Lögberg - 08.05.1947, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 8. MAÍ, 1947
(Ensk saga)
HVER VAR
ERFINGINN?
G. E. EYFORD, þýddi
\
t___________________.
“Þessi ósk föðurbróður míns er á-
hrærandi unga stúlku —”
Nichols spýtti í ákafa út úr sér.
“Hann sagði þér hvað?”
George veitti honum nánar gætur.
“Minn kæri föðurbróðir sagði mér,
að eg skyldi finna hér hjá Mr. Nathan
Nichols unga stúlku, sem hann hefði
mikinn áhuga fyrir.”
“Nú,” sagði Nichols, “sagði hann
þér nieira um hana?”
George, bara hristi neitandi höfuðið.
“Hann hefir þá ætlast til að eg segði
alt um glæp hans,” sagði Nichols, “þú
ert bróðursonur hans, — þú ert bróður-
sonur fants og svikara!”
George lyfti upp báðum höndum,
eins og til að biðja sér vægðar, en eldur
brann úr augum hans. Það gat skeð að
þessi maður vissi ekkert um launungar-
mál Arthurs Lamonte og Henriette
Hastfield, og að gamall prestur hefði
gift þau leynilega, hugsaði George.
“Fantur og svikarií” endurtók
Nichols og sló með kreftum hnefa bylm-
ingshögg í borðið.
“Þú segir að hann hafi sagt þér um
glæpaverk sín, skammir og svik. Eg
skal segja þér frá því. Eg og föðurbróð-
ir þinn vorum skólafélagar og vinir. Eg
var sonur skólameistara í Grenville.
Föðurbróðir þinn fór burt til framhalds
náms í öðrum skóla; eg var kyr heima,
því eg var trúlofaður. Eg elskaði Henri-
ette Hatfield, hún var dóttir skógar-
varðarins á hinu stóra herrasetri Wood
Casle, og við ætluðum að gifta okkur.
Tveimur mánuðum áður en við átt-
um að giftast, kom föðurbróðir þinn —
vinur minn— heim til að vera heima í
skólafríinu. Við vorum vinir sem áður,
og eg, vesalings bjáninn, fór með hann
með mér heim í hús skógvarðarins, til
að kynna hann kærustunni minni. Sex
vikum síðar struku þau burt, hvort með
öðru.”
Hann stamaði sem snöggvast til að
þurka burtu stóra svitadropa af enni
sér. George horfði stöðugt á hann.
“Þau höfðu flúið,” hélt Nichols áfram
í kiökkum málróm, “og daginn sem mér
var sagt frá því, var æfi minni sama sem
lokið. Eg fór frá Grenville og fór hing-
að. Einu ári seinna kom hún til baka til
mín — kom til baka til að deyja. Hún
dó og eftirskildi mér Hann talaði
nú í svo lágum róm að vart heyrðist.
George hlustaði á hann með mestu
eftirtekt.
“Hún eftirskyldi mér barnið sitt. Eg
— eg elskaði hana og sór, að eg skyldi
vernda þetta barn, og það hefi eg gert.
Þetta er mín saga. Hvað hefir þú að
segja?”
“Það er hræðilegt; það er óttalegt,”
sagði George.
“Eg hefi haldið loforð mitt,” hélt
Nichols áfram. “Barnið hennar er nú
fullþroska, án þess að vita nokkuð um
afbrot móður sinnar. Hér inni í þessum
stóra skógi, langt í burtu frá heiminum,
hefi eg haft hana og vakað yfir henni
og vemdað hana. vegna móður hennar.
Þetta er sannleikurinn í þessu máli, án
undandráttar. Hvað hefir þú að segja?”
Hræsnarinn, fanturinn George La-
monte var nú hinn ánægðasti, því hann
skildi strax, að fósturforeldrarnir vissu
ekki um, að barnið var fætt í löglegu
hjónabandi. En hann varð auðvitað, að
láta ekki bera á fögnuði sínum yfir því.
Hann hristi bara höfuðið, og lézt taka
mjög nærri sér að heyra þetta.
