Lögberg - 13.06.1946, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. JÚNÍ, 1946
3
Lióðabálkur
liðnu hausti komu út nokkr-
ar ljóðabækur og hefur “Vík-
ingur” séð sumar þeirra. Tekur
hann sér það bessaleyfi að birta
nokkur sýnishorn af því, sem
honum þótti þar aðhyglisverð-
ast/
Fyrst eru það Ný Ijóð Guðfinnu
frá Hömrum. Það er falleg bók,
smekklega út gefin, og margt er
þar vel gerðra ljóða. Yrkja
naumast aðrar konur betur á
landi hér um þessar mundir en
Guðfinna frá Hömrum. Ekki eru
tök viðvaningsins á kvæðinu
Mannsbam:
Við háan múr
er mannsbarn í förum
í leit að geislum,
í leit að svörum.
Sumstaðar bergið
er bergfléttu þakið,
sumstaðar blátt,
sorfið, nakið.
Maður gengur,
svo lengi sem lifir,
hvorki er vegur
undir né yfir.
Kalinn á hug
og kvalinn efa
ræðst hann á bergið
hnýttum hnefa.
Þögul og köld
eru klettaleynin.
Svo ber hann höfði
við harðan steininn.
Þögnin eykst
og hann þrýstir í harmi
að náköldum hamrinum
nöktum barmi.
Hjarta mannsins
við múrinn grætur.
Að fótum bjargsins
hann fallast lætur.
Stjarna hrapar
í heiðnætur friði
sem hrynji laufblað
af ljóssins viði.
I
Fyrri bók Guðfinnu frá Hömr-
um var vel tekið. Flest hin sömu
einkenni og þar skipuðu önd-
vegið finnast einnig í ljóðunum
hennar nýju. Þó eru nýju kvæðin
mörg hver beizkari, tregafyllri
og — að manni finnst — sannari.
Það er augljóst, að skáldkonan
hefur fastari tök á yrkisefnum
sinum nú en áður.
Hér kemur annað kvæði Guð-
finnu:
HIÐ GULLNA AUGNABLIK
Þú vissir það ei, þig gisti í gær
hið gullna augnablik.
Frá tímanna djúpi bylgja barst
að brjósti þér, ljós og hvik.
En sjón þín var haldin og heyrn-
in með
við hversdagsins önn og ryk.
Það örlögum réð að sál þín svaf,
er sótti þig heim sú stund,
því aldan, er faldar geislum guðs
um gæfunnar bláu stund,
hnígur aðeins eitt einasta sinn
á ævi þinnar fund.
í morgun vaknaði vera þín
í vitund um hjartans töp,
því nóttin átti sér engan draum
en ótal stjarna hröp.
^á fannst þér auðlegð, sem
önnin gaf
vera illra norna sköp. •
Með þöglum trega telurðu nú
hvert tímans bylgjuslag.
Nú stillir ei himinn hqrpu meir
við hafsins undralag.
Það augnablik. sem var gullið í
gær,
er grátt eins og vofa í dag.
•
Eg hvísla óði í eyra þér
um æskunnar týndu sýn.
Eu ljóð mitt á framar engin orð
°S engan tón, sem skín.
þú vissir það ei: þetta augnablik
var eilífðin mín og þín.
Steindór skáld Sigurðsson hef-
ur sent frá sér nýja ljóðabók á
þesu hausti. Heitir hún: Man-
söngvar og minningar. Margt er
vel kveðið hjá Steindóri, og eru
þó lausvísurnar ef til vill beztar.
Sumar þeirra eru afbragð. Þessi
er ein:
Með hástrengdum seglum eg hélt
eitt sinn
á hafið í drottins nafni.
Nú sigli ég meðfram Köldukinn
með kolblúan sjó fyrir stafni.
önnur er svona:
Bláum klæðum kvöld sig bjó;
kular um hæðadrögin.
Meðan blæðir sól í sjó
syng ég kvæðalögin.
Að haustlagi kveður Steindór:
Þó að blikni blóm á hól
«g bráðum frjósi í spori
ég mun geta ort um sól
aftur á næsta vori.
Enn segir hann:
Ef að þú átt söng í sál
siglirðu ei til baka.
Mótvindur í myrkum ál
mun þá aldrei saka.
