Lögberg - 15.08.1946, Blaðsíða 7

7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 15. ÁGÚST, 1946
Stigamenn komandi ára
Eftir Charles J. Dutton
Um daginn var dómur kveð-
inn upp yfir manndrápara sem
vakti æsing og eftirtekt. Prest-
arnir prédikuðu útaf honum; rit-
rstjóar blaðanna skrifuðu langar
greinar i blöð sín út af honum,-
og konur í kvennfélögunum
lentu í hávaða rifrildi út af hon-
um. Glæpurinn var andstyggi-
legur og glæpamaðurinn var
dæmdur í 28—35 ára betrunar-
'húsvist. í fljótu bragði virðist
dómurinn ekki í ósamræmi við
glæpinn, en glæpamaðurinn var
drengur 13 ára að aldri — önnur
yngsta persónan, sem nokkru
sinni hefir verið sendur í ríkis-
fangelsi Massadhusetts. Meðan á
þessu máli stóð, sló ótta og óhug
á fólk útaf fréttum um glæpi
sem framdir voru í Boston, og
útvarpið bar útum land að eyr-
um manna. Rán, nauðganir,
barsmíð og þjófnaðir, bárust
manni til eyrna kveld eftir kveld.
Svo var það kveld eitt að eftir
farandi frétt kom: “Lögreglan í
Bosfcon, sem á í uppihaldslausu
striði við glæpi þar í borg, hafa
tekið til fanga þrjá glæpa menn.”
(Nú geta menn hlegið, eða grátið,
að niðurlagi fréttarinnar)
“Glæpa menn þessir eru iþrír
drengir, fró 11-13 ára að aldri.”
1 síðast liðin þrjú ár hefir það
verið skylda mín sem einn af
yfirlits mönnum stjórarinnar, að
eiga tal við lögreglustjóra og
aðra umlboðsmenn laganna í
hverjum einasta bæ, og 'þorpi Ní
Nýja Englands ríkjunum og hálfu
öðru nærliggjandi riki. Þegar
að lögreglan talaði um afvega-
leidda unglinga árið 1930, þá átti
hún við unglinga frá 16—18 ára.
Nú eru það börn frá 7—15.
Það er ekki aðeins að aldurs-
takmarkið hafi færst niður á
við, heldur thefir tegund glæp-
anna stórum versnað. Slíkur ó-
stjórnlegur ákafi til eyðilegging-
' ar — d'jöfulleg, illkvittnisleg
grimd, var með öllu óþekt fyrir
tíu árum síðan. Það hefir eitt-
hvað farið aflaga, sem lögregl-
unni stendur stuggur af. Á síð-
astliðnu ári hafa lögreglustjórar
sýnt már þrjár kirkjur. Ein af
þeim var vegleg kirkja er auð-
ugur söfnuður á. I þeirri kirkju
var veglegt pípuorgel. Eg þurfti
okki annað en að líta á orgelið
til þess að sjá, að það yrði aldrei
framar notað í þeirri eða neinni
annari kirkju. Gulli roðuðu píp-
urnar höfðu verið brotnar og
klofnar með exi og nótnaborðið
alt eyðilagt. Skírnarfontinum,
sem stóð fyrir framan gráturn-
ar hafði verið velt um og hann
brotinn og bekkjum kirkjunnar
velt um. Eg leit ’þegjandi fram-
an í lögreglustjórann, sem var
með mér. Strákar — fimm strák-
ar. Sá elsti var 15 ára, sá yngsti
um átta ára. Þeir voru tvær
nætur hér í kirkjunni. Hefurðu
nokkurntíma séð verra?
Já, einu sinni, svaraði eg. Eg
sagði honum frá lögreglustjóra,
sem sýndi mér myndir af húsi,
sem veiðimenn lágu við í; vegg-
irnir höfðu verið höggnir í sund-
ur með öxi. Innanhússmunimir
brotnir og bramlaðir svo þeir
voru til einskis nýtir og svo voru
göt höggvin á þakið. Þrír ungl-
ingar höfðu gjört spellvirki
þetta á þremur eftirmiðdögum,
og sá elzti þeirra var 14 ára.
