Lögberg - 11.05.1950, Blaðsíða 7

I
LÖGBEHG, FIMTUDAGINN, 11. MAÍ, 1950
7
ÍSLANDSKYNNING í MONTE CARLO
Mikill áhugi fyrir landi
og þjóð en efni til kynn-
ingar vantar.
Eftir
ÍVAR GUÐMUNDSSON
MONTE CARLO í apríl: Rúm-
lega 500 manns sóttu kynn-
ingarsamkomu, sem haldin var
um ísland hér í borginni þann
4. þ.m. á vegum menningarfé-
langsins ,Société de Conférences1
en Rainier III. Monakofursti er
formaður þessa félags, sem
gengst fyrir fyrirlestrum, um-
ræðufundum um menningarmál
hljómleikum, listsýningum og
þessháttar hér í Monte Carlo.
Hvert sæti var skipað í salnum
af fólki á öllum aldri, frá börn-
um upp í gamalmenni, en margir
létu sér nægja að standa, er skip-
að hafði verið í öll sæti. Meðal
viðstaddra voru framkvæmda-
stjóri upplýsinga- og ferða-
niannaskrifstofu Monako, M.
Gabríel Olliver og Alf Jochum-
sen, ræðismaður íslands í
Marseille.
Einn þáttur í landkynningu.
Þessi kynningarsamkoma um
ísland var einn þáttur í landa-
°g þjóðkynningu, sem „Société
úe Conférences“ hefir gengist
fyrir í vor. Áður höfðu verið
haldnar samskonar kynningar-
samkomur um Sameinuðu þjóð-
irnar, Bandaríkin, Egyptaland,
Noreg, Belgiska Kongo og Ven-
ezuela, en síðar í þessum mánuði
verða haldnar kynningarsam-
komur um Chile og Kanada.
Samkomur ,Société de Con-
férences1 hafa hlotið miklar vin-
sældir og eru jafnan vel sóttar,
bæði af Monakobúum sjálfum
°g erlendum gestum, sem stadd-
ir eru í Monte Carlo. Meðar fyr-
irlestara, sem nýlega hafa komið
fram á samkomum félagsins eru
Sacha Guitry, hinn kunni fran-
ski leikari, sem talaði um París-
arborg fyrir nokkrum dögum.
Góður fyrirlestur—
Þrjár stuttar kvikmyndir.
Það var mest fyrir milligöngu
læðismanns Islands í Marseille,
Alf Jochumsens, að Island var
tekið með í þjóðkynningu félags
ins að þessu sinni. Hann fékk
ungan háskólakennara í sögu og
landafræði í Nizza til að halda
fyrirlestur um Island og útveg-
aði þrjár stuttar litmyndir frá
íslandi, sem sýndar voru. Sam-
koman stóð rúmlega 1V2 klukku
stund og er ekki of mikið sagt,
að hún hafi verið Islandi til
sóma og vafalaust til gagns.
Fyrirlesarinn, prófessor And-
ré Raubaud, rakti í stórum drátt
um sögu lands og þjóðar og lýsti
náttúru íslands furðu nákvæm-
lega, er tekið er tillit til þess að
hann hefir aldrei til íslands
komið. En hann er lærisveinn
prófessor Benevent, sem er
einn af forystumönnum
landfræðifélagsins franska og
ætlaði sjálfur að flytja fyrirlest-
urinn, en varð að hætta við sök-
um óvæntrar ferðar til Afríku,
sem bar að skömmu áður en sam
koman var haldinn.
Raubaud prófessor hefir getið
I950's THE YEAR FOR
PIONEER
Bred from Production
CHICKS
You can depend on good,
strong, vigorous chicks that
will develop into good pro-
ducers of eggs and poultry
meat, when you start with
Pioneer Chicks—bred to pro-
duce, from selected and proven
stock. You’ll get eggs to
market, early and in quantity,
and be sure of the best prices.
Place your order now for early
delivery.
R.O.P. SIRED
Unsexcd Pullets
100 50 100 50
17.25 9.10 w. Leg. 35.00 18.00
18.25 9.60 B. Rocks 33.00 17.00
18.25 9.60 N. Hamp 33.00 17.00
APPROVED
19.75 10.40 Lt. Sussex 34.00 17.50
16.75 8.85 N. Hamp 30.00 15.50
100% Live Arr. G't'd.
