulrótun-
um, hitið og berið á borð. Fyrir
6.
Svo læra börnin málið . . .
Frú H. segir svo frá:
“Skömmu eftir að afi og amma
fluttu til okkar komumst við
krakkarnir í kynni við “tunn-
una hennar ömmu”. Þegar við
spurðum: “Hvar er kápan mín,
amma? Hvar er brúðan mín?”
os. s. frv., var amma vön að
svara: Hengdirðu kápuna á snag
ann sinn síðast?” eða “Léztu
brúðuna ekki í leikfangaskáp-
inn? Ef þú hefir ekki gert það,
skaltu gá í tunnuna.”
Þá þutum við út í eldiviðar-
skýlið og drógum nú sparikjól-
ana, brúðurnar, skólabækurnar
og aðra dýrmæta gripi upp úr
ótætis tunnunni. Hún var negld
við gólfið, svo við gátum ekki
hvolft henni en urðum að skríða
niður í hana eða beygja okkur
með erfiðismunum yfir barm-
inn. Ekki leið á löngu þar til
okkur lærðist að láta hlutina á
sinn stað!
Enn í dag dettur mér í hug
tunnan hennar ömmu, þegar eg
ætla að skirrast við að láta flík
eða hlut á réttan stað. Krakk-
arnir mínir fá líka óspart að
kenna á henni, þegar þau skilja
hlutina eftir á víð og dreif. Eg
hóta þeim þá bara að fá mér
tunnU.”
Frú T. segir frá:
“Þegar eg var krakki, hætti
mér oft við að vera sein til að
svara mömmu, þegar hún kall-
aði á mig, einkum ef eg var að
lesa eða leika mér. Var eg þá
vön að svara: “Eg kem eftir eina
mínútu.” En mínúturnar vildu
oft margfaldast.
Einn daginn hengdi mamma
úrskífu úr pappa upp á eldhús-
.þilið. Á henni var aðeins einn
vísir, sem stóð á 12. Sagði hún
mér síðan að hún ætlaði að færa
vísirinn um jafnmargar mínút-
ur og mér seinkaði til snúninga
dag hvern. Á kvöldin voru mín-
úturnar lagðar saman, og eg var
drifin í bælið jafnmörgum mín-
útum fyrir háttatíma.
Ekki leið á löngu, þar til eg
var hætt að segja: “Bíddu eina
mínútu”, og hafði lært þá list
að vera stundvís.” Tíminn.
Draumar og draumsýnir
(Frh. af bls. 4)
eins og hann leggur fyrir eða
segir, en eg hefi ekki ætíð hlýtt
honum og þá haft verra af”.
Spurði eg þá Jón hvenær hann
hefði iðrast mest, að óhlýðnast
föður sínum, og er svarið þannig.
Hermaðurinn.
“Verst þótti mér og mest hefi
eg iðrast þess, að eg skyldi ekki
bregða við þegar hann sagði mér
að fara og hjálpa Englendingn-
um eða enska hermanninum sem
varð úti á Reykjaheiði 1941.
Birtist faðir minn mér að mig
minnir aðfaranótt 5. nóv. 1941 og
segir mér, að eg skuli bregða við
þegar eg vakni og fara að hjálpa
enskum hermanni eða sjá um að
honum verði hjálpað, því hann
sé að villast og að verða úti á
Reykjaheiði. Sýndi pabbi mér þá
í draumsýn hvar hermaður þessi
var á gangi í hríð sunnan við
Grenishól ofan við Höskulds-
vatn á Reykjaheiði og gekk hann
þar um gólf fram og aftur.
Eg gerði ekki eins og fyrir
mig var lagt, en fór í leitina dag-
inn eftir — 6. nóv. — og þá sá
eg að hermaðurinn hafði tvíspor-
að á þeim slóðum sem mér voru
sýndar í draumnum, en nú var
hann þaðan farinn, enda fanst
hann seinna um daginn örendur
á öðrum stað. Nóttina eftir að
eg kom úr leitinni, kom faðir
minn í draumsýn og ávítaði mig
fyrir óhlýðni mína og eins sá eg
í draumi hermanninn. Var hann
þungur á svipinn og þóttist eg
vita, að hann ásakaði mig fyrir
að svona hefði farið, en ekki
skildi eg það sem hann sagði.”
