Lögberg - 19.02.1948, Blaðsíða 1

Dr. L. A. Sigurdson
sýnir hreyfimyndir í litum á
samkomu Icelandic Canadian
Club, 23. febrúar, í Fyrstu lút-
ersku kirkju.
íslendingamótið
íslendingamót “Fróns” verður
haldið í Fyrstu Lútersku kirkju
á þriðjudaginn,. 24. febrúar næst-
komandi, eins og auglýst er á
öðrum stað hér í blaðinu.
Skemtiskráin verður stutt en
laggóð og að því leyti frábrugð-
in því, sem áður hefir verið, að
nú verður engin ræða, en í stað
þess verða sýndar kvikmyndir
frá íslandi í öllum regnbogans-
litum, en auk þeirra verða ein-
söngvar og kvæði og píanó-spil,
og svo náttúrlega ágætar veiting
ar. —
Hr. Árni Helgason kemur alla
leið frá Chicago til að sýna kvik-
myndir, sem hann tók á íslandi
s. 1. sumar. Margar þessar mynd
ir eru af Heklugosinu ógurlega
sem hófst 29. marz s. 1. og stóð
yfir fram á mitt sumar. Munu
engar myndir af því hafa borist
hingað til borgarinnar enn sem
komið er. Árni Helgason er ágæt
ur myndatökumaður og. þarf
ekki að efa að þessi sýning verði
bæði fróðleg og skemtileg.
Mrs. Rósa Vernon, sem er ef-
laust ein bezta söngkona af ísl.
ættum, sem þessi borg hefir eign
ast, syngur nokkra einsöngva. —
Hún hefir undanfarin ár dvalið
í Toronto en nú gefst okkur aftur
tækifæri til að hlusta á söng
hennar.
Miss Thora Ásgeirsson er með
efnilegustu píano-leikurum ís-
lenzkum hér vestra og hefir þeg-
ar náð miklum vinsældum. Hún
hefir lofast til að spila fyrir okk-
ur þetta kveld.
Það hefir æfinlega þótt sjálf-
Sagt að kvæði væri flutt á hverju
^rónsmóti og ekki verður nú
brugðið út af þeirri reglu. Skáld
ið góðkunna, Dr. S. J. Jóhannes-
SOn, flytur að þessu sinn frum-
°rkt kvæði.
Að skemtiskránni lokinni
verða bornar fram veitingar í
neðri sal kirkjunnar. Um Fróns-
veitingar þarf ekki að fjölyrða
°g yfir borðum getur fólk fengið
næði til að spjalla við kunningja
sína. —
Heimir Thorgrímsson
ritari “Fróns”.
Mr. Oli Johnson og tvær
frænkur hans, Joanne og Pauline
frá Garðar, N.-Dak., hafa dvalið
í borginni nokkra daga í heim-
sókn hjá Mr. Helga Marteinssyni.
Andstaðan gufar upp
Þrátt fyrir öll ósköpin, sem á
gengu í sambandsþinginu í vik-
unni, sem leið vegna þingnefnd
arinnar, er forsætisráðherra kunn
gerði að skipuð yrði til í-
hugunar dýrtíðarmálunum, og
þrátt fyrir öll stóryrði þeirra
Brackens og Coldwells, var nefnd
in samt sem áður sett á laggirnar
og tók þegar til starfa; í henni
eiga fulltrúar allra þingflokk-
anna sæti, en formaður hennar
er Paul Martin heilbrigðismála-
ráðherra.
Á fyrsta fundf árftinstrar nefnd
ar upplýstist það, að svo mjög
hefir dýrtíðin færst í aukana, að
heimili með 4—6 í fjölskyldu,
sem árið 1938 komst af með, eða
varð að komast af með $1.450 fyr-
ir lífsnauðsynjár sínar, þarfnast
nú $2.126 til nákvæmlega sams-
konar innkaupa, eða verður þá
að vera án margra hluta, sem í
rauninni mega teljast lífsnauð-
synlegir; það getur því í rauninni
ekki verið um að villast, að í
þessum efnum sé skjótrar úrbót-
ar þörf.
Með hliðsjón af nefndarskip-
uninni flutti King forsætisráð-
herra þungyrta ræðu, þar sem
hann veittist all-mjög að forustu
mönnum stjórnarandstöðunnar
fyrir vanhugsað fálm með því að
sýnt væri, að þeir hefðu ekki upp
á annað neitt betra að bjóða en
það, sem stjórnin færi fram á og
teldi almenningi fyrir beztu; er
til atkvæðagreiðslu kom um skip
un nefndarinnar urðu úrslitin á
þann veg, að 120 atkvæði féllu
stjórninni í vil en 80 á móti. —
Social Credit-þingmennirnir
studdu að nefndarskipuninni og
greiddu atkvæði á hlið stjórnar-
innar. I áminstu máli að minsta
kosti, verður ekki annað með
sanni sagt, en digurmælgi þeirra
Brackens og Coldwells hafi með
öllu gufað upp.
