Lögberg - 10.04.1947, Blaðsíða 6

6
(Ensk saga)
HVER VAR
ERFINGINN?
G. E. EYFORD, þýddi
8. Kafli.
“Komdu,” sagði hann, “svo er þetta
alt gleymt. Taktu þetta ekki svo nærri
þér, kæra Gladys. Það versta við það
var, að þú skyldir fara þessa ferð ein-
sömul, og svo að fara nú einsömul heim
aftur, og það svona seint á kvöldi! Það
er sem liggur þyngst á mér. Gæti eg
bara farið með þér — það væri ekki
hyggilegt — já, það er líka ómögulegt
undir kringumstæðunum. Komdu og
lofaðu mér að halda um handlegginn á
þér og leiða þig, mín kæra Gladys.”
Hún hugsaði sig um sem snöggvast,
og móti vilja sínum lagði hún hendi sína
á handlegg hans og hann laut ofan að
henni og kysti hana.
Þessi ástaratlot hafði skjót áhrif á
hana; hún var viðkvæm og stórlynd,
það var hættulegt að ætla sér, að leika
með hana, en því miður hafði George
enga hugmynd um það.
Hún andvarpaði og var nærri farin
að gráta. “Komdu, komdu,” sagði hann,
“vertu ekki að hugsa til baka; hugsaðu
framundan. Eftir rúman klukkutíma
verðurðu komin heim.”
“ímyndaðu þér ekki að eg sé hrædd,”
sagði hún, og röddin skalf, en ekki af
ótta. “Nei, en eg hugsa til þess sem
liðið er. Ó, George, manstu þegar við
mættumst fyrst?”
“Já, já,” sagði hann og reyndi að
koma henni í betra skap, og leit kvíða-
fullur í kringum sig. Að hugsa sér að
hann yrði séður að vera að ganga með
stúlku á þjóðveginum, sama kvöldið
sem föðurbróðir hans dó, það mundi
spilla því áliti, sem hann hélt að fólk
hefði á sér.
“Já, já,” andvarpaði hann. “Get eg
nokkurntíma gleymt því? Hvað eg var
lánsamur að þú hafðir vilst af leið, og að
þú snerir þér til mín, til að spyrja til
vegar; hugsa sér bara að eg skyldi vera
þar á ferð í bænum. Maður talar svo
hugsunarlaust, bæði um eitt og annað,
að það séu bara tilfelli.”
“Tilfelli,” sagði hún angurblítt —
gott eða slæmt tilfelli fyrir mig — hvort
heldur? George, stundum óska eg, að
við hefðum aldrei mætst — að eg hefði
aldrei orðið á vegi þínum, og hefði lifað
mínu áhyggju- og tilbreytingarlausa og
fátæklega lífi. En teningunum var kast-
að þann dag. Eg gekk heim til míns
rólega heimilis, til gamla mannsins, sem
mér hafði verið í föður og móður stað,
já alt, og líf mitt var sviplega breytt.”
Hugur hennar var svo bundinn við
þessar minningar, að hún óafvitandi
talaði í fullum málróm, og George skim-
aði lafhræddur alt í kringum sig.
“Hafði afi þinn nokkurn grun?”
spurði hann.
“Nei,” svaraði hún, “hann hefir fult
traust til mín. Ef hann spyr mig nokk-
urs þegar eg fer út til að mæta þér, er
hann ánægður er eg segi honum að eg
ætli til einhvers nágranna okkar.
George, eg ef ætti móður — hún stanz-
aði — “heldurðu að eg hefði líka tál-
dregið hana?”
“Táldregið?” endurtók hann. “Tál-
draga er stórt og viðurhluta mikið orð,
mín kæra Gladys Ýmsra orsaka vegna
höfum við verið neydd til að gæta ýmsr-
ar vafúðarreglna — látum okkur segja
hreint út, neydd til að halda trúlofun
okkar leyndri. Hefurðu nefnt nafn mitt
við nokkurn?” spurði hann. “Ekki við
eina einustu manneskju,” svaraði hún.
“Það var okkur alveg nauðsynlegt
að halda því leyndu,” hélt hann áfram.