Skipin.
Bað eg nú Jón að segja mér
frá draumunum um skipin, og
sagði hann mér þá eins og nú
skal greina:
“Það var snemma á sumrinu
1942 eða rúmu ári áður en árás-
in varð, að mig dreymdi fyrir
því, að Súðin yrði fyrir árás og
þá skömmu síðar fyrir “Goða-
fossslysinu”. Dreymdi mig að
faðir minn kæmi til mín og
héldi uppi fyrir mér dökkleitum
pappír og skrifaði á hann fyrst
með ritblýi ofur hægt nafnið
Súðin, en fór svo ofan í staf-
ina eða nafnið með krít, svo eg
sá það mjög greinilega. Þennan
draum dreymdi mig þrjár nætur
í röð, en síðustu nóttina bættist
við sú sýn, að eg sá gufuskipið
Súðina, sem eg þekti, úti á rúm-
sjó og yfir skipinu var flugvél
sem lét eitthvað detta niður og
þóttist eg vita, að þetta væru
sprengjur. Féllu þær í sjóinn en
engin hæfði skipið, en þó fór
það að hallast og hvarf svo sýnin
í myrkri.
Nokkrum nóttum síðar kom
faðir minn aftur með dökkleita
blaðið og ritaði hann nú á sama
hátt og áður nafnið “Goðafoss”,
fyrst með ritblýi og síðar með
krít. Dreymdi mig draum þenn-
an þrjár nætur í röð og síð-
ustu nóttina þóttist eg sjá eða
sá skipið Goðafoss einhvers-
staðar nálægt landi og um leið
stutt frá því upp úr sjónum
stöng eða sjónpípu upp úr kaf-
bát sem mér fanst eg sjá ó-
greinilega niðri í sjónum. Rétt.
á eftir fór Goðafoss að sökkva
og hvarf í hafið mjög fljótt, og
dróst bátur niður með skipinu
að mér greinilega virtist. Nokk-
uð margt fólk af skipinu fleygði
sér í sjóinn, en eg þóttist vita,
eða þá að pabbi sagði mér það,
að þeir menn á skipinu, sem
ekki köstuðu sér í sjóinn, hefðu
farið niður með því og drukn-
að. Rétt í því að fólkið kastaði
sér útbyrðis, hvarf alt í myrkri.
Nóttina áður en “Goðafossslys-
ið” varð, var mér aftur sýnt
slysið og þá greinilegar en áður
og fanst mér skelfilegt að
horfa á þetta og leið illa þegar
eg vaknaði.
Stuttu eftir að Goðafoss-
slysið varð, dreymdi mig enn,
að faðir minn komi með dökka
blaðið og riti nú á það með rit-
blýi Dettifoss, en aldrei fór hann
ofan í nafnið með krít, en hinir
skrifuðu stafir voru óvenju
stórir, stærri en þegar voru
sýnd nöfn Súðar og Goðafoss.
Dreymdi mig og draum þennan
prjár nætur, en ekki í röð að
mig minnir, og síðustu nóttina
óóttist eg sjá kafbát koma
upp úr sjónum og miða fall-
byssu á Dettifoss, en eg hvorki
sá né heyrði úr fallbyssunm
skotið og ekki sá eg Dettifoss
farast, enda hvarf þá draumsýn-
in í myrkri.
Peningarnir í stéttinni.
Skömmu seinna er þetta var,
kom faðir minn í draumi og
var þá að ásaka mig fyrir það,
að eg segði ekki svo frá
draumunum, að mark yrði á þeim
tekið og sagði með þunga nokkr-
um, að bæði mér og öðrum
bæri að taka mark á draum-
um og afstýra með því hættu.
