Lögberg - 04.10.1951, Blaðsíða 7

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 4. OKT^ÓBER, 1951
7
Fréttapistlar frá Kyrrahafsströndinni, 1951
Um 900 manna . . .
Mikil veðurblíða hefir verið
hér á ströndinni í alt sumar, sól-
skin og blíða dag eftir dag, viku
eftir viku, mánuð eftir mánuð
og enn þann dag í dag 22. sept-
ember, er sama blíðviðrið. Þetta
inndæla veður hefir því gert all-
ar samkomu bæði smáar og
stórar, ánægjulegar, því á sól-
skinsdögum líður fólki vel, en
þegar syrtir að verða margir
þungbúnari á svipinn.
Ég ætla ekki að skrifa um Is-
lendinga hér á ströndinni, því
aðrir hafa gert það, en ég ætla
aðeins að minnast á ýmislegt
annað, sem ekki hefir verið
skrifað um áður.
Sunnudaginn 12. ágúst var
fjölmenn íslenzk messa á Elli-
heimilinu „Stafholt" í Blaine,
Wash. Séra Guðm. P. Johnson
messaði og hinn fjölhæfi lista-
maður, Mr. Ársæll Auguston frá
Bellingham, spilaði á hljóðfærið
með miklu lífi og fjöri.
í messulok afhenti séra Guð-
mundur sinn hluta af messu-
starfinu í Stafholti til Dr. H.
Sigmar, sem nú er fastaprestur
við lútersku kirkjuna Blaine.
Að því búnu tók séra Sigmar til
máls; sagði hann að sér væri það
sönn ánægja, að verða við beiðni
séra Guðmundar, og flyfja messu
gjörð í Stafholti annan sunnu-
dag hvers mánaðar eins og séra
Guðmundur hafi gert fram að
þessu, þakkaði séra Sigmar með
fögrum orðum fyrir hönd kirkju
sinnar fyrir það vel unna starf,
sem séra Guðmundur hafi gert
fyrir Elliheimilið og í þágu
kirkjunnar.
Séra Guðmundur hefir flutt
messur á Elliheimilinu einu
sinni í mánuði síðan það tók til
starfa, fyrst^a messan var flutt
þann 20. febrúar 1949. Messurn-
ar hafa ávalt verið vel sóttar,
ekki eingöngu af vistfólki held-
ur líka af mörgu íslenzku fólki
úr ýmsum áttum.
Mrs. Dóra Russell, dóttir séra
Guðmundar, hefir ávalt spilað
við messurnar þar til síðastliðið
vor, að hún, ásamt manni sín-
um, flutti til Bremerton, Wash.,
þar sem hann vinnur í þjónustu
stjórnarinnar, en eftir að Dóra
varð að hætta að spila við mess-
urnar í Stafholti, þá tók við því
starfi hr. Ársæll Auguston frá
Bellingham, mesti snillingur í
Music. Messurnar voru því á-
valt hressandi og" upplyftandi,
enda vel líkaðar af því fólki,
sem þær sóttu.
Offur var altaf tekið við mess-
urnar og var það notað til styrkt
ar heimilisrekstrinum, en starfið
gert endurgjaldslaust.
Tvær ástæður voru fyrir því,
að séra Guðmundur hætti að
messa í Stafholti, í fyrsta lagi
fanst honum það bæði eðlilegt
og sjálfsagt að Dr. Sigmar flytti
þar messur, þar sem hann er nú
fastaprestur við Blaine-söfnuð
og í öðru lagi var það að séra
Guðmundur hefir nú flutt til
Seattle og er þar af leiðandi
meiri erfiðleikum bundið fyrir
hann að halda uppi messum í
Blaine.
Ég, sem þessar línur rita, vil
því nota þetta tækifæri til þess
að þakka öllum vinum mínum,
bæði á Elliheimilinu og öðrum
Islendingum bæði nær og fjær,
sem sóttu þessar messur, fyrir
allar þær inndælu ánægju-
stundir, sem við urðum aðnjót-
andi í því kristilega samfélagi,
sem íslenzkur sálmasöngur og
Guðs orð á íslenzku hefir í för
með sér.
Einnig vil ég þakka báðum
forstöðukonunum, sem á þessu
tímabili störfuðu á heimilinu
fyrir þeirra sérstöku lipurð og
mikla myndarskap, sem þær á-
valt sýndu í sambandi við mess-
urnar, altaf höfðu þær veitingar
fyrir alla viðstadda eftir hverja
messu, svo þetta varð nokkurs
konar samsæti fyrir alla þessa
blessuðu landa, bæði eldri og
yngri, sem þar komu saman.
