Lögberg - 08.11.1951, Page 1

Vetur leggst oð óvenjulega
snemma í Sléttufylkjunum
Flytur ræður um Sameinuðu þjóðirnar
í síðusiu vikulok íók veiur-
inn snögglega heljariökum
öll Sléituíylkin. Einn þriðji
aí uppskerunni er enn á
ökrunum og Winnipegvain
íraus svo fljóti að mestur
hluii fiskifluiningsbátanna
komst ekki til heimahafna.
Tveir hvíifisksbáiar frusu í
ísinn úii á valni; björgunar-
flugvélar frá Winnipeg voru
sendar út til að leila þriggja
báia og varpa niður mai-
vælum iil vilavarðarins, er
varð lepplur á George-eyju.
Margir fiskimenn komasi
ekki inn fyrr en ísinn er
orðinn nógu iraustur fyrir
flulningsiæki.
Rauðá og Gimli-höfn voru
ísi lagðar 1. nóvember. Þetta er
tveim vikum fyrr en venjulegt
er, sem er 'um 16. nóvember.
Vatnið hefir ekki lagt svona
snemma síðan 1933, en þá fraus
það 28. október. Árið 1913 fraus
vatnið ekki fyr en 9. desember.
Það er ekki við lambið að
leika sér þar sem Winnipegvatn
er, sérstaklega á haustin, og
fiskimenn hafa oft komist í hann
krappann, en þeir eru flestir
frámunalega vaskir menn og
þess vegna verða ekki fleiri slys
en raun er á. Þessi síðasta haust
vertíð hefir verið að mörgu leyti
erfið vegna hinna stanzlausu
roka í september og svo hins ó-
vænta kulda síðastliðna viku.
Vatnið fylltist af krapi og flutn-
ingsbátarnir áttu bágt með að
komast leiðar sinnar.
Hvítfisksbátur, sem tveir ís-
lendingar voru á, Paul Paulson
frá Hecla og Elmer Briem frá
Riverton, týndist aftan úr fimm
báta flota Sigurdson Fisheries,
Riverton, sem var á leiðinni
heim úr verstöðvum á fimtu-
daginn.
Flugvél ^rá Winnipeg var
send til að leita bátsins og þeir
eygðu hann .nálægt Matheson-
eyjunni. Þar var hann frosinn
í ísinn, en menn frá eyjunni
höfðu bjargað bátsmönnunum
heilum á húfi eftir tvo sólar-
hringa með því að renna léttum
bát yfir íshimnuna og stökkva
upp í hann þegar isinn gat ekki
borið þá uppi.
Á sama hátt var þrem mönn-
um bjargað, er fiskibátur þeirra
festist í ís á leiðinni frá Sand-
eyjum til Traverse Bay, suð-
austan við vatnið. Þeir voru tvær
mílur frá landi. Björgunarflug-
vél frá Winnipeg fann þá og
gerði Red Diamond, fiskiflutn-
ingsbáti Booth Fisheries aðvart.
Sá bátur lá í Gimlihöfn. Hann
er járnvarinn og reyndi því að
brjótast í gegnum ísinn til hinna
nauðstöddu manna. Báturinn
átti stutta leið eftir þegar vélar
hans gátu ekki lengur knúð
hann gegnum ísinn. En um það
leyti komu þrír menn frá landi
og renndu á milli sín litlum
Canoe-bát. Þeim tókst að bjarga
hinum þrem nauðstöddu báts-
mönnum, en með naumindum
þó; einn mannanna fór í vatnið
upp undir hendur, en allir kom-
ust þeir heim óskaddaðir eftir
tveggja sólarhringa ú t i v e r u
matar- og klæðlitlir. Red Dia-
mond komst aftur til Gimli. —
Þá var flugvél send til að
leita að Queston Mark, flutn-
ingsbáti Manitoba Fisheries og
hann fannst við Fisher Bay og
er þar frosinn inni. Flugvél var
og send til að varpa matvælum
niður til vitavarðarins við
George-ey. Keenora ætlaði að
taka hann inn í síðustu ferð en
komst ekki út vegna þess að
Rauðá lagði.
Verííðin á Norður Winnipeg-
vaini góð.
Þrátt fyrir þessa erfiðleika,
heppnaðist vertíðin á Norður-
vatninu með ágætum.
Lögberg átti viðtal við G. F.
