Lögberg - 27.07.1950, Blaðsíða 1

PHONE 21374
Aot<*
Ciett,'!ieir
* S^° A Complele
Cleaning
Inilitution
PHONE 21374
,„,i vi'S'e
Cleaning
Institution
63. ARGANGUR
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 27. JÚLÍ, 1950
NÚMER 30
Einn allra vitrasti og víðsýnasti stjórnmálafor
ingi canadísku þjóðarinnar hniginn í val
Rt. Hon. W. L. Mackenzie King
Aðalfundur Búnaðarsamb.
Suðurlands nýafstaðinn
Skorinorð ræða Trumans
Bandaríkjaforseta
Búnaðarsamband Suðurlands
hélt aðalfund sirm við Ölfusár-
brú nú fyrir skömmu. Sátu hann
um fimmtíu fultrúar hreppa-
búnaðarfélaganna á sambands-
svæðinu.
Tekjur sambandsins voru á-
Frú Kóreusfríðinu
Fregnir af vettvangi stríðs-
sóknarinnar í Kóreu í fyrri viku,
voru alt annað en glæsilegar, að
því er viðnám lýðfrelsisherjanna
áhrærði, og það er síður en svo
að viðhorfið hafi breyzt til batn-
aðar upp á síðkastið, því að nú
er svo komið eftir síðustu fregn-
um að dæma, að rauðliðar með
ótakmarkaðan forða rússneskra
vítisvéla, hafa náð á vald sitt
tveim þriðju af landrými Suður-
Kóreu, og lina enn lítt á sókn.
Suður-Kóreubúar og liðsveitir
Bandaríkjanna ráða nú einungis
yfir syðsta þriðjungi landsins.
Fregnir frá MacArthur yfir-
hershöfðingja í Tokyo, láta þess
getið, að mannfall af hálfu kom-
múnista sé þegar orðið gífur-
legt, auk þess sem flugvélar
Bandaríkjanna og Ástralíu-
manna hafi ónýtt fyrir þeim
kynstrin öll af hvers konar víg-
vélum öðrum.
Bretar eru í þann veginn að
senda aukinn herskipaflota til
Suður-Kóreu, og að líkindum
eitthvað af fótgönguliði, þó eigi
se vitað hve sá mannafli verði
mikill.
ætlaðar 287 þúsund krónur, og
var ákveðið að leggja 55 þúsund
krónur í húsbyggingarsjóð, en
141 þúsund til verklegra fram-
kvæmda, þar á meðal kaupa á
dráttarvél TD 14.
Hjalti Gestsson frá Hæli flutti
erindi um súgþurkun og skýrði
frá þeirri reynslu, sem fengizt
hefði af súgþurrkun á 40—50
býlum á sambandssvæðinu, taldi
þegar sýnt, að þar hefði verið
stigið merkilegt framfaraspor.
Einar Sigurgeirsson talaði um
illgresi og sjúkdóma í garðjurt-
um, Klemenz Kristjánsson á
Sámsstöðum um fóðurgildi heys,
heyverkun og áburð, en Sverrir
Gíslason í Hvammi, formaður
Stéttarsambands bænda, um
verðlagningu landbúnaðaraf-
urða.
Stjórn sambandsins var meðal
annars falið að vinna að því, að
landinu verði sett stjórnarskrá
í samræmi við tillögur Austfirð-
inga og Norðlendinga, gera at-
hugun um ræktun og hagnýt-
ingu hörs, kpma á námsskeið-
um í ýmsum búgreinum, meðal
annars viðgerð búvéla, stuðlað
að því að betur verði vandað til
innflutnings á smárafræi en ver
ið hefir og beita sér fyrir því,
að rafveitur ríkisins noti í sveit-
um þriggja fasa heimtaugar.
Einnig var samþykkt áskorun
um það, að betur verði séð fyrir
innflutningi gaddavírs en verið
hefir, því að nú sé svo komið, að
túngirðingar séu víða orðnar
mjög úr sér gengnar vegna hörg-
uls á girðingarefni og nýrækt
strandi á því, að hún verður ekki
varin fyrir ágangi búfjár.
TÍMINN, 15. júní
Síðastliðið laugardagskvöld
lézt að sumarheimili sínu í
Gatineauhæðunum um tuttugu
mílur austur af Ottawa, Rt. Hon.
