Lögberg - 17.05.1951, Page 7

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 17. MAÍ, 1951
7
Ávarp til eldra fólks
Flutt við samsœti í Fyrstu lútersku kirkju, laugardaginn 5. maí 1951
Eftir VICTOR JÓNASSON, forseta safnaðarins
Herra forseti —
Kæru vinir.
Fyrir ári síðan veittist mér sú
ánægja að vera viðstaddur á
samkomu djáknanefndarinnar
sem þá var haldin í heiðursskyni
við hina eMri meðlimi safnaðar-
ins. Allir muna vafalaust eftir
því hvernig þá stóð á hér hjá
okkur Winnipegbúum. Um það
bil gengu náttúruöflin eins kon-
ar berserksgang um þennan
hluta fylkisins, og þúsundir
manna urðu að flýja heimili sín
daglega til að bjarga sér og sín-
um undan árásum vatnsflóðsins
mikla, sem geysaði hér í Rauð-
arárdalnum.
Ég man vel eftir því að á þess-
um degi í fyrra, sem við nú
sitjum í, í mikilli flóðhættu. En
fyrir Guðs náð, og atorku góðra
manna, í og utan safnaðarins,
tókst að forða kirkjunni frá
stórskemmdum. Söfnuðurinn er
í mikilli þakkarskuld við alla þá
sem hjálpuðu til að stemma rás
flóðsins, og bjarga kirkjunni
þannig frá frekari skemmdum
en orðið var.
Það er ekki tilætlun mín að
rifja upp raunasöguna miklu um
flóðið í fyrra, heldur vildi ég
aðeins leyfa mér að ítreka þessi
atriði, svo að við síður gleymum
hinum mörgu góðu gjöfum sem
við njótum daglega, en munum
að þakka jafnan handleiðslu
Guðs eins og vera ber.
Flest af því fólki sem voru
boðsgestir djáknanefndarinnar í
fyrra, er aftur viðstatt í þetta
sinn, að því er séð verður við
góða eða sæmilega heilsu, og fá
nú enn einu sinni tækifæri til
að gleðjast hvorir með öðrum,
og njóta hinnar ágætu máltíðar
sem hér er framreidd.
Fyrir hönd fulltrúa safnaðar-
ins vil ég þakka meðlimum
djáknanefndarinnar fyrir góð-
vild þeirra í garð ykkar, og hið
kristilega fyrirdæmi sem nefnd-
in gefur okkur öllum með því
að heiðra ykkur sem hafið helg-
að svo mikinn hluta af tíma
ykkar og kröftum í þjónustu
kirkjunnar og kristilegra mála.
Ég hefi nýlega lesið hina á-
gætu bók séra Valdimars J. Ey-
iands, „Lutheran in Canada“. í
þessari bók er sögð saga frum-
býlingsáranna, og minnst á til-
drög til þess að þessi söfnuður
var stofnaður. Staðfesta ykkar,
binna eldri íslendinga og ásetn-
ingur að vinna bug á öllum tor-
færum og erfiðleikum, kemur
þar mjög ljóst fram. Og hitt er
þá ekki síður ljóst, að það eruð
þið, og ykkar kynslóð, sem hefir
iagt hina traustu og varanlegu
Undirstöðu að kirkjustarfi okk-
ar, en í skjóli þess hefir trú for-
feðra okkar og aðrar menningar-
erfðir varðveizt hér í landi fram
a þennan dag.
Feðratrúin og móðurmálið
voru meginstoðir þessa safnaðar
frá upphafi. Ef svo hefði ekki
verið, myndi íslenzk tunga löngu
horfin af vörum okkar hér.
Kirkjustarfið og þjóðræknisvið-
ieitni ykkaj1 hefir verið og er
hornsteinn og uppsprettulind,
fh viðhalds íslenzku máli og
^uenningu hér í Vesturheimi.
Við, sem nú erum miðaldra og
yugri, stöndum því í stórri þakk-
^tisskuld við ykkur öll sem
hafið verið brautryðjendur að
irkju og þjóðræknismálum í
þessu landi, og hafið unnið að
eflingu þessara mála af mikilli
^yggð og ástúð allt fnam á þenn-
an dag.
