Lögberg - 25.10.1951, Blaðsíða 5

5
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 25 OKTÓBER, 1951
ffy???y??y?yy?yyy?yyf
ÁHUGAA4ÁL
UVCNfNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
TAN Y A
EFTIR KRISTINE BENSON KRISTOFFERSON
Ryerson Press,
Dvölin í Bandaríkjunum hefir
veriS fróðleg og skemmtileg
Með þessari bók kemur nýr
rithöfundur af íslenzkum stofni
fram á sjónarsviðið; þstta er
fyrsta skáldsaga Kristínar Ben-
son Kristofferson. Það var því
með nokkurri eftirvæntingu, að
ég lauk upp bókinni og byrjaði
að lesa hana. Er skemst frá því
að segja, að sagan er svo spenn-
andi, að ég lagði hana ekki frá
mér fyrr en ég hafði flett síðasta
blaðinu.
Efni sögunnar er ekki nýtt;
það er efni, sem skáld allra alda
hafa fjallað um: ástir konu og
karlmanns. En um umhverfið,
þar sem sagan gerist, hefir, að
ég hygg, sjaldan verið skrifað
áðurýhún gerist einhvers staðar
norður við Winnipegvatn, í höfn
Pelican Bay, þar sem um 30
fjölskyldur búa, flestar af Indí-
ánaættum, og nokkrar af skosk-
um ættum svo sem Hudson Bay
verzlunarstjórinn, skólakennar-
inn, læknirinn, hjónin í fiski-
klakinu og svo fólk, sem kemur
á sumrin í sumarbústaði, er
reistir hafa verið á bökkum
Pelican árinnar, fimm mílur
fyrir norðan höfnina.
Fjöldi Islendinga búa norður
með vatninu, en, ef til vill, hefir
höfundur gert rétt í því, að
skrifa ekki um þá, að minsta
kosti til að byrja með, því ís-
lendingar eru frámunalega hör-
undssárir, ef frásagnir um þá,
eru þeim ekki til upphefðar.
Ekki svo að skilja, að höfundur-
inn misbjóði sögupersónum sín-
um á nokkurn hátt. Aðalsögu-
hetjurnar eru Tanya, sem var
sumargestur á þessum stöðvum
þegar hún var 18 ára, og Joe
Quiney, sonur Hudson Bay
verzlunarstjórans. Þau fella hugi
saman, en þegar Tanya uppgötv-
ar að hann er kynblendingur,
segir hún honum upp og hverfur
burtu næsta dag; með þessu at-
hæfi sínu vekur hún andúð bæði
kynblendinganna og Skotanna
gagnvart sjálfri sér, því Joe
Quincey og faðir hans eru mikils
virtir í byggðinni.
Fyrsti kafli sögunnar byrjar
á fögrum degi í september;
gufubáturinn, Northland Queen,
er að beygja fyrir syðri tanga
hafnarinnar, og skríður tignar-
lega inn að bryggjunni í Pelican
Bay. Um borð er Tanya Ellis,
sem nú er að heimsækja gamlar
stöðvar eftir ellefu ár. Lýsingin
af gufubátnum og Pelican Bay
minna á Keenora og Gull Har-
bor, þótt fólkið sé annað.
Eins og vænta má, er Tanyu
ekki fagnað, enda er hún ekki
þangað komin til að sjá fólkið,
heldur til að einangra sig í sum-
arbúðum tengdabróðurs síns við
Pelican-ána. Hún hafði verið
hjúkrunarkona á Austur-Kyrra-
hafseyjunum á stríðsárunum;
gengið í gegnum ægilegar eld-
raunir þar og komið til baka
lemstruð á sál og líkama, og
leitaði nú í kyrð hins afskekta
staðar. Með næstu bátsferð kem-
ur svo Joe heim, en hann hafði
verið í flughernum í Evrópu.
Enginn vill verða til að segja
honum, að Tanya sé nú aðeins í
fimm mílna fjarlægð frá Pelican
Bay.
Sagan gengur út á það hvernig
þau hittast aftur, verða ást-
fangin á ný. Sú reynsla, sem
bæði hafa gengið í gegnum, hef-
ir gert þau víðsýnni og um-
burðarlyndari. Tanyu finst nú,
að það geri lítinn mun hverrar
þjóðar maðurinn sé, reynist
hann góður drengur. Ýmsir
dramatískir atburðir gerast, sem
ekki verður skýrt hér frá, til
þess að spilla ekki lestri sögunn-
ar fyrir öðrum, en höfundur
Toronto, $3.50
Krisiine Benson Kristofferson
teygir aldrei lopann um of; frá-
sögnin er yfirlætislaus en lif-
andi. .
