Lögberg - 06.02.1947, Page 6

6
(Ensk saga)
HVER VAR
ERFINGINN?
G. J. EYFORD þýddi
Á fögrum sumarmorgni var ungur
maður á ferð í gegnum einn fegursta
skóginn á Englandi, sem ennþá hafði að
mestu verið hlíft við öxi skógarmanns-
ins. Hann var hrifinn af hinni fögru
náttúru, og margbreytilega litskrúði í
skóginum, og vissi ekki hvernig dagur-
inn leið fyr en að kvöldi var komið. Hann
söng af og til vísur, og virtist vera einn
þeirra ungu manna, sem var mjög á-
nægður yfir því að vera til.
Af hrifningu yfir fegurð skógarins og
náttúrunnar, hafði hann ekki gætt sín,
og mist af götuslóðunum sem hann átti
að fara, og nú var hann langt inni í hin-
um þétta og myrka skógi, og vissi ekki
hvert skyldi halda. Ef hann skyldi svo
þurfa að vera þar yfir nóttina, var það
alls ekki neitt ánægjuleg tilhugsun. Að
ganga um skóginn á björtum degi, getur
verið mjög ánægjulegt, en að liggja þar
úti yfir nóttina í döggvotu grasinu og
hafa ekkert að sér, er alt annað, og flest-
ir mundu fremur óska að vera heima
hjá sér og sofa í rúminu sínu.
Hann óskaði sér að einhver yrði á
vegi sínum sem gæti leiðbeint sér út úr
þessum risavaxna skógi, og komið sér
á rétta leið.
Hann var búinn að ganga frá því
snemma um morguninn og orðinn
þreyttur, og nú fór að skyggja inni í
skóginum, en hann hélt áfram að ganga,
án þess að vita hvert hann væri að fara.
Hann söng vísur, til þess að ef einhver
væri nálægt, mætti heyra til sín. Hann
hafði. varla lokið við að syngja síðustu
vísuna, er hann heyrði hund gelta. Hann
sneri strax í áttina þangað sem hann
heyrði hunds-geltið, því nú hafði hann
von um að hann mundi finna hús. Hann
kallaði eins hátt og hann gat, svo það
bergmálaði milli trjánna, og hundur-
inn, þó hann væri nokkuð langt burtu,
svaraði með löngu spangóli.
Hann hraðaði sér alt hvað hann gat í
áttina þangað, sem hundurinn var, það
voru allslags tafir á leiðinni, en loksins
kom hann fram í rjóður, og þar stóð
maður.
“Jæja, eg er þá frelsaður!” hrópaði
hann. Hann kallaði í manninn, sem fór
sína leið.
Ungi maðurinn varð alveg hamslaus
yfir þessu; eg er alveg viss um að hann
bæði heyrði til mín og sá mig! Hverslags
maður er þetta, sem vill ekki leiðbeina
mér; hann gat þó skilið að eg mundi
vera í slæmum kringumstæðum, að vera
viltur hér í þessum þykka skógi. Því
flýtti hann sér svo mikið að komast
burtu og hverfa, svo að eg skyldi ekki
finna hann.”
Svo datt honum nokkuð í hug; hann
hélt í sömu átt og skógarmaðurinn, og
fór að gelta, alt sem hann gat, í þeirri
von að hundurinn mundi taka undir.
Það dimdi fljótt. H^nn datt um trjá-
bol, sem lá þvers yfir götuslóðina, hann
stóð brátt upp og litaðist um.
“Nei,” sagði hann við sjálfan sig, “nú
er eg eins og týndur sauður og verð að
gera mér gott af að liggja hér úti í skóg-
inum; eg skyldi nærri því óska að eg
væri lítill fuglsungi, þá mundi mamma
mín breiða vængi sína yfir mig. Það er
ekki til neins að kalla, það svarar ekk-
ert bergmál hér. í morgun var eg svo
frískur og fjörugur, og borðaði ekki
nema helminginn af morgunverðinum
mínum; þegar eg hugsa nú um hve mik-
ið eg skildi eftir, kemur vatnið fram í
munninn á mér; það þýðir ekki að hugsa
um það; en eg verð að finna einhvern
þurran blett til að liggja á. Eg býst ekki
við að það séu eitraðar pöddur hér,
það h'tur ekki út fyrir að það séu nein
ormabeð hér.”