W. L. Mackenzie King, 75 ára að
aldri, eftir nálega tveggja ára
lasleika, þótt eigi lægi hann
rúmfastur fyr en allra síðustu
daga ævinnarjbanamein hans
var hjartabilun; í för sinni til
Norðurálfunnar 1948 veiktist
Mr. King, og lá á sjúkrahúsi 1
London því sem næst mánaðar-
tíma; hann náði aldrei að fullu
heilsu sinni upp úr því, og lét
það sama ár af stjórnarforustu
og formensku Liberalflokksins;
hafði hann þá verið forsætisráð-
herra í tuttugu og eitt ár, og
haft með höndum forustu flokks
síns í tuttugu og níu ár. Mr.
King setti með hinum langa for-
sætisráðherraferli sínum met í
sögu brezka heimsveldisins.
Mr. King hafði verið riðinn
við opinber mál í hálfa öld; það
var hann, sem grundvöll lagði
að stofnun verkamálaráðuneytis
ins í Ottawa og lét sér jafnan
hugarhaldið um hvers konar
umbætur á vettvangi samfélags-
málanna; hann vann að því af
fágætri glöggskygni alla sína
löngu starfsævi, að efla stjórn-
arfarslegt sjálfstæði hinnar cana
dísku þjóðar, og vann þar einn
sigurinn öðrum meiri; það var
ekki einasta, að Mr. King væri
dáður af þjóð sinni, heldur naut
hann einnig virðingar hinna
mikilhæfustu stjórnmálafor-
ingja vítt um heim og hafði á-
bærileg áhrif á viðhorf heims-
málanna; viturleg málaforusta
hans meðan á síðari heimsstyrj-
öldinni stóð, vakti aðdáun jafnt
heima og erlendis.
Er núverandi forsætisráðherra
barst fregnin um andlát Mr.
Kings, lét hann svo ummælt, að
stjórnmálatímabil hans myndi
jafnan nefnt verða King-tímabil-
ið, og var með því ábyggilega
hæft í mark.
Útför Mr. Kings fór fram í
gær; að lokinni virðulegri
kveðjuathöfn í Ottawa var lík
hins mikla stjórnmálamanns
flutt til Toronto og jarðsett þar.
Þing kemur
senn samon
Nú er talið víst að fylkisþing-
ið í Manitoba komi saman til
funda í næsta mánuði; megin
verkefni þess verður það, að af-
greiða fjárveitingar vegna þeirra
spjalla, er flóðin miklu í vor
ollu.
Þá þykir og líklegt, að áður
en þing kemur saman muni
verða skipaður nýr dómsmála-
ráðherra í stað Mr. McLenag-
hens, sem fyrir skömmu er lát-
inn; virðist það nokkurn veginn
alment álit, að núverandi menta-
málaráðherra, C. Rhodes Smith,
verði fyrir valinu.
Þrjú systkini
Ijúka prófi
Dorothy Ellen Thompson er
útskrifaðist af Manitoba háskól-
anum fyrir tveimur árum með
Bachelor of Arts mentastigi,
lauk prófi í júlí — Diploma of
Social Work.
Bróðir hennar John David
lauk prófi í ár sem Bachelor of
Science og mun stunda læknis-
fræði á komandi ári. Systir
þeirra Margaret Emily, lauk
prófi í hjúkrunarfræði á Gene-
ral Hospital í maí.
Foreldrar þessa efnilega náms
fólks eru hin mætu hjón, Dr.
Garnel Couller
Býður sig fram á ný
Nú er það vitað, að núverandi
borgarstjóri í Winnipeg, Cornel
Coulter, leitar endurkosningar
til borgarstjóraembættis í októ-
bermánuði næstkomandi; er
hann um alt hinn nýtasti og á-
gætasti maður, og þar af leið-
andi ættu menn að vinna kapp-
samlega að því, að tryggja hon-
um endurkosningu.
Nýtt pyngjunet
með fiskpoka
Nýtt pyngjunet með fiskpoka
til að draga veiðina í um borð,
hefir Ragnvald Gishe í Ellingsöy
í Noregi, búið til og fengið einka
leyfi á, eftir því sem Fiskaren,
sem er norskt fiskveiðitímarit,
getur um.