“Þú héfir á hinn heiðarlegasta hátt
uppfylt þá skyldu, sem þú tókst á þig
af frjálsum vilja,” sagði hann. “En nú
þarft þú ekki lengur að vera bundinn
þessari skyldu.”
Mr. Nichols leit hastarlega til hans.
“Hver segir það?” spurði hann.
“Eg segi það,” svaraði George valds-
mannslega. “Þú hefir gert þína skyldu
og meir en það. — Eg verð nú að gera
mína. Á banasænginni fól hann mér á
hendur umsjón dóttur sinnar.”
Nichol stóð á fætur, náfölur og æst-
ur og sagði:
“Þér?”
“Já, mér,” sagði George herralega.
Nichols horfði á hann með ygldar
brýr.
“Hvar er sönnun fyrir því? Hvað gef-
ur þér vald til þess?” sagði hann rólega.
George brosti. “Það að eg kom hingað
án þess að hafa valdsmanns skipun,”
svaraði hann, “gerir engan mismun;
það er nóg að eg kom hingað, og að
föðurbróðir minn hefir trúað mér fyrir
leyndarmáli sínu. Enginn nema eg, T?ú
og konan þín þekkir sögu þessarar
stúlku, og hvernig hún er til komin. Það
var ósk föðurbróður míns, að því yrði
framvegis haldið leyndu — leyndarmál-
ið yrði grafið með honum. Því ætti þessi
unga stúlka nokkurntíma að heyra eða
vita um það, þar sem það bara væri
henni til sorgar og vanvirðu?”
Hann stanzaði og athugaði hvaða á-
hrif orð sín mundu hafa, hann sat með
hálf-lokuðum augum og reyndi að
reikna út hugsanir gamla mannsins.
Nichols gekk fram og aftur um gólf-
ið, niðurlútur, með hendurnar fyrir
aftan bakið.
“Hvar hefði hún getað verið, þar
sem hún hefði verið betur leynd en hér?
Leyndarmál hennar og tilvera betur
dulin en hér fyrir heiminum?”
“Það er satt,” sagði George og brosti
sínu rólega brosi — “En framtíðin,
minn góði maður — framtíðin —”
Nichols horfði bitrum augum á hann.
“Eg er ennþá nógu ungur til að geta
verndað hana, Mr. George Lamonte.”
Það lá djúpt hatur í málróm hans,
er hann nefndi nafn hans — þar sem sá
hataði og djöfullegi Arthur Lamonte var
föðurbróðir hans. Hver annar ep George
hefði fundið til þess, að hann var móðg-
aður með hvernig nafn hans væri nefnt;
George vissi vel, að hann varð að beita
hógværð og lempni, og bandaði því ofur-
iítið með hendinni, eins og til að þagga
niður skapæsinguna í Nichols.
“Minn kæri Nichols,” sagði hann, í-
smeygilega, “þú getur lifað lengi — og
þú lítur út fyrir að gera það — þar til
þú verður hundrað ára. Þú hefir leyst
af hendi mjög heiðarlega það hlutverk,
sem þú tókst að þér, en þú mátt ekki
gleyma því, að þetta hlutverk, þessi
skylda er nú fallin öðrum á herðar, sem
er náskyldur hinni ungu stúlku, þeim,
sem ennþá getur ekki uppfylt þá skyldu
eins vel og þú, en viH gera það eins vel
og honum er mögulegt. Mr. Nichols, eg
er frændi ungu stúlkunnar,”
Mr. Nichols verð rauður í andliti.
“Þú talar um blóðskyldleika, talaðu
heldur um skyldleika í vömmum og
skömmum. Setjum nú svo, að — eg segi
setjum svo — að eg neiti að sleppa
stúlkunni í þínar hendur?”
“Því trúi eg ekki, að þú gerir það,”
sagði George í mildum róm. “Þú gleym-
ir því, að við höfum ekki um mikið að
velja í þessu máli.”
Nichols horfði biturt og spyrjandi á
hann.
