Lögberg - 31.03.1949, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 31. MARZ, 1949
logöers
GefiS út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
Utandskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MAN.
PHONE H 804
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $3.00 um árið—Borgist fyrirfram
The "Lögberg” is printed and publiehed by The Columbia Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada.
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
FJÁRLAGAFRUMVARPIÐ NÝJA
Á þriðjudaginn í vikunni, sem leið, lagði fjármála-
ráðherra sambandsstjórnarinnar, Hon. Douglas Abbott,
fram í þinginu fjárlagafrumvarp sitt yfir tímabilið
1949—1950, er tekið hefir verið hið bezta af nálega
öllum stéttum þjófélagsins; enda horfir frumvarpið svo
til bóta, að sjaldan hefir betur verið gengið til verks.
Því hefir að vísu verið haldið fram, að frumvarp í
þessa átt hefði mátt koma nokkru fyr fram á sjónarsvið-
ið, því svo hafi skattar, einkum tekjuskatturinn, sorfið
þunglega að þjóðinni yfir höfuð, og þá einkum láglauna
stéttunum urn nokkur undanfarin ár; en við nánari
athugun mun almenningi verða það nokkurnveginn
ljóst, að með hliðsjón af hinni miklu þjóðskuld, sem frá
stríðssókninni stafaði, hafi það lýst góðri fyrirhyggju, að
grynna á þeirri skuld svo sem framast mætti verða áður
en róttækar lækkanir skatta kæmu til framkvæmda;
nú hafa afborganir þjóðskuldarinnar þegar orðið svo
stórvægilegar, að lækkun hinna ýmissu skatta, svo sem
tekjuskatts, er meira en réttlætanleg.
Samkvæmt yfirlýsingu Mr. Abbotts og ákvæðum
fjárlagafrumvarpsins nemur tala þeirra borgara, sem
nú í ár verða undanþegnir tekjuskatti, sjöhundruð og
fimtíu þúsundum, og að því er fjármálaráðherranum
sagðist frá, lækka skattaálögur á árinu því sem næst
$370,000,000, eða sem svarar 30 dollurum á hvert
mannsbarn í landinu.
Undanþegnir frá tekjuskatti verða einhleypingar,
er fá í kaup þúsund dollara á ári í stað sjöhundruð og
fimtíu dollara, og kvæntir menn með tvö þúsund dollara
laun; felst í þessu mikil réttarbót, er Liberalstjórninni
verður sízt ofþökkuð. Þessar undanþágur reiknast frá
1. janúar síðastliðnum; þá eru og veittar mikilvægar
undanþágur með hliðsjón af framfærslukostnaði barna;
nema þær nú $150,00 fyrir börn innan sextán ára aldurs
í stað $100.00 eins og áður gekst við, en undanþágur
annara áhangenda hækkaðar frá $300.00 upp í $400.00.
Einhleypar persónur sem hafa í tekjur $2,500,
greiða samkvæmt þessum nýju ákvæðum $235,00 í
tekjuskatt í stað $390.00. Skattur sem barnlaus hjón
greiða lækkar úr $175.00 ofan í $75.00.
Að því er Mr. Abbott sagðist frá, og áður hefir verið
vikið að, fellur nú niður sá frádráttur af kaupi, sem áður
gekst við varðandi það fólk, sem nú verður undanþegið
tekjuskatti, og upphæð slíks frádráttar endurgreidd, og
mun mörgum manninum koma slíkt vel.
Skattur og gosdrykkjum og brjóstsykri fellur al-
veg niður, og eru nú þar af leiðandi þessar vörutegundir
komnar í sama verð og þær voru fyrir stríðið; þá hefir
og skattur á skrautmunum, svo sem gimsteinum, er
nam 25%, einnig verið feldur úr gildi; skattur af snyrti-
vörum lækkar um 10% en skattur á ferðakistum, hand-
töskum og peningabuddum, sem áður var 35%, verið
lækkaður ofan í 10 af hundraði; þá hefir það ekkert
smáræðisgildi, að skattur áminstra vörutegunda verður
nú miðaður við framleiðsluverð í stað smásöluverðs;
skattur á áfengum drykkjum og tóbaki, er óbreyttur.
f ræðu sinni skýrði Mr. Abbott frá, að frá 22. marz,
að telja, væri úr gildi numið hámark á hveiti, brauði,
smjöri og þeim ávöxtum, sem eigi voru háðir ákveðnum
regluger^um eða takmörkunum.