“Föðurbróðir minn var vargur í lund og
ósveigjanlegur og óbilgjarn í dómum
sínum, og vorkunnarlaus.” t
“En,” sagði hún alt í einu, með dá-
litlum ákafa, “hann er nú dáinn, George;
nú þurfum við ekki lengur að halda
trúlofun okkar leyndri.”
George roðnaði og beit sig í varirn-
ar.
“Hægt og hægt, Gladys,” umlaði
hann og klappaði henni á hendina. “Við
verðum að vera þolinmóð — við verð-
um að bíða með það dálítið ennþá. Eg
hefi það traust til þín, mín kæra Gladys,
að þú treystir mér — já, já — eg veit að
—” Hann stansaði því liún greip óþol-
inmæðislega um hendi hans.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 10. APRÍL, 1947
“George,” sagði hún, og þó hún tal-
aði hægt og með niðurbældum róm, virt-
ist málrómur hennar samt að snerta
hjarta hans. “George, í kvöld — eg veit
ekki hversvegna — en í kvöld er það í
fyrsta sinn, sem eg hefi efast um þig —
nei, ekki efast, þvr eg hefi strítt á móti
þeim grun, að eg hafi gert rangt í því að
treysta þér.”
“Mín kæra Gladys?” sagði hann í
aumkunarlegum málróm.
“Það var illa gert af þér að fara frá
mér, án þess að láta mig vita af því, og
vera svona lengi í burtu —” sagði hún;
“ og þú lagðir alt of mikið á hættu með
ást mína. Eg — er ekki viss um að hve
miklu leyti eg hefi staðist það. í kvöld
er efi í huga mínum um það. George,
horfðu framan í mig!”
Hann veik til höfðinu og leit ofan að
henni; en hann þurfti ekki að líta langt
niður, því hún var há vexti, og í þetta
sinn í hugaræsingu sem hún var í virtist
hún hærri en vanalega. Tunglið kom
fram milli skýja og skein á andlit hen-
nar; varir hennar voru fast pressaðar
saman, og augu hennar lýstu sem
cfemantar frá hennar föla andliti.
“Líttu á mig, George; ef — eg sé að
þér eru nokkur svik í huga gágnvart
mér —”
“Mín kærasta—”
“Útrýmdu slíkri hugsun úr huga þín-
um, og hér í kvöld ræð eg þér, George,
að hreinsa alla slíka hugsun burt úr
huga þínum, því ást sem mín, er eins
og tvíeggjað sverð; það heggur til
beggja hliða — til ástar eða haturs!
George, eg hefi elskað þig, eg hefi treyst
þér — mín vegna og sjálfs þín vegna,
vertu mér trúr!”
Þessi orð vöktu meiri hugsun en ótta
hjá honum. Nú í fyrsta sinn hafði hann
kynst þessari hlið af karakter hennar.
Hingað til hafði þessi fallega stúlka ver-
ið brosandi og mild. Var hún reið, eða
hafði hann misskilið hana? Hann varð
snjóhvítur í andlitinu, hann lét aftur
augun og lagði handlegginn utan um
hana.
Mín elskulegasta Gladys, hvað get-
urðu meint? Táldraga þig, svíkja þig,
blekkja þig! Geturðu látið þér til hugar
koma að eg sé slíkur maður? Heyrðu
nú hringir járnbrautarklukkan, þú skii-
ur ekki við mig með slík orð á vörun-
um?”
Hún virtist að reyna að hrekja efann
úr huga sér, og lagði hendina á herðar
hans.
Fyrirgefðu mér George,” sagði hún
lágt, í mildum málróm.
“Það hefi eg þegar gert Gladys,”
sagði hann. “Og nú verðum við að skilja!
Mér þykir það mjög sárt; eg má ekki
einu sinni gangá með þér upp að járn-
brautarpallinum. Það gæti einhver séð
okkur saman. Það er þín vegna.”
“Já, já, eg skil,” sagði hún og and-
varpaði. Vertu sæll — þú skrifar eða
kemur til mín — þegar?”