Pullets 96% Acc.
PIONEER HATCHERY
416 Corydon Ave., Winnipeg, Man.
Producers of High Quality Chicks
Since 1910.
sér mikið orð sem námsmaður,
og er þegar kunnur víða um
Frakkland fyrir rannsóknir sín
ar í landafræði og sögu, þótt ekki
sé hann nema maður þrítugur.
Hann var einn af 15 ungum
mönnum, sem urðu fyrir valinu
sem háskólakennarar við fran-
ska háskóla eftir stríð, en um-
sækjendur voru 350.
Kvikmyndirnar, sem sýndar
voru eru teknar af Kjartani Ó.
Bjarnasyni („Frá Þórsmörk og
Öræfum“ og Vestmannaeyja-
mynd) og Lofti Guðmundssyni,
en það var almenn yfirlitsmynd.
Hverirnir og síldin vöktu
mesta athygli.
Enskar skýringar voru talaðar
inn á myndir Kjartans, en Lofts
myndin er þögul og mun hvort-
tveggja hafa komið út á eitt fyr-
ir flesta hlustendur, sem þarna
voru.
Þótt kvikmyndirnar væru all-
ar vel teknar, þá er ekki hægt
að segja að þær hafi verið heppi-
ísland kom mjög við sögu í
nýársávarpi J. R. Smallwood
forsœtisráðherra Nýfundna-
lands. Hann skýrði þjóð
sinni frá því, að fiskveiðar
Nýfundnalandsmanna væru
á eftir tímanum, en skæð-
ustu keppinautar þeirra á
því sviði væru íslendingar.
Þá sagði hann frá því, að
fiskimaður einn frá Nýfund-
, landi hefði verið á íslandi til
að kynna sér fiskveiðar þar.
Þá skýrði Smallwood frá
því, að komnir væru til
landsins tveir Islendingar,
„sem œtla að verða Nýfund-
nalandsmenn“, fjórir sterk-
bygðir íslenzkir fiskbátar,
og enn fremur kvaðst for-
sœtisráðherrann eiga von á
íslenskum stúlkum til síld-
arsöltunar. Loks skýrði
Smallwood frá því, að til
Nýfundnalands myndi koma
„mikill fiskiframleiðandi“,
frá íslandi.
FIREGNIR ÞESSAR koma les-
* endum Alþýðublaðsins ekki
með öllu á óvart. Hér er meðal
annars um að ræða för Björg-
vins Bjarnasonar útgerðarmanns
frá ísafirði með fjóra báta til
Nýfundnalands. Alþýðublaðið
hefur nú útvegað sér eintak af
blaðinu ,The Evening Telegram',
sem gefið er út í höfuðborg Ný-
fundnalands, St. Johns, þar sem
birt er orðrétt nýársræða Small-
wood forsætisráðherra.
Ráðherrann byrjar ummæli
sín um fiskveiðar á því að segja,
að útgerð Nýfundnalandsmanna
sé á eftir tímanum, og getur
hann þess, að maður hefði verið
sendur til Islands til að kynna
sér fiskveiðar þar. Ráðherrann
segir: „Eg segi ykkur satt, að
bréf og skýrslur hans (Nýfund-
nalandsmannsins, sem fór til ís-
lands) mundu opna augu fiski-
manna okkar. Hvað mynduð þið
til dæmis segja, ef ég segði ykk-
ur, að fiskimenn á Islandi hafa
að meðaltali þrjú þúsund doll-
ara á ári hver maður. Það er það,
sem maður fær, ef maður
hefur fullkomnustu veiðiaðferð-
ir, og guði sé lof, það er eitthvað
þessu líkt, sem við munum hafa
hér í okkar eigin Nýfundnalandi
einhvern tíma“.
íslendingarnir.
Nokkru síðar kom Smallwood
forsætisráðherra að frásögn
sinni um íslendingana, sem
komnir eru vestur, og fórust hon
um þannig orð:
„Og vafalaust hafið þið lesið
eða heyrt um íslenzku sjómenn-
ina okkar tvo, sem eru komnir
til Nýfundnalands til að verða
Nýfundnalandsmenn. Þeir eru
nútíma fiskimenn og þeir hafa
meðferðis fjögur ágæt skip, smíð
uð úr eik, og útbúin á fullkomn-
legar til kynningar fyrir fólk,
sem ekkert vissi um landið né
þjóðina. Mest ber á náttúru-
myndum og dýra og vöktu dýra
myndirnar mesta athygli, eink-
um hestamyndirnar. En í nátt-
úrufegurð, einkum fjallalands-
iagi, kemur mikilfengleg nátt-
ura mönnum hér um slóðir, sem
aldir eru upp í Miðjarðarhafs-
ölpunum og við Azur ströndina,
varla á óvart.