Messurnar í Stafholti minntu
okkur, eldri íslendinga, á gamla
daga í sveitakirkjunum heima á
Fróni, þegar allir, sem messur
sóttu, urðu að þiggja góðgerðir
Framhald af bls. 3
sem búið er að leggja á högg-
stokkinn. Sú sjón að sjá hval
tættan sundur með vindum og
krönum, ætti að nægja til að
gera mann að grasætu upp á líf-
stíð.
Úr bréfi til íslands
Eftir heimkomuna skrifaði
Auden kunningja sínum hér
á landi brpf, þar sem hann
segir meðal annars:
*
Sárafáir Englendingar hafa á-
huga fyrir íslandi. Aftur á móti
má segja, að Islandsáhugi þess-
ara fáu nálgist ástríðu. Faðir
minn var þeirra á meðal. Sumar
ferkustu bernskuminningar mín-
ar eru um það, þegar pabbi las
fyrir mig úr íslenzkum þjóðsög-
um og fornsögum, þess vegna
kann ég meira í norrænni goða-
fræði en grískri.
Ferðin til Islands veitti mér
mikla ánægju. Þetta segi ég satt,
þó að ég hafi í ferðabréfum mín-
um ekkert skafið utan af því,
sem mér þótti miður fara. Ég
mætti þar stakri góðvild og gest-
risni, og mah ég aðeins eina
undantekningu frá því. Og ég
verð að segja ,að ég get ekki
hugsað mér fólk, er ég kysi frek-
ar að dveljast með í útlegð en
íslendinga.
Mér, eins og öðrum útlending-
um á íslandi, þótti mikið koma
til í^lenzkra bænda, er ég hitti,
Þeir eru ekki eins leiðinlegir og
kauðalegir og enskir sveitamenn
sýnast stundum vera. Á hinn
bóginn fór það ekki fram hjá
mér ,að fólk í bæjum á íslandi
er orðið siðspillt af að búa þar.
Reyndar er borgamenning ekki
á kirkjustaðnum eftir messurn-
ar, enda fóru þá allir heim þakk-
látir og glaðir í anda.
Guð blessi Elliheimilið „Staf-
holt“, með íslenzkum sálma-
söng og hreinu Guðs orði um
ókomin æviár.
Gifting:
Þennan áminsta sunnudag, 12.
ágúst, voru gefin saman í hjóna-
band að Blaine, Wash. þau Guð-
laug Magnússon og Hannes
Teitsson. Séra Guðm. P. John-
son framkvæmdi hjónavígsluna.
Eftir giftinguna var setin mynd-
arleg veizla heima hjá þeim
merku hjónum Mr. og Mrs. John
H. Fossberg að Blaine. Eftir
veizluna fóru nýgiftu hjónin
skemtiferð til Seattle. Heimili
þeirra verður að Blaine, Wash.
Guð blessi framtíð þessara ný-
giftu hjóna.
Skemiilegl skógargyldi:
Sunnudaginn 19. ágúst hélt
Lestrarfélagið „Jón Trausti“ sitt
árlega skógargyldi í skemtigarð-
inum við Friðarbogann (The
til þar. Tvennt er það, sem gest-
urinn veitir fyrst athygli. Annað
er óstundvísi, sem er smámunir,
og hitt er drykkjuskapurinn,
sem er heimskulegur, en varla
til að furáa sig á, þar eð almenni
legir drykkir eru ófáanlegir í
landinu. Bjórinn er ekki mönn-
um bjóðandi, létta vínið rándýrt,
og þá er ekki annað eftir en
brennivínið, vog það kann ekki
góðri lukku að stýra.
Mér var sagt, að íslendingar
væru óáreiðanlegir í viðskipt-
um, en persónulega fanns mér
þeir vera heiðarlegri en flest
fólk, er ég hef kynnzt. Stjórn-
málaspilling kvað ver^ mikil í
landinu, og getur það verið rétt,
þar sem hver þekkir þar annan.
Islendingar hafa fallega fram-
komu þegar hún er eðlileg,. en
gerviframkoma þeirra er mjög
ófullkomin. Með gerviframkomu
á ég við það, sem ekki byggist á
ósjálfráðri tilfinningu gagnvart
öðru fólki.