Það, sem lögreglunni þykir í-
skyggilegast -í sambandi við lög-
gæsluna, er hin villimannlega
eyðileggingar hnéigð. Þegar að
æskumaður, eða meyja fer af-
vega, þá er eins og þau fyllist
illum anda — tryllist. Ef að þau
til dæmis ná í bifreið, þá rista
þau í sundur yfirdekkinguna í
bílnum, relka nagla í gegnum
hjólbarðana eða stinga göt á þá
og eyðileggja alt, sem þau geta.
Ef þau komast inn í skóla, kirkju
eða prívat heimili, þá eyðileggja
þau alt, sem þau geta.
Á öskudaginn síðast voru
naeiri skemdir gerðar í Banda-
ríkjimum, en dæmi voru til áður.
Það er alveg §ama í hvaða borg
að við litumst um í, það var
sama sagan allsstaðar. 1 Buffalo
þar sem einn maður var drepinn,
sagði lögreglustjórinn, að aldrei
í sögu borgarinnar hefði jafn ill-
mannlegt eyðileggingar-æði átt
sér stað. Sama sagan endurtók
sig í Boston, Springfield og
Washington — allsstaðar eyði-
leggingar ástríða og eyðilegging-
in nam hundruðum þúsunda.
Annað, sem lögreglan er ör-
mædd út af er grimdarhneigð sú,
sem er áberandi hjá sumu af
þessu æskufólki. Sálarfræðingar
segja okkur, að það sé einkenni
æskunnar, að láta sér þykja
vœnt um dýrin. En það var á-
reiðanlega eklki einkenni æsku-
fólksins, sem tók sér fyrir hend-
ur að handsama hunda, fór svo
í hóp með þá út í skóg, setti vír,
sem það hafði haft með sér, um
hálsinn á hundunum, hengdi þá
svo upp í tré og kveiktu eld
undir þeim. Ungldngarnir, sem
þetta aðhöfðust voru allir innan
15 ára aldurs.
Það verður heldur ekki sagt
um unglingana í fimm stórbæj-
um, sem, eftir að skóli var úti á
daginn, fóru í hópum um þétt-
förnustu götur ibæjanna og hentu
logandi eldspýtum í barnakerrur,
sem þeir fóru fram hjá.
Hvað á að segja um 15 ára
gömlu stúlkuna í Connecticut,
sem, á meðan að móðir hennar
var við vinnu sína, leigði hús
móður sinnar til ósiðsamlegs
framferðis fyrir fé miðskóla-
stúlikum og piltum í bænum.
Morð? Já, ekki fá, og sum í
skólunum í New York, og í öðr-
um ’borgum. Slagsmál? Svo
hundruðum skiftir, sem ungling-
ar með ilLt innræti láta dynja á
öðrum unglingum. Grimd, sem
menn gátu ekki látið sér detta í
hug, nema hjá fólki, sem ekki var
með réttu ráði.
Er eg hér að hampa framan í
fólk sérstökum tilfellum? Látum
oss athuga skýrslur dómsmála-
ráðuneytisins frá árinu 1944 og
berum þær saman við skýrslurn-
ar frá 1929 og þá er ljóst hve
glæpirnir hafa aukist.
Morð frapiin af drengjum frá
10—18 ára hafa aukist um 47%;
Nauðganir aukist um 69%; árásir
71%, samræðis-glæpir 61%; þetta
er á meðal pilta.
Á meðal stúlkna á sama aldri:
samræðisglæpir og skækjulifn-
aður 375%, vdnnautn, 174%.
