Lögberg - 08.01.1948, Qupperneq 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 8. JANÚAR, 1948
3
Ónotuð þekking
Það er ekkert að vera án
þess, sem maður þekkir
ekki, en það er hastarlegt,
áð geta ekki hagnýtt sér
það, sem maður veit að er
til .—
Margar uppgötvanir liggja
niðri árum saman og eru ekki
notaðar. — Tökum til dæmis
sulfalyfin. Það er öllum kunn-
ugt að með þeim var sigrast á
lungnabólgunni, og þau björg-
uðu ótölulegum fjölda mannlífa
í seinasta stríði. Það eru nú ekki
nema 9 ár síðan farið var að
nota þau. En það eru nær 40 ár
síðan þau voru uppgötvuð. Það
gerði Paul Gelmo, sem þá var
námsmaður við tekniska háskól
ann í Vín. Þetta var 1908. Árið
Margar nýungar eiga erfitt
uppdráttar vegna þess að til eru
menn, sem ekki vilja láta raska
skilningi sínum eða fyrirfram
sannfæringu.
Þeir Wright-bræður höfðu
hafið sig til flugs í flugvél, sem
var þyngri en loftið, sex mánuð
um áður en amerískur vísinda-
maður sýndi fram á og fullyrti
að slíkt væri óhugsandi.
Þegar Edison var að gera til-
raunir með glóðarlampann, sagði
rektor við tekniskan háskóla, að
þetta væri hreinasta vitleysa.
Þegar George Westinghouse
fann upp lofthemlana J sem er
einhver allra þýðingarmesta
uppgötvun fyrir eimlestir — þá
eftir náði þýzka félagið I.G.J svaraði Vanderbilt honum því
Farbeen í uppgötvunina og ætl-
aði að vita hvort ekki væri hægt
að nota hana til að bæta litunar-
aðferðir. Árið 1919 komust Þjóð-
verjar að því að meðalið var
sýkladrepandi. En rannsóknir á
því drógust enn í 15 ár. Miljón-
að hann talaði ekki við fífl.
Þegar fyrstu járnbrautirnar
voru gerðar í Þýzkalandi, þá
reiknaði spekingur það út, að
menn gæti ekki ferðast með
farartæki, sem færi 35 km. á
klukkustund — hraðinn væri
RUT
um mannslífa hefði mátt bjarga Svo óskaplegur að blóð mundi
á þeim tíma ef rannsóknum springa út úr öllum vitum á
hefði verið hraðað frá upphafi. | mönnum.
DDT er eitthvert öruggasta lyf i Oft er ný þekking stöðvuð at
gegn sníkjudýrum og skorkvik- 1 mönnum, sem halda að hún geri
indum. Það er ómetanlegt í bar- i sér fjárhagslegt tjón. Eiga auð-
áttunni við lýs og mýflugur, sem menn og verkamenn jafnt sök
útbreiða taugaveiki og hitasótt. á því, að spyrna á móti notkun
f^etta meðal fann ungur þýzkur j nýrra véla. Verkamenn hafa
maður upp árið 1874. Hann hét gert það \»egna þess að þeir eru
Zeidler. Hann tilkynnti þetta og
það var fært inn í efnaskrá, en
þar við sat. Og miljónir manna
dóu úr taugaveiki og hitasótt. —
hræddir um að hinar nýju vél-
ar muni taka atvinnu frá sér, en
auðmenn hafa keypt einkaleyfi
til þess að sitja á þeim, annað
Skömmu fyrir síðasta stríð, var , hvort til þess að keppinautar
svissneskur efnafræðingur, — ] sínir næði ekki í þau, eða þá til
Muller að nafni — að svipast þess að komast hjá kostnaði við
Urn eftir hentugu skordýraeitri.
í efnaskránni rakst hann á DDT
þar sem það hafði verið gleymt
i 60 ár. Og fyrstu tilraunirnar
báru þegar ágætan árangur. í
fyrra heimsstríðinu hrundu
menn niður í hundraða þúsunda
tali úr taugaveiki. í seinna
stríðinu bar lítið á því, enda
sendi UNRRA 7y2 miljón punda
af DDT til Evrópu. Og nú eru
raenn vissir um að hægt sé að
sigrast á hitasóttinni, hvar sem
er í heiminum, ef hafist er
handa um það.