Fínir borgarar, sem fara til
íslands, eru alltaf að stagast á
því, að þar séu hvorki til auð-
kýfingar né fátæklingar. Við
fyrstu sýn virðist þetta vera satt.
Þar sér maður hvorki hallir á
við Mayfair né önnur eins hreysi
mannabústaða og í East End.
Kaup er hátt í samanburði við
önnur lönd, og þar er stéttamun-
ur minni en í nokkru öðru kapí-
talistísku 'landi. En þegar maður
hefur það í huga, að ísland er
stærra land en írland, telur færri
íbúa en Brighton, og á nokkur
áuðugustu fiskimið í heimi, á
maður dálítið bátt með að trúa
því, að kaupið gæti ekki verið
hærra og munurinn minni. Ég sá
fjöldamarga búa við kjör, sem ég
öfundaði þá ekki af, og nokkra,
sem peningaauðurinn hafði gert
að hrokafullum, stærilátum og
ruddalegum fykkjurp. Auðmenn
á Englandi hafa vissa arfsiði í
lifnaðarháttum, sem gefa því
meira að segja vissan þokka,
hvernig þeir eyða peningunum.
Slíkt held ég sé ekki til hjá ríki
fólki á íslandi.
ísland er heimkynni þess bez-
ta, er skrifað hefur verið í ó-
bundnu máli í veröldinni, dýr-
asta kveðskaparins, og allir eru
þar læsir. Því hefur Island góða
og gilda ástæðu til að vera stolt
af sjálfu sér. Og þegar ég er með
gagnrýni, eða öllu heldur að-
finnslur, þá er það ekki af því,
að ég vilji ekki viðurkenna það,
sem vel hefur gert verið, heldur
vegna þess, að af þjóð, er einu
sinni vann þessi frægu afrek,
væntir maður þess, að hún haldi
áfram að sýna af sér manndóm.
— ALÞBL. 29. júlí
Peace Arch Park) að Blaine,
Wash.
Samkoman byrjaði kl. 1 e. h.
með myndarlegri skemtiskrá.
Þar var mikill söngur og ræðu-
höld. Þeir sem tóku til máls
voru: Dr. H. Sigmar, sem flutti
skemtilega og hressandi ræðu,
kryddaða með gamni og alvöru.
Var gerður hinn bezti rómur að
ræðu hans. Þá talaði séra Albert
Kristjánsson, ræða hans fjallaði
aðallega um íslenzkan félagsskap
á ströndinni og þó sérstaklega í
Blaine, var ræða hans skemtileg
og full af lífi. Næstur talaði séra
Guðmundur um starf Lestrar-
félagsins 1 Blaine og nágrenni
og það traust og virðingu, sem
félagið hafi aflað sér á meðal
íslendinga. Þá talaði hr. Hannes
Teitsson vel og skemtilega að
vanda. Því næst flutti hr. Sigur-
jón Björnsson fallegt kvæði og
hr. Guðmundur Guðbrandsson
las* gamansögu o. fl. Á milli
ræðanna var sungið eins og á-
valt er venja hjá Jóni Trausta.
Þar voru líka mættir nokkrir
fulltrúar frá Lestrarfélaginu
„Kári“ í Bellingham, er tóku
þátt í skemtiskránni. Þá var
sest að kaffidrykkju og ágætis
veitingum, sem konur Lestrar-
félagsins báru fram. Skógar-
gyldið sóttu um 50 manns. For-
seti Jóns Trausta, frú Margaret
Johnson stjórnaði samkomunni.
Veðrið var fagurt, sólskin og
blíða allan daginn. Allir skemtu
sér hið bezta og fóru glaðir
heim.
Hefja starf:
Lestrarfélögin hér á strönd-
inni eru nú að taka til starfa
eftir sumarfríið og mun ég inn-
an skamms senda Lögbergi frétt-
ir af starfi þessara áhugasömu
íslenzku félaga, og fleira sem
hér gerist á meðal landa vorra.
G. P. J.
Það, sem
sameinar okkur
William L. Stridger, einn af
áhrifamestu leiðtogum Meþó-
distakirkjunnar í Ameríku, segir
svo frá:
„Ég mun aldrei gleyma hinu
yndislega kvöldi, er ég ásamt
Gallagher hinum kaþólska bisk-
upi í Detroit, stóð á tindi Olíu-
fjallsins og horfði á sólsetrið.