Æskufólk á aldri þeim, sem að
framan er tiltekinn, fremur 56%
af öllum glæpum, sem framdir
eru í Bandarikjunum. Þessir
unglingar, sem hér um ræðir,
hafa ekki allir komið frá heim-
ilum 'fátæklinganna; þeir hafa
ekki færri komið frá efnaheim-
ilum heldur en' heimilum fá-
fcækra-hverfannai. Rannsóknar-
stofa ríkisins hefir nú rétt ný-
lega stofnað sérstaka deild til
þess að líta eftir og annast æsku-
fólkið, sem afvega fer.
í smábæ einum í New Eng-
land ríkjunum skall yfir þjófnað-
arfaraldur óvanalega nærgöngult
og áleitið. Þegar þjófarnir náð-
ust, þá kom í ljós að þetta voru
alt uijglingar — sá yngsti var
9 ára, en sá elzti 14 ára. Þýfið
var orðið æði mikið, en ungling-
arnir héldu því ekki saman,
mestu af því hentu þeir í ána.
Þegar þau voru spurð að hvers-
vegna að þau hefðu gjört þetta,
þá svöruðu þau: “Við gerðum
það bara að gamni okkar.”
Eg komst á kant við einn af
þessum stigamönnum; hann var
sjö ára gamall. Hann og tveir af
félögum hans höfðu stolið skjöl-
um, sem tilheyrðu stjórninni og
brent þau, og þeir höfðu einnig
framið 20 þjófnaði. Þessi náungi
stakk út úr sér tungunni og
mælti: “Þú getur ekkert átt við
mig. Eg er ekki sjö ára ennþá.”
FRETTIR
ÞÝZKALAND
Það er nú talið víst, að Bretar,
Bandaríkjamenn og Frakkar
sameini þá parta Þýzkalands
sem þeir ráða yfir, að meiru eða
minna leyti eftir þörfum, hvort
sem Rússar fást til að vera með
í þeirri sajneining með þann
part Þýzkalands sem þeir ráða
yfir, eða ekki. Sjálfir hafa
Rússar ekkert sagt um hvað þeir
ætli að gjöra undir þeim kring-
umstæðum. En Kommúnistar í
Svíþjóð, sem iíklega vita hvað
þeir eru að segja, telja víst að
ef vestrænu þjóðimar þrjár taka
sig saman um sameininguna, þá
verði þeirri hreyfing mætt af
hálfu Sovíet ríkisins með því að
skipa þýzka stjórn í héraði því
sem þeir eru umsjónarmenn
yfir, og í þeirri stjórn yrðu
ýmsar af framkvæmdamefndum
þeim er þar stjóma nú af hálfu
Rússa. Frétt þessari fylgir að
nefnd manna frá Rússlandi sé
væntanleg til Stokkhólms til
þess að ræða þessa fyrirætlan
við þýzka kommúnista er staddir
væru í Sviþjóð, og fara þessa á
leit við þá, að taka embætti
í þeirri Þýzk-Sovíetisku stjórn
ef til kæmi.
■f > -f
RISAR HAFA VERIÐ TIL
Á árinu 1941 fékk Dr. Franz
Weienreich umsjónarmaður þjóð
minjasafnsins í New York bréf
frá G. H. R. von Koenigswald
mannfræðingnum hol'lenzka, þar
sem hann lýsir parti af kjálka
geysistórum og áefagömlum, sem
fundist hafði d Sangiran á Java,
og bætir við: “Það er engum
vafa bundið að þetta hefir verið
mannskjálki.” Dr. Weidenreich
bað von Koenigswald að senda
sér gypslíkan af kjálkanum, og
haun meðtók hana rétt áður en
áhlaupið á Pearl Ha'rbor var
gjört, og honum skildist að
fræðimaðurinn hollenski ætlaði
að gefa mannflokki þeim sem
þetta kjál’kabrot heyrði til, nafn-
Eg hefi heyrt aðra drengi, sem
framið höfðu alvarlega glæpi,
stæra sig af því, að það hefði
tekið lögregluna fimm mánuði
að ná sér.