Steindóri þykir vænt um fer-
skeytluna og kveður vel um
hana:
Vertu ávallt vísan mín,
vinurinn allra bezti.
Oft hefur verið ást til þín
allt mitt veganesti.
Þá kemur hér eitt af ljóðun-
um, sem eru í þessari bók Stein-
dórs:
Berðu mig á burtu
ó, blávængjaða þrá.
Nú er vor í norðri
og nóttin draumablá.
Bágt átt þú í böndum
mín barnslega þrá.
Veifar væng hjá glugga
Þegar vornóttin er blá.
Ekki færðu að fljúga
yfir fjöllin rökkurblá.
Bundin máttu bíða hjá mér
Blávængjaða þrá.
' .Eg veit hvað þú ert viðkvæm
þegar vornóttin er hljóð,
en breytist svo er birtir
í blávængjað ljóð.
Nú er bjart í norðri
og nóttin gengin hjá.
Svanir fljúga í suður
og sólvængjuð þrá.
Villtur vegar heitir ný ljóða-
bók eftir Kristján Einarsson frá
Djúpalæk. Höfundur þessara
kvæða hefur áður gefið út eina
ljóðabók, og er þessi ótvíræð
framför frá henni. Hér má finna
nokkur kvæði allgóð, þótt yrkis-
efnin séu mörg hver gömui
slitin. Kvæðið Haust er svona:
Heyrirðu ei nálgast haustsins
þunga dyn,
harmdöpur vein í stormsins
tryllta hvin?
Skýbólstrar hylja sól og syrtir
að,
sorgin er letruð á hvert rósa-
blað.
Þröstur um geiminn einn og
friðlaus fer,
flýgur að kveldi hljóður burt
frá þér.
Sérðu ekki að hólminn hefur
breytt um lit,
heyrirðu ei feigðarsöng í vinds-
ins þyt?
Þunglyndið grípur þreyttan huga
minn,
þegar eg andblæ haustsins nálg-
ast finn.
Fjúkandi laufblöð, fjarra skóga
tár
Gerlach
átti að hindra skilnaðinn
við Dani
Er veikur í fangelsi
í Garmisch
Dr. Werner Gerlach, sem hér
var þýzkur ræðismaður, þegar
styrjöldin braust út, átti að beita
áhrifum sínum hér á landi til að
reyna að koma í veg fyrir að Is-
lendingar segðu upp sambands-
lögunum við Dani og ef það tæk-
ist ekki, þá að reyna að J^afa
áhrif á, að Islendingar slitu að
minsta kosti ekki konungssam-
bandinu. Taldi utanríkisráðu-
neytið þýzka þetta í samræmi
við “sögulegar erfðavenjur, sem
æskilegt væri að við yrði haldið.
Þetta sagði Gerlach, Ragnari
Stefánssyni, major, sem nýlega
fór til Þýzkalands til að yfir-
heyra Gerlach, en hann situr nú
í fangelsi í Garmisch-Parten-
kirchen, en þar handtóku Banda-
ríkjamenn hann í ágústmánuði
í fyrrasumar.
Vildi vera á íslandi.
Gerlach er nú sjúkur maður,
hefir einhverskonar himnubólgu
sjúkdóm. Hann sagði Ragnari
að helzt vildi hann nú vera á
íslandi og sæi hann nú, að margt,
sem honum hefði fundist lítið
um er hann var hér, væri harla
gott.
Ekki kvaðst hann hafa rekið
neina “fimtu herdeildarstarf-
semi” hér á landi, en játaði, að
hann hefði reynt að fá upplýs-
ingar hjá íslenzkum sjómönn-
um um hvort bresk skip væru á
sveimi hér við ströndina, þegar
þýzku skipin voru að leggja héð-
an úr höfn til Noregs.
Leynistöðvarnar.
Þá sagði ræðismaðurinn, að
það væri rétt að hann hefði haft
hér leynistöðvar í húsi sínu og
hefði hann sagt lögreglustjór-
anum í Reykjavík ósatt er hann
hefði komið til að spyrjast fyrir
um stöðvarnar. Hefði hann not-
að stöðvarnar nokkrum sinnum
eftir heimsókn lögreglustjórans,
falla sem eiturdögg í hjartans
sár.
Sumarsins yndi alt er horfið mér,
eilífan söknuð vekur minning
hver.