Við hittumst þarna af hendingu
í fyrsta sinni á ævinni. Þó höfð-
um við í fimm ár átt heima í
sömu borginni og oft lent saman
í hörðum blaðadeilum bæði um
stjórnmál og kirkjumál. Ég
kynnti mig fyrir honum. Og
hann svaraði: „Mér hefir ætíð
leikið forvitA á því að kynnast
yður, því margt höfum við nú
heyrt, hvor um annan“. Ég játti
því, og kvaðst fyrir mitt leyti
geta sagt hið sama.
Við stóðum tveir einir á fjall-
inu og horfðum yfir Jerúsalems-
borg baðaða í geislum kvöldsól-
arinnar, sem sveipuðu Fögrudyr
ljóma sínum, borgarhliðið, sem
Jesús hélt innreið sína í gegn
um á Pálmasunnudag. Við
horfðum yfir Getsemanegarðinn,
Golgatahæðin blasti við okkur,
og ég sagði við gamla kaþólska
biskupinn:
„Ef til er í víðri veröld nokkur
sá staður, þar sem við ættum að
koma auga á það eitt og það allt,
sem tengir okkur saman, þá er
það hér“.
Þá faðmaði gamli maðurinn
mig að sér og svaraði:
„Já! Hér stöndum við sannar-
lega á sameiginlegum grundvelli,
drengur minn. Það gjörum við
vissulega“.
Og því ekki það?
Við erum ólík að skoðunum,
tilheyrum ólíkum og stríðandi
kirkjudeildum, rífumst um trú-
fræðileg atriði, 'en eitt er það,
sem okkur öll tengir: Drottinn
Jesús Kristur, sem er hinn sami
í gær og í dag og um eilífð.
—Kirkjublaðið
Framhald af bls. 2
og þaðan af fákænni kvikindi,
og henni sé lof og dýrð fyrir vik-
ið, jafnvel þótt það kosti Para-
dísarvistina.
Nýlega kaus UNESCO nefnd
úr sínum hópi, en hlutverk
hennar skal vera, að rannsaka
og ráða bót á sérlegu vandamáli
nokkur hundruð manna kyn-
þáttar inni í Afríku. Vandamálið
er það, að fólk þetta getur ekki
borið fram sérstök hljóð þegar
það bablar saman, nema fram-
tennur séu brotnar úr munni
þess í æsku. Þótt árangur sé enn
ekki kunnur, er þess að vænta,
að starf nefndarinnar leiði til
stórkostlegra framfara á sviði
samræðulistar þessa fámenna
blökkumannakynþáttar.
Blaðaútgáfa í Belgíu.
Eitt af því, sem UNESCO þótti
nauðsyn bera til að athuga, var
blaðaútgáfa í Belgíu (af hverju
endilega í Bergíu veit enginn).
Náttúrlega var gerð út nefnd, og
var þetta Bjarmalandsför hin
mesta. Nefndin skýrði m. a. frá
því — á prenti — að í Brugge-
borg væru gefin út þrjú dag-
blöð. Það vill nú samt svo til,
að þarna hefir ekkert blað verið
gefið út í fimmtíu ár! Sem dæmi
um mikinn ritþroska og lestrar-
smekk Belga benti nefndin á
Nieuw-blað van Gheel, þ. e.
fréttablað staðarins Van Gheel.
Eini staður í Belgíu með þessu
nafni, að svo miklu leyti sem
vitað er.
Margir munu kannast við
nafnið Myrna Loy, en persóna
þessi er afdönkuð kvikmynda-
dís. Hún situr nú að kjötkötlum
UNESCO, og er sem stendur
mjög önnum kafin við starf, sem
miðar að því, að „útrýma eða
laga þá siði eða sérkenni „út-
lendinga“ (hvað sem átt er nú
við með því), sem „öðrum“ finn-
ast einkennilegir bg afbrigði-
legir“. Þetta mun helzt eiga að
gerast með því, að útskýra fyr
ir heiminum hvernig á sið eða
venju standi, hver sé orsök
annkannalegrar hegðunar „út-
lendinga“. I þessu sambandi
hefir fraukan skrifaðar hátíð-
lega (í fúlustu alvöru);
Athuganir Myrna Loy.
