Lögberg - 19.02.1948, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 19. FEBRÚAR, 1948
MICHAEL ZOSCHENKO:
Ævintýri
("Æviníýri apa-kaiiar', sem
eins og sjá má er sagi í barna
söguslíl, heíur verið opinber-
lega brennimerki í Ráð-
sijórnarríkjunum s e m
"dónalegi níð um sovjeilíí
og sovéi-fólk". Höfundurinn
ádeiluhönfundurinn Zosc-
henko, hefir verið ákærður
fyrir að leggja sérsiaka al-
apakattar
úð við illkviilnisleg og fánýi
skrif, ,,fjarskyld sovét-bók-
menium". Var hann síðan
rekinn úr íélagi sovét-riihöf-
unda. Margir hinna erlendu
lesenda hans eru hneykslaðir
á þessari bannfæringu, aðra
íurðar aðeins á því, að henni
skyldi ekki hafa verið beili
fyr).
Á fyrri dögum styrjaldarinn-
ar, þegar nazistar voru að gera
loftárásir á borgina, féll ein
sprengjan beint á dýragarðinn.
Hún sprakk með gríðarlegum
gauragangi, öllum íbúunum til
stórkostlegrar furðu. Apaköttur-
inn varð skelfdastur allra. Búrið
hans valt um koll við sprenging-
una. Útveggurinn mölbrotnaði
og apakötturinn datt úr búrinu
sínu beint niður á garðsstíginn.
Hann datt niður á garðsstíginn,
en hélt ekki kyrru fyrir eins og
háttur er mannlegra vera, sem
vanar eru hervirkjum. Síður en
svo. Hann klifraði þegar í stað
upp í tré, og stökk þaðan niður
á girðinguna. Frá girðingunni út
á götuna. Og hann tók til fótanna
sem djöfulóður væri.
Hann þaut gegnum alla borg-
ina. Og hann hentist áfram eftir
steyptum þjóðveginum burt frá
borginni. Við hverju er hægt að
búast af apaketti? Hann er ekki
mannlegur. Hann hefir enga
hugmynd um alment fyrirkomu-
lag hlutanna. Hann sá ekkert vit
í því að dveljast í þessari borg.
Svö hann hljóp og hljóp, þang-
að til hann varð uppgefinn. Han;i
klifraði upp í tré. Síðan sofnaði
hann. I sömu svifum bar að her-
flutningabíl. Bílstjórinn kom
auga á apann uppi í trénu. Hann
varð yfir sig undrandi. Hægt og
gætilega læddist hann að dýrinu,
sveipaði um það yfirhöfn sinni,
bar það niður úr trénu og setti
það við hlið sér í bílhúsinu. —
Hann hugsaði: “Eg fær’ hann
einhverjum vina minna að gjöf.
Betra en láta hann sálast úr sulti
og kulda”. Og svo ók hann í
burtu.
Hann kom til borgarinnar
Borissov. Hann þurfti að reka
þar ýmis opinber erindi. Hann
mælti við apaköttinn: “Bíddu
hérna eftir mér. Eg kem aftur
eins og skot”.
En ^pakötturinn vildi ekki
bíða. Hann smaug út úr bílnum
og spígsporaði kotroskinn niður
aðalgötuna. Fólkið rak upp stór
augu og reyndi að handsama
hann. En hann var fimur og f jör-
ugur og hljóp hratt á loppunum
sínum fjórum. Svo þeim tókst
aldrei að klófesta hann, en
þreyttu hann einungis að nauð-
synjalausu. Hann gerðist úttaug-
aður og örmagna og eðlilega ban-
hungraður.
En hvar í borginni var hægt
að fá nokkuð, sem apaköttur gat
lagt sér til munns? Það kom ekki
til mála fyrir hann að líta inn á
gildaskála eða kaupfélagsbúð. ■—
Auk þess átti hann ekki grænan
eyri. Og ekkert lánstraust. Ekki
hafði hann heldur neina skömt-
unarseðla. Hræðilegt! Samt á-
kvað hann a ðreyna við kaupfé-
lagsbúðina. Það kynni að vera
eitthvað upp úr því að hafa.