Nokkrar persónur fléttast inn
1 söguna, sem manni verða
minnisstæðar, svo sem unga
kynblendingsstúlkan, Willow,
sem vill giftast Joe, syni verzl-
unarmannsins og verða þannig
mest metin allra kvenna þar; og
hin eldgamla Indíánakona, sem
enginn vissi hve gömul var. Hún
var draumspök og forspá og sá
út fyrir takmörk þessa heims:
“To this strange old woman
death was no longer sad or
terrifying, for she had stood on
its threshhold so long she
seemed to have caught a glimpse
of the beauty of the Countrv
Beyond and knew there was
nothing to fear. Was she really
a link between the living and
dead, belonging to both yet not
entirely to either? Could she see
what the eyes of the living could
not se?”
Hún var skygn sú gamla, en
hún var líka veraldleg, því
vænt þótti henni um pípuna sína
og marga bolla drakk hún af te,
þó lítil væri hún og visin.
Sagan hefst þegar Tanya kem-
ur með Northland Queen til
Pelican Bay; henni lýkur þegar
hún er í þann veginn að sigla
burt ásamt manni sínum með
sama skipi tveimur mánuðum
síðar. Þau standa á þilfarinu og
skygnast eftir hinum ungu vin-
um sínum, Johnny og Willow:
“They were Joe and herself
as they had been once, years
ago.—A boy and a girl in love.
The oldest and loveliest thing
on earth.”
/ N
“Tanya turned and followed
his pointing finger. High up on
the bluff stood a boy and a girl,
silhouetted against the sky,
their faces turned toward the
Northern Queen. The boy was
tall and slim, his head flung
proudly back as he held the
girl’s hand in his own. The wind
tossed her black hair from her
face and narrowed her dark
eyes. They were the picture of
youth with all its hopes and
dreams and faith, with its blind
optimism that surmounts all
obstacles, youth with its keen
suffering so quickly forgotten.”
“Behind them loomed the
dark, silent forest, ageless and
unchanging, oblivious to the
haste, the sorrows, and the
struggles of humanity, serene
and steadfást from age to age.”
“The boy raised his arm in
silent salute. —-------— They
turned and walked into the for-
est whence they had come.”
Þetta ævintýri elskendanna er
aldagamalt og síungt.
Mér datt í hug þegar ég las
hina dramatísku viðburði sög-
unnar og sá í huga hinar ýmsu
myndir og persónur, sem þar eru
dregnar svo ljóslega fram, að
þessi saga væri tilvalin í kvik-
mynd. —
☆
Kristine Benson Kristofferson
er fædd og uppalin á Gimli; faðir
hennar er Gísli Jakob Benson,
sonur Benedikts Bjarnasonar og
Guðrúnar Gísladóttur frá Más-
stöðum í Vatnsdal í Húnavatns-
sýslu; móðir hennar, kona Gísla,
er Ólína Ingveldur Benson, fædd
að Bjargarsteini, Stafholtstungu
í Mýrasýslu. Foreldrar Ólínu
voru Kristján Jónsson og kona
hans Kristbjörg.
Kristine lauk miðskólanámi
við Gimli-skólann, og fyrstá
flokks kennaraprófi við kennara
skólann í Winnipeg, og kenndi
síðan í 9 ár við Gimli-skólann.
1946 giftist hún Haroki Kristof-
ferson frá Pinawa. Þau eiga þrjá
sonu, Keith, Kenneth og Allan.
TANYA fæst hjá Björnsson
Book Store, 702 Sargent Ave.
hér í borg og í verzlun Haralds
Bjarnasonar á Gimli.
/#Give or Gef" Week
At United College
A great many Manitobans
who have had associations with
old Manitoba an$ Wesley Col-
leges, and in mor recent years
with United College, will be in-
terested to know that the build-
ing program now under way
will result in the erection of a
new group of buildings and in
the final disappearance of the
old building at Portage and Bal-
moral, which has been a land-
mark in the field of education
since 1894.
\
In order to perpetuate the
memory of one of its most dis-
tinguished graduates and that
of some four hundred members
of Manitoba, Wesley, and United
Colleges who gave their lives in
two World Wars, the Board of
Regents of United College will
dedicate the second unit of the
building program to their
memory.
In honour of the late Gerald
Riddell, Canada’s permanent
delegate to United Nations, a
Memorial Gymnasium will be
erected. While still a young
man he rose swiftly to a position
of great responsibility and high
honour. His brilliant career
can be an inspiration for years
to come for students at United
College and the University of'
Manitoba. In the words of Prin-
cipal W. C. Graham, “he was the
kind of man we try to produce
at United’. This tribute to a de-
voted public servant has been
endorsed by the Prime Minister,
the Secretary-General of United
Nations, and by many others in
the fields of government and
education.