„Mönnum finnst það undar-
legt að Englendingar skuli allir
bera regnhlífar". Fröken (eða
frú?) Loy er á þeirri skoðun, að
UNESCO eigi að upplýsa fá-
fróða jarðarbúa um það, að „það
rigni alltaf í Englandi", og þá
muni engum finnast regnhlífa-
burður Englendinga skrítinn
lengur! Fleiri skaplegar athug-
anir hafa komið úr þessum her-
búðum, en hvort þær eru þess
virði, að greiða einni ,persónu
um fimmtíu þúsund króna árs-
laun fyrir, eins og f 1 e s t i r
UNESCO-menn munu hafa
{skattfrjálst), er aftur annað
mál.
Það er auðvitað, að eitthvað
mun UNESCO hafa gert að
gagni, enda mætti það mikið
vera ef 900 manna lið með allt
þetta fjármagn að baki, gerði
ekki eitthvað af viti. En yfir-
gnæfandi meirihluti UNESCO-
fólksins eru síðhærðir piltar og
snoðklipptar stúlkur með furðu-
legustu hugmyndir um allt sem
er og heitir, þar á meðal pen-
inga. Það hefir líka komið fram
hvöss gagnrýni á stofnunina,
t. d. bæði í þingi Breta og Banda
ríkjamanna, en þeir leggja mest
af mörkum af eyðslufé UNESCO
án þess þó að hafa nokkur telj-
andi áhrif á hvernig fénu er
varið. Orðaði einn þingmaður
þetta svo, að UNESCO væri sam
safn afglapa, sem virtist keppa
að því einu, að sóa fé á hinn
fáránlegasta og ráðleysislegasta
hátt.
Mön, í ágúst 1951.
Bjak.
—VISIR
SURTSHELLIR
Surtshellir er stærstur og
merkastur hellir hér á landi.
Hans er getið í Landnámu og
má á frásögninni sjá að þá hafa
menn haldið að þar hafi búið
jötunn, er Surtur hét. Þar segir
að Þorvaldur holbarki, einn af
mörgum sonum 'Höfða-Þórðar
landnámsmanns (sem Þórðar-
höfði í Skagafirði er kenndur
við), hafi komið á Þorvarðsstaði
í- Hvítársíðu til Smiðkels og
dvalist þar um hríð. „Þá fór
hann upp til hellisins Surts og
færði þar drápu þá, er hann
hafði ort um jötuninn í hellin-
um“. Síðan fékk Þorvaldur dótt-
ur Smiðkels. En synir Smiðkels
voru þeir „Þórarinn og Auðunn,
er réðu fyrir Hellismönnum“.
I Harðar sögu segir frá því, að
12 Hólmverjar voru eitt sinn
sendir í land að sækja vatn, og
var einn þeirra Þorgeir gyrðil-
skeggi, er var „einna tillaga-
verstur af öllum Hólmverjum og
fýsti allra illvirkja“. Bændur
sátu fyrir þeim 24 saman og flýði
þá Gyrðilskeggi þegar við sjö-
unda mann. Komust þeir í
Surtshelli „og safnaði Þorgeir
að sér liði og var þar, þar til
Borgfirðingar gerðust til þeirra.
Þá stökk Þorgeir norður á
Strandir og var þar drepinn“.
Enn segir í Landnámu um Torfa
Valbrandsson á Breiðabólstað,
er mest réð fyrir drápi Hólm-
verja, að hann hafi verið „á
Hellufitjum og Illugi svarti og
Sturla goði, þá er þar voru
drepnir 18 Hellismenn, en Auð-
unn Smiðkelsson brenndu þeir
inni á Þorvarðsstöðum”. Eggert
Ólafsson hyggur að þar á meðal
hafi verið menn Þorgeirs gyrðil-
skeggja. Annars vita menn ekki
meira um þessa Hellismenn,
nema hvað mannvirki sjást í
Hellinum og mikið hefir fundist
þar af nautgripa- og kinda-
beinum.
En í munnmælum geymdist
sagan um Hellismenn, og þó að
vísu mjög afbökuð. Þar segir að
18 skólapiltar frá Hólum hafi
lagst út í Surtshelli og hafi rænt
fé manna hundruðum saman þar
um heiðarnar. Ráku þeir féð
fyrst heim í svonefnda Vopna-
lág og voru þar yfir því um nótt.
Kaupið
TÓBAKI
vegno
verðgildis
Framhald á bls. 8
Business College Education
In these modern times Business College
Education is not only desirable but almost
imperative.
The demand for Business College Educa-
tion in industry and commerce is steadily
increasing from year to year.
Commence Your Business Traimnglmmediately!
For Scholarships Consult
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
PHONE 21 804 695 SARGENT AV *. wTNNlPEG
Sendibréf fró íslandi
V