Lögberg - 22.11.1945, Qupperneq 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 22. NÓVEMBER, 1945
Frá kvöldvökufélaginu "Nemo" á GimlL
FERÐASAGA
(Framh. frá síðasta blaði)
Fimtudaginn 21 fórum við að
Svínafelli í Öræfum. Muggu-
veður var allan daginn en rof-
aði fyrir sól. Þar urðum við
póstinum samnátta, en þó á öðru
heimili. Við Sigurður gistum í
neðri bænum. Ekki man eg nafn
búandans. Um kvöldið barst í
tal milli okkar, að ekki kæmumst
við hjá að fá lánaðann hest yfir
Skeiðará, og færum það í tal við
bónda; telur hann á því tor-
merki, því nú sé frost stígandi,
og verði því meira í fyrramáli
og gilt að leggja hesta í slíkan
ófögnuð sem ána.
Fd. 22.—Morguninn eftir, kl.
5, erum við ferðbúnir og kemur
bóndi þá með rauðstjörnóttan
hest, mesta stólpagrip, er hann
kveðst lána okkur til að flytjast
yfir ána. Spyr eg hvað hestlánið
kosti, en bóndi segir það sé ekki
gott verk, að selja það hröktum
langferðamönnum; fæ eg honum
krónu, en segi að hestlánið sé þó
vangoldið. Fær hann mér þá
tauminn, og segir við getum tví-
mennt á Stjarna; áin sé þá ekki
fær beri hann ekki okkur báða í
einu. Svo kom fylgdarmaður,
sem að líkum hefir verið vanur
að fylgja póstinum; var hann
þaulkunnugur ánni, reið rauð-
skjóttum hesti miklum vexti;
hafði hann með sér langa stöng.
Ríður hann svo út í ána á stað
nokkrum sem honum þykir til-
tækilegur, og stefnir skáhalt
móti straum- Þegar kom út á
miðja ána reynist hún ófær
vegna dýptar og straumþunga.
Snýr hann þá aftur, en styður
hestinn jafnframt með stönginni,
og kemur til sama lands. Leggur
hann út í ána annað sinn, en
nokkru neðar, var áin þar breið-
ari og eyri í miðri ánni; gekk
yfirferðin slysalaust, en land-
takan var brattur bakki, en hest-
urinn hóf sig upp á þurt.
Nú leggjum við Sigurður á
baki þess stjörnótta út í ána.
Tók eg því fram við Sigurð, að
hann héldi sér duglega í mig, en
eg hélt mér í faxið, því mig
grunaði að klárinn gæfi okkur
ekki undirbúningstíma er við
kæmum yfir undir landið, og
reyndist það svo, því hann stökk
upp á bakkann svo sem hestur
fylgdarmannsins. Fylgdarmað-
urinn reið svo aftur yfir ána
með þann stjörnótta, og kom
hann aftur með 2 menn á baki
sínu sem fyrra skiftið. Svo flutt-
ist pósturinn yfir og hans fylgdar
lið, hafði það einnig hesta ferju
yfir. Þegar svo allir voru komn-
ir yfir, sneri fylgdarmaðurinn
með lausu hestana yfir ána og
heim til sín.
Svo vár þá lagt upp á Skeiðar-
ársandinn, var þá sorta hríð á
norðan, með miklu frosti, en
öðru hvoru reif þó frá sólu. Oft
þurfti að nema staðar og skera
klömbruhnúða úr hófskeggi
hestanna eftir alt volkið í ánni.
Svona var haldið áfram allan
daginn. Jökulskvíslar urðu á
leið okkar á sandinum og varð
að brjóta ísinn á undan hestun-
um, voru þær í hné og mitt læri.
Nutu sTímir góðs hjá póstinum
með flutning, vegna hnakkhests-
ins, hinir komust á ís. Gekk
pósturinn á undan um daginn og
hélt stefnunni, og fylgdum Við
Sigurður honum. Gerðumst við
ærið stirðir til gangs, þar sem
við vorum í frosnum vosbúðar-
stakki.