Sagði hann mér að til marks
um það, að draumar rættust og
hefðu mikla þýðingu, skyldi eg
hafa, að strax og eg vaknaði,
skyldi eg ganga út að verzl-
unarhúsinu “Garðar” og mundi
eg þá utarlega á stéttinni framan
við sölubúð hússins, eða með-
fram húsinu að vestan, finna eða
sjá tuttugogfimmeyring og skamt
frá honum lægi 2 kr. peningur.
Strax og eg vaknaði, fór eg ofan
að stéttinni og sá þá strax 25
eyringinn, en föl fallið hafði á
jörðu og eins á mestalla stéttina
um nóttina. Þegar eg með gætni
sópaði fölina frá á því svæði
sem peningarnir áttu að liggja,
þá kom í ljós 2 kr. peningur-
inn. Ekki man eg hvaða dag
í nóv. þetta var, en sjómenn
nokkrir stóðu þarna sunnarlega
á stéttinni er eg tók upp 25 eyr-
inginn og sagði um leið: “Þarna
er hann”.
Lengra var ekki samtal okkar
Jóns framannefnt kvöld, en mér
þótti rétt að “yfirheyra” hann
aftur síðar og vita hvort honum
bæri saman við sjálfan sig og
það gerði eg er vika var liðin
af þessum mánuði og bar honum
saman við sjálfan sig um alt það,
sem hér að framan er sagt.
Sérstaklega hefir fengið á Jón
lát hermannsins enska sem úti
varð á Reykjaheiði. Setur hann
fyrir sig, að hann hafi ekki fyrir-
bygt slysið, sem sér hefði verið
innan handar, og fyrir þetta
hafði faðir sinn oftar en einu
sinni ávítað sig í draumi og sömu
leiðis hafi enski hermaðurinn
birst sér nokkrum sinnum og þá
ætíð reiðilegur og sár á svipinn,
enn vel má vera, að hér tali og
samviska Jóns.
Ofninn.
Er eg hafði lokið við að prófa
Jón, röbbuðum við áfram um
drauma, og sagði hann mér m. a.
draum sinn um hráolíuofninn, en
hann væri að því leyti fróðlegur
eða skemtilegur, að hann sannaði
hversu faðir sinn hugsaði um
sig og segði rétt og vel til. —
Draumurinn er á þessa leið:
Það var einhverja síðustu
nóttina í mánuðinum sem leið,
að mig dreymdi að búið væri
að rífa ofn þann er stóð við
skorsteininn í stofu okkar bjóna
frá múrpípunni og fékk draum-
ur þessi svo mikið á mig að eg
vaknaði og hélt, að kviknað væri
í og hentist fram úr til þess að
athuga ofninn, en þá var ekkert
áð. Lagðist eg svo aftur til svefns,
sofnaði og eftir nokkra stund
dreymir mig hið sama upp aft-
ur og ætla nú að vakna og
stökkva fram úr, en þá kemur
faðir minn og segir, að eg mis-
skilji drauminn, hann boði það,
að eg skuli taka gamla ofninn
burtu og fá mér nýjan í stað-
inn. Þóttist eg svara á þá leið,
að enga peninga hefði eg til þess
að kaupa fyrir ofn. En pabbi
nefndi mann, utarlega í Húsa-
víkurkauptúni, sem eg skyldi
fara til, hann myndi hjálpa mér
til þess að eignast ofninn. Mald-
aði eg enn í móinn og sagði, að
engin skipsferð væri til þess að
fá ofninn fluttann, en pabbi
sagði, að skipsferð mund’ gefast
mjög bráðlega. Við drauminn
bætir svo Jón: Næsta dag, en
það var á laugardegi, fann eg
manninn, sem faðir minn vísaði
mér á, tók hann máli mínu vel,
hringdi í síma til Akureyrar og
var þar til einn ofn, sem hann
keypti fyrir mig og var þá Sel-
foss á Akureyri og kom ofninn
daginn eftir með skipinu.
Draumwrinn um Hitler.
Hyert hafði eg því fleygt, að
Jón segði frá draumsýn, er boð-
aði endalykt Hitlers og væri á þá
leið, að Hitler tapaði stríðinu,
legði á flótta í flugvél og hrapaði
með henni til jarðar á Reykja-
heiði í svonefndum Táradal,
sögðu gárungarnir og biði þar
bana.