Jónasson, forstjóra og eiganda
Keystone Fisheries, og sagði
hann að vertíðin, sem byrjaði 10.
september og lauk 30. október,
hefði verið með afbrigðum afla-
góð norður á vatninu, sérstak-
lega við MacBeth Point, og að
verð á fiski hefði verið hærra en
í mörg ár og eftirspurn góð —
16 cent pundið á fiskistöðinni.
Sem dæmi um það hve aflinn
var mikill, hafði einn ungur,
lítt vanur fiskimaður aflað upp
á $1200.00 eftir að hann hafði
greitt allan kostnað og má það
heita gott fyrir svo stuttan tíma.
Aftur á móti var lítill fiskur
á mörgum stöðvum á Suður-
vatninu — kringum Mikley,
Sandeyjar og á fleiri stöðum.
Sem dæmi upp á það hve erfitt
var fyrir fiskiflutningsbátana að
komast inn vegna kraps;ns í
vatninu sagði hann, að Luana,
einn af flutningsbátum hans.
hefði orðið að varpa fiski fyrir
borð á leiðlnni inn tif þess að
létta á bátnum, ísinn var að
naga gat á hann. — Luana,
Sparrow og Wild Knight, flutn-
ingsbátar Keystone Fisheries,
eru nú frosnir inn á Gimlihöfn,
en venjulega hafna þessir bátar
sig í Selkirk yfir veturinn. Einn-
ig eru á Gimli, Red Diamond,
Lady Canadian og Diana H.
Hinir tveir síðastnefndu til-
heyra Canadian Fish Producers.
Luberk og Betty Lou, Selkirk
Fisheries bátarnir eru í Gull
Harbour. —
Talsvert af netum töpuðust í
krapinu og er það mikill skaði
fiskimönnum, því að þau eru um
$40.00 hvert.
Stóraukin
framleiðsla
Þótt veðurfar í Manitoba á
síðastliðnu sumri væri ekki að
öllu hið ákjósanlegasta, verður
þó sykurrófna uppskeran drjúg-
um meiri en í fyrra, að því er
forráðamönnum Manitoba Sugar
Company segist frá. Árið* 1950
nam uppskera félagsins 35 mil-
jónum punda, en nú í ár hljóp
hún upp á 55 miljónir punda;
nálega 19 miljónir ekra voru
undir rækt, og er það allmiklu
meira en árið á undan; verk-
smiðja starfar nú allan sólar-
hringinn út.
Það er ekki ýkja langt síðan
fyrirtæki þetta hóf göngu sína,
og voru í fyrstu nokkuð skiptar
skoðanir um framtíðarhorfur
þess; en nú hefir reynslan leitt
í ljós alveg það gagnstæða, því
fyrirtækið er á blómabraut.
Fagur vitnisburður
P á 1 m i Hannesson, rektor
Menntaskólans í Reykjavík seg-
ir í nýkomnu bréfi:
„Nú eruð þið að fá nýjan pró-
fessor. Ég óska ykkur innilega
til hgmingju með hann. Finn-
bogi Guðmundsson er ágætur
fræðimaður og óvenju góður
drengur“. —
Ársþing Sameinuðu
þjóðanna
Síðastliðinn þriðjudag kom
saman í París ársþing Samein-
uðu þjóðanna hið sjötta í röð;
má þess vænta, að þar verði,
eins og á hinum fyrri þingum,
sterk átök um ýms þau stórmál,
sem nú eru efst á baugi; fréttir
af þinginu eru enn eigi við
hendi, en því alment spáð, að
Bandaríkin muni beita sér fyrir
um sterka friðarhreyfingu og
takmörkun vopna, vilji hin stór-
veldin fallast á slíkt.
Fundur um fiskimól
Þessa dagana stendur yfir
í Tokyo fundur um fiskveiðar í
norðvestur Kyrrahafi; að fund-
inum standa Japanir, Banda-
ríkjamenn og Canadamenn;
verkefni fundarins fjallar eink-
um um það, hvernig bezt megi
vernda fiskveiðar á áminstu
svæði og koma í veg fyrir, að
ýmissar tegundir nytjafiska
verði með öllu upprættar.
Fiskiveiðaráðherra sambands-
stjórnar, Mr. Mayhew, situr
fundinn fyrir hönd Canada.
Verður biblían fram-
vegis prentuð hér?