Um nokkur undanfarin ár hafði stjórnin greitt nið-
ur verð þess hveitis, er notað skyldi til brauðgerðar í
landinu; þessi rástöfun hefir verið feld úr gildi, og getur
það auðveldlega leitt til þess að brauð hækki eitthvað í
verði, þó slíkt sé síður en svo æskilegt.
Hámarksverð húsaleigu, stáls og timburs, helzt
óbreytt.
Skattur af svefnvögnum og farbréfum, sem nam
15 af hundraði, hefir verið numin af, en nú er mælt, að
þau félög, að minsta kosti sum þeirra, er um farþega-
flutning annast, muni fara fram á fargjaldahækkun,
sem svari til þess skatts, sem numin var af; en slíkt
nær aðeins fram að ganga að fengnu leyfi samgöngu-
ráðsins í Ottawa.
“Við verðum að kaupa meira af vinum vorum,”
sagði Mr. Abbott, “ef við ætlumst til að geta selt þeim
meira.”
í lok ræðu sinnar skýrði Mr. Abbott frá því með
tölum, sem ekki verða hraktar, hve giftusamlega Liber-
alstjórnin hefði stýrt fjármálafleyi þjóðarinnar síðan
að yfirstandandi kjörtímabil hófst; í október 1945 voru
ákvarðanir teknar, er höfðu í för með sér lækkun skatta,
sem nam 300 miljónum dollara á fjárhagsári; í júní 1946
var hrundið í framkvæmd 266 miljón dollara árlegri
skattlækkun, en í apríl 1947 var skattlækkun metin á
$265 miljónir dollara.
Á fjárhagsárinu 1947—48 voru skattar lækkaðir
um 92 miljónir dollara.
Af því sem nú hefir sagt verið, þó í stuttu máli sé,
er það sýnt, hve vel öllu hefir verið haldið í horfi, og það
því fremur, sem þess er gætt, hve röggsamlega hefir
verið grynt á þjóðskuldinni.
Tileinkað elliheimilinu “STAFHOLT”, að Blaine, Washington
RÖDD GAMLA PÓLKSINS
Eftir INGIBJÖRGU GUDMUNDSSON
10714 Nassau Street, Sunland, California
Febrúar 1949.
Þökk sé Guði góðum
gott er hér að vera.
Löngun knýr að lyfta —
lofgjörð fram að bera.
Guðs og góðra manna
Geislar að oss stafa.
Út frá öllum áttum
ylinn til vor hafa.
Hafist var til handa
húsið upp að byggja.
Með gleði inn við göngum
góðverkin að þyggja.
Tíminn hefur takmörk
til vor út þau málar.
Mynd sem lætur Ijóma
líf frá sál til sálar.
Heilög drottins höndin
híngað inn oss leiðir.
Mildirikust mannúð —
móti oss faðminn breiðir.
Eins og börn við erum
allra best þau skilja.
Einlœgni og ástúð
innsta hjartans vilja.
Glöggt er gestsins auga
gegnum eitt og annað.
Manninum meðskapað
margt það hefur sannað.
Um leyni göngin liggja
lífsins sólar þræðir.
Eftirtekt það eykur
oft þá kaldast nœðir.
Breiðir út sín blöðin
blómgvast vor og vetur.
“Sóley”, sálarinnar
sem ei dáið getur.
Æðar hennar eru
upp af íslands rótum.
Garðinn frægann gjörir
gæða hennar njótum.
Mörg er skúrin mœta
minningarnar geyma.
Gróðra regn og geislann
gott er um að dreyma.
Þaðan auðlegð eigum
inn með oss við tökum.
Lýst oss hefur lengst fram
Ijós í nætur vökum.
Blasir við oss bólið,
birtist huga mínum.
Duli textinn dýri.
“drag skó af fótum þínum.”
“Hér er jörðin heilög.”
himnesk ró og friður.