Hótað málssókn
Sú fregn hefir út um víða ver-
öld borist, frá Washington, að hið
opinbera hafi ákveðið að hefja
málssókn gegn verkamannasam-
tökunum amerísku, sem ganga
undir nafninu Congress of In-
dustrial Organization og forseta
þeirra Philip Murray, sem al-
ment er talinn einn allra mikil-
hæfasti verkalýðsleiðtogi í Banda
ríkjunum; hann er 61 árs að
aldri, kominn af skozkum ætt-
um.
Mr. Murray er gefið það að
sök, að hann hafi brotið fyrir-
mæli hinna svonefndu Taft-Hart
ley laga með því að mæla í blaða
gr. með frambjóðanda til þings í
Marylandfylkinu, sem bauð sig
fram af hálfu Demokrata og veita
honum fjárhagslega að málum,
en samkvæmt áminstum Taft-
Hartley lögum, er viðurkendum
verkamannasamtökum í Banda-
ríkjunum bannað slíkt.
Mr. Murray er þeirrar skoðun-
ar að áminst verkamannalöggjöf
brjóti í bága við stjórnarskrá
Bandaríkjanna, er tryggi skoð-
ana- og ritfrelsi í landinu, og
hafa margir mikilsvetnir lög-
fræðingar hallast á sömu sveif.
Nýr ráðherrafundur
Samkvæmt nýfengnum fregn-
um frá London, verður kvatt til
eins utanríkisráðherra fundarins
enn þar í borginni þann 20. yfir-
standandi mánaðar með það fyr-
ir augum, að reyna að binda
enda á friðarsamninga við Aust-
urríki. — Bandaríkin áttu frum-
kvæði að þessu fundarboði, og
nú hafa utanríkisráðherrar Breta
Rússa og Frakka lýst yfir því, að
þeir hafi ákveðið að sækja fund-
inn.'
SÉRA HANNES BJARNASON SKÁLD
prestur á Ríp í Skagafirði, dáinn 1 835
Hann afi minn var ekki hár,
en íturvaxinn þó,
við kapphlaup drengja fór hann fremst
því fjör í taugum bjó.
Og oft á hólm til glímu gekk
og gaf þar mörgum fall,
sem hærri voru honum þar,
en hann var knár og snjall.
Þá ríkti fögur rímnatíð
með rausn af kappa fjöld,
sem glæddi andans ljós og líf
hjá lýðum vetrarkvöld.
í ljóðum hans var list og fjör,
sem landið fann og mat;
við sorg og tímans gleðiglaum
með góðvinum hann sat.
En hann var prestur fyrst og fremst
og fræddi lýðsins sál,
hann bar fram ræður blaðalaus,
þar bjó ei fals né tál.
Og margir dáðu mælsku hans
og manndóm, þrótt og fjör
með dygð og trú, sem lýsti lýð
við lífsins reynslukjör.
En það, sem fólkið matti mest,
var manndáð hans og lund,
sem rétti vinarhönd og hug
á harms- og neyðarstund.
Við glaum og tímans gleðimót
hans geð ei neinu kveið,
en oft í skörpum orðaleik
hann ýmsum rétti sneið.
Hans ævistarf, er auður var,
sem ætíð gildir mest,
hann gekk sinn veg með glaða lund
og gaf það átti bezt.
Þótt dofni máttur, mál og fjör
við mótbyr stundahags,
en óði og kostum afa míns
ég ann til hinsta dags.
M. Markússon.
Hallast á sömu sveif
1 fregnum frá Washington er
þess getið, að þeir senatorarnir
Robert A. Taft og Arthur Vand-
enberg, sem báðir teljast til
Republicanaflokksins, en oft hef-
ir greint á um margt, séu nú
sagðir á einu máli um það, hve
nauðsynlegt það sé, að flýta
framkvæmdum Marshalls-áætl-
unarinnar varðandi fjárhagslega
aðstoð við Norðurálfuþjóðirnar.
Hömstrun Smjörs?
Nú hefir þingnefndin í Ottawa
sem um rannsókn dýrtíðarmál-
anna fjallar, tekið sér fyrir hend
ur að grafast fyrir um það, hvort
hömstrun smjörs í Canada hafi
átt, og eigi sér stað, og sé orsök
þess geypiverðs, er neytendur nú
þurfa að borga fyrir smjör.
Úr borg og bygð
Mr. G. E. Eyford biður þess
getið, að heimilisfang sitt sé að
691 Sherburn Street, en síma-
númer 71 311.