Um morguninn hafði eg roðið
spíritus á hendur okkar, andlit
og fætur, og held eg það hafi
hlíft okkur við meira kali en
raun varð á. Virtist útlitið ekk-
ert glæsilegt, því nú var eftir að
komast yfir Núpsvötnin, en yrðu
þau ófær, taldi Gísli póstur að
ekki lægi annað fyrir en liggja
úti hverjar sem afleiðingar yr|Su.
Folaldinu, sem hann hafði 1
ferðinni dapraðist nú þrekið,
engu síður en hestunum, sem
farnir voru að þreytast, og gérði
hann ráð fyrir að bezt mundi
að stytta því aldur þar á sand-
inum, en eg hvatti hann til að
draga það til lengstra laga. Loks-
ins komumst við að Núpsvötn-
tmum, var þá hálfrökkvað, en
þá vildi svo heppilega til að þau
voru á hestheldum ís. Fórum við
þrír yfir með folaldið og gekk
illa, því hált reyndist folaldinu
svellið, svo komu hinir á eftir.
Um kvöldið lygndi og varð þá
tunglskin, og kl. 11 komumst við
að Núpstað, þar fengu 6 gist-
ingu, en pósturinn og við Sigurð-
ur, er hann sagðist treysta bezt
að geta haldið áfram með sér
héldum áfram að Rauðabergi í
Fljótshverfi, én þar átti Gísli
heima hjá foreldrum sínum; var
folaldinu fengin gisting í fjós-
inu. Þar fengum við góða að-
hlynningu, en áður urðum við
að bíða langann tíma eftir því
að föt okkar þiðnuðu svo við
kæmustum úr þeim. Þegar eg
dró af mér sokkana var stóra
táin á hægra fæti tilfinningar-
laus, og var hún svo það er eftir
var ferðarinnar.
Laugard. 23., var gott veður, og
biðum við eftir að félagar okkar
kæmu frá Núpsstað. Pósturinn
hélt leiðar sinnar en við biðum
til kl. 2 e. m., en er enginn kom,
héldum við af stað og komum
að Orustustöðum, og fengum þar
gistingu. Bóndinn hét Eiríkur og
leiddi hann okkur inn göng, og
kom þar sem á þeim var krókur,
sagði bóndi okkur að fara gæti-
lega, því nú værum við komnir
inn í fjósið; gengum svo hver
á eftir öðrum eftir gangstétt er
lá fyrir aftan 4 kýr, komum þá
að klofháum flötum steini, var
hann stigaþrep til baðstofulofts.
Af steininum reyndist svo jafn-
hátt upp á loftsskörina, sem af
gólfinu upp á steininn, gekk
okkur stirðlega að krifra þetta.
Þegar upp var komið, nötraði
gólfið sem sinustrá, og voru á
því göt af sliti og fúa. Þar sló
kona vef er við seinna vissum að
var húsfreyja. Baðstofan var um
tvö stafgólf, þar var lokrekkja
og í henni lá gömul kona. Gluggi
var á stafni, og undir honum
lítið borð, og fyrir báðum end-
um þess koffort. Gamla konan
var skrafhreifin vel og framar
en hjónin. Seinna um kvöldið
bættist við gestur þar úr byggð-
inni, og varð einnig næturgest-
ur. Á sínum tíma kom konan
með dilkakjöts súpu, og fylgdu
henni hnífapör með drifhvítum
sköftum handa okkur þremur-
Eg get um þetta sem sérstakan
atburð, því hnífapör voru okkur
ekki borin á allri ferðinni.
Seint um kvöldið kemur hús-
freyja til okkar sunnlending-
anna, og segir við munum hvíld-
arþurfar, og skulum við fylgja
sér, gengur hún á undan sömu
leið og við höfðum komið, og
var hún mun liðugri en við að
stikla á steinunum, komum við.
þar næst í stofuhús ómálað, þar
var lokrekkja og uppbúið rúm,
segir hún að þar skulum við
hvíla okkur um nóttina, og jafn-
framt að hún víki sér frá um
stund, en komi aftur áður en
við sofnum, en á meðan getum
‘við dvalið tímann, með því að
líta í bækur, sem þar séu í skáp
rétt hjá; að því sögðu fór hún.