“Já, strax eftir einn eða tvo daga,”
sagði hann. “Vertu ekki óþolinmóð. Eg
hefi mikið að gera; útför vesalings föð-
urbróður míns og — vertu sæl. Eg bíð
hér til að sjá lestina fara á stað. Vertu
sæl, kæra Gladys!” Hún faðmaði hann
og endurgalt koss hans; svo gekk hún
með fram veginum að járnbrautarstöð-
inni, sneri við, hélt upp hendinni og kall-
aði þessi tvö orð til hans, sem var:
“Gleymdu ekki!”
George beið þar til lestin var komin
á stað, og nokkuð áleiðis, þá hvarf upp-
gerðarbrosið af andliti hans, svo kom
hræðslu og órólegheita svipur á hans
náföla andlit, og hann gekk hratt heim
til sín.
Hann var alveg ruglaður út úr því,
að þessi stúlka skyldi koma og auka á
áhyggjur hans og gera hann órólegri,
hann tapaði alveg hugsana jafnvægi, en
hann skildi, að hann þurfti nú að halda á
öllu sínu tilfinningarleysi. Sú hætta,
sem þessi erfðaskrá hafði alt í einu
komið honum í, krafðist allrar hans
hugsunar, og svo varð hann gegn vilja
sínum, að hugsa um Gladys. Hann hafði
mætt henni, eins og hún hafði sagt, á
götu, og þau höfðu myndað kunnings-
skap milli sín, sem varð að trúlofun.
Ein og óvernduð, að undanteknum göml-
um afa sínum, og alveg ókunnug heim-
inum hafði Gladys Holcom látið þennan
sniðuga George Lamonte tæla sig, með
loforðum um ást og góða daga; og hann
að sínu leyti var hrifinn af hennar fögru
augum og hennar barnslegu einlægni.
Nú fór hann að sjá eftir því að hafa trú-
lofast henni, og lofast til að giftast
henni, og hugði nú til undanbragða.
Sannleikurinn var sá, að hún hafði
gert hann hræddan. Hingað til hafði
hún ávalt horft á hann með sínum
dökku augum fullum ástar og aðdáun-
ar, en nú, þetta kvöld, í fyrsta sinn, kom
hennar ákafa ástríða í ljós.
Með þvílíku alvöru ávarpi, “Gleymdu
ekki!” hljómaði ennþá óþægilega fyrir
eyrum hans. Ef hann hefði verið maöur
sem elskaði hana með sönnu og trúföstu
hjarta, þá hefði þessi alvarlega áminn-
ing orðið til þess að hann hefði elskað
hana ennþá heitara; annað eins lítil-
menni og hann var, fann þó að hennar
karakter var sterkari en hans, og hann
varð hræddur.
“Já,” muldraði hann fyrir munni sér,
er hann opnaði hurðina að lestrarsaln-
um, og undir eins og hann kom inn,
settist hann niður í stól. “Það var mis-
grip — já, misgrip! En eg get ekki séð
nú strax, hvað eg get gert í því tilfelli!
— Hann þurkaði svitann af enni sér og
kveikti annað ljós. Nú skyldi ekkert
hindra hann frá því að eyðileggja þessa
bölvaða erfðaskrá, sem stóð milli hans
og auðæfanna; hann ætlaði að brenna
hana strax — strax. Og í æðislegum
ákafa stakk hann hendinni ofan í
frakkavasa sinn; honum brá snögt við
og féll aftur á bak ofan í stólinn, sem
hann hafði setið á, náfölur eins og dauð-
inn hafði gripið hann heljartaki á einu
augnabliki.
Vasinn var tómur. Erfðaskráin var
þar ekki. “Eg — eg er bjáni!” sagði
hann brosandi. “Eg hefi látið hana í
annan frakka,” svo hann leitaði í yfir-
frakkanum, en hann varð þess brátt var
að hún var þar ekki heldur.
Eins og brjálaður maður leitaði hann
í öllum vösum árangurslaust; hann
lagðist á hnén og leitaði á gólfdúknum,
hann þreifaði með höndunum eins og
hann treysti ekki augum sínum. Hann
reif að mestu upp gólfdúkinn, hristi
gluggablæjurnar, en alt árangurslaust.
Hann komst á endanum að þeirri niður-
stöðu að skjalið væri ekki þar inni í stof-
unni.
Svo stóð hann kyr, þrýsti hendinni
að enninu og beit sínar bláhvítu varir.
