Lögberg - 21.07.1949, Side 6

C
LÖGBKRG, FIMTUDAGLNN, 21. JÚLÍ, 1949.
FORRÉTTINDI
Eftir GILBERT PARKER
J. J. Bildfell þýddi. — LjóOin i þeasari sögu eru
þýdd af Drt Sig. Júl. Jóhannessyni.
Bftir mínútu var Charley sestur upp,
framan á rúmið sitt dasaður og leit allt
í kringum sig. Kofinn, eldurinn, maður-
inn sofandi — hann bar hendina upp að
höfði sér og fann þar umbúðirnar.
Hann mundi nú eftir öllu; í gær-
kveldi var hann á Cóte Dorion gisti-
húsinu! í gærkveldi talaði hann við
Suzon Karlamagnús í gistihúsinu Cóte
Dorion; í gærkveldi hafði hann drukkið
meira en nokkru sinni áður á ævi sinni,
og í gærkveldi hafði hann ögrað, ert og
smánað viðarfleka- og skógarmennina.
Viðburðirnir allir stóðu lifandi fyrir hug
skotsjónum hans: Andlitið á Suzon og
föður hennar, fingurnir á Suzon, þegar
hún lagði þá á hendina á honum í svip,
vínglasið, sem stóð á borðinu við hlið-
ina á honum, ljóskerin á veggjunum,
sálmarinir, sem hann söng, ræðan, sem
hann flutti. Það fór eins og hrollur um
hann; beiskjan í orðum mannanna, há-
vaðinn allt í kringum hann; ölkollan,
sem kom siglandi að honum, brot ljós-
kersins, ljóskerið eina sem eftir var!
Svo hann Jake Hougt og handtakið
hans þunga, augnaglerið, sem hraut af
auga hans og hið fyrirlitningarfulla og
stingandi svar hans, áhrif skammbyss-
unnar í höndum föður Suzon, svo á-
hlaupið, myrkrið í húsinu og stríð hans
sjálfs við að komast til dyranna, þar
sem stjörnurnar, svali næturinnar og á-
in voru fyrir utan, blót, formælingar og
hundur, sem vildi rífa í hann, náð til
dyranna, höggið, fallið, niður, niður,
niður, hávaði í fjarska, sem fjarlægðist
meir og meir, og svo róleg og velkomin
þögn — algjörð þögn.
Aftur fór hrollur um hann. Og hann
mundi eftir því, sem gerðist í skrif-
stofu hans sjálfs í gær milli hans og
Kathleen, og síðar við Billy, það greip
hann viðkvæm kend og hann roðnaði
út að eyrum. Hann varð að athuga öll
þau mál í dag, varð að jafna sakirnar
fyrir Billy og borga pengana, sem hon-
um var trúað fyrir til baka aftur og
jafna sakir við Kathleen, og það fór
aftur um hann kuldahrollur. Var hann
enn á Cóte Dorion gistihúsinu? Hann
leit í kringum sig. Nei, þetta var allt
öðru vísi hús heldur en Cóte Dorion.
Þetta var auðsjáanlega veiðimannakofi.
Máske að hann hafi verið slæddur upp
úr ánni, af einhverjum skógarmanni og
fluttur í þennan kofa. Hann þreifaði á
höfðinu á sér og það var sárt og sárið
á því alveg nýtt. Hann hafði leikið sér
við dauðann með dyrfsku og ákafa, en
samt var hann þarna lifandi.
Það var ljóst, að örlögin ætluðust
ekki til að honum væri drekkt í ánni,
né heldur stunginn með hníf til dauða,
hann mundi svo vel eftir hnífunum, þeg
ar þeir voru dregnir úr slíðrunum —
hvernig í hann var sparkað — og hvern
ig að hann var hrakinn þangað til að
yfirtók fyrir honum! Það hefir verið
klukkan tíu þegar hann varð fyrir slys-
inu — hann reyndi að brosa, en ein-
hvern veginn var honum það ekki eðli-
legt, — klukkan hlýtur nú að vera orð-
in um fimm, því að morgunbjarminn var
að þrýsta sér inn að dýrskinnsblæj-
unni, sem var fyrir glugganum.