Þar var löng biðröð. Apakött-
urinn hoppaði beint yfir kolla
viðskiftavinanna í áttina til af-
greiðslustúlkunnar. Hann stökk
niður á búðarborðið. Ekki datt
honum í hug að spyrja, hvað
pundið af gulrótunum kostaði,
Ein af borgum Suður-Rúss-
lands stærði sig, ásamt mörgum tvo krókódíla, þrjá höggorma,
dásemdum öðrum, af dýragarði,1 zebradýr, strút og apa eða rétt-
sem hafði að geyma eitt tígrisdýr 1 ara sagt apakött.
Moderate Rates - Free Parking - Parlor
OXFORD HOTEL
IN THE CITY OF WINNIPEG
S. M. HENDRICS, Manager
Phone 98 712 216 Notre Dame Ave.
VICTORIA HOTEL LIMITED
JOSEPH STEPNUK, President
/Vexttmel/iy
Ccmaotáo
(heát/jiAAcL
allfHi/ifMMetíowi
LAKE OF THE WOODS MILLING
CO. LIMITED
Innilegar kveðjur_________________________________
til Islendinga hvarvetna
Þér hafið rækilega stutt að viðgangi vorum,
alt frá upphafi vega vorra, 1914, er vér höfðum
tvo menn í þjónustu vorri og fram til þessa
dags, 1948, er vér höfum tvær prýðilegar
verzlanir og 26 innanbúðarþjóna, er allir eru
reiðubúnir og fúsir að þjóna yður og afgreiða.
Prescription Specialists
K. G. HARMAN R. L. HARMAN
________________^ Sargent Pharmacy Ltd.
SARGENT OG TORONTO STREET
WINNIPEG, MANITOBA
heldur hrifsaði hann heilt knippi.
Hann hljóp út úr búðinni, hinn
ánægðasti með feng sinn. Er við
öðru að búast af apa? Hann skil-
ur ekki upp né niður í skipulag-
inu. Hann sér ekkert vit í því að
að þreyja matarlaus.
Eins og geta má nærri varð af
þessu hið mesta uppþot. Fólkið
tók að æpa hástöfum. Það mun-
aði minstu, að liði yfir afgreiðslu
stúlkuna af undrun. — Það er
ekki nema von, að manni verði
bylt við, þegar, í staðinn fyrir
óbreyttan viðskiftavin, eitthvað
loðið, með rófu, kemur vagandi
að borðinu til hans. Og það, sem
meira er, borgar ekki eyri. Lýð-
urinn þyrptist út á götuna á eftir
apanum, sem þaut í burt, muðl-
andi gulræturnar á hlaupunum.
Hann gat hreint ekki skilið skipu
lagið.
Nokkrir götustrákar voru
fremstir í flokki eftirfararmanna.
Fullorðnir fylgdu á eftir. Heima-
varnarliðsmaður, blásandi í
blístru sína rak lestina. Þá bætt
ist alt í einu hundur í eltingar-
hópinn. Hann gelti og gólaði, og
minstu munaði, að honum tækist
að skella skoltunum í apakött-
inn.
Apinn okkar herti hlaupin.
“Drottinn minn”, hugsaði hann.
“Mér hefði verið nær að vera
kyr í dýragarðinum. Það var frið
sælla þar, jafnvel meðan sprengj
urnar dundu yfir. Eg fer til baka
eins fljótt og ég get”.
Og þannig hljóp hann alt hvað
af tók, en hundurinn var aldrei
lanagt undan. Þá stökk apakött-
urinn okkar upp á garðsvegg. Og
þegar hundurinn réðst á eftir
honum og ætlaði að glefsa í fót
hans, lamdi apakötturinn gulróta
knippinu af öllu afli beint í trýn-
ið á óhræsinu. Höggið var svo
þungt, að hundurinn emjaði og
lötraði, nefbrotinn heim á leið.
Hann hugsaði sem svo: “Nei, fé-
lagar, ég vil miklu fremur liggja
heima í ró og næði en fara á apa-
kattarveiðar fyrir ykkur og fá
svona endurgjald”.
Apinn skaust inn í húsagarð.
I húsagarðinum var drengur, sem
hét Alesha Popov, að höggva
eldivið. Hann hélt áfram að
höggva, uns hann kom alt í einu
auga á apaköttinn. Alla ævi hafði
hann dreymt um það að hafa
einhvers konar apa á heimilinu.
Drengurinn handsamaði hann,
fór með hann heim og gaf honum
að éta. Og apakötturinn var á-
nægður, þó ekki fullkomlega. Af
því að amma Alesha fékk undir
eins illan bifur á honum.