Hverjum er að kenna um þessa
ákefðar óöld, sem brotist hefir
út hjá börnum og unglingum
lands vors. Lögreglan heldur
fram, að á meðal aðal ástæðanna
sé skortur á aga, bæði á heimil-
unum og í skólunum, og nálega
undantekninigarlaust heldur hím
fram að eina aðferðin til að ráða
bót á þessu sé, að í hvert sinn
sem að unglingar skemmi eitt-
hvað, hvort iheldur það er bifreið
eða eitthvað annað, þá séu for-
eldrarnir kvaddir til að bórga
skaðann, og í hvert sinn sem
unglingur er tekinn fastur, þá séu
foreldrar hans kallaðir fyrir rétt
og sektaðir fyrir vanhirðu sína.
Undir öllum kringumstæðum
ætti að sekta slíkan föður fyrir
að láta barn sitt vera hirðulaust
úti eftir að dimt er orðið.
1 einum bæ á Vesturlandinu,
hafa lög nýlega verið leidd í
gildi, sem ákveða, að hvenær sem
unglingur er úti á götu eftir
klukkan átta að kveldi og gjörir
einhvern óróa af sér, þá skuli
foreldrum hans stéfnt fyrir rétt
og sektaðir um $50.00. Afleiðing-
arnar af þessum lögum eru, að
glœpum æskufólksins í þeim bæ
hefir fækkað um 75%.
Það verður að endurvekja ag-
ann á heimilunum og í skólun-
um, og kennarar ættu að hafa
rétt til að hirta börn og unglinga
sem eklki fiást til að hlýða. Ein-
hver ætti að innræta börnunum
í Ameríku það sem við kölluðum
guðsótta.
ið Meganthropus paleojavanicus,
eða “Risarnir frá Java.” En áður
en að Dr. Weidenreich gat geng-
ið úr skugga um það, þá tóku
Japar Java, en síðan hefir ekk-
ert spurst ítil von Koenigswakl.
En um miðjan s.l. mánuð hefir
Dr. Weidenireioh rekið smiðis-
höggið á rannsókn hins týnda
fræðimanns með bókarútgáfu er
hann nöfnir, “Apar, Risar og
Menn.” Þar sem að hann gerir
þá almennu skoðun landræka,
að fyrstu menn jarðarinnar hafi
verið smámenni eða dvergar.
Þessi kjálki sem á Java fannst,
auk þriggja tanna, sem Koen-
igswald fann í Hong Kong í
lifjabúð (Kínar nota steinrunn-
in bein og tennur til meðala-
blöndunar), bera vitni um það,
segir Dr. Weidenreich í bók
sinni, “að feður mannkynsins
hafi frekar verið risamenni, en
dverga aettar.”
Þötta kjálkabein sem fanst í
Sangiran, er bæði þykkra og
lengra heldur en nokkuð annað
mannskjálkabein sem menn
þekkja, eða 'hafa sögur af.
Jafnvel kjálkabein úr 'gori'lla
apa, sem er jafnlangt og þetta
nýfundna kjálkabein, er helm-
ingi þynnra, segir Dr. Weiden-
reiöh. Manna-tennurnar sem
fundust í Hong Kong voru líka
geysi stórar. “Þess vegna,” segir
Dr. Weidenreich, “er það ekki
fjarri sanni, að hugsa sér að
Java risarnir hafi verið mikið
stærri en nokkur gorilla api er
á vorum dögum, og Kínvensku
risarnir hafi verið að sama skapi
stærri en Java risarnir, voru. Það
er að segja, einu og hálfu sinni
stærri en stórir karl gorilla
apar.
♦ ♦ -f
KÍNA
Friðarhorfurnar eru ekki sem
glæsilegastar í Kína eftir því
sem síðustu fréttir þaðan herma.