Það var einkennilegt, að honum
fannst að sér liði ekkert ver fyrir óhapp
ið, sem fyrir hann kom, og tungan í
honum var eins hrein og eðlileg eins og
þó hann hefði verið að drekka mjölk, en
ekki brennivín, vafasamt að gæðum í
Cóte Dorion veitingahúsinu kveldið áð-
ur. Enginn óstyrkur á höndunum, eng-
an höfuðverk, nema sárindin þar sem
hann fékk höggið, sem var nú vel bund-
ið um, en hann var ákaflega þyrstur og
hungraður. Hann brosti. Hvenær hafði
hann verið lystugur á morgunmat áð-
ur? Nú var hann ekki aðeins lystugur
heldur gráðugur í inat. Það var eins og
glóðum elds hefði verið safnað yfir
höfði hans eftir næturverknað hans á
Cóte Dorion gistihúsinu frá því kveldið
áður. Það er þó sannarlega satt, að
hefnd fylgir ekki alltaf á eftir ógættn-
inni. En þó roðnaði hann allt í einu upp
að hársrótum, því einkennileg sektar-
kennd greip hann, og Charley Steele.
— Sá Charley Steele, sem vaknaði í
veiðimannskofanum þá um morgun-
inn var að athuga þann Charley Steele,
sem lokið hafði vafasömum lífsferi
sínum, í ribbaldalegri viðureign á Cóte
Dorion gistihúsinu kveldið áður. í flótta
hugsunum þessum reyndi hann að átta
sig með því að þreifa eftir augnagleri
sínu, en fann það ekki. Sá varnarmúr
hans var ekki finnanlegur. Charley
Steele, hinn fagri var undir hlífðarlausri
sjálfsprófun og engin undanbrögð voru
finnanleg. Hann stóð skyndilega á fæt-
ur og steig áfram eins og hann væri að
leita sjálfum sér skjóls.
Sú snögga hreyfing kom blóðinu til
að streyma til höfuðsins og honum
fannst að sjónin dapraðist. Hann bar
hendina upp að höfði sér og hné mátt-
vana til baka ofan á rúmið. Þessi hreyf
ing Charley vakti þó Portugais, sem
stóð upp af gólfinu, þar sem hann hafði
legið, og kom til hans.
„Monsíeur", sagði hann. „Þetta
máttu ekki gjöra! Það hefir liðið yfir
þig;“ og hann tók um herðarnar á Char
ley eins og til að styðja hann.
Charley kinkaði kolli, en leit ekki
upp. Hann hafði ákaflegan höfuðverk.
„Vatn — gjörðu svo vel að gefa mér
vatn“, sagði hann.
Á svipstundu hafði Jó náð í skál með
vatni og bar hana að vörum hans. Hann
drakk, drakk, drakk, hvern einasta
vatnsdropa úr skálinni.
Svo blés hann frá sér og sagði:
„Þetta var ágætt“, og leit brosandi
framan í Jó. „Þakka þér fyrir, vinur,
mér veitist ekki sú virðjng, að vita
hvað þú heitir, en“. — Hann þagnaði og
horfði fast á Jó og í augnaráði hans
fólst spurning og leyndardómur.
„Hefi ég nokkurn tíma séð þig áð-
ur?“ spurði hann.
„Hver veit það, monsíeur!“
Jó var mjög breyttur frá því, sem
hain var fyrir sex árum, er hann stóð
frammi fyrir Charley og dómurunuin í
réttarsalnum. Mörkin eftir bóluveikina,
mikið skegg og hárið, sem var orðið
grátt og útiveran hafði breytt honum
svo, að Charley þekkti hann ekki.
Jó gat varla talað. Hann skalf á fót-
unum, því honum var ljóst, að Charley
Steele var búinn að ná sér aftur. Hann
var ekki lengur hið hógværa eftirláta
barn, sem hann annaðist áður, heldur
maðurinn, sem hafði frelsað Jó frá gálg
anum og hann stóð í skuld við, sem
hann dyrfðist ekki að viðurkenna. Hug
ur Jós var á flótta. Nú þegar hættan var
yfir, nú þegar það sem þeir vonuðust
eftir var fengið og batinn sjáanlegur,
þá var eins og tunga hans, þróttur hans
og vit væri horfið. Hann kom engu orði
upp, með hjartað uppi í hálsi og hræðslu
sorta fyrir augum.
