Lögberg - 08.05.1947, Blaðsíða 5

LÖGBEKG, FIMTUDAGLNN
8. MAÍ, 1947
x
5

AMGAM4L
I\VENN4l
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Faðir minn á sextán konur
Höfundur þessarar greinar, Ikejiani prins, hefur stundað
nám við háskólana í Cambridge. New Brunswick, Chicago,
Ann Arbor og Toronio. Hann leggur stund á læknavísindi
og er orðinn hámenntaður maður. — Nigeria er í Vestur-
Afríku, um 870 þús. ferkílometrar og eru þar um 18 mill-
jónir íbúa. Landið skiftist í Norður-Nigeriu, sem er 13
fylki, og Suður-Nigeriu, sem er 3 fylki. Eftir fyrra heims-
stríð véir nokkur hluti af þýska Kameron (90,000 ferkm.)
sameinað Nigeriu. Landið er í uppgangi og þaðan er út-
flutt mikið af pálmaolíu, togleðri, sykri og fílabeini.
LITASAMRÆMI
INNAN VEGGJA
Flestar húsmæður eru nú önn-
um kafnar við að hreinsa og
fegra heimili sín, eins og venju-
legt er á vorin; marjfar eru að láta
mála herbergin eða leggja pappír
á veggina. Eins og alt annað,
þurfa þessi verk kunnáttu og
umhugsun til þess að þau fari
vel úr hendi. Mikið er hægt að
finna af leiðbeiningum í bókum
og tímaritum og fer hér á eftir
ýmislegt, sem hinir sérfróðu í
þessum efnum hafa að segja.
Val litanna er eitt þýðingar-
mesta atriðið í sambandi við
skreytingu herbergjanna. Litir
hafa áhrif á hugarfar fólks; enn-
fremur geta þeir aukið eða mink-
að birtuna í herberginu, og látið
herbergið sýnast stærra eða
minna.
Bezt er að athuga hvernig nátt-
úran sjálf raðar litum sínum, og
læra af henni hvernig hægt er að
ná sem beztu litasamræmi og
jafnvægi innan veggja. Loftið er
ljósleitast litimir dýpka eftir því
sem neðar dregur og eru dekkstir
þar sem sjóndeildarhringurinn
og jörðin mætast. Þessari reglu
ætti að fylgja innan veggja.
Loftið í herberginu ætti að vera
ljósast, veggirnir dekkri og gólf-
ið enn dekkra
Aðal litir herbergisins eru
venjulega valdir, með tilliti til
þess hvar herbergið er í húsinu.
Herbergi með suðurgluggum, þar
sem mikið er um sólskin og birtu,
má skreyta mjög fallega með
hinurn svo kölluðu köldu litum,
eins og bláa litnum; en norður-
herbergi krefst hinna hlýju,
bleiku, gulu, brúnu og rauðbrúnu
lita.
Birtan í herberginu er undir
því komin hve mikil birta kemur
inn um gluggana, og hve mikilli
birtu veggirnir og húsgögnin
endurvarpa. Hvítt endurvarpar
80% af birtunni, ljósbleikt
(cream) 62%, gult 40% blátt að-
eins 25%, dökkbrúnt og rautt
12%. Það má segja að dökkir
litir gleypi í sig birtuna. Þegar
dimmir litir eru á veggjunum
og engin sterk ljós í herberginu,
er nauðsynlegt að vinna á móti
hinum dimmu litum með mjög
ljósum litum á húsgögnum,
dyra- og gluggaumbúnaði, o s.
frv.
Þótt hvítt gefi af sér mesta
birtu er ekki ráðlegt að nota þann
iit sem aðal lit, jafnvel í norður-
herbergi, því hann er harður og
sker í augun. Jafnvel sjúkrahús-
m, með sínum skínandi hvítu
'herbergjum, eru nú mörg farin
að breyta til og nota ljósbleika
(cream) litinn í stað hins hvíta.
Þeim lit er jafnauðvelt að halda
'hreinum og hann hvílir augun
betur.
Skynsamlegast er að nota þann
lit á veggina er samræmist öllum
öðrum litum; þá er ekki eins
kostnaðarsamt að breyta til um
ht á húsgögnum; tjöldum, dúk-
mn, o. s. frv., þegar mann langar
til þess.