Biskup á útleið til samninga-
gerðar við biblíufélagið brezka
um þelta mál
Fram að þessu hefir brezka
biblíufélagið haft með höndum
prentun hinnar íslenzku biblíu
og nýja testamentisins. Að und-
anförnu hefir það mál nokkuð
verið rætt, að framvegis verði
biblían gefin út af íslendingum
og prentuð hér heima, og verður
nú leitað samninga um það við
brezka félagið.
Biskupinn yfir íslandi, herra
Sigurgeir Sigurðsson, tók sér í
gær far með Gulllfossi til Leith,
og fer hann þessa för af hálfu
íslenzka biblíufélagsins í þeim
erindum að leita eftir samning-
um við brezka biblíufélagið um
breytingu þá, sem getið er hér
að ofan, í framhaldi af þeim um-
ræðum, er orðið hafa um þann
möguleika.
Þurrð á íslenzkum biblíum
B r e z k a biblíufélagið hefir
prentað íslenzku þiblíuna í
tveimur gerðum—annars vegar
sem allstóra bók, hins vegar í
fremur litlu formi með smáletri
og á mjög þunnan pappír. 1
meira en ár hefir stóra biblían
verið ófáanleg, enda mun eitt-
hvað af upplagi hennar hafa
eyðilagzt í styrjöldinni síðustu,
en Bretarnir hins vegar tregir að
leggja í mikinn kostnað við nýja
útgáfu. Er það álit margra, að
heppilegra væri, að Islendingpr
sæu sjálfir um prentun og ut-
gáfu biblíu sinnar framvegis,
enda í alla staði eðlilegast og
engin vandkvæði á frá þeirra
hálfu.
Breytt um útgáfuíorm
Ef slíkir samningar takast, eru
allar • líkur til, að breytt verði
um form biblíunnar og hún gef-
in út sem allstór bók á venju-
legan pappír og með venjulegri
leturstærð, enda hentar það til
dæmis betur öldruðu fólki, sem
er að verða sjóndapurt. 1 öðru
lagi verði svo nýja testamentið
gefið út sér, einnig á venjulegan
pappír og með venjulegu letri,
yrði það þrátt fyrir það ekki sér-
lega stór bók.
Mr. Sigursteinn Alex Thorar-
inson kom heim á þriðjudaginn
úr tveggja vikna ferð suður til
California. Síðastliðna viku var
| 82 stiga hiti í Santa Monica.
Jón Ólafsson
Áttræður
Á föstudaginn kemur á Jón
Ólafsson kola- og viðarsali hér
í borginni áttræðisafmæli, og
hefir fjölskylda hans ákveðið að
minnast þess á viðeigandi hátt.
Jón á langan og rnarkverðan
starfsferil að baki, og rak meðal
annars um langt skeið timbur-
verzlun í Glenboro. Er Jón um
allt hinn ábyggilegasti maður,
skýr í bezta lagi og skemtinn í
umgengni.
Jón er fæddur að Ekkjufells-
seli í Fellnahrepp í Norður-
Múlasýslu 9. nóvember 1871.
Hann fluttist vestur um haf með
foreldrum sínum, þeim Ólafi
Árnasyni og Margréti Halldórs-
dóttur árið 1876; var fyrst dvalið
í Nýja-íslandi, en síðar í North
Dakota, Glenboro, og loks í Win-
nipeg, þar sem Jón hefir ásamt
fjölskyldu sinni, búið árum sam-
an. Kona Jóns er Margrét, fædd
S i g m a r, mesta sæmdarkona,
og eiga þau fjögur mannvænleg
börn, og eru þau Albert Marino,
Jónína Kristín, gift Dr. Larson,
Esther, gift Dr. Donald Scott, og
Hermann; eina systur á Jón á
lífi, frú Hildi Smith, sem búsett
er í Winnipeg.
Heimili afmælisbarnsins og
frúar, er í Lindal Apts., í þess-
ari borg.
Lögberg flytur þessum lífs-
glaða öldungi innilegar ham-
ingjuóskir í tilefni af áttræðis-
afmælinu.
Hinir kærkomnu
gestir
Dr. Páll ísólfsson og frú komu
hingað með járnbrautarlest á
mánudagsmorguninn sunnan frá
Minneapolis og dveljast hér ná-
lægt vikutíma, en Dr. Páll held-
ur, eins og þegar hefir verið
skýrt frá, organtónleika í West-
minster kirkjunni á föstudags-
kvöldið kl. 8.30.