^ér hafið máske heyrt getið
um ”1080”, nýasta og öruggasta
rottueitrið. Þetta eitur hafði
verið fundið upp í Póllandi
iöngu fyrir seinna stríðið. Bret-
ar gerðu tilraunir með það í
stríðinu og héldu að hægt mundi
að nota það í kemiskum hernaði.
Að lokum komst það til Banda-
ríkjanna, og þá fyrst var upp-
gótvað hve framúrskarandi það
er í baráttunni við rotturnar.
öflun nýrra véla, og byltingu í
viðskiptarekstri. Vinnuveitend-
ur hafa oft verið á móti öllu því
er gat valdið verðlækkun, og
verkamenn á móti þeim vélum,
sem vinna á við marga menn. En
hvorir tveggja heyja þar von-
lausa baráttu, er þeir reyna að
stöðva framfarir, og gera sjálf-
um sér tjón.
Hvergi kemur íhaldssemin við
gamla lagið greinil^egar fram
heldur en í því hvernig menn
byggja yfir sig. Sjálfsagt hefir
steinaldarmaðurinn ekki lært
það fyr en eftir margar aldir, að
betra er að búa í húsi en helli.
Það þurfti 350 ár og ríkisstjórn
13 konunga til þess að opna aug-
un á Dönum fyrir því hve stór-
kostleg brunahætta fylgir strá-
þökum á húsum. Og enn í dag
stympast Englendingar á móti
því að hafa miðstöðvarhitun í
húsum sínum. Og í Bandaríkj-
unum standa menn enn ekki feti
framar í byggingarlist íbúðar-
(Frh. af bls. 2)
af þeim sem elska þær, en ég
hefi enga hugmynd um, hvað
hægt er að gera. Þær eiga oft
upptökin að erfiðleikunum, þeg-
ár sá karlmannaheimur sem við
lifum nú í, opnar hlið sín til þess
að taka á ,möti konu í nýjan
verkahring, opnar hann ekki að
sama skapi hjarta sitt; konur slá
heldur ekki ætíð á samaróma
strengi við reglur karlmannsins,
því hafa kringumstæðurnar orð-
ið æ flóknari.
Barnið mitt, hún Lovísa, á nú
bráðum að leggja af stað út í
þessa veröld og hún er sjálfsögð
að giftast og ég kvíði fyrir því,
þess vegna geri ég það sem all-
ir aðrir gera, sem verða hrædd-
ir, þeir reyna að snúa sér til
guðs. Þar getur efnafræðin ekk-
ert bjargað. Eg veit ekkert hvað
ég á að segja Lovísu. Veit það
nokkur móðir? Og er nokkurri
móðir auðið að vita það? Elsku
vinur! Eg hefi aldrei verið trúuð.
Tom og faðir minn eru hræddir
um að einhver yfirnáttúrleg vit-
leysa sé að búa um sig í huga
mínum, ég sé að verða einhver
leyndardómur. Eg veit hvað
þeir hugsa, og hefi lifað svo
lengi í þeirra heimi að ég þekki
allar orsakir. 1 efnafræðinni eru
aðeins orsakir og afleiðingar,
það er hægt að hugsa sér beina
línu. Þegar farið er að skygnast
eftir furðuverkunum á efna-
fræðisvinnustofu, er tími kominn
til þess að fara að gá að sér. Eg
hefi tvenns konar meðvitund, í
annari er ég kona, en í hinni efna
fræðingur; þessir eiginleikar
renna ekki saman, en þeir
flækjast hver fyrir öðrum eins
og þeir gera í karlmanninum.
Hann hefir aðeins einn eigin
leika, því getur hann aldrei
verið hvorutveggja: efnafræðing
ur og foreldri, en það get ég, því
ég er kona.