Hinn ljósbleiki litur samræm-
ist öllum litum, endurvarpar 60%
af birtimni, skapar róleg áhrif og
er því þægilegur. En grái litur-
mn, þótt hann samræmist öðrum
litum, endurvarpar lítilli birtu,
°g er drungalegur; þann lit ætti
því sjaldan að nota, og sízt í dag-
stofunni.
Ef loft og veggir eldhússins eru
málaðir bleikir er hægt að
skreyta með öðrum litum í
gluggatjöldum, á hillum, borð-
Um> o. s. frv. Qfurlítið af rauð-
Urn Ut í eldhúsinu er upplífgandi,
en °t mikið af honum er æsandi
°g kemur fólki í vont skap. Ofur-
lítið af grænú hvílir augun, en
of mikið hefir óþægileg áhrif.
Blái liturinn er hreinlegur, en of
mikið blátt er iráhrindandi.
Margar konur vilja láta mála
viðarverkið, dyr og gluggaum-
búðir, í herbergjunum, hvítt,
vegna þess að þá verði herbergið
bjartara; en þær ættu að athuga,
að það útheimtir mikla vinnu að
þvo hið hvítmálaða viðarverk
reglulega; þar að auk vill það
oft gulna. Ef veggirnir eru ljós-
leitir og nóg er af gluggum, þá
verður herbergið bjart.
Ef viðarverkið á hinn bóg-
inn, er mjög dökkt, ber rneir á
rykinu, og þá þarf að þurka það
vandlega af á hverjum degi, svo
að herbergið sá hreinlegt. Þar
að auki ber meir á fingraförum
á dökku viðarverki. Bezt er að
hafa viðarverkið hvorki of ljóst
eða of dökkt.
Eins og að ofan er getið sýnist
herbergið minna eða stærra, eftir
litum þess; herbergi, sem hafa
Skæra eða dökka liti á veggjum,
sýnast smærri, en mjúkir eða
Ijósleitir litir gera herbergið
stærra að sjá Þegar dökkir litir
eru á loftinu, sýnist lægra undir
loft. Bjartir litir hækka og lang-
röndótt tjöld eða röndóttur
pappír gerir það að verkum, að
hærra sýnist undir loft.
Ef dagstofan er lítil, er vel til
fallið að hafa sófann í lit, sem
fellur vel við gólfábreiðuna, eða
ef sófinn stendur upp við vegg,
að liturinn í honum falli vel við
lit veggjarins. Ef grunnlitur
gluggatjaldanna er fölleitur, og
þess er óskað að herbergið sýn-
ist stærra, skal velja sama lit á
veggina og er í grunni glugga-
tjaldanna.
Stórar; gólfábreiður skapa róleg
áhrif í stofunni og þegar gólfá-
breicjan er í líkum lit og veggirn-
ir, sýnist herbergið stærra. En ef
leggjaliturinn er ljós, er betra að
gólfábreiðan sé í dýpri litum af
sömu tegund, samkvæmt regl-
unni um niðurröðun lita—efri lit-
irnir ljósari, neðri litimir dekkri.
HRESSANDI FYRIR
AUGUN
Þeim sem þurfa að nota augun
mikið, við vélritun og lestur eða
fíngerða sauma, er gott að styrk-
ja og liðka þau með vissum
æfingum; gott er að depla augun-
um við og við, það er hvíld í því,
og getur maður gert það svo að
iítið beri á, er líka naúðsynlegt
fyrir þá sem þurfa að stara mik-
ið á lítinn blett við vinnu sína.—
Þegar við höfum ekki neitt fyrir
stafni er ótrúlega þægilegt að
leggja lófana yfir lokuð augun og
halda þeim þar dálitla stund.
Reynið það og þið munuð sjá að
það er mikil hvíld því samfara.
Meðan við leggjum lófana yfir
augnalokin er líka gott að hugsa
sér að maður horfi á eitthvað
svart.
Líka er ágætt að gera þessa
æfingu: Loka augunum og renna
þeim til (undir augnalokunum).
Fyrst upp og niður 10 sinnum.
Síðan renna augunum til hægri,
hringinn í kring Renna áugun-
um upp undir augnalokin á leið-
inni til hægri og niður undir
hvarminn þegar þau enda hring-
inn og fara til vinstri. 10 sinnum.