To the members of the col-
leges who lost their lives during
two World Wars will be dedi-
cated the Student Union Build-
ing.
Because the second unit of the
'building program will be for
the students and to honour for-
mer students, the Student Body
of 1951 is preparing to share the
responsibility of raising the
necessary funds for its r.ealiza-
tion.
The week of November 5th to
November lOth will be “GIVE
OR GET” week at United Col-
lege, when each student will be
invited to accept the responsibil-
ity of raising twent-five dollars
a year for four years. This pro-
ject will be sponsored by the
Student Building Fund Com-
mittee.
Faðirinn: — Það var að koma
skeyti frá Nonna.
Móðirin: — Náði hann próf-
inu?
Faðirinn: — Nei, en hann var
ofarlega á listanum yfir þá, sem
féllu.
Einn af þeim 10 bændason-
um, sem fóru vestur um haf
síðastliðið vor til kynnis-
dvalar þar, hefir sent Tím-
anum bréf það, er hér fer
á efiir:
Það, sem vekur einna mest at-
hygli mína í sambandi við bú-
rekstur bænda hér er hin mikla
áherzla, er þeir leggja á ræktun,
hvort sem um er að ræða nytja-
jurtir eða þá búfénaðinn, enda
er árangur af starfi þeirra auð-
sær og bera hinir blómlegu akr-
ar og búfénaðurinn þess glögg
merki, að til ræktunarinnar
hefir verið vandað.
Sáðskipti á ökrum bænda er
athyglisverður þáttur í fram-
leiðslu og ræktunarstarfinu,
fara þau fram eftir vissum kerf-
isbundnum reglum og sam-
kvæmt áætlun margra ára í
senn.
Búskapur í síórum stíl.
Búskapur er yfirleitt rekinn í
stórum stíl, og veldur þar nokkru
um hinar stórbrotnu vélar, sem
notaðar eru við framleiðslu-
störfin. Hin smærri bú standa
ekki undir kostnaði við kaup
véla, og leggja bændur því kapp
á að hafa reksturinn sem mest-
an til að geta hagnýtt hina full-
komnustu vélar við framleiðslu-
störfin. Sameign hinna stærri
véla er nokkuð algeng meðal
bænda, einnig það að leigja vél-
ar til hinna ýmsu starfa. T. d við
að setja í votheysturn, útheimt-
ir það mikinn vélakost, er því
hagkvæmt að einn bóndinn eigi
þessi tæki, en vinni svo með
þeim fyrir sína nágranna. (Þess
skal getið að það er ekki eins
langt milli bæjanna eins og
heima á íslandi).
Búf járræktin.
Árangur af ræktun búfénað-
arins virðist vera í mjög góðu
horfi, og ber þar sérstaklega að
nefna mjólkurkýrnar, sem með
margra ára tilraunum og kyn-
bótastarfsemi hefir tekizt að
bæta svo að ótrúlegt má þykja
og er mjólkurmagn sumra kúa
sérstaklega mikið. Hin einstöku
kúakyn eru hreinræktuð og er
því algengt að sjá í hóp, tugi og
jafnvel hundruð kúa sem bera
svipaðan lit og líkjast hver
annari. »
Fóður nautgripanna er nokk-
uð frábrugðið því sem gerist
heima. Það er gefið meira korn
og vothey, en minna af þurheyi.
Sumarhafar mjólkurkúanna eru
vel ræktaðir.
Félagslíf unga fólksins.
Unga fólkið hefir sín samtök
hér sem annars staðar og miða
þau að talsverðu leyti í þá átt
að glæða áhuga fyrir framleiðslu
Tveir Reykvíkingar hafa í
sumar stundað all-arðbæra í-
þrótt á trillubáti, hámeraveiðar,
undan Reykjanesi.
Hámeraveiðar geta verið hvort
tveggja í senn, skemmtilegar og
„spennandi“, en um leið gefið
talsvert í aðra hönd. Til veið-
anna hafa Reykvíkingarnir tveir
notað trillubát og einkum veitt á
Stóru-Sandvík og austan við
litla vitann á Reykjanesi. Að
sjálfsögðu verður að vera sæmi-
lega gott í sjó, til þess að unnt sá
að stunda veiðarnar, og hafa
þeir sótt sjó, þegar gefið hefir, og
aflað dável, eða milli 30-40
hámera.
Eru þetta vænir fiskar, en
ferlegir nokkuð, eins og alkunna
er, eða um 100 kg. að veiddu. Tók
venjulega á þriðja klukkstund
að ná hverjum fiski. — Afla
sinn seldu þeir Lýsi h. f. sem
mun senda hann hraðfyrstan til
ítalíu, en lifrin er brædd hér.