Við litum að vísu á bækurnar
en lítið varð úr lestrinum eftir
að vlð komum í rúmið, það
reyndist of værugjarnt. Víða
höfðum við góð rúm í ferðinni,
en hvergi sem þarna. Að nokkr-
um tíma liðnum kom húsfreyja
aftur, var hún þá með pottkönnu
í hvorri hendi af spenvolgri ný-
mjólk og kvað það uppbót á
kvöldverðinn, sem hefði verið
gjörður af vanefnum, og þessi
mjólkurdropi ætti að bæta hann
upp. Við kváðumst vera á öðru
máli með kvöldverðinn, en tækj-
um þó með þökkum rausn henn-
ar. Hjónin hétu Sigurður og
Sólveig, orðlögð greiðahjón.
Sunnud. 24. Frostvægt og
þykkt loft. Eftir morgunverð
gengum við út með bónda, er
sýndi okkur umhverfið, og sagði
okkur að hann hefði baðstofu í
smíðum. Ekki þótti okkur. Ekki
þótti okkur félagarnir vera árla
á fótum, fremur en daginn áð-
ur, og biðum við þeirra til miðs
dags, þá loks komu þeir og voru
ríðandi og maður með þeim;
hafði þá kalið á sandinum, og
ógöngufærir og því hafði þeim
verið léðir hestarnir og fylgdar-
maðurinn.* Við héldum svo allir
áfram og komum að Hörgslands-
koti um kvöldið, er bær sá á
Síðunni, og fengum þar gistingu
við Sigurður, en þeir sem fengu
hestaflutninginn gistu á næsta
bæ, og þar snéri fylgdarmaður-
inn heim með hestana.
Það er af okkur Sigurði að
segja, að þegar okkur hafði ver-
ið heitið gistingunni, var okkur
fylgt í stofuhús undir baðstofu-
lofti, og þar næst kveikt ljós.
Litlu eftir var komið með kök-
ur og heitan magál á diski, og
afsakaði bóndinn sem þarna bjó
með uppkomnum börnum sín-
um, að hann ekki hefði ráð á
smjöri, og því yrðum við að
hafa magálinn í smjörs stað, og
töldum við lítil vandkvæði á
því; svo fengum við nýmjólk að
drekka. Um nóttina sváfum við
í baðstofu- Bóndinn hét Egill.
Mánud. 25. Bjart veður og sól-
skin, aðeins snjóföl. Þá fengum
við lánaða hesta handa félögum
okkar þar sem þeir gistu, og
höfðum svo sagnir þeirra af kal-
*inu, og eftir lýsingunni þótti
mér mikið vafamál að þeir væru
ferðafærir, og með því skammt
var til héraðslæknis, þótti ráð-
legast að láta hann gefa úrskurð
í því. Þegar hann hafði skoðað
þá, lýsti hann þá ferðafæra,' en
eg gat ekki fallist á það, og segi
því við lækni þenna, sem hét
Bjarni Jensson og átti heima á
Breiðabólstað að það sé að öllu
leyti á hans ábyrgð hvernig fari,
og svo héldum við af stað og
náðum að Seglabúðum í Land-
broti um kvöldið og báðumst
gistingar, var það auðsótt, en
bóndinn, Jón Steingrímsson,
kvað þann annmarka fylgja, að
gestir yrðu að gera sér að góðu
að hafast við á fjóslofti; kváð-
um við það mikilsverðann kost,
því þar sem eins hefði staðið
af sér á ferðinni, hefði okkur
jafnan liðið bezt vegn hitans.
Eftir það var okkur fylgt til
loftsins, og veittur góður beini;
um kvöldið var okkur fylgt til
sumarbaðstofunnar, og þar sváf-
um við um nóttina allir félagar.
Á þessum bæ komum við síðast
í fjósloft.