Kommúnistarmir eru erviðir við-
ureigna. Yfirhenshöfðingi Chi-
ang Kai-Shek er ákveðinn í að
röka Iþá í burtu úr plássum þeim
er þeir geta gert skaða á járn-
brautum og heft viðskifti.
Madama Sun Yat-Sen, eldri
systir madömu Chiang, sem ekk-
ert hefur 'látið til sán heyra í
langa tíð, hélt opinbera raeðu nú
alveg nýlega. Hún sagði meðal
annars: “Eg hefi nú á síðari ár-
um forðast að taka þátt í stjórn-
mála þrasi. En nú vofir inn-
bynðis stríð. yfir okkur, og það
er hópur af afturhálds seggjum
á meðal ökkar, sem vonast til
þess að geta dregið Bandaríkin
inn ií þann ófrið, og á þann hátt
steypt heimi öllum í stríð aftur.
Eg finn til iþess að það er þörf á
að tala Brennipúnktur spurs-
máls þessa er ekki hvort heldur
að Kuomintang, eða Kommún-
istar vinni, heldur er hér um að
ræða kínversku þjóðina alla.
Einveldi Kuomintanganna er
undir lok liðið.
Það verður að mynda sam-
bandsstjórn undireins. Fyrsta
eldkveikjan til alheimsstríðs
brennur í landi okkar nú í dag.
Þann eld verður að slökkva, ef
hann á ekki að leggja heiminn í
rústir.”
-f ♦ -f
ÍSLAND SÆKIR UM
INNGÖNGU f
ÞJÓÐBANDALAGIÐ
Umsóknir 9 þjóða, um inn-
göngu í þjóðband'alagið, liggja
fyrir þjóðbandalagsráðinu til
afgreiðslu. Þær eru: Albania,
sem Sovíet leiðtogarnir styrkja
ti'l upptöku en Grikkir mótmæla
á þeim grundvelli að friður sé
enn ekki fenginn í norður Epi-
rus héraðinu, og verði aldrei
fyr en norður hluti þess héraðs
sé ’afhentur Grikkjum til eign-
ar og yfirráða. Hinar þjóðirnar
eru, Siam, ísland, Eire, Portu-
gal, , Mongolia hin fjarlægari,
Afghanistan, og Transjórdan.
Minni Canada
Flutt að Gimli 5. ágúst 1946
af Paul Bardal
Gatherings such as this have a
two fold purpose. Social in the
sense that here friend meets
friend, and second, that on t'hese
occasions we renew our pledge
of respect and affection for the
old land, Iceland. Our loyalty
and devotion to Canada. This has
become the yearly custom of all
racial groups including those
from the British Isles. We Ice-
ianders have a very particular
reason for so doing, as in a mat-
erial way, we brought so little
with us, and have gained so
much. Literally speaking, we
brought nothing but the clothes
we were wearing. Nor were there
among us agriculturalists, gar-
deners,- doctors, lawyers, scien-
tists or artists. There were how-
ever carpenters, stone masons
and blacksmiths. fishermen, yes.
They had to acquire the tech-
nique of fishing on inland waters,
and indeed they developed tne
devices that today make winter
fishing possible. We brought,
strong resilient bodies. If it can
be said of one race that they are
truly the survival of the fittest,
it will be said about the Ice-
landers Plague, famine and pesti-
lence had been their lot for cen-
turies on end. I recently saw a
statement, that if given half
favorable climatic and economic
conditions some five to seven
times as marfy Icelanders as there
are living, would be living today.
To guide these strong bodies,
they brought keen minds, a pas-
sion for learning. rugged indivi-
dualism and an ages long practice
and belief in democratic ideals.
Last but co-equal with strong
bodies and keen minds, they
brought with them a deep and
reverent faith in God. That
srmple trust and piety which has
sustained them to this day.