Hann lagði sig niður undir stóru tré
og fór að hugsa um ástand sitt. Hann
hélt að sér væri óhætt að vera þarna um
nóttina. Hann byrjaði að syngja háum
róm, til þess enn að reyna að fá eitthvert
svar. Það var óhugsandi að hundurinn
mundi ekki taka undir, enda svaraði
hann strax, en hann heyrði að maður-
inn, sem hann hafði séð, gerði alt til
þess að fá hundinn til að þegja. Bæði
gelt hundsins og tilraunir mannsins til
að fá hann til að þegja hjálpaði honum;
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 6. FEBRÚAR, 1947
hann stóð upp og hraðaði sér alt sem
hann gat, eftir mjóum stíg, þar til hann
kom inn á skóglaust svæði ; þar sá hann
hús, og úti fyrir dyrum þess stóðu bæði
maðurinn og hundurinn.
Um stund stóðu þessir tveir menn og
virtu hver annan nákvæmlega fyrir sér,
með lítt vingjarnlegu augnaráði. Ungi
maðurinn var í órólegu skapi, hinn eldri
var rólegur og kaldur. Ilvor um sig var
fullkomin ímynd þeirrar stéttar, sem
þeir tilheyrðu í mannfélaginu. Skóggr-
maðurinn með veðurbitið andlit og
sterklega limi, og klæddur í fátæklegan
skógarhöggsmanna-búningú ungi mað-
urinn með slétt og vingjarnlegt andlit
og snyrtimannlegur.
“Hvað meintir þú með því að fara
frá mér inni í skóginum, því þú hlaust að
vita að eg var viltur vegar og vissi ekki
hvert eg átti að fara? Hélstu kanske
að eg væri draugur?” spurði ungi mað-
urinn með ákafa.
Skógarmaðurinn leit hvasst á hann.
“Nei, en eg hleyp ekki strax eftir því þó
- einhver kalli á mig, ungi maður,” svar-
aði hann. “Hvað er það þá, sem þú vilt
biðja mig um að gera fyrir þig?”
“Því stanzaðirðu ekki er eg kallaði
á þig?” sagði ungi maðurinn, án þess að
svara spurningu hins.
“Vegna þess eg kærði mig ekkert
um það,” svaraði hann, ekki beinlínis
móðgandi, en kæruleysislega. “Nú skal
eg svara spurningu þinni, ungi maður;
hvað er það sem þú óskar eftir?”
Ungi maðurinn horfði rannsakandi
augum á hann og hélt bræði sinni í skef j-
um.
“Eg viltist í skóginum og fann ekki
veginn aftur,” sagði hann, eftir að hafa
hugsað sig um eitt augnablik.
“Hvert ætlaðirðu að fara?” spurði
skógarmaðurinn.
“Til Mörkdal,” svaraði ungi maður-
inn. Skógarmaðurinn horfði rannsak-
andi í andlit honum.
“Mörkdal? Þú ert þá kominn út af
réttri leið. Mörkdal er í vestur héðan.
Fylgdu mér, og eg skal vísa þér á rétta
leið.”
•“Stanzaðu sem snöggvast,” sagði
ungi maðurinn. “Þó þú vildir ekki stanza
til að heyra hvers eg vildi biðja þig, þá
neitarðu mér varla um að gefa mér glas
af vatni til að drekka?’
Maðurinn, sem þegar var lagður af
stað sneri við og gekk heim að húsinu,
tók hendinni á hurðarklinkunni.
Ungi maðurinn fylgdi honum, eins og
honum fanst sem sjálfsagt. en skógar-
maðurinn, sem ekki var búinn að opna
hurðina, benti á bekk undir glugganum.
“Sestu þarna,” sagði hann í skipandi
róm. Ungi maðurinn gerði eins og hon-
um var sagt, en reiðin svall í huga hans.