Þriðjud. 26. Bjart veður og
gott. Þegar við skyldum leggja
af stað, kom það í ljós, að félag-
arnir sem flutningsins nutu voru
engann veginn flutningsfærir, og
varð sú endalykt þess máls, að
annar varð eftir þar á Seglabúð-
um, en hinn á næsta bæ, kom-
ust þeir ekki suður fyr en í
janúar og voru þá fluttir á sjúkra
húsið í Reykjavík; þar misti ann
ar að minnsta kosti eitthvað af
tánum, og eru þeir með þessu
úr sögunni. Við Sigurður héld-
um að Hnausum í Meðallandi.
Miðvikud. 27. Veður dimmt og
fjúkandi. Fórum að Strönd í
Meðallandi. Bóndinn hét Einar
og var hreppstjóri.
Fimmtud- 28. Héldum að
Herjólfsstöðum í Álftaveri, og
bar ekkert til tíðinda annað en
við óðum yfir Kúðafljót og gekk
vel, við vorum einnig orðnir illu
vosi vanir.
Föstud. 29. Dimmt í lofti og
herti frost eftir því sem á dag-
inn leið. Nú höfðu þeir slegist til
samfylgdar okkur sunnlending-
arpir 3 er ásamt okkur höfðu
orðið póstinum samferða yfir
Skeiðarársand, og vorum því 5
er við lögðum á Mýrdalssand.
Við höfðum ákveðið að gista á
Höfðabrekku um nóttina, en með
því bærinn stendur á Höfða, en
upp á höfðann varð að lesa sig
eftir ógöngum sneiðing en farið
að skyggja, og við ókunnugir,
fundum við ekki sneiðinginn, og
urðum neðan undir höfðanum,
og töpuðum því af bænum. Um
daginn höfðum við orðið að vaða
jökulkvíslarnar á sandinum, en
af því Sigutðujr hafðti fengiði
sár á fæturnar af langvarandi
vosi, bar eg hann yfir svo hann
ekki yrði ófær á göngunni. Að
vísu hafði mig kalið á stóru
tána á Skeiðarársandi en engan
þrautir tók eg út í henni, og
hindraði hún því ekki ferð mína,
en dofin var hún og svört ásýnd-
um. Nú var því ékki um annað
að gjöra en reyna að ná til
Víkur í Mýrdal, en óljósa af-
spurn höfðum við af hve langt
vegar væri þangað, heldum þó
í áttina; skömmu síðar varð fyrir
okkur hellir, var þar fé inni.
Datt okkur þá í hug að hafast
þar við um nóttina því nú var
að bresta á hríð, og þar var þó
hlýju að hafa þó læki úr hellis-
þakinu, hiU varð þó ofan á, að
stauta áfram, og leita manna-
byggða. Þegar við höfðum
skamman veg farið, komum við
að á, sem við kunnum engin
skil á, seinna var okkur sagt að
það væri jökulsá og héti Kerl-
ingadalsá.
Eg lagði tafarlaust út í, en
fann brátt að hún var óvæð
vegna straums og vatnsmégnis
fórum við þá ofan með henni
þangað er okkur þótti hún til-
tækilegri, og lögðum þá 2 út í,
sem votir vorum frá því í kvísl-
unum um daginn, eg og Sigur-
jón Voge, var hann einn þeirra
þriggja, er bættust við okkur,
hinir voru bróðir hans Eyólfur
að nafni og Færeyingur sem
hét Carl. Þegar við komum það
út í ána að við gizkuðum á að
þá mundi hún ekki dýpka meira
komum við að ísskör, nam hún
við brjóst. Lagði eg stafinn flat-
ann á skörina og tókst með at-
beina Sigurjóns að hefja mig
upp, hafði okkur komið saman
um að Sigurjón styddi sig við
stafinn við skörina, og yrði mér
að liði ef hún brotnaði og eg
félli í ána, en skörin þoldi þunga
minn, og mér tókst að standa
upp og skorða mig við stafinn,
en illt var að fóta sig á glerhálu
svellinu, eins og eg var stirður.