Væri lífinu skipulega komið
fyrir gæti ég sagt við brúðgum-
ann hennar Lovísu minnar: Hún
er samansett af svona mörgum
hlutum af vatni, svo mörgum
hlutum af kalki, og svo mörgum
af brennisteini, þess vegna geta
þessi efni leyst hvert annað upp,
en hver frumefnin eru, veit ég
ekki fremur en nokkur getur
sagt um frumefnin í þessum
unga manni, þó er það lakast, að
þessi efni, standa aldrei á stöð-
ugu. Hugleiddu nú augnablik,
hvað það þýðir fyrir mig sem
efnafræðing þegar heimurinn
segir mér að ungur maður og
ung kona renni upp hvert í
öðru — samlagist — en þó ekki
án undantekningar. Drottinn
góður! Kæmi þetta fyrir í rann-
sóknarstofu minni, yrði ég brjál-
uð og fleygði mér út um glugg-
ann. Gæti þig þá undrað þó ég
hallaði mér að þessum heimsku-
lega Totem súlu. Mig skiftir engu
hvað aðrir hugsa meðan það
friðar mig. Það var Japani í sömu
rannsóknarstofu og ég vann í-
eftir að Tom flúði. Hann færði
mér bænaspjöldin, til þess ég
gæti fundið manninn minn, og
ég fann hann. Einu sinni sá ég
Indíána-konu lækna sjúkling
sinn með þessum sandi.
Að líkum er þetta markleysa.
Hver veit? Hvað sem því líður,
er ég sami efnafræðingurinn
eins og fyr. Áreiðanlega skaðar
mig það ekki, þó ég gangi hingað
og voni hamingju dóttur minni
til handa. Hún siglir bráðum
þann sjóinn, sem enginn upp-
dráttur er til af, svo ég bið fyrir
henni.
Nú skulum við fara. Eg spyr
einskis, en ef þér finnst það eiga
við sérðu færi á að færa þetta í
tal við Tom og föður minn, svo
þeir geti skilið. Eg get það ekki;
þegar þeir tala, trúi ég, því þeir
eru menn, en ég kona”.
Business and Professional Cards
Langur og heldur ólánlegur
bóndi stóð fyrir utan samkomu-
húsið, eh stjórnmálaumræður
fóru fram þar.
“Veistu hver er að tala núna”,
sagði maður, er bar að í því,
“eða ertu kannske að koma eins
og ég?”
“Nei, ég var þarna inni”, sagði
bóndi, og horfði út undan sér á
aðkomumann. “Smiffkins þing-
maður er að tala”.
“Um hvað?”
“Ja,” sagði bóndinn dræmt,
“hann var nú ekki farinn að
segja það”.
♦
— Hversvegna viltu heldur
hafa gifta menn í vinnu en
ókvongaða?
— Giftir menn taka það aldrei
allt -of hátíðlega, þótt maður
skammi þá hraustlega.
Stórhríð norðanlands:
Þrákelkni og fastheldni við húsa, heldur en á dögum Jeffer-
fornar venjur, er oss til mikils son. Bæði byggingameistarar og
tjóns. Tökum tímabilið t. d.
Vér höfum hnitmiðað tímann
svo, að ekki munar meiru en
bálfri sekúndu aftur til vors á
heilli öld. Þetta er vísindaleg
nakvæmni. En skipting ársins í
haga og vikur er gömul erfða-
synd. Hvers á febrúar að gjalda
að vera stystur af mánuðunum?
Sú saga er til þess að Ágústus
keisari stal einum degi af febrú-
ar> *°g bætti honum við þann
•nánuð, sem hann lét heita í
höfuðið á sér. Margt er í Alma-
nakinu álíka vitlaust. Árinu er
ekki skipt niður í jafnlanga
hluta til að auðvelda allan reikn
lng Helgidagar eru á flækingi
fram og aftur. Það er erfitt að
homa á samræmi í kaupgjaldi,
Þar sem greitt er vikulega og
n^ánaðarlega. Þessu er ákaflega
auðvelt að kippa í lag. Það eru
að minsta kosti til tvö almanök
sem eru miklu betri, en það sem
vér búum við. — Ekki þarf nú
annað en einföld lög til þess að
^aha upp annað hvort þeirra.
a munu allir mánuðirnir verða
lafnlangir, hver helgidagur
mundi vera á sínum stað, allur
reikningur yrði mörgum sinnum
auðveldari. En vér þrjóskumst
við.