“Stúlkan er nú fullveðja, og —”
“Haltu áfram,” sagði Mr. Nichols.
“Og setjum, svo að þú viljir ekki
sleppa henni undir mína umsjón, þá
verð eg neyddur til að segja alla sögu
hennar, og —”
Hann þagnaði alt í einu, því Nichols
hafði sýnt á sér hreyfingar snið fyrir
framan hann, svo að George skalf af
hræðslu og færði sig f jær honum. “Kæri,
vertu rólegur, — vertu rólegur—,” sagði
George með skjálfandi róm, “þú verð-
ur að hugsa um, að það er ekki vegna
minna eigin óska, að eg kom hingað;
heldur til að uppfylla óskir míns dána
föðurbróður, og vil uppfylla þá skyldu,
sem hann deyjandi lagði mér á herðar.
Eg vil ekki ásaka þig fyrir, að þú vilt
ekki sleppa henni; það er þér til heið-
urs — stórheiðurs, Mr. Nichols. En
skylda — skylda; við verðum allir að
gera skyldur okkar.”
“Hefir nokkurntíma nokkur af þeirri
fjölskyldu sem þú tilheyrir gert skyldur
sínar?” spurði Nichols alvarlega.
George hristi auðmjúklega höfuðið.
“Eg, að mínu leyti, Mr. Nichols, eg
hefi altaf reynt að gera skyldu mína,
þrátt fyrir freistingar og ófullkomleg-
leika. Og eg verð einnig að gera það nú.
Því ættir þú að vera að setja þig á móti
vilja og óskum föðurbróður míns?
Gleymdu því ekki, að hún, sem einu sinni
var barn, er nú fullþroska stúlka. Held-
urðu að það verði mögulegt að halda
henni hér inni í skóginum alla hennar
æfi?”
Nichols gekk út að glugganum. Hér
hafði George í fyrsta sinn snert við-
kvæmasta streng. Það var satt; hana
var þegar farið að langa til að koma út í
heiminn; gat hann haldið henni lengur
leyndri og innilokaðri þar í skóginum?
“Svona,” sagði George, “látum okk-
ur ekki vera sjálfselska,” hann sá hvaða
áhrif síðustu orð hans höfðu haft á
Nichols; “látum okkur hugsa um vel-
ferð hennar, meir en okkar eigin óskir.
Hreinskilnislega verð eg að viðurkenna,
að mér væri miklu geðfeldara að hún
væri hér áfram, óáberandi eins og verið
hefir.
“Því sækistu þá eftir að fara burt
með hana?” sagði Nichols í hásum róm.
“Eg ætla mér að koma henni undir
vernd og umsjá móður minnar. Hún
býr ein í húsi í London, þar fær hún
kærleiksríkt heimili, og aðra móður. Eg
get vel skilið að þér mundi ekki vera
Ijúft að skilja við þessa ungu stúlku, ef
þú vissir ekki með hverjum hún færi, og
hvert hún færi, svo eg kom með móður
mína með mér.”
Nichols leit út um gluggann á þessa
rólegu hreyfingarlausu konu, sem sat
á bekknum fyrir utan gluggann, og fór
svo aftur að ganga um gólf í stofunni.
“Er henni kunnugt um þetta?”
spurði hann.
“Hún veit ekkert um það,” svaraði
George. “Móðir mín treystir skilyrðis-
laust á mig. Hún hefir lengi þráð að fá
stúlku, sem gæti verið henni sem fé-
lagsmeý, og eg sagði henni, að eg vissi
af stúlku, sem eg gæti útvegað henni.”
“Ætlar þú að varðveita leyndarmál-
ið?” spurði Nichols.
“Já, í fyllsta máta,” svaraði George
með hátíðlegri alvöru.
Nichols gekk fram að dyrunum og
opnaði hurðina.
“Bíddu,” sagði hann og fór.
12. Kafli.
George stóð upp, gekk út að glugg-
anum og horfði á eftir honum þangað
til hann var horfinn út í skóginn; svo
fór hann út og brosti til móður sinnar,
með látbragði eins og hann hefði unnið
stóran sigur öllum heimi til blessunar.