Svo rétti eg Sigurjóni hendina,
og komst hann einnig upp. Kall-
aði eg svo til Sigurðar, að hann
kæmi fyrst einn, og skyldi hann
halda sér vel á strauminn, og
nú yrði hann að væta sig. \Gekk
honum vel, og vorum við tilbún-
ir að létta honum uppgönguna.
Seinast komu þeir 2 sem eftir
voru. Eg var hálf kvíðinn fyrir
Færeyingnum, hann var lítill
vexti, og óvanur að vaða ár í
uppvexti sínum. Þetta gekk samt
slysalaust og nú stóðum við all-
ir á ísnum, og alls ekki vel stadd-
ir, rennvotir í frosthríð svo allt
fraus sem vott var, komið nátt-
myrkur og við alókunnugir, en
til Víkur urðum við að komast,
það var eina lífsvonin, taldist
okkur til að þangað væri um 1
míla, eftir afspurn-
Þegar við vorum nýlagðir af
stað frá ánni, virtist okkur ljósi
bregða fyrir, námum staðar og
urðum þess brátt varir að það
var engin missýning, og urðum
fegnari en frá verði skýrt,
stefndum svo í áttina, og kom-
um að bæ sem Fagridalur heit-
ir, stendur hann á hól svo brött-
um, að við sem engar leiðir
kunnum urðum að skríða til að
komast upp að bænum, Þar feng-
um við gistingu. Með því við
vorum komnir þar í sveit sem
baðstofur voru ekki yfir fjósun-
um, báðum víð um að fá að fara
til fjóss og þýða okkur og vinda
vosklæðirr, var það fúslega veitt.
Eftir það var okkur fylgt til bað-
stofu, og dvöldum þar til þess
við háttuðum, en þessi nótt var
önnur kaldasta á ferðinni.
Sunnud. 30. Gott veður. Héld-
um frá Fagradal og komum að
vík-og fengum okkur kaffi. Um
kvöldið skiftum Við okkur á
bæina til gistingar. Við Sigurð-
ur fengum okkur gistingu að
Vatnsskarðshólum í Mýrdal, þar
var lærður læknir, er hét Stefán,
var hann þar til húsa með konu
sína. Lét eg hann skoða tána
dofnu, og upp úr því varð það að
hann tók okkur til gistingar, og
bjó um okkur á skrifstofugólf-
inu.
Sunnud. 1. des. Veður gott.
Tunglsskin að kvöldi. Fórum
allir 5 í hóp yfir Jökulsá á Sól-
heimasandi, hún var aðeins í klof
en straumhörð, og feikna frost-
stingull í botni, að öðru leyti
ekki torveld yfirferðar. Um
kvöldið kl. 9 komum við að
Drangsheiðardal undir Eyjafjöll-
um, og gistum þar.
Mánud. 2- Gott veður. Fórum
að Hvammi undir Eyjafjöllum.
Óðum Markarfljót slysalaust.
Þriðjud. 3. Að Vestri-Tungu í
Landeyjum.
Miðvikud. 4. Að Baugstöðum
í Stokkseyrarhreppi. Þjórsá fór-
um við á ís, svo hún var enginn
farartálmi. Fengum okkur ofur-
litla “hressingu” um kvöldið.
Fimmtud. 5. Útsynningshríð.
Gistum að Grænhól í Ölvesi. Þar
bjuggu foreldrar Sigurðar. Ölves
á var á ísi og nú vorum við laus-
ir við árnar.
Föstud. 6. Að Þúfu í ölvesi-
Laugard. 7. Til Reykjavíkur.
Sunnud. 8. og mánudaginn 9.
um kyrt.
Þriðjud. 10) Heim, suður á(
Voga með reynslu fyrir því að
oft eru kröggur í verferðum og
lýkur með því sögunni.
E. G.
Or bréfi
frá merkum manni á Fljóísdals-
héraði, 20. september s.l.
-------“Víðar hefir verið heitt
í ágúst í sumar, en hjá ykkur, og
þar á meðal á Austurlandi; eða
frá Mýrdal austur um land og
vestur að Holtavörðuheiði. Á
þessu svæði hefir verið sólskin
og blíðviðri síðan um miðjan
júlí til 10. sept. — Þá nokkuð
minni þurkar í Húnavatnssýslu
en hér á Austurlandi. — Eg man
ekki eftir jafn hlýju sumri, og
aldrei stormar til baga. Hiti oft
20—24 stig á Celsíu í forsælu.