“O-já,” sagði hann, “eg sé að þú
heldur enn að eg sé draugur; kanske að
þú verðir rólegri þegar þú sérð mig
drekka vatnið. Það er betra fyrir þig
að gæta þess vel, hvort eg drekk vatnið
á vanalegan hátt.”
Skógarmaðurinn lét sem hann
heyrði ekki háðsyrði hans, hann fór inn
í húsið, og sá sem úti var heyrði að loka
var sett fyrir hurðina.
Skömmu síðar kom maðurinn út með
vatnskönnu og glas.
“Þakka þér fyrir!” sagði ungi mað-
urinn, “en hvað er þetta?”
“Það er soðinn eplasafi,” svaraði
skógarmaðurinn.
“Þetta er sannarlega góður epla-
safi,” sagði hann, eftir að hann hafði
drukkið úr glasinu. “Þú ert, þegar til
alls kemur, ekki svo slæmur karl. Eg
var nærri búinn að ráðast á þig þegar eg
loksins náði þér; mér virtist þú svo fúl-
mannlegur, er þú fórst þína leið og vildir
ekki leiðbeina mér.”
“Eg get vel ímyndað mér það,” sagði
skógarmaðurinn. “Viltu ekki annað glas
af eplasafanum?”
Ungi maðurinn þakkaði fyrir það, en
er skógarmaðuriíin gekk inn, var lokan
aftur sett fyrir hurðina meðan hann var
inni. Hann kom brátt út aftur með glas
af eplasafa.
Ungi maðurinn drakk það nú með
hægð og horfði rannsakandi augum á
þennan undarlega mann. Það var svo
gegnum-smjúgandi tillit, að það hefði
skotið skelk í bringu hverjum sex mönn-
um af tíu, en skógarmaðurinn stóð þar
alveg rólegur, eins og enginn horfði á
hann. Hann horfði á unga manninn,
þar til hann hafði drukkið úr glasinu,
svo benti hann til vesturs og sagði: “í
þessa átt er Mörkdal.”
“Hve langt er þangað?” spurði ungi
maðurinn.
“Styzta leið þangað er um 8 rnílur;
komdu með mér, og eg skal sýna þér
leiðina,” sagði skógarmaðurinn.
“Það er ágætt,” sagði ungi maður-
inn, en meðan hann var að láta tóbak í
pípuna sína horfði hann á húsið, og
undraðist með sjálfum sér, því hurðinni
var svo vandlega lokað í hvert sinn er
gengið var um.
“Það er víst falleg stofa, sem þú hef-
ir í húsinu þínu,” sagði hann, og skógar-
maðurinn kinkaði kolli.
“Heggur þú eldivið?” Og skógarmað-
urinn kinkaði aftur kolli.
“Kanske líka skotlæðingur (veiði-
þjófur) ? Eg meina ekki neitt ilt með
því,” bætti ungi maðurinn við. “Mér
datt það í hug af því hversu vandlega þú
gætir þess að hafa dyrnar lokaðar.”
“Þú getur ímyndað þér það sem þú
vilt um það,” svaraði skógarmaðurinn í
alvarlegum róm. “Þarna er vegurinn,
sem þú skalt fylgja.”
“Það liggur ekki svo mjög á,” sagði
ungi maðurinn dálítið ergilega, “en eg
skal fara. Þú ert ekki, ‘eftir alt, eins
slæmur og eg hélt. Hvað annars er það,
sem þú hefir inni í húsinu, sem þú gætir
svo vandlega að enginn sjái? Er það
eitthvert konunglegt djásn, eða ein-
hverjir helgir dómar? Hafðu mitt ráð,
gamli drengur, ef þú vilt ekki að fólk sé
forvitið um hagi þína, skaltu ekki vera'
svona á verði fyrir því að nokkur komi
inn í hús þitt.
Skógarmaðurinn gekk á undan til
þess að vísa hinum á veginn. Hann var
nú, ef hægt hefði verið, ennþá alvarlegri
og styttri í spuna en áður.
“Forvitið fólk kemur sjaldan hing-
að, ungi maður,” sagði hann ömurlega.
“Það get eg vel (myndað mér,” sagði
ungi maðurinn; “en eg er ekki einn
þeirra forvitnu, þó þú ímyndir þér það.