“Mér þykir slæmt, að eg verð að láta
þig bíða, móðir mín,” sagði hann. “Eg
hefi átt langa samræðu við föður henn-
ar.”
Mrs. Lamonte leit upp hrædd og
aumkunarleg í andliti, eins og hún var
æfinlega í nærveru sonar síns.
“Það gerir ekkert til, George; en þú
— en, lítur hann ekki út fyrir að vera
mentaðri en vanalegur skógarhöggs-
maður, og hvers vegna lítur íiann svona
alvarlega og hörkulega út, og ert svo
óviðfeldinn?”
“Að búa svona fráskilinn mannfé-
laginu inn í þessum þykka skógi, hefir
gert hann kaldan og alvarlegan,” svar-
aði George, “og svo liggur náttúrlega
illa á honum út af því, að dóttir hans
fer frá honum.”
“Vesalings maðurinn — vesalings
stúlkan, andvarpaði móðir hans.
George leit á hana með ánægju-
brosi á andlitinu; en hlustaði eftir hvort
hann heyrði fótatak Nichols, sem hann
auðvitað hélt að kæmi strax til baka.
“Þú hefir viðkvæma lund. móðir
mín; eg sé það fyrirfram, að það verð-
ur aldrei lengi sem unga stúlkan þarf
á annara meðaumkun að halda. Þú ert
ávalt viljug að opna arma þína og taka
hana að hjarta þínu. Er það ekki, móð-
irmín?”
Mrs. Lamonte leit upp — eins og hún
vildi komast að, hvað hann vildi að hún
skyldi segja, og hún sagði já, því það var
það, sem hún hélt að hann vildi að hún
segði.
“Já, mér skal þykja vænt um að fá
unga stúlku fyrir félaga — káta og
fjöruga stúlku—” sagði hún; “eg hefi
verið býsna einangruð síðan þú fórst í
burtu.”
“Og ég verð að vera svo mikið í
burtu,” sagði hann.,“En, móðir mín, þú
mátt ekki gleyma hvað ég sagði þér
áður. Það eru ýmislegar ástæður fyrir
því, að það má ekki tala neitt um fortíð
hennar.”
“Eg skil það, George,” sagði móðir
hans.
Hann hugsaði sig um sem snöggvast,
svo hélt hann áfram.
“Og syo er annað, láttu ekki bera á
neinni undrun, þegar þú sérð hana, yfir
útiti hennar og framkomu þú verður a,ð
muna það að hún hefur verið alla æfi
sína hér inní þessum þykka skógi, með
skógarhöggsmanni og konu hans, sem
hinn einasta félagsskap sem hún hefur
kynnst.”
“Foreldrum sínum,” spurði Mrs.
Lamonte.
George brá ofurlítið við spurning-
una.
“Eg”, sagði föður hennar og móðir,
gerði ég það ekki?” sagði hann
smjaðurslega. “Já, hérumbil — faðir
hennar og móðir. Við megum ekki búast
við og miklu, og þegar allt kemur til alls,
er langtum skemtilegra að hafa stúlku,
sem ekki hefur orðið fyrir áhrifum sið-
menningarinnar í kringum sig, þó hún
kunni að vera dálítið ruddaleg og
óslípuð—”
“Eg skal gera mig ánægða með
hana, ef hún er góð stúlka,” sagði móðir
hans.
“Rétt, dygðin er eins og dýr gim- '
steinn, þó hann sé settur í auðvirðilega
umgjörð. Ó,” hann þagnaði alt í einu,
og Mrs. Lamonte leit upp undrandi og
leit í somu átt sem hann horfði.
Nichols kom ekki einsamall til baka.