Þóttist eg vita, að frásögn Jóns
væri afflutt og bað hann því að
segja mér drauminn um Hitler,
Jón sagði mér hann:
“Það var fyrsta eða annað sum-
arið eftir að stríðið var skollið
á, en eg var þá í vegavinnu á
Reykjaheiði og svaf í tjaldi, að
mig dreymdi, að eg var úti stadd-
ur á sföðvum sem eg ekki þekkti
og sá þá stóra flugvél koma aí
ferð mikilli. Allt 1 einu steypti
hún til jarðar skamt þaðan sem
eg stóð, — Greip mig þá ótti
mikill og tók sprettinn burtu.
Fanst mér þá pabbi vera kom-
inn og segja við mig eitthvað á
þá leið, að Hitler hefði verið á
flótta í þessari flugvél sem fórst,
hann værl á flótta sökum þess, að
hann hefði tapað stríðinu. —
Draumurinn var ekki greinileg-
ur enda var eg yfir mig hrædd-
ur í svefninum, að eg yrði fyrir
vélinni”.
Esjan.
Jón kom enn til mín bæði í
færkvöldi og í dag og hafði eg
þá heyrt eftir honum kviksögu
um að Esjan fengi svipaða út-
reið og “Fossarnir”. Innti eg
hann sterklega eftir því, hvort
nokkuð væri hæft í þeim sög-
um og þrætti hann fyrir, tók
fram, að ekkert slíkt hefði sig
um Esju dreymt, aðeins hefði
faðir sinn sagt í draumi, að gæt-
ur yrði að hafa á Esju og sigla
henni varlega. Sagðist hann ein-
mitt í dag vera kominn til þess
að segja mér draum sinn um
Esju, er hún var í ísnum við
Horn árið sem leið. — Draum-
urinn var þannig sagður af Jóni:
“Snemma í marzmánuði árið sem
leið voru ýmsir farþegar frá
Húsavík á heimleið með “Esfu”
m. a. Einar kaupm. Guðjohnsen.
Barst þá sú fregn hingað, að Esja
hefði teppst í hafís í Isafjarðar-
djúpi og kæmist ekki fyrir Horn.
Hvort það var nóttina næstu
eftir að eg heyrði þessa fregn
eða nokkrum nóttum seinna, man
eg ekki, en nótt eina dreymir
mig, að faðir minn komi til mín
og taki mig með sér um borð í
Esju. Fanst mér eg svo vera í
skipinu sjálfu og tók eftir því,
að siglt var milli jaka eða innan
um ís hægt og rólega og var eg
þarna um borð uns eg þóttist
vita eða mér vera sagt, að nú
væri Esja sloppin gegnum ísinn
og kæmist leiðar sinnar til Húsa-
víkur, og þá vaknaði eg.”
4-
Menn kunna nú að segja, að
sanngildi framanskráðra drauma
rýrni sökum þess, að þeir hafi
ekki verið teknir niður strax og
.Jón hafði orð á þeim. Við því
er það að svara, að draumurinn
um Dettifoss var strax eða mjög
(Frh. á bls. 8)
Many cancers can be cured loday il
treated early and properly.
Protect yoursell by learninq about the
disease. and about iacilities arallable
for treatment in your Province.
The battle against Cancer must be
an all-out fight if victory is to be won.
Cancer takes 14.000 lives each year in
Canada. From September 3rd, 1939. to
January 31st. 1945, 32,155 Canadians
lost their lives through this war. Dur-
ing the same period. 75.833 Canadians
were killed by Cancer.
For information
CONSULT YOUR D0CT0R
or write to
THE MANITOBA CANCER RELIEF
& RESEARCH INSTITUTE
221 Memorial Boulevard.
Winnlpeg. Manltoba
Attunda Sigurlánið
er í uppsiglingu
Islendingar hafa jafnan
staðið í fararbroddi varð-
andi hin fyrri lán, og
munu svo enn gera í þetta
sinn.
STADACONA AND TALBOT