En þegar sýndir voru vellandi
hverir heyrðist undrunarkliður
um salinn og síldveiðiþátturinn
í mynd Lofts vakti almennan
fögnuð.
Áhorfendur klöppuðu bæði
fyrirlesara og kvikmyndunum
óspart lof í lófa að samkmunni
lokinni og fulltrúi frá einu
stærsta kvikmyndafélagi Frakk-
lands spurðist fyrir um hvort
hægt væri að fá myndir þessar
til sýningar og þá einkum Vest-
mannaeyjamyndina og mynd
Lofts.
asta hátt til nýtízku veiðiað-
ferða. Við stöndum á bak við
þetta fyrritæki fjárhagslega, og
Nýfundnalandsmenn v erða
skráðir á skipin fjögur, nema
livað á þeim verða rétt nógu
margir íslendingar til að kenna
fiskiaðferðir sínar. Seinna á ég
von á að sjá nokkrar stúlkur
koma frá íslandi til að kenna
hinar afbrgaðsgóðu íslenzku að-
ferðir við að verka síld, og ekki
mun líða á löngu, þar til við fá-
um mikinn fiskframleiðanda
handan yfir hafið til að koma á
fót nútíma fiskiðjuveri og fisk
pökkunarstöð hér í Nýfundna-
landi.
Sjómenn, fiskveiðar okkar
verða að fylgjast með tímanum.
Þið verðið að nota nýjustu að-
ferðir, ella eigið þið erfið ár
framundan. Þessir íslendingar
segja mér, að þeir séu sannfœrð-
ir um, að hér í hafinu unihverfis
Nýfundnaland séu mestu síldar-
mið í víðri veröld, — þúsundir
milljóna smálesta af síld. En þeir
hlæja að hugmyndinni að reyna
að veiða nokkrar síldir í net eft-
ir að síldin kemur inn í flóa og
firði við strendur okkar. Á Is-
landi hafa þeir tvö hundruð skip
frá 50 til 500 lestir að stœrð til
að veiða síldina á djúpmiðum,
og önnur þrjú hundruð slíkra
skipa koma þangað frá Noregi,
Svíþjóð, Finnlandi og Rússlandi
lil að veiða sömu síldina. Fimm
hundruð skip frá 50—500 lestir
að veiða síld við ísland eitt! ís-
lendingar einir, sem eru að
fjölda aðeins þriðjungur Nýfund
nalandsmanna, framleiða hálfa
milljón smálesta af síld á hverju
ári, ekki hálfa milljón tunna,
heldur hálfa milljón smálesta.
Já, vinir mínar, við höfum ver-
ið sofandi hér í Nýfundnalandi.“
Þetta eru orð forsætisráðherra
Nýfundnalands, J. R. Smallwood
(Leturbr. Alþ.bl.).
Hvað segir Evening Telegram?
Stærsta blað Nýfundnalands
manna, The Evening Telegram,
skrifar ritstjórnargrein um ný-
ársræðu forsætisráðherrans, en
er ekki eins sannfært um ágæti
íslendinganna, sem þar til lands
eru komnir. Blaðið talar um
þörfina á betri höfn, og segir
svo: „Fregnir um íslenzka sjó-
menn, sem róa í Bonavista, stað-
festa þetta (en hvernig útlend-
ingar geta róið hér er óupplýst
mál). Það er óséð, hvort íslend-
ingarnir verða nokkuð duglegri
við að finna síldartorfur við
strendur okkar. Aðstæður virð-
ast vera nokkuð aðrar á íslandi,
þar sem geysilegt magn af síldar
torfum kemur að ákveðnum
hluta standlengjunnar með
furðulega litlu millibili, hvað
tíma snertir“.
— Alþbl. 4. febr.