Sá er næstur sem að
Sæluhúsið — styður.
Ó—hve hlýtt er inni
Úti köld er hríðin.
Logar arin eldur —
allur hverfur kvíðinn.
Eftir eldhúsinu
oss er Ijúft að muna.
Ilmur þaðan angar
inní borðstofuna.
Á borðið vel er borið
brauð og ótal fleira.
Guðs í nafni gefið
gleðin stœrst að heyra.
Blíður er hér blærinn
blóm í sólskininu.
Dafna vel og vaxa
í veika leirkerinu.
Byggt var hér á bjargi
byggt í Jesú nafni.
góðverk lögð í grunninn,
gnótt af dyggða safni.
Hér er kærleiks kirkja
krajtur Drottins messar.
Auðmýkir vorn anda
yfir oss hann blessar.
Jesús Krists er kallið
kom og hvíl þitt hjarta.
Kveld stundin er komin
Kveikt er Ijósið bjarta.
Hjúkri oss og höndli
heilagleikans kraftur.
Dimmunni burt dreifi
dagur rís upp aftur.
Þökkum Guði góðum
gott er hér að búa.
vel sé þeim er vilja
vel að okkur hlúa.
Fréttir frá Elliheimilinu “Stafholt”
Heimilið tók til starfa með febrúar byrjun, undir stjórn Mrs.
Guðrúnar Anderson, með aðstoð Miss Ardythe Meiere, sem hjúkr-
unarkonu og Mrs. Jónínu Hallson sem matreiðslukonu, þar að
auki hefir nefndin ráðið Mrs. Beckett, sem er útlærð hjúkrunar-
kona, tvo daga í viku, og sem kalla má til á hvað tíma dags eða
nætur ef þörf gerist, og heimilis læknir hefir verið skipður. Dr.
A. M. Stegeman, sem búsettur er hér, kona hans er íslenzk, dóttir
þeirra Thórarins og Guðlaugar Sigurðson, sem lengi bjuggu að
Hallson, N.D., en hafa búið hér í Blaine, nokkur síðustu árin. Alt
þetta fólk eru úrvals persónur, og vel vaxið sínu starfi, svo að
nefndin hrósar happi í valinu á þessu starfsfólki, enda er það stór
þáttur í þessu velferðamáli.
Öllu fólkinu líður vel, eftir því
sem frekast er unt, með lasburða
aldurhnígið fólk.
Ekkert skyggir hér á, nema
fjármála hliðin, sem er að vísu
áhyggjuefni fyrir nefndina, en
þegar hugsað er til hvað drengi-
lega Landinn brást við þessu
máli, þá er hún vongóð, um að
enn hlaupi þeir undir bagga, svo
að heimilið verði skuldláust áð-
ur en langt líður.
komu sem var vel studd af al-
menningi, og á annan hátt höfðu
þær inn peningaupphæð sem var
nægileg til þess að kaupa “Piano”
sem þær færðu inn á heimilið og
afhentu þann 27. febrúar s.l. og
vill nefndin hérmeð þakka þeim,
veglegar framkvæmdir í þessu.
Bókasafn lestrarfélagsins
“Harpa” hefur verið afhent
heimilinu til afnota, og er nú
Til þess að heimilið fái borið verið að fyltja það þangað, einn
sig, fjárhagslega, er nauðsynlegt
að þeir sem hafa í hyggju að
gjörast vistmenn, bregði við
sem fyrst og tilkynni nefndinni
eða forstöðukonunni að þeir
komi inn á heimilið bráðlega.
Það er eindreginn vilji nefnd-
arinnar, að heimilið sé fullskip-
að íslendingum. Nú hafa nefnd-
inni borist nokkrar inntöku-
beiðnir frá hérlendu fólki, en
hefur, enn sem komið er, ekki
sint þeim.
Á heimilinu eru nú tuttugu
manns, alt íslenzkt fólk, og
getur heimilið annast 8—10
fleiri, þessir 8—10 vonar nefndin
að verði Islendingar, svo hún
neyðist ekki til að taka annara
þjóða fólk.