Netið er hnýtt úr tiltölulega
stórum möskvum á endahlutun-
um og minni möskvum í miðj-
unni. Það er einnig útbúið með
fiskpoka, sem er með rykkingar
snúru og lyftisnúru, svo að hægt
er að rykkja pokann utan um
veiðina. Þegar búið er að lyfta
pokanum um borð, er hægt að
tæma hann um endann, sem
hægt er að opna. Síðan er neðri
endi pokans aftur rykktur sam-
an og hann látinn síga til að
sækja aftur nýja fylli. Þessu
heldur áfram þar til netið er
orðið tómt. Á þennan hátt er
hægt að tæma netið án þess að
nota þurfi löndunarnet, sem er
til töluverðra óþæginda, eink-
um í vondu veðri. Úr stórum
bátum er hægt að leggja netið
og rykkja það. Það er einfalt að
gerð og hægt er að nota það til
alls konar herpinótaveiða. Vegna
þess að pokinn er þannig gerður
að hægt er að leggja hann eftir
netstærðinni, er það einkar hent
ugt við veiðar, þar sem á að
gera að aflanum um borð.
TÍMINN, 17. júní
Þjóðhótíðarfagnað-
ur íslendinga í
London
íslendingafélagið í London
minntist 17. júní með fjölmennri
samkomu. Stjórnaði formaður
félagsins Björn Björnsson henni.
Mælti hann einnig fyrir minni
íslands með nokkrum orðum.
Þá las Rúrek Haraldsson leik-
ari upp kvæði. Þórunn litla Jó-
hannsdóttir og Jóhann Tryggva-
son faðir hennar léku fjórhent
á píanó og ungfrú Guðrún Sí-
monardóttir söng e i n s ö n g.
Bjarni Ásgeirsson alþm., sem
þarna var staddur í boði félags-
stjórnarinnar ásamt Sigurði
Bjarnasyni, fór með nokkrar
vísur. Var honum og öðrum er
þarna komu fram ágætlega
fagnað. Fór þessi þjóðhátíðar-
fagnaður íslendinga í London
hið bezta fram og félagi þeirra
til sóma.
Mbl. 24. júní
Steinn O. Thompson, fylkisþing-
maður og frú Thordís, kona
hans.
f fyrri viku fór Truman for-
seti fram á við þing Bandaríkj-
annað, að það veitti 10 biljón
dollara -fjárveitingu til stríðs-
þarfa í Kóreu og til að varna
því að vopnaviðskipti brytust út
annars staðar. Hann bað og um
að öll lagaleg takmörkun á liðs-
safnaði væri afnumin.
„Árásin á Kóreu-lýðveldið“,
sagði Mr. Truman, „leiðir í ljós,
svo að ekki er hægt um það að
efast, að kommúnistar, hvar sem
þeir eru, eru reiðubúnir að
gera vopnaðar innrásir til þess
að leggja undir sig sjálfstæðar
þjóðir. Við verðum því að vera
við því búnir að hernaðarinn-
rás geti átt sér stað á __ öðrum
svæðum“. Hann gat þess, að það
yrði ekki auðvelt að stilla til
friðar í Kóreu; Barfdaríkjamenn
ættu þar við að etja vel undir-
búið og skipulagt herlið, vel
vopnum búið.
Mr. Truman fór og fram á
auka fjárveitingu til stuðnings
bandamönnum þjóðarinnar, og
veitti þingið þegar lVt biljón
dollara.
„Skýrsla frá nefnd Sameinuðu
þjóðanna, sem studd var í Kóreu
þegar stríðið braust út, sannar
það, svo að ekki verður um ef-
ast, að Norður-Kórea hóf árás-
ina, af ásettu ráði og fyrirvara-
laust, og án þess að hafa nokkra
réttmæta ástæðu til þess“.
„Afstaða Sovét-stjórnarvald-
anna í þessu máli er algerlega
andstæð hinni margendurteknu
yfirlýsingu þeirra, að þau vilji
vinna með öðrum þjóðum að því,
að koma á friði í heiminum“.
Á leið vestur
að hafi
Slefán Einarsson
Stefán Einarsson ritstjóri
Heimskringlu, er nýlagður af
stað vestur á Kyrrahafsströnd;
hann verður aðalræðumaður á
Þjóðhátíð íslenzkra Strandarbúa
sem haldin verður í Blaine,
Washington þann 30. þ. m. Lög-
berg óskar honum góðrar ferð-
ar og heillrar heimkomu.