♦
YOUR BIRTHDAY?
Many names have now been
received, from afar and nearby.
for the Birthday Calendar that
the Junior Ladies’ Aid of the
First Lutheran Church is prepar-
ing. Send yours soon, and order
the calendar at the same time.
Send 10 cents with each name
and 35 cents for the calendar to:
Mrs. W. R. Pottruff, 59 Hespeler
Ave., Winnipeg, Phone 501 811,
and Mrs. F. Thordarson, 996
Dominion St., Winnipeg, Phone
35 704.
The Junior Ladies’ Aid of the
First Lutheran Church will meet
Tuesday, February 24th at 2.30
p.m., in the church parlors. An
important meeting.
Guðrún Asgeirsdóttir Johnson, áttatíu ára
Það er altaf verið að segja og
skrifa sögur, sumar langar og
leiðinlegar, aðrar styttri og stað-
betri — sögur um menn og mál-
efni, og stundum um konur. Eina
slíka vil ég segja, — söguna af
Guðrúnu Ásgeirsdóttur, eða eins
og hún er ávalt nefnd hér á með-
al vor, á vesturíslenzku, frú
Guðrúnu Johnson.
Frú Guðrún var fædd á Lund-
um í Stafholtstungum í Mýrar-
sýslu á íslandi, 17. febrúar 1868
og ólst þar upp hjá foreldrum
sínum Ásgeiri Danibrogsmanni
Finnbogasyni og Ragnhildi Ólafs
dóttur, hjónum, sem stóðu öðr-
um framar að heimilisrausn,
þekking, verklegri og bóklegri
og öllum menningarbrag. — I
slíku umhverfi, og undir slíkum
áhrifum óx Guðrún upp og und-
ir slíkri leiðsögn myndaðist og
þroskaðist skapgerð hennar og
lífsviðhorf að því er heimilisá-
hrifin snertir. En heimilisáhrif-
in eru aðeins partur, stór partur
máske, af þroska æskumannsins
eða í þessu tilfelli, æskumeyjar-
innar, það er lífsumhverfið allt,
sem setur mót sitt á skapgerð
æskunnar, fólkið, fuglarnir, dýr-
in, en þó einkum náttúran, fjöll-
in, dalirnir, holtin, hæðarnar,
niður fossa og fallvatna, en þó
einkum heildar myndin af öllu
þessu.
Guðrún er fædd í héraði sem
einna mestu náttúrujafnvægi á
yfir að ráða, af öllum þeim hér-
uðum sem ég þekki til á íslandi,
og tel ég það, auk upprunans, eigi
ólíklegt að eigi sinn þátt í hinni
heilbrigðu skapgerð hennar, sem
er bæði þróttmikil og laus við
veilur þær, sem svo oft lama
starfsþrek manna. Um hana má
því segja þegar að hún um tví-
tugs aldur kveður foreldra-hús
sín og sveit, og fer til Reykja-
víkur til að leita sér meiri
þroska, til munns og handa eins
og sagt var af nafnkunnum
manni um aðra konu, að hún
hefði átt yfir að ráða “andlegu
jafnvægi, heilsteyptri hugsun, og
athafna atorku”.
Guðrún flutti vestur til Winni
peg í Kanada, árið 1893 og hefir
dvalið hér ávalt síðan, og liggur
því aðal starfssvið hennar hér í
landi, sléttanna og stórfjallanna
og er yfirgripsmikið og atorku-
ríkt.
Fyrst og fremst eru húsmóður
störf frú Guðrúnar, því hún gifti
sig árið eftir að hún kom að heim
an, eða 4. nóvember 1894 Finni
Jónssyni frá Melum í Hrútafirði
á íslandi. — Frú Guðrún var fyr-
irmyndar húsmóðir. Hún var
fríð og tilkomumikil kona að vall
arsýn. Einörð og háttprúð í fram-
göngu. Dálítið seintekin, en þeim
mun fastheldnari þar sem að hún
tók því, og er það eitt af aðals-
einkennum norrænnrar skapgerð
ar. Hún var gestrisin og þau
hjón bæði og var oft gaman að
sitja og rabba við þau yfir kaffi-
og lummum, sem ávalt voru á
reiðum höndum. Frú Guðrún
var með afbrigðum vinnugefin
kona. Það var eitt af hennar boð-
orðum, að setja aldrei auðum
höndum, eða eyða tíma til þess,
sem einskis var nýtt, og þessi
vinnugefni hennar stafaði ekki
beint frá því, að hún þyrfti nauð
synlega að gjöra hitt eða þettað,
heldur frá því, að það var rétt og
skylda fyrir hvern og einn að
leggja fram sinn skerf til þróun-
ar og þroska, á þeim vettvangi
lífsins, sem hver og einn stæði á,
sem aftur var bein afleiðing frá
hinni heilsteyptu skapgerðar
hennar.