Snjóflóð fellur í Langadal
í Húnavatnssýslu
3' i Féll á bæinn og peningshúsin á Gunnsteinsstöðum.
Um níuleytið í morgun féll
snjóflóð á íbúðarhús og penings
þeir, sem byggja hus til að leigja ' , , 6 ,
F , . (hus a Gunnsteinsstoðum í Langa
þau, hafa kostað kapps um að ■ , , , TT, , , ,
.. ,, .. , dal í Hunavatnssyslu.
tinno iirvn n I lnv> mArtn Qrtnr rfonnir
finna upp allar mögulegar gerðir
húsa, nema þau, sem sæma
fólki á 20. öld að búa í.
Svipað er að segja um bílana.
Hver einasti bílasmiður getur
talið upp svo marga ókosti á
bílunum, að yður mundi blöskra.
Væri bætt úr þessum göllum
yrði bílarnir ódýrari, öruggari
og endingarbetri. En það má
ómögulega bæta úr þessu, vegna
þess að það hefir kostnað í för
með sér, og vegna þess að kaup-
endur kæra sig ekkert um það.
Sjálfræsirinn, sem var einhver
þarfasta umbotin, var fundin
upp árið 1899. En 1912 hafði
ekki tuttugasti hver bílaframleið
andi sett sjálfræsa í bíla sína. —
Sjö ár þurfti til þess að fá þá til
að taka upp endurbætta hjól-
barða. Og mörg ár þrjóskuðust
þeir við að smíða lokaða bíla og
hafa í þeim 8 cyl. hreyfla.
Sjónvarpaði hefir verið 70 ár
á leiðinni. Þýzkur maður, Paul
Nipkow að nafni, uppgötvaði
það árið 1877 að hægt mundi að
senda myndir langar leiðir.
Tólf ár eru nú liðin síðan að öll
tæki fyrir sjónvarp voru til, en
það verður langt þangað til þú
Snjóflóðið féll á 200—300 m.
breiðu svæði ofan úr fjallinu
niður yfir bæinn og fram á jafn
sléttu. Húsið var tvílyft, byggt
bæði úr steini og timbri og féll
flóðið með því afli á húsið, að
þiljur á efri hæðinni brotnuðu
inn og snjórinn fyllti allt húsið.
Slys á fólki urðu þó engin. Fyr-
ir ofan bæinn standa penings-
hús, sem snjóflóðið féll einnig á,
en mun þó ekki hafa valdið öðru
tjóni en því, að ofan af heyi tók,
sem stóð við húsin.
Hinsvegar mun snjóflóðið
hafa fallið yfir hóp af hrossum,
en um hálf tólf leytið í morgun
var búið að grafa 8 hross úr
fönninni.
Á þessu svæði hefir aldrei fall
ið snjóflóð í manna minnum og
ekki vitað til þess, að snjóflóð
hafi fallið þar fyrr eða síðar.
Óhemju fannkyngi er í Langa
dal, enda stórhríð af norðaustri
með feikna mikilli snjókomu og
óttast menn að fleiri snjóflóð
kunni að falla í Langadal.
Vísir, 20. nóv.
færð það inn á heimili þitt. Aug-
lýsendur vilja ekki nota það enn,
vegna þess hve fáir hafa það. —
Þess vegna eru engar sjónvarps-
dagskrár til. Og á meðan þær
koma ekki, hliðra menn sér hjá
því að kaupa viðtæki. Þannig
bindur hvað annað.
S. C. Giefillan hefir athugað
um 19 helztu uppgötvanir, sem
komu til framkvæmda á árunum
1899—1913, hve lengi þær hafa
verið á uppsiglingu. Og honum
telst svo til að 170 ár hafi liðið
að meðaltali frá því uppgötvun
in var gerð, og þangað til hún
komst í framkvæmd. En síðan
hafa að meðaltali liðið 24 ár
þangað til hún var almennt við-
urkennd.