Og síðast renna augunum til
vinstri hringinn í kring eins og
fyr geri 10 sinnum. Þessar hreyf-
ingar augnanna liðka þau og
s t y r k j a taugarnar kringum
augun.
AÐ BÍÐA
Reynið að láta aldrei aðra bíða
VIÐ eru 39 systkynin. Móðir
mín er ein af 16 konum föður
míns. Aldrei hefir orðið hjóna-
skilnaður né alvarlegar deilur á
heimilinu.
Um nokkur ár hefi eg nú kynt
mér ástandið í Ameríku um ást-
ir, hjúskap og hjónaskilnaði. og
eg er viss um að Nigeriumenn,
sem eiga margar konur, geta ekki
lært neitt af Ameríkumönnum
um friðsælt heimilislíf. Og
hversu mikla andúð sem Amer-
íkumenn kunna að haf á fjöl
kvæni, þá hefir það þó þennan
kost, að það blessast.
Þeir, sem eru vantrúaðir á
þetta, hafa spurt mig: “Hvernig
finst yður það sjálfum, að móðir
yðar skuli þurfa að <deila ástum
mannsins síns við aðrar konur?
Leiðir það ekki til þess að faðir
yðar sé sem framandi maður hjá
fjölskyldu sinni?”
Seinni spurningunni svara eg
neitandi, faðir minn er ekki sem
framandi maður í fjölskyldunni.
En fyrri spurningunni get eg
svarað á þá leið, að mér þykir
vænt um það, að faðir minn skuli
eiga fleiri konur en móður mína.
Hvers vegna, Nákvæmlega af
sömu ástæðu og amerískum pilt-
um þykir vænt um það, að faðir
sinn sé ríkur, áhrifamikill, eigi
fallegt hús, sé forystumaður og
hafi þjóna til sð stjana við sig.
Samlíkingin er fullnægjandi.
Það eru margar ástæður til þess,
að menn í þessu stærsta skjól-
stæðingskríki Breta, eiga margar
konur. En veigamesta ástæðan
er sú að í þessum hluta Afriku er
það tákn um auð og völd að eiga
margar konur og mörg börn.
Og er það í sjálfu sér ekki
miklu eðlilegra að státa af slíkri
eign, heldur en af dýrum höllum,
bifreiðum og hlutabréfum? Okk-
ur finst það.
-♦
Þegar eg var seinast heima í
Nigeriu reyndi eg að útskýra
heimilislíf Ameríkumanna fyrir
Okafo bróður mínum, sem er
félagsmálafræðingur. Hann
hristi höfuðið og sagði: “Eg er
viss um að einkvæni er til ófarn-
aðar”. Og eg verð að taka undir
þetta með honum, enda þótt eg
sé orðinn hálfgerður Ameríku-
maður eftir langt nám í Ameríku.
að óþörfu, eftir mat eða góðgerð-
um. Það getur haft alvarlegar
afleiðingar. Sá, sem Jaíður eyðir
tíma sínum til ónýtis og- áætlanir
hans fara út um þúfur. Sá sem
lætur annan bíða sýnir með því
að hann telji hinn ekki þess verð-
an að hugsað sé um hvað honum
henti best. Tíminn er peningar
fyrir starfsmanninn og jafnvel
lífið sjálf fyrir þann sem tefla
þarf við óblíða veðráttu og nauð-
syn að nota daginn vel. Fljótar
góðgerðir, þó framreiddar séu á
einfaldan hátt, koma sér oft bet-
ur en margbrotinn fínn matur,
sé við tímann að tefla, og þær
hafa oft bjargað frá vóða.
-♦•
ÍSLENZKIR MALSHÆTTIR:
Allar eru vænar á vökunóttun-
um.
Fjarri skal fljóða leita.
Flestum minnkar frelsi þá
fengin er kona.
Kalt er konulausum.
Sá á þarfan hlut, sem á þrifna
konu.
Oft stendur illt af kvenahjali
(Gísla saga Súrssonar).
Konan kemst þangað, sem
reykurinn kemst ekki.
Þar kveldar ei altént vel, sem
konur drekka.
Oft er flagð undir fögru skinni,
en dyggð undir dökkum hárum.