Þessi lífsaðstaða frú Guðrúnar
náði ekki aðeins til heimilis
hennar, hún náði langt, og vítt,
út fyrir það, út til hinna almennu
mannfélagsmála Vestur-lslend-
inga, og mála ensku mælandi
meðborgara sinna. Hún hefir í
mörg ár verið félagi í, og vak-
andi starfsmaður, í aðstoðarnefnd
blindra manna-hælisins í Winni
peg. — Um langt skeið starfaði
hún í, og með Kristilegu félagi
ungra kvenna hér í borginni og
félagi er hún og hefir verið í Jóns
Sigurðssonar félaginu IODE. —
Þessi starfsemi öll, á vettvangi
ensku mælandi manna, því þó
konurnar í Jóns Sigurðssonar fé-
laginu séu íslenzkar, þá er það
félag aðeins deild í alsherjarfé-
lagi, sem nær til landa heils
heimsveldis.
En aðalstarf frú Guðrúnar ut-
an heimilis síns, hefir þó verið
unnið í þarfir Vestur-íslendinga,
og er það víðtækast á sviði kirkju
legra og kristilegra mála. — Hún
hefir verið félagi í Kvennfélag-
inu lúterska í Winnipeg, í fjölda
mörg ár, og veitt því forustu með
framsýn og dugnaði hvað eftir
annað. Hún hefir starfað með á-
huga og orku í Fyrsta lúterska
söfnuðinum í Winnipeg um f jölda
ára, og hún hefir einnig verið fé-
lagií, og veitt forstöðu heimilis-
iðnaðarfélagi íslenzkra kvenna í
Winnipeg. Hér mætti nú nema
staðar, því það sem talið er, er
ærið aukaverk fyrir hvaða konu
sem er, en ég á eftir að benda á
það sem óefað er þýðingarmesta
framtak frú Guðrúnar, su
hið almenna starf hennar snert-
ir, og það er þátttaka he^
stofnun Sambands kvennfélag-
anna innan Lúterska kirkjufé-
lagsins.
Mér er ekki kunnugt um, frá
hverjum að hugmyndin um slíkt
samband kom í fyrstu, en mér er
kunnugt um að hugmyndin fær
fyrst mynd og fast form í for-
setaskýrslu er frú Guðrún flyt-
ur á fundi Kvennfélags lúterska
safnaðarins í Winnipeg 4. marz
1924. Málinu er vel tekið á fund-
inum. Konurnar hafa að líkind-
um hugsað líkt og Þorkell Eiðis-
son í Krossavík forðum, er hann
sagði við konu sína Jórunni Ein-
arsdóttur, er um vandamál var
að ræða þeirra á milli: “Þú skalt
þessu ráða, því at ek hefi oft
reynt þat, at þú ert bæði vitur
ok góðgjörn. Nefnd var í þetta
mál sett á fundinum, sem í voru
frú Guðrún, frú Ingonn mart-
einsson og frú Hansína Olson. —
Endalok máls þessa urðu þau, að
sambandið var stofnað á Kirkju
þingi lúterskra manna, sem hald
ið var í Selkirk það ár. — Frú
Guðrún var kosin fyrsti forseti
sambandsins á næsta þingi þess,
sem haldið var á Gimli 1925 og
hélt þeirri stöðu í ellefu ár með
rausn og forsjá og hefir samband
þetta eflst og þroskast ár frá ári,
uns það er nú orðið eitt af at-
hafnamestu félögum á meðal
V estur-íslendinga.
Það er holt hverjum manni að
láta hugann dvelja við lífsferil
slíkan sem lífsferil frú Guðrún-
ar. Og nú, við áttatíu ára tak-
mörkin, er þessi kona enn fyrir-
mannleg á velli ,þó hún hafi orð-
ið að mæta nokkrum lasleik upp
á síðkastið og með fullu andans
atgjörfi.
Þeim hjónum Guðrúnu og
Finni hefir orðið þriggja barna
auðið, einnrar dóttur og tveggja
sona. Dóttir þeirra, Anna, er gift
innlendum manni, John Duncan,
og veitir stórbúi forstöðu nálægt
bænum Sinclair í Manitoba. —
Sonur þeirra, Jón Ragnar, er
lögfræðingur í borginni Toronto,
þar sem hann er að ryðja sér
braut vegs og virðingar. Hann er
giftur innlendri konu. Hinn son-
ur þeirra, Ásgeir, féll í fyrra al-
heimsstríðinu, efnilegur og vel
gefinn maður og sérlega list-
rænn. —
Þau Guðrún og Finnur eiga og
fimm barnaböm, öll prýðilega
myndarleg og vel gefin.
J. J. B.