Hún skammaði apaköttinn á-
kaflega og gerði sig jafnvel lík-
lega til þess að slá á loppur hans.
Alt var það vegná þess, að þegar
þau satu að tedrykkju og amma
lagði hálfborðaða smáköku á
undirbollann, hafði apakötturinn
gripið hana og stungið henni upp
í sig. Ja, við hverju er hægt að
búast af apa? Hann er ekki mann
legur. Þegar manneskju dettur í
hug að hnupla einhverju, gerir
hún það aldrei upp í opið geðið
á ömmu gömlu.
Amma sagði:* “Það er í hæsta
máta óskemtilegt að hafa dverg-
vaxið kvikindi með hala á heim-
ilinu. Það hræðir mig, hve mjög
það líkist manneskju í útliti. Eg
harðneita að hafa apakött í íbúð-
inni hjá mér. Annað okkar verð-
ux að gera svo vel og hypja sig í
dýragarðinn”.
Alesha sagði: “Nei, amma, þú
þarft ekki að flytja í dýragarð-
inn. Eg lofa þér því, að apakött-
urinn minn skal aldrei éta neitt
frá þér framar. Eg ætla að ala
hann upp eins og manneskju. Eg
ætla að kenna honum að borða
með skeið og drekka te úr glasi.
Auðvitað get ég ekki aftrað hon-
um frá því að lesa sig upp lamp-
ann til lofts, og hann gæti auð-
vitað skollið í höfuðið á þér. En
þú þarft ekkert að hræðast, því
að þetta er aðeins lítill, meinlaus
apaköttur frá Afríku, þar sem
hann lærði að hlaupa og stökkva”
Daginn eftir, þegar Alesha fór
í skólann, neitaði amma að líta
eftir apakettinum. Hún hugsaði
sem svo: “Eg að líta eftir þvílíku
skrímsli! Heyr á endemi!” — Að
svo hugsuðu, sofnaði hún af á-
settu ráði í hægindastólnum sín-
um.
Þá snaraði apakötturinn okkar
sér í skyndingu út um litla vind-
augað, beina leið út á götu, og
fékk sér göngutúr þeim megin,
sem sólar naut. Þá vildi svo til,
að gamall karl, Gavrilych ór-
kumla átti leið framhjá. Hann
var að fara til almenningsbað-
hússins. Hann hélt á lítilli körfu,
sem í var sápa og handklæði. —
Hann kom auga á apaköttinn, og
og fyrst gat hann tæpast trúað
því, að það væri apaköttur. Ef
til vill var það bara, af því að
hann var rétt búinn að renna nið
ur krús af sterku öli, að hann hélt
sig sjá apakött.
Svo að hann starði fram fyrir
sig undrunaraugum. — Og apa-
kötturinn horfði á hann og hugs-
aði: “Hvaða fuglahræða er þetta
þarna með körfuna, og hvað er í
henni?” Á endanum sannfærðist
Gavrilych um, að apakötturinn
væri af holdi og blóði. Svo að
honum datt í hug: “Eg ætla að
reyna að klófesta hann. Eg gæti
farið með hann á torgið í fyrra-
málið og selt hann fyrir 100 rúbl-
ur. Fyrir 100 rúblur gæti ég
drukkið tíu krúsir af öli hverja
á fætur annari”. Gavrilych bjóst
til að hafa hendur í hári apakatt-
arins. Hann tók að kalla á eftir
honum: “Kisa, kisa, kisa! . . .
Komdu hérna, kisa!”
Hann vissi, að það var ekki
köttur, en hann hafði ekki hug-
mynd um, hvernig ávarpa ætti
apakött. Eftir langa mæðu rann
það upp fyrir honum, að hann
ætti í kasti við æðstu veru dýra-
ríkisins. Þá tók hann sykurmola
upp úr vasa sínum, rétti hann
apanum og sagði, um leið og
hann hneigði sig:
“Fagri apaköttur, má ég bjóða
þér lítinn sykurmola?”
Apakötturinn svaraði: — “Með
ánægju”. Það er áð segja, hann
notaði ekki beinlínis þau orð,
M eð alúðar óskum til Vestur
íslendinga, í sambandi við 29 þjóðrækn-
isþing þeirra. Megi það verða þeim og
öllum íslendingum, fjær og nær, til
vegs og sóma.
KEySTCNE
FISCEIIES
LIMITCD
Scott Block, Winnipeg Sími 95 227
G. F. JÓNASSON, forstjóri.