Lögberg - 26.05.1949, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 26. MAI, 1949
-4-
5
/ilit6AM4L
LVENNA
Riísljóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
SVAR TIL JÓHÖNNU KNUDSEN
í Lögbergi síðastliðna viku er endurprentuð grein, Háskalegur
Misskilningur úr tímaritinu Syrpa, sem gefið er út í Reykjavík; er
greinin eftir ritstjóra þess, Jóhönnu Knudsen.
Venjulega hafa Vestur-íslenzku blöðin endurprentað flest það,
sem ritað er á Islandi um Vestur-íslendinga, og þótti ekki ástæða
til að breyta út af því, þótt þessi grein stingi allmjög í stúf við þá
hlýju og ræktarsemi, sem við höfum átt að venjast úr þeirri átt.—
Við vitum að grein sem þessi túlkar ekki hug frænda okkar og
vina eða þjóðarinnar yfirleitt 1 okkar garð; hún lýsir aðeins æst-
um tilfinningum kvennmanns, sem af furðulegustu ástæðum ber
kala í brjósti til afkomenda íslenzkra landnámsmanna hér í álfu,
sérstaklega til þeirra manna af íslenzkum stofni, er gegndu skyld-
um sínum í Ameríska hernum á íslandi á stríðsárunum. — Vegna
þess að ég er fœdd vestanhafs og grein þessi er eftir konu, vil ég
leitast við að svara henni.
Með fyrirsögninni “Háskaleg-
ur Misskilningur” á höfundurinn
við að íslenzka þjóðin skilji ekki,
að Vestur íslendingar séu fyrst
og fremst Canadískir og Banda-
rískir þegnar, og að þessi mis-
skilningur sé háskalegur vegna
þess að Vestur íslendingarnir
sem voru í hernum hafi notfært
sér hann, íslenzku þjóðinni til
meins, og muni gera það aftur
undir samskonar kringumstæð-
um, ef þjóðin ekki átti sig á
þessu atriði.
Vil ég þá fyrst víkja að mis-
skilningnum, sem J. K. ræðir
um. Ég hygg að hann geti ekki
átt sér stað. Við höfum aldrei
reynt að villa á okkur heimildir;
við höfum hvorki haft ástæður
né löngun til þess að fara í felur
með það, að við teljum okkur
borgara þessara landa. Þvert á
móti, það hefir verið okkur
metnaðarmál að verða sem nýt-
astir og beztir borgarar í lönd-
um okkar. — íslendingar eru
þjóðhollir menn og hvar sem
þeir hafa sezt að og þegið þegn-
réttindi — hvort sem það hefir
í Danmörku, Canada, Banda-
ríkjunum eða í öðrum löndum—
hafa þeir tekið á herðar sér, af
fúsum vilja og sem sjálfsagðan
hlut, allar þær skyldur og kvað-
ir, sem þegnréttindum er sam-
fara.
Islenzkir landnámsmenn í
Vesturheimi gerðust strax í
byrjun hollir og trúir þegnar
sinna fósturlanda, og þeir og
þeirra afkomendur hafa verið
það ætíð sína. — Ég get fullviss-
að Jóhönnu Knudsen um, að ó-
þverra vísan, sem hún vitnar í,
lýsir ekki hugsunarhætti ís-
lenzkra landnámsmanna yfir-
leitt. Þeir söknuðu vitanlega
ættjarðar sinnar; slíkt er eðli-
legt mönnum af öllum þjóðum,
þegar þeir, einhverra orsaka
vegna, eru nauðbeigðir að skilja
við ættjörð sína, ekki síst þegar
það er eins dásamlega fagurt
land, og ísland er. — En það er
oþarfi fyrir Jóhönnu Knudsen
eða nokkurn annan, að vera með
klökkva út af því að meginhluti
landnámsmanna hafi setið hér
út æfina, þjáðir af óyndi og
heimþrá; þeir höfðu alt annað að
hugsa um. — Nei íslenzkir land-
námsmenn héldu ekki að sér
höndum og grétu úr sér augun;
þeir voru önnum kafnir að
brjóta sér og sínum braut í hinu
nýja landi og að hefja íslend-
ingsnafnið til vegs og virðingar
í þessari álfu.