Hann varð að hugsa sig um — hugsa —
hugsa! Hvar gat skjalið verið? Hann
var viss um að hann hafði ekki mist
það í stiganum né annarsstaðar í hús-
inu, því hann mundi svo vel að hann
hafði fundið það með hendinni er hann
hnepti að sér yfirfrakkanum. Eín, ef
það var ekki í húsinu, hvar var það þá?
Af æsingunni, sem hann var í
gleymdi hann allri aðgæzlu. Hann opn-
aði glerhurðina, og með ljós í hendinni,
leitaði hann á steinlagningunni fyrir
utan húsið; rakti spor sín yfir grasflöt-
ina — en alt árangurslaust.
“Það hlýtur að liggja einhversstaðar
á veginum,” hugsaði hann; og stórir
svitadropar runnu ofan andlit hans.
“Þar hlýtur það að liggja, og einhver
sem fer eftir veginum kann að finna það
og koma öllu upp; eg verð, eg skal finna
það! Brennivín — já, eg verð að fá mér
meira brennivín — þetta — þetta gerir
mig vitlausan!”
Hann kveikti á ljóskeri og æddi út
á veginn og leitaði eins og hann væri að
leita að saumnál. Hann var í svo æstu
skapi, að hann gætti einskis. Alt í einu
rakst hann á einhVern og við að líta upp
sá hann háan mann standa fyrir fram-
an sig. Hann rak upp hræðilegt org af
hræðslu og reiði, henti frá sér ljósinu
og réðist á manninn.
“Þú — þjófurinn þinn!” æpti hann,
“fáðu mér það — fáðu mér það!”
Maðurinn reyndi að losa af sér takið
sem George hafði náð um hálsinn á hon-
um, og er hann var búinn að því, sló
hann árásarmanninn niður og hélt hon-
um spriklandi undir sér. Svo kveikti
hann á eldspýtu.
Þar lá George rausandi og bölvandi,
og er hann leit upp, vár það Fred Hamil-
ton, sem lá ofan á honum, og virti hann
fyrir sér með kaldri fyrirlitningu, undr-
un og grunsemd.
“Hvað, ert þáð þú, George?” sagði
Fred með fyrirlitningu. “Ertu genginn
af vitinu?” svo slepti hann George og
lét hann standa upp.
Hann stóð upp og strauk moldina af
frakkanum sínum, en hann skalf, en
reyndi þó til að átta sig.
“Hvað gengur að þér?” spurði Fred
alvarlega; “ertu orðinn vitlaus. Hvað
ertu að gera hér úti með ljós og hagar
þér eins og þú hefðir strokið út úr vit-
firringahæli?”
“Minn kæri Fred, hvað þú gerðir
mig hræddan, eg hefi aldrei á æfinni
orðið svona hræddur.”
“Já, það lítur út fyrir það,” sagði
Fred í sterkum róm. “Taktu upp lukt-
ina, sem liggur þarna,” og hann benti á
luktina með fætinum. En George
hreyfði sig ekki.
“Luktin má eiga sig,” sagði hann.
“Það er víst satt, sem þú segir, eg hefi
hlotið að vera viti mínu f jær Eg er virki-
lega hættulega veikur, minn kæri Fred.”
“Ertu meiddur?” spurði Fred, sama
um hvort svo var eða ekki.
“Nei, nei,” stamaði George; “hafðu
engan kvíða út af því, minn kæri Fred.
Það var alt mér að kenna. Sannleikur-
inn er — að eg —”
Hann hikaði við, því Fred tók luktina
og kveikti á henni, og hélt henni upp,
svo hann gæt séð framan í George.
“Nú”, sagði hann, og í rómnum lá sú
meining að hann vildi sjá framan í
George, meðan hann talaði og gerði
grein fyrir þar veru sinni.
“Ástæðan er,” sagði George, “að eg
hefi verið svo óheppinn að missa eða
týna vasabókinni minni '— nei, ekki
vasabók, það er varla rétt, en skjali, sem
lögmaðurnn minn sendi mér — ekki svo
sem mikils virði, nei, ekki verðmætt —-
nei aldeilis —”
“Já, eg skyldi halda það, eftii; því
sem þú ásakaðir hinn fyrsta mann, sem
þú mættir, að hafa stolið því,” sagði
Fred með rólegri fyrirlitningu.