Hey öll með beztu hirðingu, og
garðávextir í góðu lagi. í gær
rigndi mikið og snjóaði á fjöllum.
Tún voru vel sprottin, en útengi
ver, vegna þurka. Vorið framan
af fremur þurt og kalt.—Skepnu-
höld ágæt í vor, og eg hygg að
fé verði með vænsta móti; og
yfirleitt hefir náttúran verið
gjafmild við okkur Austan- og
Norðanlands, það sem liðið er af
þessu ári.
Það hefir ekki látið eins vel í
ári hjá sjómönnunum. Fiski-
veiðar víða fremur tregar, og
síldarveiðin hefir brugðist að
miklu leyti. Kemur það hart
niður á þeim, sem höfðu algjör-
lega treyst á síldarvinnuna. Ann-
ars er allt með líku sniði hér í
sveitum eins og undanfarin ár.
Allir vilja laga byggingar sínar
og margir eru þegar búnir að því.
Allir vilja auka ræktað-og vél-
tækt heyland, því augu manna
hafa nú loks opnast fyrir því, að
það svarar ekki kostnaði að elta
lélegan útheyskap með orfi og
Ijá um fjöll og heiðar, og með
dýru kaupafólki. Vélarnar og
hestarnir verða að taka mesta
stritið af mönnum.
Nú byrja fjallgöngur á morg-
un (fjársöfn af fjöllum). Það
hafa verið óþurkar þessa síðustu
viku, er því talsvert af heyi ó-
hirt; svo er líka eftir að taka upp
úr görðum sem eru ágætlega
sprottnir eftir þetta góða sumar.
Slátrun sauðfjár byrjar strax
eftir að fé kemur af fjöllum, bæði
á Reyðarfirði og á Fossvöllum í
Jökulsárhlíð. Á Fossvöllum verð-
ur slátrað fé úr 3 hreppum:
Tunguhrepp, Hlíðarhrepp og
Jökuldalshr. Munu það verða
10—12 þús. fjár. En úr öðrum
hreppum Héraðsins og úr suður-
fjórðunginum verður slátrað á
Reyðarfirði, nema úr Hjalta-
staðaþinghá. Þaðan mun verða
rekið til Borgarfjarðar.
Kjöt verður dýrara í ár en í
fyrra. Þá var 1. flokks kjöt selt
á kr. 6.82 kílógr., en nú á kr.
9.53. Smjör var í fyrra kr. 21 00,
en nú kr. 26.00 kílógr. Þetta er
heildsöluverð. Það e:r við að bú-
ast að afurðir búanna hækki í
verði fyrst vinnan og alt annað
er síhækkandi, og sígandi á ó-
gæfuhlið. Spirrsmál er, getur
kaupgetan haldist þegar brytt
hefir á atvinnuleysi við síldveiði
og enda á sumum slóðum við
'fiskiveiðar?--------
Vogar 12. nóv., 1945.
Guðm. Jónsson.
2 T0 3 DAY SERVICE
MOST
SUITS-COATS
DRESSES
•'CELLOTONE” CLEANED
72c
CASH AND CARRY
FOR DRIVER PHONE 37 261
PERTH*8
888 SARGENT AVE.
Ö-ENNC 100 »e.|
TIL KRISTiNAR i WATERTOWN
Norðlenzk dís í fræðum forn,
framsögn áttu slynga,
er þú segir sögukorn
sumra Eyfirðinga.
Orð þín geyma atlot hlý,
öllum kveðjur vandar;
minning vekur muna í
mærin Árskógsstrandar.
Þótt við, fokstrá, felumst sýn
Furðustranda ljóma,
geymast beztu gullin þín
Garðarshólmsins blóma.
Þ. Þ. Þ.
ÍYMMMMfMfMM'MfM'MMfMfMfMfMMMMM'MMMM'MMM