Það má teljast til meiri háttar
viðburða í lífi okkar íslendinga
í Winnipeg, að njóta heimsóknar
slíks afburðamanns sem Dr. Páll
er og hans yndislegu frúar; mun
það ekki ofmælt, að Dr. Páll sé
einn af höfuðsmönnum tónlistar
á íslandi fyr og síðar, og á þeim
vettvangi hinn mikli brautryðj-
andi.
Þjóðræknisfélag Islendinga í
Vesturheimi hafði boð inni á
þriðjudaginn til heiðurs við Dr.
Pál og frú, en séra Philip M.
Pétursson ávarpaði heiðurs-
gestina hlýjum og velvöldum
orðum og þakkaði þeim komuna,
en Dr. Páll þakkaði hlýlega við-
tökurnar fyrir hönd sína og
konu sinnar; kona Dr. Páls er
Sigrún, dóttir Eiríks Ormsson-
ar rafvirkja í Reykjavík, sem
ættaður er úr Meðahandi og
frúar hans, Rannveigar Jóns-
dóttur frá Þykkvabæjarklaustri.
Séra Valdimar J. Eylands
flutti borðbæn, en frú Ingibjörg
Jónsson afhenti frú Sigrúnu
blóm.
Dr. Richard Beck, formaður
nefndar þeirrar í Grand Forks,
N. Dak., er stóð fyrir samkomu-
höldum í tilefni af afmæli Sam-
einuðu Þjóðanna (United
Nations Week), flutti fjórar
ræður þar í borg síðastliðna
viku um Sameinuðu Þjóðirnar
og starf þeirra.
Fyrir hádegið á miðvikudag-
inn (United Nations Day) flutti
hann ræðu fyrir nemendum og
kennurum s t æ r s t a miðskóla
borgarinnar (General High
School); laust eftir hádegið var
hann ræðumaður á vikulegum
fundi Lionsklúbbsins; og síð-
degis hélt hann ræðu á öðrum
stærsta miðskóla borgarinnar.
Fjölluðu ræðurnar á skólunum
um mannúðar- og menningar-
starfsemi Sameinuðu Þjóðanna,
en erindið á Lionsklúbbnum um
starfsemi Sameinuðu Þjóðanna
almennt (“The United Nations—
A Going Concern”).
Á fundi norsku þjóðræknis-
deildarinnar í Grand Forks flutti
dr. Beck ræðu á föstudags-
kvöldið um Noreg og Sameinuðu
Þjóðirnar, og vék jafnframt að
þátttöku annarra Norðurlanda-
þjóða í þeim víðtæku heimssam-
tökum til eflingar friði og al-
þjóða samvinnu.
Á næstunni flytur hann ræður
um Sameinuðu Þjóðirnar á
fundi Grand Forks deildar Her-
mannafélagsins ameríska (Amer-
ican Legion) og í veizlu í sam-
bandi við ársþing Sambands
Bræðrafélaganna í N. Dakota,
(North Dakota Fraternal Con-
gress), en hann er fyrrv. forseti
þess félagsskapar.
Dæmd í fésekt
Þrjú fyrirtæki hér í landi, sem
að eldspýtnaframleiðslu starfa,
hafa verið dæmd í fésekt vegna
einokunarsamtaka sín á millum;
hafði alllengi leikið grunur á,
að ekki myndi alt með feldu um
starfrækslu þeirra; rannsókn á
hendur fyrirtækjum þessum
fyrirskipaði dómsmálaráðherra
sambandsstjórnarinnar, H o n.
Stuart S. Garson, og stóð hún
yfir nálega í ár; sektarupphæðin
nemur áttatíu og fimm þúsund
dollurum.
Ljúka flugprófi
Þann 31. október síðastliðinn,
luku 58 nemendur fullnaðarprófi
við flugskólann á Gimli, sem
starfræktur er þar af sambands-
stjórn og hernaðaryfirvöldun-
um; þetta er í fyrsta skipið síð-
an seinni heimsstyrjöldinni
lauk, að nemendur hins kon-
unglega, canadíska flugliðs út-
skrifast hér á landi; í nemðnda-
hópnum voru 25 Bretar og 33
Canadamenn.
65 ára afmæli og hauslboð.