Vér skulum bera saman tvö
heimili. Amerískur piltur verður
þess fljótt var, að faðir hans er
ískyggilega oft að heiman á
kvöldin. Hann spyr móður sína:
“Hvað er pabbi að gera á hverju
kvöldi?” Og hún svarar með tárin
í augunum: “Þú ert of ungur til
að skilja það. Jeg skal segja þér
frá því seinna.” Og þegar sónur-
inn er orðinn nógu þroskaður, þá
lærir hann sorgarsögu að faðir
hans sé teygður frá heimilinu af
öðrum konum. Þetta verður oft
til þess, þegar um viðkvæma og
gerðríka pilta er að ræða, að við-
horf þeirra til heimilislífs, ásta
og umgengni umhverfist algjör-
lega, og þeir bíða þess ekki bætur
alt sitt líf. Og þó er þetta ekki
“eyðilagt heimili.”
Ef piltur í Nigeriu legði hina
hömu spumingu fyrir móður
sína, mundi hún svara af stæri-
læti: “Sonur minn, faðir þinn er
voldugur og mikils virtur. Fjöl-
skylda okkar er stór — þú átt
margar mæður og eg á margar
systur”.
Þannig er þetta — hinar mörgu
konur eru ekki keppinautar í
ástum; þær eru systur og hafa
sameiginlega heiður a f þ v í
að vera í stóri fjölskyldu.
Hið fyrsta, sem eg man eftir er
það, að eg átti mörg leiksystkini.
Og alt voru þetta bræður mínir
og systur. Við lékum okkur í hin-
um mikla húsagarði, þar sem
voru hús kvenna föður míns. Við
hlupum og stukkum og flugumst
á, alveg eins og börn í Ameríku.
En þó var stór munur^þar á, því
að á milli okkar var aldrei *f jand-
skapur, enginn flokkadráttur þar
sem flokkarnir börðust í illu hvor
við annan, og aldrei var sest að
neinum sérstaklegp og enginn
gerður hornreka. Það er alveg
satt, að þótt mér fyndist eitthvert
systkina minna gera mér rangt
til, þá hvarflaði það aldrei að mér
að hefna mín með því að lúskra
þeim.
En ef eg gerði eitthvað af mér,
svo að mér þurfti að refsa, þá
gat hver sem var af konurn föður
míns refsað mér, í mér hefið ekki
komið til hugar að hlaupa inn til
mömmu minnar og kæra það fyr
ir henni. Og þótt eg hefði gert
það, þá er engin hætta á því að
mamma hefði dregið minn taum.
-♦
Eg átti heima í húsi mömmu
þangað til eg var 12 ára. Vegna
þess að hún var fyrsta kona föð-
ur míns, hafði hún verið húsfryja
lengur en nokkur hinna. En
venjan er sú, að nýasta konan
býr fyrst í húsi hjá manni sínum,
eða þangað til önnur nýrri kem-
ur. Þegar þær flytjast úr því
húsi, vex virðing þeirra,'því að
fá þær sjálfar hús til forráða og
máske þjónustufólk
Elsti sonur móður minnar var
sjálfkjörinn arftaki föður míns,
en eg og yngri börnin höfðum
engan rétt fram yfir börn hinna
kvennanna.
Þegar eg var 12 ára fluttist eg
inn í annað hús og^þangað var
safnað öllum systkinum mínum,
sem höfðu náð þeim aldri. Við
átum við sama borð, sváfum í
sama herbergi og stunduðum
nám í félagi. Og enda þótt eg
bæri sérstaka virðingu fyrir móð-
ur minni, þá hafði hún nú ekkert
lengur að segja um uppeldi mitt.
Okkur var fengið þjónustufólk
til að sjá um okkur og þarna
lærði eg að þekkja hina sönnu
merkingu í jafnrétti allra í fjöl-
skyldunni.
Til dæmis þá hafði eg verið
mjög sólginn í sætindi og
mamma hafði máske verið mér
of eftirlát í því efni. Eftir fyrstu
nóttina í félagsskálanum hljóp
e£ heim til mömmu. “Hvernig
líkar þér?” spurði hún. “Ágæt-
lega”, sagði eg. “Við skemtum
okkur prýðileag. Viltu gefa mér
kökur og sælgæti?”