ViS sem höfum tekið við
Þessu starfi af ykkur, erum okk-
^ þess meðvitandi hversu mik-
11 ábyrgðarhluti það er að varð-
veha dýrmæti þau sem þið hafið
agt okkur í hendur. En verið
bess fullviss, við munum eftir
heztu getu varðveita og við-
aJda málum kirkjunnar, sem
Ur er öllum svo kær.
þökkum ykkur fyrir trú-
mennsku ykkar og ástúð, og
biðjum Guð að blessa ykkur og
varðveita til æviloka, og veita
ykkur þegar dagsverkinu er að
fullu lokið, dyggra þjóna laun.
Ég vil leyfa mér að votta
djáknanefndinni þakkir fyrir þá
hugulsemi að bjóða Mrs. Jónas-
son og mér til þessa dagverðar,
og gefa mér þannig tækifæri til
að flytja ykkur kveðjur, þakkir
og blessunaróskir frá safnaðar-
ráðinu.
Guð blessi ykkur öll.
Ingibjörg Sigurðardóttir:
Grímur í Naustum
\
Niður sandinn gamall gengur,
garpur, fyrrum kunnur þjóð,
ungur hann við stjórnvöl stóð.
Nú ei sækir sjóinn lengur,
senn er brostinn lífsins strengur.
Sagan lifir sönn og fróð.
Sezt á steip 1 sandi gráum,
sjórinn blasir augum við,
eyrun nema öldunið.
Barðist fyrr á bylgjum háum
beinn með hreysti og sigri
fráum.
Opnast kappans ævisvið.
Fjórtán ára fyrsta sinni
fór hann suður á land í ver,
„dótið“ bar á baki sér.
Af hetjum syðra hafði kynni,
hét að verða þeim ei minn,
í trausti á þann, sem æðstur er.
Lærði ötull ár að beita,
aldrei sig til hliðar dró
eða stormi undan sló.
Snilldin kunni lags að leita,
laga segl og stefnu breyta.
Karlmanns þor í brjósti bjó.
Tuttugu ára eigin fleyi
ötull stýrði fram á mið,
gæfan sat við hægri hlið.
Fyrr en röðull reis með degi
renndi hann færi á söltum legi,
fyllti bát að fræknum Sið.
Ægir kóngur brúnabyrstur
blasti oft við sjónum hans
út í stormsins æstum dans.
Augun hvessti út í mistur,
oftast varð að ’landi fyrstur,
snilldin réði stjórnarans.
Alltaf stýrði hann opnu fleyi,
aldrei knúið fram með vél
fast var sótt og fiskað vel.
Hrannar ógnir hræddist eigi,
hjartað þráði hafsins vegi.
Engin hetja ef aldrei él.
Ungur byggði hann bú í
Naustum
bjartri, ungri konu með,
ástin helga gladdi geð.
Sóttu fram með höndum
hraustum
hjörtun búin dyggðum traustum,
ungum var þeim lánið léð.
Ein hún horfir yfir sundið
aldan þegar hljóðlát var,
fegurð ríkti friðsældar.
Jljartað var hjá hetju bundið
sem hafði úr nausti bátnum
hrundið
fyrr en dagur flóði um mar.
Honurrí fagnar, heim að landi
hlöðnu stýrði fleyi í vör
eftir vaska veiðiför.
Ung þau tengdust ástarbandi,
alltaf traustar knýtti vandi
oft við háska og erfið kjör.
Eiginkonan oft og tíðum
óttaðist um manninn sinn.
Hörpu stillti stormurinn
út í hafsins straumi stríðum,
í stórum norðan ógnarhríðum
hljómaði bæn í himininn.
Bað hún guð að landi leiða
litla árafleyið hans,
elskhugans og eiginmanns,
svo fengi hún hvíld við faðminn
breiða
í fögnuði sem hjörtun seiða
og kveikir unað kærleikans.
TRAINING NAVAL GUNNERS ON LAND
Voldugasta andanshetja aldar-
innar róttækur bannmaður
Plymouth Range is like a Ballleship
On the steep, seaside slope at Wembury Range,
near the entrance to Plymouth Harbour, the British
Navy has laid out guns, control bridges, directors and
radar equipment in a way which makes naval cadets
feel they are aboard a battleship.