Mig varðar alls ekkert um hvað þú hefir
inni í húsinu. Viltu reykja? Eg hefi
tóbak.”
Maðurinn hristi bara höfuðið, og
svo gengu þeir í nokkrar mínútur, án
þess að tala eitt einasta orð; skógar-
brautin lá í einlægum bugðum og krók-
um; en svo komu þeir á breiðari veg og
þá stanzaði skógarmaðurinn, og benti
framundan sér.
“Fýlgdu þessum stíg, þangað til þú
kemur að stórri vörðu, þar skiftast veg-
irnir; taktu þann stíginn, sem liggur til
vinstri, hann liggur til Mörkdal. Góða
nótt.”
“Nei, bíddu svolítið við,” sagði ungi
maðurinn, og rétti honum pening. Þetta
er lítilsháttar borgun fyrir það, sem þú
hefir gert fyrir mig.”
Skógarmaðurinn leit á peninginn og
hristi höfuðið; svo sagði hann aftur góða
nótt og sneri heim á leið.
Ungi maðurinn stakk peningnum
aftur í vasa sinn og hló að hinum sér-
kennilega leiðsögumanni.
En er skógarmaðurinn var kominn
spölkorn heim á leið, stanzaði hann og
horfði á eftir unga manninum. Það leit
út eins og hann vildi reyna að kalla fram
úr huga sínum einhverjar óljósar minn-
ingar. Hann hristi höfuðið; það var eins
og hann gæti ekki fundið það. sem hann
leitaði eftir, og varð að hætta við það.
Hann lagði aftur á stað, og fór heim í
húsið.
Stofan, sem hann kom inn í var víst
daglega stofan; það voru fremur fá og
léleg húsgögn þar inni, eins og á vana-
legu skógarmanns heimili, og þó mundi
maður brátt veita því eftirtekt, að þar
var ýmislegt, sem ekki var veniulegt að
vera á vanalegu skógarmanns heimili.
Bæði borð og stólar voru af einfaldri
gerð; veggir voru grænmálaðir, en á
gólfinu var þykkur og mjúkur gólfdúkur,
og á einum veggnum var fallegur bóka-
skápur, fullur af skrautlega innbundn-
um bókum. Við borðið, sem var sett fyr-
ir kvöldverðinn, var einn stóll, fínni en
hinir, og á hann var breitt skrautlegt
áklæði. Hnífurinn og gaffallinn, sem
láu á borðinu fyrir framan þennan stól,
voru einnig fínni en hin borðáhöldin, og
hjá þeim lá snjóhvítur pentudúkur,
einnig glasið, sem stóð þar var fínt og
slípað, en glösin, sem stóðu við hina
diskana voru bara hversdagsleg.
Þegar maðurinn kom inn, kom kona
út úr öðru herbergi.
“Ert þú kominn, Nathan?” spurði
hún.
“Já,” svaraði hann, “hvar er Dora?”
“Dora? Var hún ekki með þér? Eg
heyrði að þú varst að tala við einhvern
úti.* Hvern varstu að tala við? ” spurði
konan.
“Hvar er Dora?” spurði hann, án
þess að svara spurningu hennar.
“Hún fór út bara fyrir fáum mínút-
um, eg hélt að hún hefði farið á móti
þér.” Maðurinn opnaði hurðina og kall-
aði á hundinn, sem gekk um órólegur í
stofunni, eins og hann væri að þefa eftir
einhverju.
“Farðu, Watch!” sagði hann, ‘“farðu
og findu hana!”
Svo stóð hann í djúpum hugsunum.
“Mér er illa við að Dora fari út, eftir
að farið er að dimma,” sagði hann.
“Hversvegna,” spurði hún; hvað ert
þú hræddur við? Hvað hefir komið fyrir?
Hver var það, sem þú varst að tala við?”
“Ókunnugan mann,” svaraði hann;
“ungan herra, sem hafði vilst í skógin-
um. Hve langt er síðan Dora fór út?”
“Ekki einu sinni tíu mínútur,” svar-
aðikonan. “Ungurherra! Það var und-
arlegt. Hvernig vildi það til, að hann kom
hingað?”