Þess má geta að nokkrar konur
sameinuðu sig um að halda sam-
af vistmönnum Th. Goodman
hefur tekið að sér, að hafa eftir-
lit með bókunum, svo að fólkið
hér hafi bækur sér til skemtunar,
þetta minnist ég á til að sýnað
fólkið hér gerir alt sem hægt er
svo að vistmönnum megi líða
sem bezt.
íslendingar frá Vancouver, B.
C. halda hér söngsamkomu til
arðs fyrir elliheimilið á miðviku-
dagskveldið 6. apríl, n.k. í City
Hall í Blaine, mikið gott orð fer
af þessu fólki sem mun vera um
30 manns; nefndin skorar á fólk
að sækja þessa samkomu.
Ef einhver vill fá lista yfir
nöfn vistmanna sem nú eru
komnir á heimilið, skal ég fús-
lega senda hann.
Blaine, Washington, 24. marz,
1949. A. Danielsson
VALDIMAR GÍSLASON
1867—1948
FÁEIN MINNINGARORÐ
Eftir því sem árin færast yfir okkur og fleiri af samferða-
mönnum okkar og vinum flytjast yfir til ókunna landsins, finst
okkur það færast nær og nær, því við vitum að báturinn sem við
erum að hrekjast á yfir hið ólgusama haf mannlífsinsí færist
altaf nær landi, hvort sem vér veitum því eftirtekt eða ekki eða
hvort sem okkur líkar betur eða ver.
Við horfum þá stundum til
landsins og hugsum til þess með
fögnuði, að mæta aftur vonum
okkar og skyldmönnum, sem við
vitum að muni fagna komu okk-
ar, þegar við stígum á land. Og í
þeim hóp, sem ég býst við að
fagni komu minni, á ég von á að
sjá Valdimar Gíslason.
Þegar ég lít yfir farinn veg frá
því fyrst að fundum okkar bar
saman heima á Islandi fyrir 64
árum síðan og þar til á síðast-
liðnu ári, minnist ég margra
ánægjustunda er við nutum sam-
an, bæði á heimili hans, og heima
hjá mér. Ræddum við þá oft
margt saman bæði um mannfé-
lagsmál, trúmál og hinar alvar-
legu hliðar mannlífsins, og þó
að okkur sýndist oft sitt hvað,
spilti það ekki vináttu okkar.
Ég fann altaf yl góðvildar og
samúðar streyma frá honum til
mín, hvað sem á milli bar.
Valdimar var dugnaðarmaður
mesti á sínum yngri árum og
fram á elliár, greindur vel og
skemtilegur heim að sækja og
svo hjálpsamur að hann vildi
hvers mans greiða gjöra. Því
sagði um hann gamall nágranni
hans að það liti út fyrir að mað-
ur gjörði honum stórgreiða ef
maður bæði hann að gjöra sér
greiða. 1 trúmálum var hann
fastheldinn við þá trú sem hon-
um var kend í æsku, og trúin á
Krist og hans kærleika var hon-
um hjartans mál og stoð og styrk-
ur í lífinu.
Valdimar var fæddur á Hall-
gílsstöðum á Langanesi í Norður-
þingeyjarsýslu 3. september
1867. Foreldrar hans voru hjónin
Gísli Þorsteinsson Gíslasonar á
Stokkahlöðum í Eyjafyrði og
Guðrún Björnsdóttir frá Laxárd-
al í Þistilfirði, systir hins al-
kunna stórbónda Jóns Björns-
sonar í Laxárdal. Systkyni hans,
sem til fullorðin ára komust voru
þau sem hér segir. Björn, Kris-
tín, Þorsteinn, Arnfríður, Gunn-
laugur og Kristján. Valdimar var
þeirra yngstur. Nú eru þau öll
dáin fyrir nokkru nema Gunn-
laugur. Á hann heima í Wyn-
yard.