During the last war Wembury was vital as a train-
ing centre for naval gunners and Merchant Navy gun
crews, and since then latest developments in radar
and its application to naval gunnery have been put
into use there. Junior ratings, like these manning twin
four-inch guns, get their first firing experience there
and attend refresher and promotion courses for ap-
prentices and ordnance artificers.
Tæknileg aðstoð við leit að
gufu og heitu vatni hér á landi
Jarðboranadeild raforkumála-
stjórnar ríkisins hefir sem kunn-
ugt er framkvæmt allvíðtækar
boranir fyrir heitu vatni og gufu
hér á landi á síðastliðnum 6 ár-
um. í sambandi við þetta starf
hefir deildin leitast við að þróa
sérstaka rannsóknartækni til
þess að auðvelda leitina að heita
vatninu og gufunni og þannig
Þá ’hún heimti hann að landi
hrakinn eftir svaðilferð,
um þann fögnuð ein þú berð
sem að hefir heimt frá grandi
hjarta tengt þér ástarbandi,
sjómannskona er sælu verð.
Naustakappinn sínum sonum
sjómannsstörfin kenndi fljótt,
ungir vöndust afla-gnótt.
Sæinn bundu sínum vonum,
settu mark að stríða honum
hetjur gæddar hreystiþrótt.
Báðir stýra fögru fleyi,
fara víða um höf og lönd,
aldrei hræðast Ægis grönd.
Ólík kjörin út á legi
öldungsins frá bernskudegi,
vitar lýsa um víða strönd.
Nú knýr vél en áður ári
öldusjó um höfin blá,
nú er „brú“, en þótta þá.
Vitar lýsa í veðrafári
voldugur þá syngur Kári,
beztu hafnir benda á.
Áður engir áttavitar
eða höfn af mönnum byggð,
engin björgun bátum tryggð.
Úti máttu allir strita,
inni starfað nú í hita.
En söm og jöfn er sjómanns
dyggð.
Grímur gleðst í huga hljóðum
hamingjan hve gjöful er,
mikla framför mannvit ber.
Mannlið okkar, minnst af
þjóðum,
mikið á af skipum góðum,
beztu tæki bera í sér.
Öldungur af heitu hjarta
hljóða sendir bæn til hans
góðra hluta gjafarans,
biður: Láttu ljósið bjarta
lýsa gegnum boða svarta
hverju fleyi fiskimanns.
Af hans hjálparhöndum
traustum
hafsins bylgja verður lægð,
einn hann gefur aflagnægð.
Grímur heldur heim að
Naustum.
Hafið býður ungum, hraustum
ættlandssonum auð og frægð.
—VIKINGUR
gera það kleift að velja borhol-
unum réttan stað.
Þessi rannsóknarstarfsemi hef
ir þegar borið góðan árangur, og
er sumt af því heita vatni, sem
fengizt hefir á þessu tímabili,
eingöngu fundið með þessum
rannsóknum. Þó hafa aðeins
verið notaðar tiltölulega ein-
faldar og auðveldar aðferðir.
Nú hefir hins vegar verið ráð-
gert að stuðla að frekari þróun
þessara mála, og var meðal ann-
ars fyrir stuttu keyptur frá
Bandaríkjunum aðdráttarafls-
mælir til þess að kanna jarðlög
landsins og þannig auðvelda
jarðhitararinsóknirnar. Áhald
þetta hefir þegar verið tekið í
notkun og hefir árangur verið
talsverður.
Aðdráttaraflsmælirinn v a r
fenginn hingað til lands með að-
stoð efnahagssamvinnustofnun-
arinnar, og lagði hún fram hinn
bandaríska gjaldeyri til kaup-
anna.
Einnig hefir verið ráðgert, að
yfirverkfræðingur jarðborana-
deildarinnar, Gunnar Böðvars-
son, fari innan skamms til Banda
ríkjanna og dvelji þar um nokk-
urrá mánaða skeið til þess að
kynna sér nýjustu tækni Banda-
ríkjamanna við leit að málmum
og olíu.
Aðferðir þær, sem notaðar eru
við olíuleit, eru að mörgu leyti
líkar þeim aðferðum, sem beita
verður hér á landi í leitinni að
heita vatninu og gufunni. Auk
þess er nauðsynlegt, að hérlend-
is séu möguleikar á því að fram-
kvæma með nýjustu tækni leit
að ýmsum öðrum verðmætum í
jörðu.