“Hann hafði vilst, og er nú á réttri
leið til Mörkdal; það var þangað, sem
hann ætlaði að fara,” sagði Nathan.
“Vilst,” tautaði konan fyrir munni
sér; “vesalings maðurinn! Það eru sjö
mílur til Mörkdal. Sagðir þú að hann
væri virkilega herramaður?” spurði hún.
“Já,” svaraði Nathan, og hnyklaði
brýrnar, “og slunginn náungi líka; eg
heyrði til hans í kvöld og hélt að hann
mundi ekki finna mig, en hann beitti
öllum brögðum, er hann sá að eg vildi
ekki finna hann, þá fór hann að gelta
eins og hundur; með því kom hann
Watch einnig til að gelta, og með því
móti fann hann mig. Það var erfitt aj5
losna við hann; hann leit út fyrir að vera
mjög þreyttur. Það er gott að hann er
farinn sína leið; það er sá fyrsti ókunn-
ugur maður, sem hefir komið hingað
síðan Dora kom,” og hann stundi við.
“Vilst,” endurtók konan, og tók
steikarpönnuna af eldinum, “og þar
ofan í kaupið herramaður, það var ó-
vanaleg heimsókn í þennan stóra skóg.
En, Nathan, hvað gengur að þér?”
spurði hún og horfði á hann, sem var
niðursokkinn í einhverjar hugsanir.
“Ó, ekkert,” svaraði hann dræmt;
mér finst eg þekkja andlitslag og svip
þessa unga manns: en það var víst bara
augnabliks ímyndun. Það var fremur
málrómur hans en andlit, sem vakti þá
ímyndun hjá mér. Hann hefir stórlætis-
fullan og áræðislegan andlitssvip. Eg
vildi óska að Dora kæmi. Hér eftir þarf
hún ekki að fara út eftir sólsetur. Það
er eins og ókunnugir seyði strax hver
annan að sér, og það er ekki óhult fyrir
hana að vera svo seint úti.”
“Þeir, þeir,” sagði konan, “hún kem-
ur hérna.”
“Ekki eitt einasta orð,” sagði maður-
inn í aðvarandi róm.
Á sömu stundu opnaðist hurðin;
hundurinn hljóp upp fagnandi, og inn
kom ung stúlka, sem var eins og mál-
verk til að sjá í dyrunum í hálfdimm-
unni.
2. KAFLI.
Það var eins og hún hefði hlaupið,
því hún kastaði mæðilega öndinni er
hún kom inn. Hún var klædd í vanaleg-
an bómullar kjól, sem var ekki síðari
en það, að hennar nettu fætur sáust
niður undan og ermarnar voru stuttar,
svo hennar snjóhvítu holdugu handlegg-
ir sáust upp fyrir olnboga.
En enginn hefði veitt handleggjum
hennar né fótum neina eftirtekt, sem
fyrst hefði séð andlit hennar. Það var
svo frítt, elskulegt og yndislegt, að því
verður ekki með orðum lýst. Á götum
stórborganna og í hinu fínna samkvæm-
islífi ber oft fyrir augu manna sérstak-
lega fríðar konur, en hennar líki mun
vart finnast.
Hún var hvorki ljós né dökk yfirlit-
um, ekki mjög alvarleg, og ekki heldur
hnuggin; þegar hún kom inn, var við-
feldnislegt bros á vörum hennar. Andlit
hennar var fyrirmynd kvenlegrar feg-
urðar, og á sama tíma bar það vott um
miklar gáfur og göfuga sál.
Hún stóð eitt augnablik þegjandi í
dyrunum; hún leit eins og spyrjandi á
manninn og konuna, svo kom hún inn
og tók af sér sólskýluna, sem hún hafði
yfir sér.
“Sendirðu Watch eftir mé.r, faðir
minn? spurði hún, og málrómur hennar
eins og andlit, virtist ekki eiga heima í
skógarmanns híbýli. “Eg var ekki langt
í burtu; eg stóð við tjörnina og hlustaði
á froskana. Watch veit nú hvar hann á
að finna mig; hann kom rakleitt ofan að
tjörninni, þó honum líki ekki froska-
kliðurinn. Þú gerðir vel, Watch.”