It seems to me so well ex-
pressed in this verse:
I said to the man who stood at
the gate of the year
“Give me a light that I may tread
safely into the unknown
And he replied, “Go out into the
darkness
And put your hand into the hand
of God,
That shall be to you better than
light
And safer than known way.
This quotation was used by
His Majesty King George VI in
his Ohristmas message in 1939:
“In the transition from Iceland
to the New World I feel that
some precious simple elements
of our faith were lost.”
For my boyhood recollection of
the sermons preached from our
pulpits, is that of a wrathful God
punished transgressions iboth
here, and hereafter. I have often
wondered whether this grim
Ohristianity was not basically the
cause of our religious division
today.
If one word could best explain
our success in this Canada of
ours, it is that strong simple
word, Work. Our pioneers out-
worked the Canadian of that day.
I sometimes think they were
objects of pity and derisions,
these fool foreigners who always
did more than was expected of
them. But this willingness to
work paid big dividends: the
section hand became a section
foreman The farm labörer the
farm owner. The clerk the
merchant. The carpenter the
builder and contractor. The
student, the professional man.
The last named group did more
perhaps, to gain us favorable re-
cognition than anything else.
We s'hould remember with spe-
cial pride the men, who, as a
racial group, in the period of
1900 to 1915 gained such scholas-
tic honors in our colleges and
universities, as had never þeen
done before and has never been
repeated.
Our Canadian friends no doubt
imagine that in the conduct of
our strictly community affairs
everything would be in peace
and harmony. That is not
wholly so. One important ele-
ment is lacking in our otherwise
admirable characteristics, that
quality of spirit that has made
great and enduring, both British
law and British Nations, and that
is the ability or the spirit of com-
promise. It has been a matter of
life long observation that we
individually insist that our
opinion is always the right one.
I so well remember my uncle,
Dr. Bjornson, who more in sor-
row tihan ridicule often used to
say that every Icelander carried
at his mental masthead a banner
on which was inscribed: “Aldrei
að víkja.” Rugged individualism
is admiraible in its place, but not
when it results in among other
things that our churehes and our
newspapers would probably not
exist long, without the financial
support they receive from
sources outside of the borders of
our Dominion.
As I stated earlier in my re-
marks we have so mutíh to be
thankful for. Generally speak-
ing our economic position is a
little above the average, but
more important, we have gained
the respect and affection of our
fellow Canadians, by our contri-
butions to the national welfare
at home and abroad.
I have spoken of our pioneers,
and our first native born sons
and daughters.
May I now on your behalf, pay
humble tribute to young men of
this generation who acquitted
themselves with distinction in
World War II. There were Ice-
landers in al) services on every
battlefront. The last resting
places may be found in Nor-
mandy, Italy, North Africa, The
Near and Middle Eeast, Hong
Kong and as well in all theatres
of war in the Pacific as members
of the United States &>rces.
I think they fought not only
as Canadians and Americans in
defence of their countries, but
they also felt that by their valor
and sacrifice, they were paying
a large instalment on the debt
which we Icelanders owe to
Canada and the United States.
Boundless indeed have been
our thanks and appreciation
since they returned, but I re-
spectfully suggest, that some-
thing more tangible than words
alone should serve as a memo-
rial to those who died, and a
tribute to those who returned.
What I have said so far might
well be considered as the intro-
duction of a formal “Toast to
Canada”; I could speak of the
proud position she now enjoys
in world affairs, the amazing
wartime aahievements of her
people, home and abroad. But
Ladies and Gentlemen that has
been done by more authoritive
voices than mine, and in langu-
age I could not hope to equal.
I can but with you echo their
sentiments. So in closing may I
say, that it is my humble opinion
that in the simple act of being
good citizens, we can best de-
monstrate our respect and af-
fection to Iceland and our
loyalty and devotion to Canada,
in the years to come.
Minnist
BETEL
í erfðaskrám yðar