Þrösturinn minn er horfinn yfir
höf,
haustið mín bíður — kvöld og
opin gröf.
Lengsta og tilkomumesta kvæ
Lengsta og tilkomumesta
kvæðið í hinni nýju bók Krist-
jáns frá Djúpalæk er Vermenn.
Þar eru þessar svipmiklu mynd-
ir:
Fram er hrundið báti í birting
morguns
brimgarð mót og jöfnum ára-
togum
róið út, en þung er undiralda,
æsist bylgjukvik í fjarðarvogum.
Færi er rennt, en út við hafs-
brún hækkar
hríðarbakki úfinn, skýjadökkur,
fer um sæinn sveipur snöggra
vinda,
syrtir yfir dimmur élja mökkur.
Ýfist sær, til yztu miða brýtur,
áttæringur klýfur bárufarlda.
Klakar borð og kaðla, naumast
lengur
kaldar hendur þungum árum
valda.
Útsýn byrgir niðmyrk vetrar
nóttin,
náhljóð brims og storms við
eyru þýtur.
Rís af grunni risavaxin alda,
rekald eitt um grænan sjóinn
flýtur.
Sjómannablaðið Víkingur
því að þá skömmu síðar hefði sér
opnast samband til Berlínar um
Juliannehaab í Grænlandi og
Washington.
Átti að gæta hagsmuna
þýzkra vísindamanna.
Eitt af aðalhlutverkum dr.
Gerlachs hér var að gæta þess
að þýzkir vísindamenn fengju
forgangsrétt fram yfir annara
þjóða vís^ndamenn, t. d. við eld-
fjallarannsóknir og þó ekki hvað
sízt við uppgröft á gömlum rúst-
um í Þjórsárdal. Hefði það verið
ætlun þýzkra vísindamanna að
vera á undan vísindamönnum
frá Danmörku og Noregi, sem
höfðu verið að undirbúa leið-
angur til Þjórsárdals 1939.
Það áttu að vera þýzkir vís-
indamenn, sem “uppgötvuðu”
“Pompei” íslands.
B erklarannsóknir.
Þá kvaðst Gerlach hafa verið
valinn til þess að verða ræðis-
maður á íslandi vegna þess, að
•hann var læknir að mentun og
átti hann að kynna sér hver á-
hrif hinar björtu sumarnætur
höfðu á berklaveiki. En sú skoð-
un hefði verið uppi meðal þýzkra
lækna um það, að hinar björtu
sumarnætur hefðu heilsubæt-
andi áhrif á berklaveika.
Ekki hvaðst Gerlach hafa átt
að skifta sér af diplomatiskum
málefnum, nema sem allra minst.
Það hefði verið hlutverk sendi-
herra Þjóðverja í Kaupmanna-
höfn, Renthe-Fink.
Ragnar taldi ekki líklegt að
Gerlach yrði leiddur fyrir stríðs-
glæpamanna dómstól. En hann
myndi ekki fá neina stöðu innan
Þýzkalands, þar sem hann væri
yfirlýstur nazisti og hefði verið
gerður að deildarforingja í SS-
liðinu í heiðursskyni. Gerlach
var höfuðsmaður í SS-liðinu, er
hann var hér ræðismaður.
Trúði á nazismann.
Gerlach fór ekki dult með að
hann hefði verið einlægur naz-
isti og hefði trúað á þá stefnu.
Ekki kvaðst hann vera þeirrar
skoðunar, að Þjóðverjar hefðu
verið sviknir, eins og margir
vildu halda fram, heldur hefðu
það verið forystumenn nazism-
ans, sem hefðu svikið stefnuna.
Morgunblaðið, 25. apríl.
Ríkisfrú í New York kom inn
í hattaverzlun Walters Florell,
en meðal viðskiftavina hans eru
margar kvikmyndastjörnur, og
sagðist strax þurfa að fá nýjan
hatt. Walter tók langan silki-
borða, vatt hann upp og batt á
hann nokkrar slaufur, setti hann
á höfuð hennar og sagði: “Hérna
er hatturinn yðar, frú.” K<man
leit í spegilinn og hrópaði, “Dá-
samlegur, dásamlegur.”
“Tuttugu og fimm dollara,”
sagði Walter.
“En það er of mikið fyrir einn
silkiborða,” kvartaði frúin.