— Hún hristi höfðið: “Nei, nú
ertu orðinn einn af fjölskyld-
unni, og ef mig langar til ail gefa
þér eitthvað, þá verð eg fyrst að
fá leyfi föður þíns til þess.” Hún
skýrði mér frá því að ekki mætti
taka eitt barnið fram yfir annað,
og ef eitt ætti að fá gjafir, þá
yrði pabbi að gera öllum jafn
hátt undir höfði.
Sama regla gilti um konurnar.
Ef pabbi ætlaði að gefa einni
fatnað, skrautgrip eða saumavél,
þá varð hann að gefa öllurn hin-
um nákvæmlega hið sama.
-♦
Um eiginkonuskyldurnar skift-
ust þær á eftir röð. Hver kona er
í hálfan mánuð “einkakona”
mannsins. Aldrei hvarflaði það
að mér að neitt væri athugavert
við þessi skifti á konum, en það
var vegna þess að við vorum alin
upp í sakleysi.
Á þessum hálfum mánuði mat-
reiðir konan handa manni sínum,
skemtir honum á kvöldin og
gegnir yfirleitt öllum húsmóður-
skyldum og eiginkonuskyldum.
Það getur vel verið að hún mat-
reiði heima hjá honum og sé þar
fram á kvöld, en fer þá heim í
sitt hús. En yngsta konan er
altaf eins og gestur á heimilinu
þangað til röðin kemur að henni.
Mér kemur ekki til hugar að
halda því fram, að allar konur í
Nigeriu sé fyrirmyndir um heim-
liisháttu og þeim verði aldrei
sundurorða. Um það skal eg segja
sögu sem gerðist þegar eg var
lítill.
Við Disu, eldri bróðir minn,
vorum einu sinni að leika okkur
í húsa garðinum. Þá opnaðist
hliðið skyndilega og inn ruddist
fjöldi kvenna. Þetta voru systur
og frænkur allra kvenna pabba.
Og allar konurnar komu út úr
húsum sínum og slóust í hópinn
og svo hélt alulr skarinn til húss
pabba.
Disu glotti og hvíslaði að mér:
“Þetta þýðir það að við fáum
meira sælgæti í uppskerugjöld-
in.” Eg skildi ekkert.
“Þær ætla að halda málstefnu
út af Magbeke, nýjustu konu
föður okkar”, sagði hann. Og ef
þær dæma hana til að borga sekt
þá verður sektarfénu varið til
þess að kaupa sælgæti handa
okkur krökkunum í uppskeru-
gjöldin.”
Við læddumst heim að stóra
húsinu þegar allar konumar voru
komnar þar inn, og gægðumst í
gegn um rifur milli stafanna.
Þama sátu þær í hring umhverfis
Mgbeke sem ekki var nema 17
eða 18 ára. Hún virtist ekki taka
sér það næri að vera sakborn-
ingur.
Remi, ein af fyrstu konum föð-
ur míns, var að tala: “Okkur
þykir það mjög leiðinlegt að hafa
neyðst til að kalla saman þetta
fjölskylduráð, en það er nauð-
synlegt vegna heiðurs fjölskyld-
unnar. Mgbeke hefir orðið uppvís
að því, að gefa gestum manns
okkar hýrt auga, þegar hún hef-
ir gengið um beina. Það er ósæm-
andi.”
—Framh.
canfrítw
íétfoi co$ee,ÍAm
FORT
GARRY
Fort Garry Coffee is flavour-sealed in genuine Pliofilm
packages and vacuum-packed tins — in fine or regular grind.
Enjoy Fort Garry Tea, too.
A HUDSON'S BAY COMPANY PRODUCT
Verzlunarmennlun!
Hin mikla nývirkni, sem viðreisnarstarf-
ið útheimtir á vettvangi iðju og framtaks,
krefst hinnar fullkomnustu sérmentunar sem
völ er á; slíka mentun veita verzlunarskól-
arnir. Eftirspurn eftir verzlunarfróðum mönn-
um og konum fer mjög vaxandi.
Það getur orðið ungu fólki til verulegra
hagsmuna, að spyrjast fyrir hjá oss, munn-
lega eða bréflega, varðandi námskeið við
helztu verzlunarskóla borgarinnar.
THE COLUMBIA PRESS LTD.
COR. SARGENT AND TORONTO ST., WINNIPEG