Rannsakandi augu Charlty hvíldu á
honum í þessu hugarástandi.
„Átt þú þetta hús?“
„Þú slæddir mig upp úr ánni hjá
Cóte Dorion?“ Charley hélt enn með
hendinni um höfuð sér, því verkurinn
í því var sár, en hann tók ekki augun
af félaga sínum.
„Já, monsieur“.
Charley fór ósjálfrátt að leita með
hendinni að augnagleri sínu. Jó sneri
sér snögglega að veggnum, og tók gler-
ið, sem hékk þar á nagla, og hafði hang
ið þar alla þessa löngu mánuði, sem
Charley var veikur, og rétti honum það.
„Þakka þér fyrir, vinur“, sagði Charley.
„Hefi ég vitað nokkuð af mér síðan þú
bjargaðir mér í gærkveldi?“ spurði
hann svo.
„Já, að sumu leyti, monsieur“.
„O, jæja, ég get tkki munað neitt,
en það var mjög vel gert af þér — og
ég þakka þér innilega. Heldurðu að þú
getir fundið mér eitthvað að borða? Fyr
irgefðu, ég veit að það er ekki kominn
morgunmatartími ennþá, en ég hefi al-
drei á ævinni verið eins hungraður og
ég er núna“.
„Eftir mínútu, monsieur — eftir
eina mínútu. En legðu þig út af. þú verð
ur að liggja fyrir um stund. Þú steigst
alltof fljótt í fæturna, þess vegna hef-
urðu höfuðverkin. Þú hefir ekki borðað
neitt“.
Ekki síðan í gær um miðjan daginn
og þá lítið. Ég held að ég hafi ekki borð-
að neitt á Cóte Dorion, ef ég man rétt.
Hann lagði sig út af í rúmið og lét
augun aftur. Verkurinn í höfði hans
hvarf bráðlega, og honum fannst, að ef
hann fengi að borða, að þá mundi hann
sofna. Það var svo rólegt þarna í litla
kofanum — að sofa og hvílast í heilan
dag, eftir allt brakið og bramlið frá
kveldinu áður, hve yndislegt væri það
ekki. Hér var að finna bæði frumleg og
hagkvæm þægindi, — leyndardóm þæg
indanna, ef þér líkar það betur; Hér
var þessi vesalings veiðimaður, sem að-
eins hafði nóg til hnífs og skeiðar og
varð sjálfur að vinna fyrir því dag eftir
dag, og eins og Robinson Cruso, eflaust
fannst honum hann búa við ánægjulega
aðstöðu og í yndislegri einverukyrrð.
Hann hafði máske ekki til neinnar á-
byrgðar að svara, átti ekki undir neinn
að sækja, sem gat sagt nei við hann,
engum að sjá fyrir nema sjálfum sér,
dásamleg lífsaðstaða. En þarna var
hann sjálfur Charley Steele, iðjuleys-
ingi, slæpingi, sem ekkert takmark
hafði haft í lífinu, sem varla þurfti að
vinna fyrir daglegu brauði sínu, — al-
drei að minnsta kosti fyrr en þá alveg
nýlega — þræll menningarinnar, sem
hann óx upp í, var sú menning þess virði
að leggja allt í sölurnar sem þurfti, til
að halda henni við?
Hann bar hendina upp að höfðinu
á sér, sem sjálfsagt hefir breytt um-
hugsunarefni hans. Hann varð að fara
heim til sín þá um daginn til þess að
bæta fyrir brot Billy og láta peningana
sem Billy hafði tekið með því að falsa
nafnið hans á sinn rétta stað. Það
þoldi enga bið. Hann var ekki í efa um
að hann gæti náð heim til sín þann
sama dag og það varð hann að gjöra,
án tillits til höfuðsársins og án tillits til
þess, sem komið hafði fyrir kvöldið áð-
ur. Það var skylda hans að gjöra það,
þrátt fyrir augu forvitninnar, sem á hon
um mundu hvíla, hafði hann ekki allt-
af verið augnaundur fólksins? Hvað
gerði það honum til? Það var skylda
hans að fara heim til sín og bæta fyrir
það, sem aflaga var. Billy var reyndar
fantur og flautaþyrill, en það var hún
Kathleen!