George, eins og hann var vanur, er
hann var í óþægilegum kringumstæð-
um, beit sig í varirnar, og úr augum hans
skein hatur og grunsemd.
“Kæri Fred, fyrirgefðu mér,” sagði
hann, og bar hendina upp að enninu og
andvarpaði. “Ef þú hefðir setið uppi
eins margar nætur eins og eg, og værir
svo útslitinn og þreyttur, þá mundir þú
hafa dálitla hluttekningu með mínum
ofreyndu taugum. Eg er blátt áfram al-
veg eyðilagður í kvöld, minn kæri Fred.”
Hann var það líka í fylsta skilningi, því
Fred hafði ekki verið mjúkhentur á hon-
um. ,
Fred horfði sem snöggvast á hann,
án þess að segja neitt; svo hélt hann
ljósinu upp að honum.
“Það er bezt fyrir þig að fara heim
og fá nokkra af þjónunum til að hjálpa
þér til að leita að þessu skjali, sem þú
segist hafa mist,” sagði Fred. “Góða
nótt!”
“Æ, það er gagnslaust,” sagði
George ákafur.
“Farðu ekkh—stanzaðu sem snöggv-
ast, minn kæri Fred Eg — eg vil fara
með þér alla leið til “Bee”, þar sem þú
ætlar að vera.”
“Nei,” sagði Fred snúðugt; og sá
tortryggnisblik í augum hans. “Eg skil
að þú munir vera hræddur um, að eg
finni þetta skjal, sem þú þykist vera að
leita að, það er þá bezt að þú komir með
mér.”
George' brosti og tók í handlegg
Freds. “Þú — þú gerir ekki gabb að
mér? Kæri Fred? Þú — þú hefir ekki
haft — skjal í vasanum allan þennan
tíma?”
Fred horfði með djúpri fyrirlitningn
á hann. “Þó eg segði þér að eg hefði
ekki, veit eg að þú mundir ekki trúa
mér,” svaraði Fred. “Taktu hendina
burt af handlegg mínum!”
“Nei, stanzaðu, stanzaðu!” °
George með draugslegri viðleitni til að
hlæja. “Farðu ekki, minn kæri Fred-
Vertu hjá mér í nótt; mér mundi þykja
mjög vænt um það. Eg er svo miður
mín í kvöld, svo eg — eg þrái svo mjög
að hafa einhvern hjá mér. Eg grátbæni
þig um að vera hjá mér ”
Af ótta fyrir því að Fred færi frá hon-
um, hélt hann fast í handlegg hans.
Fred hristi hann af sér með svo
kröftugu viðbragði, að George var nærri
því fallinn. “Farðu heim til þín,” sagði
hann alvarlega, “og lofaðu mér að vera
einum. Eg vildi ekki sofa undir sama
þaki sem þú. Hvað þessu tapaða skjali
viðvíkur, þá má það vera sem vera vilL
þú getur leitað að því á morgun, nema
að þú viljir verða fyrir enn verri með-
ferð,” og svo gekk hann frá honum.
George beið þar til hann áleit að
frændi sinn væri kominn nógu langt \
burtu, þá kastaði hann mæðinni, og fór
á eftir honum. Hann hafði stöðugt aug'
un á Fred, en hann stanzaði ekki fyr en
hann kom að gistihúsinu.
George fann ekki þetta tapaöa skjal
á veginum, svo hann sneri heim til sín
og fór inn í lestrarsalinn; hann var meir
dauður en lifandi. Hann var að spyrja
sjálfan sig að því, hvort Fred Hamilton
mundi hafa fundið skjalið, og ef ekki.
hver myndi þá hafa fundið það. #
Eftir dálitla stund varð hann rólegri-
Hann fór að hugsa og yfirvega alla að-
stöðu sína frá öllum hliðum, þar til hr
gat komið hugsunum sínum það saman,
að hann gat myndað sér vissa áætlun-
Það var ekki viturlega útreiknað, það
var býsna reikult og óákveðið, en það
var það hugsanlegasta sem honum gnt
komið til hugar, þá í svipinn.