Haustsala og kaffiboð Kven-
félags Fyrsta lúterska safnaðar
í Winnipeg fer fram í fundarsal
kirkjunnar á miðvikudaginn 21.
nóvember 1951, eftir miðdag og
að kvöldi. Við þetta tækifæri
verður einnig minnst 65 ára af-
mælis kvenfélagsins.
Munir sem að einhverju leyti
snerta sögu okkar hér og hlutir
60 ára og eldri frá foreldrahús-
um og heimilum meðlima verða
til sýnis.
Um kvöldið fer fram stutt
prógram; örstutt lýsing af fyrstu
árum félagsins hér í Winnipeg
(1886—’7) og sýning á myndum,
sem sérstaklega hafa verið vald-
ar vegna þess að þær eru af
fólki sem margir kannast við,
eða af nýtízku búningum þeirra
ára.
Nánar auglýst í næsta blaði.
Endurtalning
atkvæða
Eins og skýrt var frá í fyrri
viku hér í blaðinu, beið James
Forkin, er átt hefir sæti í bæjar-
ráðinu í Winnipeg af hálfu
kommúnista um margra ára
skeið, ósigur fyrir Frank
Wagner, er lýstur var rétt kjör-
inn með fjögurra atkvæða meiri
hluta; flokksbræður Mr. Forkins
í 3. kjördeild kröfðust endur-
talningar, nú hefir það orðið að
ráði, að slík endurtalning fari
fram í héraðsrétti þann 3. des-
ember næstkomandi.
Russar hafa í
hótunum
Sovietstjórnin hefir aðvarað
Arabaþjóðirnar um það, að þær
þurfi einskis góðs að vænta frá
Moskvu ef þær gangi í varnar-
samband við Vesturveldin; það
sé því vissara fyrir þær, að halda
sér á mottunni og láta ekki
ginnast af neinum yfirborðs
fagurgala úr vestrinu; um undir-
tektir Araba gagnvart aðvörun-
inni er enn eigi vitað.
Úr borg og bygð
Ágæt grein um íslenzku deild-
ina við Manitobaháskólann, urp
Finnboga Guðmundsson fyrsta
prófessor deildarinnar og föður
hans, Dr. Guðmund Finnboga-
son, birtist í Winnipeg Free
Press á þriðjudaginn. Greinin
er eftir prófessor Skúla Johnson.
☆
Miss Ásta Johnson frá Lundar,
er nýlega flutt til Winnipeg.
☆
Nikulás Halldórsson, Árborg,
Man., lézt á sunnudaginn, 4.
nóv., 64 ára að aldri. Hann lætur
eftir sig eiginkonu, Sveinbjörgu;
tvær dætur, Mrs. L. N. Hewett
og Mrs. R. F. Butcher; tvo sonu,
Leonard og Halldór; og fimm
barnabörn.
Hann verður jarðsunginn á
föstudaginn kl. 2 frá Sambands-
kirkjunni í Árborg.
☆
Kennið börnum ykkar ást-
kæra, ylhýra málið. Færið ykk-
ur í nyt íslenzkukenslu Laugar-
dagsskóla Þjóðræknisfélagsins;
kenslan hefst stundvíslega sér-
hvern laugardag í Jóns Bjarna-
sonar skólabyggingunni á Home
Street, kl. 10 árdegis.
☆
Mr. Chris Halldórson, þing-
maður frá St. George lá veikur
um tíma á Almenna sjúkrahús-
inu. Hann er nú kominn heim
og er á batavegi.
☆
Þess er að vænta, að allir, sem
vetlingi geta valdið, sæki orgel-
tónleika Dr. Páls ísólfssonar í
Westminster kirkjunni á föstu-
dagskvöldið kemur, sem hefjast
stundvíslega kl. 8.30. Það er ekki
oft sem íslendingum hér veitist
kostur á að hlusta á eitt af höfuð-
lónskáldum íslands, og kynnast
íslenzkum tónverkum, sem þar
verða flutt. — Munið stund og
stað!
☆
Mr. Magnús Paulson fésýslu-
maður frá Toronto hefir dvalið í
borginni nokkra undanfarna
daga í gistivináttu þeirra Mr. og
Mrs. Fred Bjarnason.
☆
Á sunnudagskvöldið kemur,
11. nóv., prédikar séra RúnÓlfur
Marteinsson, D.D í Fyrstu lút-
ersku kirkju, í tilefni af afmæli
dr. Jóns Bjarnasonar, sem ber
upp á 15. nóv.