Þeir komu hingað með tvær
hendur tómar, ókunnir og mál-
lausir. Samborgarar þeirra litu
niður á þá fyrst í stað, sem lítt
kunnandi og ómentaðan að-
komulýð, því hverjir þektu þá
Islendinga í þessari álfu? Hvað
margir vissu þá, að þeir áttu
margra alda merkilega menn-
ingu að baki? Hverjum var
kunnugt um frelsis-og lýðræðis-
óst þeirra, sem þróast hefir í vit-
nnd þjóðarinnar í aldaraðrir;
nm bókmentahneigð þeirra, sem
skapaði sögurnar og ljóðin; um
tungu þeirra, þessa fögru forn-
tungu Norðurlanda?
Það voru sárafáir, sem vissu
þetta nema Islendingar sjálfir.
Þeir vissu að þeir áttu, og fluttu
með sér til þessa lands, dýrmæt-
ar menningarerfðir og að þessi
arfur mátti með engu móti glat-
ast, ekki einungis vegna þeirra
sjálfra og afkomenda þeirra,
heldur og vegna þjóðfélagsins,
sem þeir voru nú hluti af. Þeir
vildu vernda það bezta, sem þeir
höfðu erft og leggja það fram
sem efnivið til sköpunar hinum
nýju þjóðum vestan hafs. Vestur
íslendingar hófu þessvegna,
þegar í landnámstíð, harðsnúna
baráttu fyrir varðveizlu þjóðern-
isvitundar sinnar, menningar og
tungu. — Þrátt fyrir mikla fá-
tækt, stofnuðu þeir strax ís-
lenzka söfnuði, skóla, lestrarfé-
lög og menningarfélög; gáfu út
íslenzk blöð, tímarit og bækur,
og þeir halda öllu þessu áfram
enn þann dag í dag. Stjórnar-
völd þessa lands hafa aldrei am-
ast við þessari íslenzku þjóð-
ræknisstarfsemi; þvert á móti
hafa margir gáfuðustu og lærð-
ustu forustumenn þjóðarinnar
kvatt Vestur íslendinga til að
halda þessu menningarstarfi
áfram í lengstu lög.
Jafnframt þessu tóku Vestur
íslendingar fullan skerf í störf-
um og framförum hinna nýju
þjóða sinna. Þeir gerðust nýtir
bændur, vaskir fiskimenn, at-
hafnamiklir bygginga— og við-
skiptamenn; þeir létu stjórnmál
landsins sig miklu skipta og áttu
brátt sína fulltrúa í sveita,
borga, fylkja og landsstjórnum.
Þeir hafa notið mikilla virðinga
sem læknar, prestar, lögmenn,
dómarar, kennarar, og landkönn-
unarmenn, vísindamenn, lær-
dómsmenn, skáld og blaðamenn.
Ungmenni þeirra hafa getið sér
orðstýr á sviðum náms, lista og
íþrótta. — Og þeir menn af ís-
lenzkum stofni, sem skarað hafa
fram úr á einhverju sviði og
hæzt hafa risið í hérlendu þjóð-
lífi, hafa nær undantekningar-
laust verið stoltir af uppruna
sínum og sýnt ræktarsemi við ís-
lenzk þjóðræknismál. — íslend-
ingsnafnið er ekki lengur óþekkt
í Vesturheimi og ég ætla að
Vestur íslendingar hafi fremur
varpað ljóma en skugga á það
og megi því bera nafnið með
fullum rétti, ef þeir þess óska,
án þess að setja það í gæsalappir
eins og greinarhöfundurinn ger-
ir.