Fram úr hinum myrka skógi kom með
honum, þeim til stærstu undrunar há-
vaxin og fögur og tignarleg stúlka, sem
í sannleika mátti taka fyrir eina af skóg-
ardísunum. Hvað þau höfðu gert sér
ranga hugmynd um hana; þau höfðu
búist við að mæta stúlku sem væri bæði
í útliti og háttum eins og hálfgerður
villingur, og nú, hvað sáu þau? Mrs. La-
monte varð ná föl í andliti, og varð að
setjast aftur. George stóð þar eitt, augna
blik alveg málaus, staraandi á þessa til
komumiklu stúlku, sem nú færðist nær
þeim; hann vissi ekki hvað hann ætti að
halda um hana, það var svo óvænt; loks-
ins náði hann sér, tók ofan hattin og
heilsaði henni. Stilling og yndisleiki, var
henni meðfætt, og hennar frjálsa líf
hafði en meir aukið þessa einginleg
leika hennar; Dora kom nú til þeirra.
Það var einungis ofur litill roði á hennar
fríða andliti, sem gaf til kynna að hún
hafði ofurlítin hjartslátt, en hún leit á
þau með föstu og óttalausu augnaráði
sem hafði haf svo mikil ahrif á Fred
Hamilton. í annari hendinni hélt hún á
burkna bindi, þessari fögru plöntu, á-
samt nokkrum bláklukkum, sem hún
hafði tínt upp, á blettium þar sem hann
hafði legið og hvílt sig; í hinni hendinni
hélt hún á hattinum sínum.
Jafnvel hennar óbreytti búningur úr
vanalegum baðmullar-vefnaði, jók og
á þau áhrif, sem hún hafði á Mrs. La-
monte og George, sem nú sáu hana í
fyrsta sinn, en höfðu búist við að sjá
alt annað.
Nichols var harður og kaldur á svip-
inn, og er hann kom að húsinu, tók
hann í hendi hennar. Hann leit fast í
augu George, og sagði: “Mr. Lamonte,
eg hefi sagt dóttur minni frá tilboði
móður þinnar, að taka hana til sín, og
eg hefi sagt henni að bíða með að svara
því, þar til hún sæi þig og móður þína.”
George hneigði sig og lagði hendina
á handlegg móður sinnar. “Miss
Nichols,” sagði hann í róm, sem var
eins og blendingur af föðurlegri ást og
virðingu, “þessi kona er móðir mín.
Eins og flestar mæður, er börnin eru
farin að heiman, og farin út í heiminn,
býr hún einsömul og finnur sárt til ein-
verunnar. Hún vill fá unga stúlku, sem
vill vera hjá henni. Það er ekki einungis
heimili, sem, hún býður þér, en — eg
held mér sé óhætt að segja það, kæra
móðir mín — einnig móðurlegt hjarta.”
“Já, það er áreiðanlegt,” sagði móð-
ir hans, og er hún rétti fram hendina,
skalf málrómur hennar og tár komu
fram í augu hennar.
Dora, sem hafði horft á þau á víxl,
kom nær þeim og tók í útréttar hendur
þeirra, en sneri sér strax að Nichols,
tók um handlegg hans og hjúfraði sig
að honum og sagði:
“Nei, faðir, eg get ekki yfyrgefið þig!”
sagði hún í stamandi róm.
Nichols laut höfði, til að láta bera
sem minst á tilfinningum sínum. *
“Sussu!” sagði hann. “Það er þér
fyrir beztu. Mundu hvað eg hefi sagt.
Þú óskaðir eftir að sjá heiminn—”*
“Já, með þér,” sagði hún, svo hátt
að allir heyrðu.
“Nei, Dora, heimurinn og eg hafa
skilið fyrir löngu síðan. Það er ekki
um neitt slíkt að tala.”
“En á eg þá aldrei að fá að sjá þig
aftur?” spurði hún grátandi.
“Jú, jú,” svaraði hann, “við skulum
sjást af og til,” og hann horfði á George,
sem nú blandaði sér inn í samtalið.
“Eg vona, Miss Nichols, að við fáum
með tíð og tíma talað svo um fyrir föður
þínum, að hann hætti þessu einverulífi
hér úti í skóginum. Þú verður að vera
sá segull, sem dregur hann burt héðan
inn í mannfélagið.”