Skortur á góðri land-
kynningarmynd. %
Mér hefir ekki verið það jafn
ljóst áður, sem á þessari sam-
komu, hve tilfinnanlegur skort-
ur er á góðri íslenskri landkynn-
ingarkvikmynd eða myndum og
hve mikill markaður er fyrir
slíkar myndir víðsvegar um
lönd, einkum ef skýringarnar
eru á tungu þeirra þjóða, sem
kvikmyndirnar eiga að sjá. Það
getur verið skemtilegt fyrir okk-
ur, sem þekkjum til heima, að
sjá fallegt landslag, herskara af
hestum og karla í réttum, sem
taka í nefið úr gömlum horn-
bauk. — En þegar við sjáum það
og ekkert annað innan um hundr
uð útlendinga, sem ekki hafa
hugmynd um hvar Island er á
hnettinum/finnst okkur kannske
að vonum, að það mætti einnig
sýna eitthvað úr þjóðlífinu eins
og það er í dag. Hinar nýu bygg-
ingar okkar, skipin, atvinnuveg-
ina og fólkið sjálft við framleið-
siustörfin og í frístundum.—
Ekki skaðaði heldur að hafa eitt-
hvað sögulegt og menningarlegt
með í slíkum menningarmynd-
um.
En þeir, sem gangast fyrir að
kynna ísland erlendis, eða reyna
að verða við beiðnum um upp-
lýsingar um ísland, taka því með
þökkum, sem að þeim er rétt eða
þeir ná í mðe ærnri fyrirhöfn og
þykjast himinn höndum hafa tek
ið, að geta útvegað eitthvað af
því, sem beðið er um.
Fyrirspurnir hafa borist til
fulltrúa íslands erlendis alt frá
Róm norður til Noregs um kvik-
myndir, hljómlist eða annað efni
frá íslandi. En í flestum tilfell-
um hefir ekki reynst kleift að
verða við óskum manna í þess-
um efnum.
Enginn íslenzk hljómlist til.
íslenskur fulltrúi erlendis, ó-
launaður, hefir núna á annað ár
gert hverja tilraunina af annari
til að útvega hljómplötur með
íslenskri hljómlist til flutning's í
útvarpi í nokkrum löndum í
Suður-Evrópu. En honum hefir
ekki tekist að íslenzka þjóðsöng
inn hvað þá meira og einu sinni
fékk hann það svar, að það væri
ekki neinar hljómplötur til að
íslenskri hljómlist!!
Kannske engin íslensk hljóm-
list sé til, hvorki á plötum eða
nótum? Að minnsta kosti virð-
ist það ekki vera útflutnings-
vara.
Ónotuð tækifæri—
óbeint tjón.
Flestir íslendingar verða undr
andi á því hyldýpi fáfræðinnar,
sem ríkir um ísland og íslend-
inga erlendis, jafnvel í næstu
nágrannalöndum, hvað þá er
lengra dregur frá landinu. — En
það hefir jafnan verið rödd hróp
andans í eyðimörk, að minnast á
landkynningu heima.
Margir eru þeirrar skoðunar,
að landkynning sé til einskis
gagns, nema sem áróður í þeim
tilgangi að hæna erlent ferða-
fólk og peninga þess til landsins.
Það sé ekki hægt að taka á móti
erlendum ferðamönnum á ís-
landi eins og er, meðan ekki séu
til gistihús og almenn þægindi
fyrir ferðamenn. Vafalaust er
getuleysi okkar í þessum efnum
ekki stórýkt. En landkynning er
annað en eintómur ferðamanna
áróður og myndi borga sig, þótt
aldrei stigi erlendur maður á
íslands grund.
Þau tækifæri, sem við höfum
látið ónotuð til landkynningar er
lendis hafa þegar skapað okkur
óbeint tjón í viðskiftalegu til liti
— og þó við kærum okkur ekki
um erlenda ferðamenn, þó vilj-
um við og verðum að selja
þorskinn.
Ótol verkefni.
Og það kemur að því að við
áttum okkur á nauðsyn þess, að
kynna land okkar og þjóð er-
lendis og á meðan ættu þeir
menn, sem einhverjar hugmynd
ir hafa, að spreyta sig á því að
hafa til efni, sem kynnir okkur
vel og rétt. Mbl. 16. apríl
íslenzk nýsköpun á fiskveið-
um Nýfundnalandsmanna?