Stefna Vestur íslendinga frá
upphafi hefir þá verið, í stuttu
máli þessi, að reynast sem bezt-
ir borgarar, og vernda jafnframt
þjóðernisverðmæti sín. — Það
kom því flatt upp á marga þegar
greinar þær, sem Jóhanna
Knudsen vitnar í, birtust í Ice-
landic Canadjan ritinu 1942.
Þeim, sem þekktu 70 ára sögu
Vestur íslendinga í Canada,
fanst að Vestur íslendingar í
Canada hafi áttað sig á því frá
fyrstu tíð, að þeir væru Canada-
menn og þeir þyrftu því enga
áminningu í því efni; að það
myndi ekki áuka veg þeirra að
gefa slíkt í skyn í riti, sem út-
breiðast átti meðal fólks af öðr-
um þjóðflokkum. Og þeim fanst
að þess væri heldur engin þörf,
að minna Vestur Islenzk ung-
menni á skyldur þeirra við land-
ið, því öllum var kunnugt um að
í stríðinu 1914—1917 gengu til-
tölulega fleiri íslenzkir Canada-
menn í herinn ien menn af öðrum
þjóðflokkum í Canada. Um sama
leyti og ritið hóf göngu sína,
birtist bréf eftir frú Láru Good-
man Salverson í dagblaðinu
Winnipeg Tribune og var inni-
hald þess, í stuttu máli, að til-
gangur Icelandic Canadian Club
væri sá, að stuðla að því að ís-
lendingar yrðu góðir borgarar
þessa lands með því að þeir
þurkuðu út þjóðernissérkenni
sín. Ég íslenzkaði bréfið og það,
ásamt svari mínu, birtist í Lög-
bergi 3. nóvember, 1942. Ég
benti á hve gagnstætt það væri
þeirri stefnu, sem Vestur Is-
lendingar hafa fylgt frá upphafi,
og skýrð er hér að ofan. Það
var og í ósamræmi við lífsstarf
skáldkonunnar sjálfrar, því hún
hefir sótt meginið af skáldsögu:
efnum sínum í íslenzkar bók-
mentir, og Vestur íslenzkt þjóð-
líf.
En bréfið og greinarnar voru
skrifaðar í hita stríðsáranna.
Markmið Icelandic Canadian
Club er: að vinna að því að varð-
.veita hinn íslenzka menningar-
arf.
Icelandic Canadian félagið var
stofnað sérstaklega fyrir ungt
fólk af íslenzkum stofni, sem
kringumstæðanna vegna hefir
ekki náð kunnáttu í íslenzkri
tungu, en langar samt til að afla
sér þekkingar um uppruna sinna
og halda hópinn. Það myndi
sennilega vera J.K. undrunar-
efni ef hún vissi hve margt af
okkar unga fólki, hvort sem það
talar íslenzku eða ekki, fagnar
því þegar það heyrir eitthvað
fallegt um ísland og vonbrygði
þess eru að sama skapi mikil,
þegar eitthvað fréttist um þjóð-
ina sem miður fer. Hin unga
kynslóð Vestur íslendinga ber
rækt til lands forfeðra sinna.
“Drengirnir” okkar, eins og
Johanna Knudsen kallarv þá,
voru að rækja skyldur sjn-
ar við land sitt, þegar þeir fóru
með Bandaríkja hernum til ís-
lands. Þeir voru og eru “drengir
góðir” í beztu merkingu þess
orðs. Sumir þeirra kunnu ís-
lensku vegna þess að foreldrar
þeirra voru fæddir á íslandi;
þeim þótti, og þykir vænt um
ættland sitt og fögnuðu því
þessvegna, að jafnframt því að
rækja skyldur sínar við sitt eig-
ið land, gátu þeir orðið íslandi
að liði, því Island átti
átti sameiginlegan málstað með
Bretum, Canada og Bandaríkj-
unum, þessar þjóðir áttu allar í
baráttu gegn sameiginlegum ó-
vini. Engin hefir áður dirfst að
bera brigður á drengskap þess-
ara manna, né velvild þeirra í
garð íslands. —
Glæpamannaflokkur hafði
komist til valda á þýskalandi;
hann hafði alið upp heila kyn-
slóð, sem líkari var dýrum en
mönnum að grimd og harðfengi,
og beitti henni nú til að brjóta
undir sig og hneppa í andlegan
og líkamlegan þrældóm hverja
þjóðina á fætur annari. Island
hafði lýst yfir hlutleysi sínu og
það höfðu fleiri þjóðir gert, en
slíkt var sem dauður bókstafur.