Gera menn sér yfirleitt miklar
vonir um, að þessa rannsóknar-
tækni megi þróa og auka og á
þann hátt komast að nýjum og
öflugum heitavatnslindum.
Þessi för Gunnars Böðvarsson-
ar er farin á vegum íslenzku rík-
isstjórnarinnar og þeirrar starf-
semi efnahagssamvinnustofnun-
arinnar, er lýtur að tæknilegri
aðstoö við Marshallríkin, en
stofnunin hefir tekið að sér að
sjá um ferðalög verkfræðingsins
í Bandaríkjunum og ynna af
hendi þann bandaríska kostnað,
sem nauðsynlegur er.
Er ráðgert, að verkfræðingur-
inn starfi á vegum U. S. Ceo-
logical Survey, en það er sú
ríkissrofnun í Bandaríkjunum,
sem annast fræðilegar og hag-
nýtar jarðfræðirannsóknir, m. a.
leit að ýmsum verðmætum í
jörðu.
—Alþbl. 17. apríl
Mestu forustumenn Indlands
eru sammála um það, að sjaldan
hafi áhrifavald eins einstaks
manns náð jafn langt og ráðið
jafn miklu um framtíð þjóðar,
eins og Gandhið. Hann taldi
alla menn jafn réttháa, hverrar
trúar eða þjóðernis sem þeir
væru. Enga voldugri andans
hetju, né siðferðilega sterkari
mann, hefir tuttugasta öldin átt.
Gandhi skipti siðbótaáformi
sínu niður í 14 liði. Fyrsti liður-
inn var lausn hinnar lægstu og
forsmáðustu stéttar þjóðfélags-
ins — hinna óhreinu.
Annar liðurinn var algert
bann við áfengissölu og eitur-
lyfjanotkun.
Gandhi sagði:
„Væri ég gerður að einvalds-
herra alls Indlands eina klukku-
stund, yrði það mitt fyrsta verk
að loka öllum áfengissölubúðum
og veitingastöðum, án nokkurrar
tilslökunar, og eyðileggja alla
toddý pálma“. 4
Hverjir eru nú meiri mann-
.vinir, réttlátari, sannleikselsk-
ari þjóðhollari, menn eins og
Gandhi og Abraham Lincoln, eða
nöldrararnir hjá okkur, sem
heimta frjálsari áfengissölu og
sterkara öl? Báðir þessir menn,
Abraham Lincöln og Gandhi litu
á áfengisbölið sem krabbamein
og hina verstu pest þjóðfélags-
ins og trúðu ekki á aðra lausn
en algert áfengisbann. Gandhi
sagði:
„Ein af mestu meinsemdunum,
sem fylgir stjórn Englendinga,
er innflutningurinn á áfengi,
þessum óvini mannkynsins og
bölvun siðmenningarinnar . . .
Þessi pest áfengissölunnar hef-
ur breiðzt út um landið þvert
og endilangt, þrátt fyrir það, að
trúarbrögð þjóðarinnar banna á-
fengisneyzluna. Jafnvel það að
snerta áfengisflöskuna saurgar
múhameðstrúarmanninn, sam-
kvæmt átrúnaði hans. Og trú
Hindúa bannar stranglega hvers
konar notkun -áfengis, en sjá, í
stað þess að stöðva áfengisflóð-
ið, virðist stjórnin, því miður,
greiða fyrir framrás þess. Og svo
sveltir hinn aumi og vesali mað-
ur fjölskyldu sína og bregst
hinni helgu skyldu, að sjá fyrir
börnum sínum, ef hann á þau
einhver, til þess að geta drukkið
áfengi, er býr honum volæði og
ótímabæran dauða“.
Nehru, forsætisráðherra Ind-
lands, fetar í fótspor hins mikla
andlega leiðtoga þjóðarinnar,
Gandhis og hefur ákveðið, að
fyrsta verk stjórnarinnar skuli
vera, að banna með lögum þá
þjóðtrú, sem telur vissa stétt
þjóðfélagsins óhreina menn. En
næsta siðbótarstiðið er ákveðið,
algert áfengisbann í öllum fylkj-
um Indlands, og sé það komið á
1952.