Hann þrýsti saman vörunum, því ein
hver hlýr neisti bærðist honum í hjarta.
Hvenær hafði slík kend ónáðað hann
áður? Hvenær hafði hann hugsað um
Kathleen áður í sambandi við hina per-
sónulegu framkomu sína? Jú, hann
hafði gjört það síðan í gær og einhvers
konar vorkunarkend hreyfði sér hjá
honum — óljós skömmustuleg vorkun
semi, sem var í mótsögn við hina yfir-
lætisfullu hreyfingu hans þegar hann
setti á sig augnaglerið og reyndi að
brosa upp á gamla mátann.
Hann hafði legið með aftur augun.
Hann lauk þeim nú upp og sá hús-
bónda sinn vera að breiða dagblað á
borðið, sem átti að duga fyrir borðdúk,
svo setti hann matinn á það — brauð,
kjöt og skál með kjötsúpu í. Það var þó
sannarlega hugsunarsemi af þessum
manni að elda súpuna á nóttinni hugs-
aði Charley þegar hann sá Jó taka súpu
skálina upp frá eldinum, þar sem hann
hafði sett hana til að halda henni heitri.
Ágætis náungi — góður drengur þessi
skógarmaður.
Höfuðverkurinn var nú alveg horf-
inn og Charley reis upp við olnboga og
settist alveg upp eftir litla stund.
„Hvað heitir þú, vinur?“ spurði Char-
ley.
„ Jó Portugais, monsieur“, og kom
með kertaljós og setti það á borðið, svo
lyfti hann tindiskinum, sem var yfir
súpuskálinni.
Charley hafði aldrei fyr borðað slík
an morgunmat. Brauðsneið og kaffi-
bolli hafði alltaf fullnægt honum, og
stundum meira en það. En nú gat hann
ekki beðið eftir því, að éta súpuna með'
skeið, heldur tók hann skálina, setti
hana á munn sér og teygaði úr henni,
setti hana svo niður og stundi ánægju-
lega. Svo tók hann brauðið, svart hafra
mélsbrauð og muldi það ofan í skálina
og borðaði það með beztu lyst, og með-
an hann var að því, leit hann græðgis-
augum til kjötsins á borðinu. Hvaða
kjöt skydi það vera? Það ltit út fyrir að
vera dýrakjöt. En hvað gjörði það til
hvaða kjöt það var? Jó sat á bekk við
eldinn og sneri hann sér að gesti sínum
og var óttaslegin yfir því, hvaða áhrif
það mundi hafa á manninn, sem hann
hafði annast, étið og drukkið með svo
lengi, þegar að hann fengi að vita sann-
leikann um sjálfan sig. Hann gat ekki
fengið sig til þess að segja honum sann
leikann, hann hafði tekið annað ráð til
þess, að láta hann vita um það.
Charley sat steinþegjandi. Það var
óvanalegt fyrir hann að vera hungrað-
ann, en það var yndisleg ánægjukennd,
sem var of dýrmæt til að trufla með
orðaglamri einu. Hann át allan matinn,
sem var á borðinu, svo leit hann á Jó
eins og hann væri að vonast eftir að
hann bæri fram meiri mat. En Jó hélt
auðsjáanlega að han væri búinn að
borða nóg, því að hann hreyfði sig ekki.
Charley tók augun af félaga sínum og
fór að sópa saman brauðmylsnu, sem
falið hafði á borðið. Hann tók hana upp
og át með góðri lyst, og hló með sjálf-
um sér.
„Hvað tekur það okkur lengi að kom
ast til bæjarins? Getum við komist þang
að fyrir miðjan daginn í dag?“
„Við getum það ekki fyrir miðjan
daginn í dag, monsieur“, svaraði Jó
daufur í bragði.
„Hvað marga klukkutíma tekur það
okkur?“
Hann var að sópa saman síðustu
brauðmolunum á borðinu og honum
varð litið á dagblaðið, sem lá á borðinu.