Efast nokkur íslendingur um
það að röðin hefði komið að Is-
landi fyr eða síðar, nema fyrir
það að lýðræðisþjóðirnar sam-
einuðust loksins gegn óvinun-
um? Hefir nokkur ástæðu til að
ætla að Nazistar hefðu þyrmt
íslendingum fremur en öðrum
þjóðum? Nei, þeir svifust ein-
skis; þeir léku sér að því að
sökkva íslenzkum fiskibátum,
flutninga — og farþegaskypum
þeir sökktu Goðafossi og Detti-
fossi; 280 Isl., menn konur og
börn létu lífið af völdum þessara
glœpamanna. Hvernig getur Jó-
hanna Knudsen leyft sér að tala
kuldalega um þá menn, sem voru
að reyna að stöðva hinn hræði-
lega aðgang þessara óðu manna?
Ekki einungis það, heldur virð-
ist hún harma það að Nazistar
skyldu ekki komast inn á ísland
eins og í Noregi, í stað hins vin-
veitta Bandaríkjahers. — Veit
þessi kvennmaður hvað hún er
að tala um? Veit hún nokkuð um
þær hörmungar, sem Nazistar
leiddu yfir norsku þjóðina; um
fangabúðirnar, pyndingarnar og
morðin? Óskar hún virkilega
þjóð sinn að ganga í gegnum
slíka eldraun? Ég hygg að ís-
lenzka þjóðin væri nú liðin und-
ir lok ef Nazistar hefðu náð þar
fótfestu, því svo voru þeir búnir
að fullkomna gas-og brenslu-
ofna sína að þeir hefðu getað.
gjöreytt, á stuttum tíma, svo fá-
mennri þjóð, ef hún hefði sýnt
þeim mótþróa. Að sjá ekki her-
mennina myndi ekki hafa vernd-
að þjóðina frá tortímingu. Þessi
kenning J. K. minnir mig á það,
sem sagt en> um hinn heimska
fugl, strútinn, að hann haldi að
hann sé ósýnilegur og óhultur ef
hann feli haus sinn í sandinum.
Herseta Bandaríkjamenna á
íslandi verndaði þjóðina frá
hörmungar hlutskipti Norð-
manna. Undir vernd Bandaríkj-
anna öðlaðist ísland fullkomið
sjálfstæði 1944 og Roosevelt for-
seti Bandaríkjanna varð fyrst-
ur til að viðurkenna hið unga
lýðveldi. Þannig var hugur og
framkoma Banadaríkjamanna í
garð smáþjóðarinnar. — Um
árahgurinn af starfi Vestur Is-
lendinganna, sem í hernum voru,
leyfi ég mér að vitna í ræðu, sem
mannvinurinn, Steingrímur
Arason kennari, flutti á alþjóða
kennararþingi í Endicott, N.Y.
17. ágúst, 1946:
“Hermönnunum kom illa fá-
læti heimamanna vegna þess, að
þeir voru fullir óyndis, óvanir
lofslaginu og höfðu lítið af þeim
gleðskap sem þeir voru vanir.
Þeir litu hver á annann og eink-
um á foringja sína og spurðu:
Hvar erum við komnir? Hví lít-
ur fólkið okkur illu auga? Eru
þetta alt Nazistar? o.s.fr. Það
þarf ekki að taka það fram að
sambúðin, var alt annað en
æskileg.