Tekur við
konungdómi
Síðastliðinn sunnudag kom
Leopold konungur, sem verið
hafði í útlegð í sex ár, heim til
höfuðborgarinnar í Belgíu og
tók þá jafnframt við konung-
dómi á ný, þrátt fyrir harða mót
spyrnu þingflokks jafnaðar-
manna, sem taldi valdatöku kon-
ungs með öllu óverjandi vegna
uppgjafar hans og afstöðu til
Hitlers meðan á styrjöldinni
stóð; um þær mundir, er kon-
ungur kom heim, logaði alt í
verkföllum í landinu, og síður
en svo að séð sé fyrir endann
á óspektunum.
Kafbátar við
strendur
Newfoundlands?
Fiskimenn, sem voru á togara
á miðunum framundan New-
foundlandi, sögðu frá því síðast-
liðna viku, að þeir hefðu séð
kafbát; hefði hann komið upp á
yfirborðið um 50 faðma frá þeim
og sökkt sér eftir tíu mínútur;
þóttust þeir vissir um að þarna
hefði verið um rússneskan kaf-
bát að ræða, enda sannaðist að
hvorki brezkir eða bandarískir
kafbátar hefðu verið á ferð
þarna um slóðir.
Séra Matthías
Eggertson 85 ára
Einn af hinum kunnustu prest
um landsins af eldri kynslóð-
inni, séra Matthías Eggertsson,
fyrrum prestur í Grímsey, átti
85 ára afmæli í gær. Séra Matt-
hías er bróðursonur Matthíasar
skálds og var um langan aldur
prestur Grímseyinga og for-
svarsmaður þeirra á alla lund,
enda blómgaðist hagur eyjar-
skeggja vel í hans preststíð.
Séra Matthías er kvæntur Guð-
nýju Guðmundsdóttur frá Svert
ingsstöðum og eignuðust þau 14
börn. Séra Matthías er enn furðu
ern, en hefir þó verið rúmfast-
ur síðustu missiri. Hann er mik-
ill fræðimaður o ghefir skráð
ættir Norðlendinga. Hann er bú-
settur í Reykjavík.
Hálfur hvolpur og
augnalausf lamb
í gamla daga var það mikil
trú, að geigvænleg tíðindi væru
í aðsigi, er mörg tungl sáust á
lofti, undarlegar skepnur rak á
fjörur eða búfénaður ól van-
skapninga eða skrípi einhvers
konar. Flugu slíkar fregnir hér-
aða á milli, en annálaritarar
skráðu á bækur, fullir tilhlýði-
legrar lotningar.
Þessum gömlu körlum hefði
vafalaust ekki litizt á blikuna
núna. Nær samtímis hefir það
borið við, að ær í Fáskrúðsfirði
átti augnalaust lamb, sem þó
var náttúrulegt að öðru leyti, og
tík í Reykjavík gaut hálfum
tólfta hvolpi. Voru ellefu hvolp-
anna rétt skapaðir, en hinn tólfti
aftur fyrir bringu, en þar var
gróið fyrir, og vantaði algerlega
afturhlutann.
Acheson ræðir
fisksölumál
íslendinga
Á ráðstefnu, sem allir ríkis-
stjórar Bandaríkjanna héldu ný
lega, lét ríkisstjóri Maine í ljósi
ótta um, að innflutningur er-
lendra vara, þ. á. m. fisks, gæti
skapað atvinnuleysi í Bandaríkj
unum.
Acheson, utanríkisráðherra,
var staddur á fundinum og svar-
aði þessum ummælum og ræddi
sérstaklega um fiskinnflutning-
inn. Gat hann þess, að hærri toll
ar á innfluttan fisk mundi hafa
mjög alvarleg áhrif fyrir fisk-
innflutning frá Islandi, sem
væri eins og kunnugt er, eitt af
ríkjunum í Atlantshafsbanda-
laginu. Benti hann á, að fiskveið-
ar hefðu aukist alls staðar eftir
ófriðinn og ef ísland ætti ekki
kost á að selja fisk sinn í eðli-
legri samkeppni við aðra, kynni
það að leiða þar til fjárhags-
hruns, sem mundi hafa alvarleg-
ar afleiðingar fyrir alla aðila.