Einn áhrifa maður Indlands
segir:
„Indland hefur sagt áfenginu
stríð á hendur, sem hinum
versta óvini framfara, hagsæld-
ar og félagslegra umbóta“.
Systir Nehrus, forsætisráð-
herra Indlands, er sendiherra
Indlands í Bandaríkjunum. Einn
ig hún er trú lífsskoðun Gandhis.
Þegar sendiráðið bauð til veizlu
í Washington, í tilefni af tveggja
ára afmæli sjálfstæðis Indlands,
var alls ekki veitt neitt áfengi,
heldur aðeins ávaxtadrykkir.
Frúin þótti ágætis veitandi.
—EINING
Mannkyninu hefir
fjölgað um 544
milljónir fró 1920
Það er nú um 2378 milljónir
New York (UP). — Sam-
kvæmt upplýsingum, sem
S.Þ. hafa fengið frá öllum
löndum, hefir mannkyninu
fjölgað um ca. 544 milljónir
sjðustu 30 árin.
Árið 1920 er talið, að mann-
f jöldinn á jörðinni hafi verið um
1834 milljónir, en nú 2378 millj-
ónir. Hefir fjölgunin því numið
um það bil 1% á ári hverju, þótt
ekki hafi fjölgunin alltaf verið
jafnör, en haldi mannkyninu á-
fram að fjölga með sama hlut-
falli á næstunni, má gera ráð
fyrir, að þaðyhafi næstum tvö-
faldazt á 100 árum. Upplýsing-
arnar eru ófullkomnar frá ýms-
um löndum, svo að gert er ráð
fyrir, að heildartalan hér að
framan sé heldur of lág en há.
Fjölgunin er örust í Suður-
Ameríku, þar sem fer saman há
fæðingartala og ört lækkandi
dánartala vegna batnandi holl-
ustuhátta. Þar er fjölgunin tvö-
falt meiri en annars staðar í
heiminum, því að þar haldast
í hendur há fæðingartala og há
dánartala. •
Þéttbýli hefir einnig vaxið til
muna, því að 1920 voru taldir 14
menn á hverjum ferkílómetra
lands, en 18 í fyrra. Mest telst
þó þéttbýlið í Japan, en þar eru
223 menn á ..hverjum ferkíló-
metra.
Asía er mannflesta álfan, því
að íbúar hennar eru taldir 1254
milljónir, þá kemur Evrópa með
593 milljónir, Ameríka með 321,
Afríka með 198 og Eyjaálfan
með 12 milljónir íbúa.
Matreiðslubók
Dorcasfélag Fyrsta lúterska
safnaðar hefir nú til sölu splunk-
urnýja matreiðslubók, er það
hefir safnað til og gefið út; bók
þessi er með svipuðum hætti og
hinar fyrri, vinsælu matreiðslu-
bækur, er Kvenfélög safnaðar-
ins stóðu að; þetta er afar falleg
bók með fjölda gamalla og nýrra
uppskrifta, sem koma sér vel á
hvaða heimili, sem er.
Matreiðslubók þessi kostar
$1.50 að viðbættu 10 centa burð-
argjaldi.
Pantanir, ásamt andvirði,
sendist:
Mrs. A. MacDonald
11 Regal Ave. St. Vital
Sími 205 242
Mrs. H. Woodcock
9 St. Louis Road, St. Vital
Sími 209 078
eða til Columbia Press Limited.
695 Sargent Ave.
Sími 21 804.
MARINE MOTORS
1 Simplex 8-Cylinder Marine
Motor, 100 h.p. One 6-cylinder
converted Marine Motor. For
immediate sale.
PRITCHARD ENGINEERING
COMPANY
259 Fort St. Winnipeg
Phone 922 471
KAUPENDUR LÖGBERGS
Á ÍSLANDI
Gerið svo vel að senda mér sen« fyrst greiðslu fyrir
yfirstandandi árgang Lögbergs, kr. 75.00. Dragið
ekki að greiða andvirðið. Það léttir innheimtuna.
Æskilegt að gjaldið sé sent í póstávísun. Þeir íot
eiga ógreidda eldri árganga, eru vinsamlega beðnir
að snúa sér til mín.
BJÖRN GUÐMUNDSSON
BÁRUGATA 22 REYKJAVÍK