En hér varð mikil og snögg
breyting. Bandaríkjastjórnin fór
að líta eftir álitlegum mönnum
og mentuðum, sem voru fæddir
og uppaidir í Ameríku, en sem
voru af íslenzkum heimilum,
kunnu íslenzku og þekktu ísland
gegnum foreldra sína, sem fædd-
ir voru á íslandi. Svo vildi til
að stórágætir menn völdust til
þessa starfa, svo sem professor
Árnason og Björnsons — bræð-
urnir fjórir frá Minneapolis,
ásamt öðrum.
Þessir menn fóru til íslands og
áttu tal við hermannaflokkana.
Og það ber íslendingum saman
um, að hér varð snögg breyting.
Ég hef sjálfur talað við nokkra
af þessum leiðtogum, og þeir
hafa sagt mér hvað þeir gerðu.
Og það var í stuttu máli, að þeir
fluttu hermönnunum uppeldis-
áhrif, kenndu þeim að skilja
fólkið, virða og meta tungu þess
og bókmentir og ýmis afrek. Svo
brá við, að hermennirnir fóru
að sætta sig við margt í siðum,
háttum og umhverfi, sem þeim
fanst í fyrstu fráleitt. Nú var það
afsakanlegt þegar orsakirnar
voru skýrðar. Þessir leiðtogar
byrjuðu vanalegá að fullyrða að
íslendingar væru ekki Nazistar,
hefðu aldrei átt Nazista á þingi
og aldrei neinn Quisling, þeir
hefðu lofað Guð fyrir að herinn
kom frá enskumælandi löndum
en ekki frá þýskalandi. Og þeir
spurðu:
“Hvernig hefðu ykkur þótt ef
hundrað miljón hermanna hefði
alt í einu verið helt yfir ykkar
land?
Hermennirnir skildu, að ekki
var kleift að hafa þá alla að
gestum á íslandi.” Landnám í
nýjum heimi —
Margt fleira fallegt segir
Steingrímur um starf þessara
Vestur íslendinga, sem varð til
þess að skilningur og samúð
milli beggja aðilja fór vaxandi
og sambúðin varð betri með
hverjum degi. Ég hygg að flestir
Islendingar kunni að meta starf
þessara manna og sjái að það
varð til þess að firra þjóðina
miklum vandræðum, sem að
sjálfsögðu hefðu átt sér stað, ef
alið hefði verið á hatri og tor-
tryggni milli íslendinga og
Bandaríkjamanna, þessara sam-
herja í baráttunni gegn Nazist-
um.
En þetta góða starf finst Jó-
hönnu Knudsen að hafi verið
íslandi fjandsamlegt, að það
hafi miðað að því að svæfa heil-
brygða þjóðerniskend þjóðarinn -
ar. Hefur J.K. virkilega það álit
á íslendingum að þeir séu svo
vanþroska að þeir þoli ekki vin-
samlega sambúð við aðra menn
í nokkur ár, án þess að þeir tapi
andlegu sjálfstæði, og þjóðernis-
kend þeirra dofni? Þurfa þá ís-
lendingar að kenna á svipu
kúgarans til þess að mannkostir
þeirra konji í ljós?
Staðhæfing sem þessi lætur
kynlega í eyrum Vestur íslend-
inga, sem varðveitt hafa nokk-
urnveginn þjóðerniskend sína,
tungu og menningu í vinsam-
legri sambúð við aðrar þjóðir
Vestan hafs í hartnær 75 ár. Eða
voru ekki Vestur íslendingarnir,
sem J.K. kyntist á stríðsárunum,
lifandi vitni um styrk íslenzks
þjóðernis?