Walter leysti slaufurnar, rakti
úr borðanum, og fékk henni
hann. “Borðinn, frú mín,” sagði
'hann, “er ókeypis.”
Minnist
BETEL
í erfðaskrám yðar
Business and Professional Cards

DR. A. V. JOHNSON DR. A. BLONDAL
Physician and Surgeon
Dentist
602 MEDICAL ARTS BLDG.
506 SOMERSET BUILDING Sími 93 996
Telephone 97 932 Heimili: 108 CHATAWAY
Home Telephone 202 398 Sfmi 61 023

Talslmi 95 826. Heimilis 53 893
DR. K. J. AUSTMANN Dr. S. J. Jóhannesson
SérfræOingur i augna, eyma, nef 215 RUBY STREET
og kverka sjúkdómum. (Beint suCur af Banning)
704 McARTHUR BUILDING
Cor. Portage & Main Talsími 30 877
Stofutlml 4.30 — 6.30 Viðtalstími 3—5 eftir hádegi
Laugardögum 2 — 4
7
DR. ROBERT BLACK DR. E. JOHNSON
Sérfræöinpur x aupna, eyma,
nef og hálssjúkdómum. 304 EVELINE STREET

416 MEDICAL ARTS BLDG
Graham and Kennedy St.
Skrifstofuslmi 93 851 Office hrs. 2.30—6 p.m.
Heimaslmi 42 154 Phones: Office 26 — Res. 230
EYOLFSON’S DRUG
PARIC RIVER, N. DAK.
íslenzkur lyfsali
Fólk getur pantaö meöul og
annað með pósti.
Fljót afgreiösla.
A. S. B A R D A L
848 SHERRROOK STREET
Selur llkkistur og annaat um út-
farlr. Allur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarCa ogr leg-steina.
Skrifstofu talstmi 27 324
Heimills talslmi 26 444
Phone 31 400
Electrical AppUances and
Radio Service
Furniture and Repairs
Morrison Electric
674 SARGENT AVE.
----------,-----------
PCINCE/Í
MESSENGER SERVICE
ViB flytjum kistur og töskur,
húsgögn úr smærri IbúBum,
og húsmuni af öllu tæi.
58 ALBERT ST. — WINNIPEG
Slmi 25 888
C. A. Johnson, Mgr.
TELEPHONE 94 358
H. J. PALMASON
and Company
Chartered Accountants
1101 McARTHUR BUILDING
Winnlpeg, Canada
Phone 49 469
Radio Service Speclalists
ELECTRONIC LABS.
H. THORKELSON, Prop.
The most up-to-date Sound
Equipment System.
130 OSBORNE ST., WINNIPEG
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
Keystone Fisheries
Limited
404 SCOTT BLOCK SlMI 95 227
Wholesale Distributors of
FRESH AND FROZEN FISH
Manitoba Fisheries
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, framkv.stj.
Verzla t heildsölu meö nýjan og
froslnn flsk.
303 OWENA STREET
Skrifst.slmi 25 355 Heima 55 462
Argue Brothers Ltd.
Real Estate, Flnancial, Insurance
LOMBARD BLDG., WINNIPEG
j. Davidson, Representative
Phone 97 291
Office Phone Res Phone
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appolntment
Drs. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GEN. TRUSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smlth St.
PHONE 96 952 WINNIPEG
DR. J. A. HILLSMAN
Surgeon
308 MEDICAL ARTS BLDG
Phone 97 329
Dr. Charles R. Oke
Tannlœknir
For Appointments Phone 94 908
Office Hours 9—6
404 TORONTO GEN. TRU8T8
BUILDING
283 PORTAGE AVE.
Winnipeg, Man.
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG WPG.
Fasteignasalar. Leigja hús. Ot-
vega peningalán og eldsábyrgC.
bifreiðaábyrgC, o. s. frv.
PHONE 97 538
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
LögfrœOingar
209BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Simi 98 291
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Fish Netting
60 VICTORIA ST., WINNIPEG
Phone 98 211
Manager T. R. THORVALDSON
Your patronage wlll be appreciated
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAOE, Managing Director
Wholesale Distributors of Fresh
and Frozen Fish.
311 CHAMBERS STREBT
Office Ph. 26 328 ' Ree. Ph. 73 917
i