Þannig liggja margar uppgötv
anir í láginni. Helicopter-flug-
vélin er nú fyrst að ryðja sér til
rúms, en það var Leonardo da
Vinci, sem fann hana upp.
Ef tU vill eru hleypidómar
manna fremur þröskuldur í vegi
fyrir því að hagnýtt sé sú þekk-
ing, sem þegar hefir fengist,
heldur en eigingirni. Menn vilja
ekki^ sinna þekkingunni, og láta
hana sem vind um eyrun þjóta
— George Mann —
Lesbók Mbl.
H, J. STEFANSSON
Lile, Acciihnt and Health
lnsurance
Representing
THE GREAT-WEST L.ÍFE
ASSURANCE COMPANY
Winnipeg, Man
Phone 96)144
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
506 SOMERSET BUILDING
Telephone 97 932
Home Telephone 202 398
T&tslml 95 826
Heimilis 53 893
DR. K. J. AUSTMANN
Sérfrœðingur i augna, eyrna, nef
og kverka sjúkdómum.
215 Medical Arts Bldg.
Stofutími: 2.00 til 5.00 e. h.
DR. ROBERT BLACK
SérfrceOingur í augna, eyma,
nef og hdlssjúkdómum.
401 MEDICAX, ARTS BLDG
Graham and Kennedy St.
Skrifstofuslmi 93 851
Heimasfmi 403 794
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N. DAK.
Islenzkur lyfsali
Fólk getur pantaC me8ul og
annað með pósU.
Fljðt afgreiðsla.
A. S. B A R D A L
848 SHERBROOK STREET
Selur likkistur og annast um Ot-
farir. Allur útbOnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talslmi 27 324
Heimilis talsfmi 26 444
Geo. R. Waldren, M. D.
Physician and Burgeon
Cavalier, N. D.
Office Phone 95. House 108.
PHONE 94 686
H. J. PALMASON
and Company
Chartered Accountants
506 CONFEDERATION LIFE
BUILDING
Winnipeg, Canada
Phone 49 469
Radlo Service Specialists
ELECTRONIC LABS.
H. THORKELSON, Prop.
The most up-to-date Sound
Eciuipment System.
130 OSBORNE ST., WINNIPEG
PHONE 87493
Dr. S. J. Jonannesson
SUITE 7 VINBORG APTS.
594 Agnes St.
Viðtalstimi 3—5 eftír hádegl
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Office hrs. 2.30—6 p.m.
Phones: Office 26 — Res. 230
Office Phone Res Phons
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
526 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appointment
Drs. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 TORONTO GEN. TRUST8
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 96 952 WINNIPEG
Dr. Charles R. Oke
Tannlœknir
For Appointments Phone 94 908
Office Hours 9—6
404 TORONTO GEN. TRU8TS
BUILDING
283 PORTAGE AVE
Winnipeg, Man.
SARGENT TAXI
PHONE 34 555
For Quick Re’iahle Service
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG WPG
Fasteignasalar. Leigja hfls. Ct-
vega peningalAn og eldsábyrgð.
bifreiðaábyrgð, o. s. frv.
PHONE 97 538
Andrews, Andrews,
Thorvaldsori and
Eggertson
LögfræOingar
209BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Slmi 98 291
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Fish Netting
60 VICTORIA ST., WINNIPEG
Phone 98 211
Manager T. R. THORVALDSON
Four patronage will be appreciated
C A N A D I A N FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAOE, Managing Director
Whoiesale Distributors of Frash
and Frozen Fish.
311 CHAMBERS STREET
Offlce Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
Keystone Fisheries
Limited
404 SCOTT BLOCK SÍMI 95 227
Wholesale Distritmtors of
FRESH AND FROZEN FISH
Manitoba Fisheries
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, framkv.stj.
Verzla I heildsölu með nýjan og
froslnn flsk.
303 OWENA STREET
Skrifst.slmi 25 355 Helma 55 462
H
HAGBO RG
FUEL CO.
H
Dial 21 331 11 881