Það er annars ófagur vitnis-
burður, sem þessi íslenzka kona
ber þjóð sinni og sendir blöðun-
um hér. Við trúum ekki þessum
óhróðri. Við vitum að í stað þess
að líða skort eins og var hlut-
skipti þeirra þjóða, er Nazistar
klófestu, var almenn hagsæld á
íslandi, en við trúum því ekki
að íslendingar þoli ekki velmeg-
un og að fjöldi þeirra sé nú
blindaðir af útlendingadekri og
fjárgræðgi. Við trúum því ekki
hieldur að æskulýðurinn sé svo
dómgreindarlaus að hann falli
í stafi fyrir einkennisbúningum
og haldi að þeir tákni yfirburði.
Og því síst trúum við að blaða-
mennirnir séu svo ósjálfstæðir
og leiðitamir að Vestur íslend-
ingarnir hafi getað vafið þeim
um fingur sér og um leið allri
þjóðinni. Né trúum við því að
Vestur íslendingarnir hafi reynt
að gera slíkt.
Þá segjir J. K. að það sé eins
víst að það sé fyrir tilverknað
Vestur íslendinganna að þjóðin
sitji nú í gapastokki. Þar á hún
víst við að íslend er nú aðilji í
Norður Atlantshafsbandalaginu.
Mikla trú hefir Jóhanna Knud-
sen á áhrifamætti þessara fáu
Vestur íslendinga!
Ekki finst okkur í Canada að
við séum komin í gapastokk,
þótt við höfum gerst aðiljar í
varnarbandalaginu og ekki teíj-
um við að Canadískaþjóðin hafi
með því afsalað nokkru af sjálf-
stæði sínu né skert frelsi sitt.
Þvert á móti finst okkur nú
miklu tryggara um framtíð okk-
ar en áður. Og það mun vera
skoðun og tilfinning hinna 11
þjóðanna í bandalaginu. ísland
er engin undantekning. Frænd-
ur okkar, Norðmenn, skilja vel
hvað í húfi er, þeir hikuðu ekki.
Hinar ungu þjóðir í þessari
álfu eru friðsamar þjóðir, þær
hyggja ekki á ófrið við nokkra
þjóð. Siðmenning Norður Ame-
ríku er fyrir löngu komin á það
stig að tiltölulega fámenn þjóð
eins og Canada býr við hlið stór-
þjóðar eins og Bandaríkjanna
í sátt og samlyndi án þess að
nokkur varnargarður aðskilji
þær. Þótt Bandaríkin séu marg-
falt voldugri beita þau Canada
aldrei ofbeldi. Fólkið ræður í
þessum ríkjum og það myndi
aldrei líða slíkt.
En tvisvar á einum manns-
aldri hafa þessar friðsömu þjóð-
ir neyðst til að senda ungmenni
sín til Evrópu til þess að hjálpa
lýðræðisþjóðunum í baráttu
þeirra gegn árás ofbeldis- og ein-
ræðisþjóða og til að bjarga
vestrænni menningu. Við eigum
um sárt að binda og viljum gera
alt sem í okkar valdi stendur til
þess að slíkt komi ekki fyrir aft-
ur.
Við gerðum okkur miklar von-
ir um það að Sameinuðu þjóð-
irnar gætu tryggt frið í heimin-
um og það gerði ísland líka. Is-
land skrifaði undir sáttmála
Sameinuðu þjóðanna, og tók þar
með á herðar sér, samkvæmt 43
grein sáttmálans, miklu þyngri
kvaðir og skyldur heldur en á
því hvíla undir Norður Atlants-
hafssáttmálanum. — því lét
ekki Jóhanna Knudsen heyra
til sín þá?