VORDAGUR
Á miðnætti ég horfi á Húnaflóa
og honum nær, á vorsins kunna sýn.
Hans öldufaldar líkt og gullið glóa,
og grafkyrt Hópið eins og strokið lín.
Þó sólin virðist synda á ægisdjúpi
hún sveipar geislum hæðir, leiti og börð,
en perlu glitra djásn á daggarhjúpi
sem dregið hefir nótt á græna jörð.
Að fela sól, er færir sig að Óttu.
ei fjallið inn af Skagatánni nær,
og yndis hennar, alla þessa nóttu
því undirlendið breiða notið fær.
Ég lít til allra Ása byggðar hæða,
en um þær greinast fögur skuggabönd,
þó rósum ofin liggi dalaslæða
um Langadalinn, Þing og Skagaströnd.
Og fólk hins Miðja morguns, hlýðir kalli
að mæta, hver til verks í sínum reit.
Hann eyðir skuggavef úr Vatnsdalsfjalli,
og Vatnsdalshóla óteljandi sveit.
En vallarblómin morgunfögnuð finna,
þau fegra bratta rúnum skorna hlíð,
og það er eins og með því vilji minna
á merka sögu dalsins, fyrr á tíð.
Á Dagmálum oft veðrið vonir brýtur,
þá veðurfræði öld í skauti bar.
En þá er ljóst hvort þurks og sólar nýtur,
hvort þoka verður, regn og skýjafar.
En nú er ekki nokkur þörf að kvíða.
Á næstu stundum gengur allt í hag,
því sama veður, sólskin, logn og blíða
mun sanarlega endast þennan dag.
Á Hádegi er hæst á lofti sólin,
og hennar vegna líf og sumar til.
I mótsetning, er myrkurs vald um jólin,
þó máttur þeirra glæði von og yl.
En Víðidals er vorklætt stendur fjallið,
sem vilji lyfta armi að sólarrönd,
það öðru betur finn ég til þess fallið
að frægt það geri Kjarvals lista-hönd.
Um Nón ég horfi næst á Víðidalinn,
þar nam hann Auðunn, sagan vitni ber,
og síðan hefir sannast verið talinn
með sæmilegri byggð á landi hér.
Ég kost hans tel, við aðra miðað, mestan,
hve mikla og fagra útsýn þar ég finn.
Á Björgunum sem byggja hann að vestan,
er Borgarvirki og Óspakshellirinn.
Er Miðaflans að marki sól er runnin,
nær miðju Vatnsnesfjalli, reynist það:
Hún sér af kappi dagsins önn er unnin,
og áfram starfar hver á sínum stað.
En Vesturhóp í þeirri átt ég þekki,
og þaðan bárust lýð á heillastund,
til gagns og sóma, laus við flækju flekki,
hin fyrstu skráðu lög á vorri grund.
Já, nú fer senn af Nállmálum að líða,
og næturkælan fer að döggva svörð.
Ég þakka fyrir blessað veðrið blíða,
sem boðar nægtagras um alla jörð.
Um Vatnsnes allt er vafið geislatrafi,
þar vaggar draumlynd báran æði og kóp,
og þannig get ég til að heilsað hafi
er Hringur sigldi inn í Vesturhóp.
Sigvaldi Jóhannesson, Enniskoti, Hvs.
petta fallega kvœOi lét séra Valdimar J. Eylands Lögbergi i té til birtingar,
en þaö er ort af vini hans á ísiandi.
Forsetinn farinn utan
til lækninga
Minnist
FORSETI ISLANDS fór í
fyrrakvöld með m.s. Dettifossi
til Englands til lækninga. I fylgd
með forseta er Jóhann Sæmunds
son prófessor. —Alþbl. 5. Apríl
BETEL
í erfðaskrám yðar
Wire your new home
wisely . . . use
RED SEAL
WIRING SPECIFICATIONS
You’ll want only the best of wiring in your new
home . . . and that’s Red Seal Wiring. Red Seal
is safe and adequate, and ensures you of plenty of
outlets for all your electric appliances.
It’s best, too, because Red Seal standards are set
by the electrical industry of Canada.
Your electrical contractor can tell you about Red
Seal Wiring Specifications or call Red Seal Head-
quarters for complete information, 927 187.
CITY HYDRO
Owned and operaled by the Citizens of Winnipeg