Þeir tvímenningarnir hafa þó
frekar stundað veiðarnar sem
,sport“ en segja þó að vel geti
verið um ábatasaman atvinnu-
veg að ræða, en fiskurinn er
störfunum. Þetta eru sterk fé-
lagssamtök, sem njóta fjárhags-
legrar aðstoðar hins opinbera.
Er mikið um hvers konar leið-
beiningars^arfsemi innan vé-
banda þessara samtaka er miða
að aukinni þekkingu æskunnar
á sviði framleiðslunnar.
Skemmtanalíf unga fólksins
beinist mest að ferðalögum,
leikjum og íþróttum yfir sumar-
mánuðina, og er körfuknattleik-
ur einna algengasta skemmtun-
in, sem bæði ungir og gamlir
taka þátt í af miklum áhuga.
Skólatími unga fólksins er
langur, byrjar fyrst í september
og endar um miðjan júní, og er
skólaskylda til 18 ára aldurs.
Ég vil enda þetta stutta bréf
með því að láta í ljósi ánægju
mína yfir dvölinni hér, því að
hún hefir verið bæði til fróðleiks
og skemmtunar.
sagður góður til matar, svipaður
steinbit eða lúðu á bragðið.
Sérstakan útbúnað höfðu þeir
við veiðarnar, einskonar „vesti“,
sem veiðistöngin nvílir í til
styrktar en sterk lína er notuð,
og næst önglinum notuðu þeir
stálstreng (píanóstring). Þeir
beittu síld eða þyrsklingi, og
drógu flestar hámerarnar á litlu
dýpi, 4 föðmum og allt upp á
yfirborð sjávar.
Veiðarnar í sumar má skoða
sem tilraunir hjá tvímenningun-
um, og hafa þeir fullan hug á að
halda þeim áfram.
— VÍSIR, 28. sept.
Bændur fækka kúm
Frá fréttaritara Tímans
í Staðarsveit.
Sökum þess, hve tún kól hér
stórkostlega 1 vor, varð töðu-
fengur bænda víða 50—70%
minni en í meðalári. Hér um
slóðir er ekki um að ræða töðu-
gæft úthey, svo að flestir bænd-
ur hafa neyðzt til þess að fækka
kúm allverulega í haust.
—TÍMINN, 18. okt.
”Hvað œtla ég
að gefa?“
?
Allir spyrja sig sjálfa þessarar spurningar, er líknarstofnanir
leita til þeirra! Og slík spurning er ekki ósanngjörn, því enginn
getur sagt fyrir um það, hvað einstaklingar eigi að gefa, heldur
verður hver þegnskaparmaður, að stinga hendi í sinn eigin barm
og ráðgast við samvizku sína! Með hliðsjón af gjöfum til þeirra, er hjálpar þurfa við,
vill Líknarsamlagið veita eftirgreindar leiðbeiningar:
-------------------- Hvernig gefa skal -------------------------------
Eftirfarandi uppástungur um gjafir til Llknarsamlagsins, eru bygðar á tekjum
einstaklingsins. Ef alt vinnandi fólk í Winnipeg hinni meiri, fer eftir þeim
leiðbeiningum, sem hér fara á eftir, verður markinu náð.
Annual Income Suggested Pledge
Up to $3,000 ........................... Ú3 of 1% or One Day’s Pay
$3,000 to $4,000 V2 of 1% or One Day’s Pay
$4,000 to $5,000 ........................ % of 1% or One Day’s Pay
$5,000 to $7,500 1% or One Day’s Pay
Over $7,500 lxh.% and up
Vera má að þér getið ekki lagt fram í einu þá upphæð, er þér viljið gefa, og má þá
semja um loforð á ákveðnum gjalddaga; margir munu viðhafa þessa aðferð, og skuluð
þér biðja safnarann um loforðaspjald til að fylla út. Með þessu er vitað hvers vænta
má af yður yfir árið; þetta verður yður auðvelt, en nær á sama tíma tilætluðum árangri.
Til dæmis: Þér hafið ákveðið að gefa $10.00. Ef þér getið ekki greitt $10.00 af kaupi
yðar í einu lagi, þá getið þér samið um reglubundnar greiðslur í heilt ár. Safnarinn
veitir yður allar upplýsingar varðandi greiðslur.
NÚ í AR ÞARFNAST 29 RAUÐFJAÐRASTOFNANIR LÍKNARSAMLAGSINS $649.450.
Tillög í Líknarsamlagið eru undanþegin tekjuskatii.
@<vie öcci t&e
COMMUNITY CHEST
OF 6REATER WINNIPEG
Yeiddu 30-40 hómerar undan
Reykjanesi í sumar
Skemmtilegar veiðar, sem geta gefið talsvert í aðra hönd