Eitt stórveldi, Sovietríkin,
gerðu samvinnu Sameinuðu
þjóðanna torvelda með því að
beita sífelt neitunarvaldi sínu,
og dróg þannig úr framkvæmd-
um í baráttunni fyrir alþjóða
friði. Hvað áttu hinar þjóðirnar
að taka til bragðs? Áttu þær enn
að láta blekkjast og sitja að-
gerðarlausar meðan einræðis-
stjórn í Evrópu var að leika ná-
kvæmlega sama leikinn og Naz-
istar, — að efla fimtu herdeildir
innan lýðræðisríkjanna; að ná
einni þjóð af annari á sitt vald
og að tefja á allan hátt að þjóð- ^
irnar sameinuðust sér til varn-
ar?
Svo var Bandaríkunum ógeð-
.felt að eiga í ófriði við nokkra
þjóð, að þau lögðu ekki út 1 síð-
ustu styrjöld fyr en á þau var
ráðist, en nú eru þau loks búin
að læra það af reynslunni að
þegar stríð brýst út í Evrópu,
dragast þau út í það fyr eða
síðar, og það hefir ísland lært
líka. — Island er, á alfaraleið
milli Evrópu og Ameríku. Ef
Bandaríkin eða Bretland senda
ekki herlið þangað, þegar styrj-
öld geisar, til að halda leiðinni
opinni þá mun árása þjóðin eða
þjóðirnar fara þangað til að loka
leiðinni. Yfirlýsing um hlutleysi
gagnar engri þjóð á ófriðartím-
um. En á friðartímum getur hún
valið um hvort hún vill styrkja
friðarþjóð með yfirlýsingu um
hlutleysi.
Það var ekki fyr en lýðræðis-
þjóðirnar sameinuðust 1 síðustu
styrjöld að ofbeldisríkin voru
brotin á bak aftur. 1 staðin fyrir
að sameinast eftir að stríð er
skollið á, hafa nú lýðræðisþjóð-
irnartameinast til þess að fyrir-
hyggja stríð, og þær gera það
algerlega í samræmi við 51
grein sáttmála Sameinuðuþjóð-
anna. Þetta er því spor 1 þá átt
að tilgangi Sameinuðuþjóðanna
sé náð.
Við fögnum því og erum stolt
af því að ísland skarst ekki úr
leik. íslenzka þjóðin fann til
ábyrgðar sinnar engu síður en
hinar lýðrœðisþjóðirnar og
fylkti sér við hlið þeirra. Það er
mál manna að sáttmáli sem þessi
myndi hafa fyrirbyggt síðasta
stríð; að Nazistar hefði ekki þor-
að að leggja út í það ef þeir hefðu
vitað fy'rirfram um afstöðu þess-
ara þjóða, sérstaklega hinnar
voldugu Bandaríkjaþjóðar.
Við skiljum hve, það hefir ver-
ið örðugt fyrir hina fámennu ís-
lenzku þjóð að hafa fjölment
setulið í landinu á stríðsárunum,
en það var líka örðugt fyrir okk-
ur að sjá á bak “drengjunum”
okkar til fjarlægra lan<}a og
marga þeirra sáum við aldrei
aftur. Við vonum og biðjum að
þessi nýji sáttmáli lýðræðis-
þjóðanna^leiði til þess að okkar
ungu menn verði aldrei aftur
kvaddir á vígvellina í Evrópu og
Asíu — ekki einusinni til ís-
lands, — þar verður enginn her
á friðartímum. En fari svo að
styrjöld brjótist út enn á ný, og
her verði sendur til íslands óska
ég, að ísland beri gæfu til þess
að í þeim her verði Vestur Is-
lendingar, og að þeir vilji íslandi
eins vel og reynist íslandi eins
vel og Valdimar Björnsson og
samstarfsmenn hans.
Ingibjörg Jónsson
Minnist
CETEL
í erfðaskrám yðar
MR. PETER JOHNSON
Representing
J. J. H. McLean & (o.
LTD.
PORTAGE AT HARGRAVE
Phone 924 231
"The West’s Oldest Music House’*
Exclusive Representatives for
HEINTZMAN & CO.
NORDHEIMER
SHERLOCK MANNING
NEW SCALE WILLIAMS PIANOS