Valdimar ólst upp í föðurgarði
þar til hann fór til Ameríku vor-
ið 1887. Settist hann að í Norð-
ur Dakota nálægt Pembina og
vann þar hjá bændum þar til
vorið 1892 að hann giftist Guðríði
Teitsdóttur ættaðri úr Skaga-
firði. Keypti hann þá land um 5
mílur suðvestur af Pembina og
settist þar að, og þar bjuggu þau
þar til vorsins 1902 að hann flutti
norður til Canada og tók heim-
ilisréttarland um 20 mílur suð-
ur af Churchbridge í Saskatche-
wan og settist þar að. Þar bjó
Valdimar þangað til árið 1920
að hann seldi lönd sín þar og
flutti vestur til Wynyard. Keypti
land 1 mílu norður af Wynyard
og settist þar að, og þar bjó hann
eftir það meðan hann bjó.
Seinnipart vetrar 1935 misti
Valdimar konu sína og var það
honum stór harmur sem eðlilegt
var, því hjónaband þeirra var
hið ákjósanlegasta.
Þau hjón eignuðust 6 börn og
eru þau öll gift. Þau eru Valdi-
mar Gísli, giftur Guðrúnu
Björnsdóttur, þau eiga 6 börn og
búa um 5 mílur norðaustur af
Wynyard. Kristján, giftur Sig-
fríði Johnson, þau búa um 6
mílur norður af Wynyard og eiga
6 börn. Guðrún Kristín, gift Sig-
urgr. Axdal, þau búa eina mílu
Suður af Wynyard og eiga 3
dætur. Gunnlaugur Gústav, gift-
ur Dagmar Nikulásdóttur, þau
búa í Vancouver og eiga 1 barn.
Kristbjörg Emily gift Marino O.
Johnson, þau eiga heima í Bell-
ingham, Washington, U.S.A. og
eiga 2 börn. Elis Gunnar, giftur
konu af enskum ættum, þau eiga
1 barn og eiga heima í Dawson
Creek.
Valdimar var mjög farinn að
heilsu seinustu árin og dvaldist
hann þá lengst af hjá Valdimar
syni sínum og naut þar hinnar
bestu hjúkrunar. Hann dó á
sjúkrahúsinu í Wadena 28. októ-
ber síðastliðinn og var jarðsung-
inn í Wynyard 1. nóvember af
enskum presti. Farðu vel frændi
og Guð blessi þig.
Gunnar Jóhannsson
PIONEER ICELANDK
MOUNTIE PASSES
The wilderness of Canada’s
northland during an era when
the Indian was still a menace
and lawlessness still held sway
was recalled here by the recent
death of K. F. Anderson, one of
Canada’s oldest surviving mem-
bers of the North West Mounted
Police. He was 82.
Born in Iceland, Mr. Ander-
son came to Canada as a youth
and “joined the force” in 1889.
He was promoted to the rank of
sergeant in 1903 and retired in
1920 with the rank of inspector.
A number of his exploits
were recalled by a former asso-
ciate and friend, Ernest Brown,
a retired Edmonton photograph-
er. One of the most notable was
the capture of a murderer and
his ultimate hanging in the first
great murder trial in Edmonton.
“It was the summer of 1905
when two trappers, King and
Hayward, left for the north,”
Mr. Brown said in an interview.
“One night Indians encamped
near Lesser Slave Lake observed
an unusually large fire.
“Next morning, on investiga-
tion, they found some trousers’
buttons in the ashes of a desert-
ed camp. Reporting the incident
to Sgt. Anderson, who was serv-
ing in a detachment in the area,
the remains of the murdered
victim were found after a care-
ful sifting of the ashes.”
Mr. Brown went on to say
that Anderson immediately set
out in pursuit and, after follow-
ing the trail for several days,
caught up with the killer, King.
After searching King, Anderson
found Hayward’s gold watch in
his possession. Following several
weeks of arduous travel, Ander-
son brought his man to Ed-
monton.
“A peculiar feature of the trial
was the admission of a dream as
evidence,” Mr. Brown recalls.
“It has never been known before
or since in Canadian jurispru-
dence.
“A brother of the murdered
man, still living in England, saw
the murder act and the complete
scene in a vision. Brought to
Edmonton, soon after, he testi-
fied at the trial.
“His accurate description of
how the murder happened was
ultimately proved correct and
greatly assisted the police in
getting enough .evidence to con-
vict King. He was hanged later
in the year at nearby Fort
Saskatchewan.
—Vancouver News-Herald,
Jan. 28th, 1949.