Hann stundi við eins og að honum hefði
orðið snögglega illt. Varirnar á honum
urðu þurar, og hann bar hendina upp
að þeim eins og hann væri að þurrka af
þeim þokumóðu.
Jó horfði á hann óttasleginn og
með ógnandi forvitni. Hann fann til
þess, hve auðvirðileg lítilmennska það
var af honum að hafa ekki sagt Char-
ley frá því, sem stóð í blaðinu. Aldrei
hafði hann séð svip á mannsandliti
líkan þeim, sem var nú á andliti Charley
Steele. Hann tók talnaband sitt og
gjörði játningu sína upp aftur og aftur,
á meðan Charley Steele í hljóðum, en
hásum rómi las á prenti, sem honum
reyndar sýndust eldstafir, sögu sína.
Hann las í blaðinu:
ídag, að fengnu ríkis- og kirkjuleyfi,
voru þau frú Charley Steele, dóttir há-
æruverðugs herra Julien Wantage, og
bróðurdóttir hera Eustace Wantage og
smáskotaliðsforingi í konunglegu her-
deildinni, kafteinn Thomas Fairing gef
in saman í hjónaband í St. Theobalds-
kirkjunni. Charley leit á dagsetninguna
á blaðinu og las: „Tíunda febrúar
18 !“ Það var í ágúst, sem hann var
í Cóte Dorion gistihúsinu, 5. ágúst
18 , en dagsetningin á þessu blaði var
febrúar 10. 18 . Hann hélt áfram að
lesa í blaðinu, sem var mánaðargamalt
og geðshræring hans óx æ meir, eftir
því, sem hann las meira. —
— „Kafteinn Thomas Fairing í kon
unglegu smáskotadeildinni, sem hefir
prýtt stöðu sína í hernum og á meðal
vor með hugprýði, og sýnt staka skyldu
rækni, bæði sem hermaður og prívat-
borgari. Vér erum þess fullvissir, að
samborgarar vorir, sameinast oss í að
óska brúðurinni til hamingju, sem hjá
liðin ógæfa hefir fært enn nær oss og
aukið virðingu vora fyrir. Ef allir minn-
ast hins vofveiflega dauðsfalls fyrra
manns hennar, þó að líkið sé ófundið,
er enginn í efa um að hann sé dauöur
og að hann hafi verið búinn að stela
tuttugu og fimm þúsund dollurum, sem
honum hafði verið trúað fyrir og með
því óafmáanlega sett innsigli svívirð-
ingarinnar á lífsferil, sem hann sjálfur
misbauð, en sem upphaflega gaf loforð-
um dásamlega og þróttmikla þjónustu
í þarfir samtíðar sinnar. Allir hafa tek-
ið sig saman um að gleyma því, að þessi
fagra og dáða bæjarkona hafi nokkurn
tíma átt nokkuð saman við slíkan
mann að sælda. Það er ógeðfelt að minn
ast á þetta, en það er aðeins nýbúið að
selja eignir þessa afvegaleidda manns,
og skila aftur peningunum, sem hann
stal til eigendanna og það er betra að
segja frá þessu nú, heldur en síðar og
vekja þá upp særandi endurminningar
hjá þeim, sem vér vildum sízt særa.
í hinni nýju lífsstööu er frú Farring
svo gæfusöm að njóta rómantískrar að-
dáunar, se mallir fagna yfir, og inni-
legar árnaðaróskir allra byggðarmanna
fylgja frú og hr. Fairring nú og ávalt“.
Jó varð skelkaður, þegar hann leit
framan í Charley. Hann sat alveg hreyf
ingarlaus, náfölur í andliti, en úr aug-
um hans virtist eldur brenna. Honum
datt fyrst í hug að ganga yfir til Char-
ley og votta honum hluttekningu sína,
en hann áttaði sig á, að það væri ósæm-
andi að þrengja sér inn í hugsanir hans
eins og á stóð. Charley sat hreyfingar-
laus, eins og líkami hans væri stirðn-
aður, eða frosinn, en andlega var hann
vakandi og í sál hans brann eldur ang-
urs og ógæfu.