Lögberg - 21.08.1952, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 21. ÁGÚST, 1952
5
vvwvwvwwvvwwwwwvwwvw*
ÁtiUeA/HÁL
•LVENNA
Ritstjón: INGIBJÖRG JÓNSSON
LÍTILL FUGL í GRÆNU GRASI
Það var á fríðum sumardegi.
Sólin var að hallast að viðum en
geislarnir glóðu fagurlega á
sléttunni, skóginum og öllu sem
fyrir varð. Mér varð litið út um
eldhúsgluggann. Þar sá ég svo
fallega mynd, að hún fellur ekki
úr huga mínum. Lítil, hvít hæna,
Leghorn að ætt, um tveggja
mánaða gömul, svo fallega vax-
in og fjöðruð, að hún líktist
dúfu, kafaði í grængresinu, sem
óx upp við girðinguna í kring-
um hænsnaunga kofann. Annað
slagið stanzaði fuglinn alveg,
teygði litla, fallega höfuðið yfir
grængresið og horfði tindrandi
augum inn í girðinguna í gegn-
um vírnetið. Ekki vissi ég þá,
að hún var hrædd, en mér fanst
myndin svo falleg og fas fugls-
ins svo sérkennilegt, háttfallegt
og kyrlátt, að mér kom til hugar
þetta litla stef:
Lítill fugl í grænu graöi,
gægist yfir strá.
Augun tindra af undrafasi,
óðalssviðum hjá.
Þegar ég fór að láta inn ung-
ana um kveldið, var litla hænan
ekki með þeim. Mig grunaði
strax að eitthvað gengi að. Ég
svipaðist um eftir henni, en sá
hana ekki. Seinna um kveldið
fann maður minn hana út í
jaðrinum á runnanum á bak við
húsið. Hún var látin inn með
hinum ungunum. Þess má geta,
að í ungakofunum voru aðeins
þrjár eða fjórar fullorðnar hæn-
ur, þær er ungað höfðu út þess-
um ungum sem voru þar.
Daginn eftir hvarf hvíti ung-
inn aftur, en fanst fyrir vestan
runnann þar sem hún var ein
að dunda sér. Manni þótti þetta
háttalag kynlegt, en það gekk
svona í eina þrjá til fjóra daga.
Þá komst upp hvað um var að
vera þegar við vorum að sinna
fuglum þessum. Fullorðnu hæn-
urnar tvær ömuðust við henni
og það var hræðsla við þær, sem
kom henni til að flýja eftir því
sem við sáum bezt.
Við bægðum þeim hænum frá,
sem hættar voru við unga sína,
þessar tvær, en það var erfitt
að eiga við þær, þær sóttu þarna
að, sem þær höfðu verið um
tíma og hvítu, litlu hænuna
máttu þær ekki sjá þá hlupu
þær á hana. Hún flýði undan
vörgunum og kæmist hún út
fyrir girðinguna, hirtu þær ekki
um að elta hana fyrst í stað.
Svo var það eitt kveld rétt
þarna á eftir, að við vorum að
láta ungana inn og litla Leghorn
vildi vera með, komast heim til
sín, en það var uppi á lofti í ofur-
litlum kofa með lausu þaki og
vírglugga, opnar dyr og ofur-
lítill brekku kendur stigi til að
ganga upp á, fyrir þessa fiðruðu
íbúa. Ber nú ekki til tíðinda og
ungarnir fika sig smátt og smátt,
að þessu sérstaka híbýli Leg-
horn með eini hvíti fuglinn í
hópnum. En viti menn, rétt
þegar hún heldur sig vera að
sleppa að stiganum sínum,
dynja ósköpin yfir hana. Gríðar-
stór grá hæna dembir sér yfir
hana og hefði áreiðanlega lokið
við hana ef við hefðum ekki ver-
ið viðstödd til að bjarga henni.
Þegar við tókum hana upp
þarna, tókum við eftir því, að á
bakinu á henni var var sár. Ekki
var það inn úr og farið að svella
að því og fjaðrir huldu það. Er
líklegt að gammurinn hafi verið
að reyna að hremma hana, hann
gerði nokkrar atrennur og usla
á meðal hænsnanna bæði hjá
grannkonu og mér þetta sumar.
Litla Leghorn hefir líklega ver-
ið of þung fyrir hann eða stygð
komið að, en það er hænsna eðli
að vilja drepa særðan fugl. Svo
var önnur orsök þarna til, veit
ég ekki hvor er réttari, máske
báðar séu upphafið að þessu.
Litla Leghorn var eini hvíti
unginn þarna. Hinir voru allir
gráir. Ég hef endurtekna reynslu
fyrir því, að fuglum er illa við
þá sem ekki hafa sama lit, og
þeir, svo illa, að þeim af ókunna
litnum er alls ekki viðvært.
Ég hefi vitað rauða fugla tutla í
agnir stóran, gráan hana. Svo
það var dag eftir dag þarna, að
litla Leghorn mátti ekki láta sjá
sig innan um hina ungana, en
hana langaði til að vera með
þeim og í girðingunni sinni. En
það var ekki viðlit. Svo við urð-
um að loka hana inni. Og inni
var hún dag eftir dag. Ég vor-
kendi henni inniveruna þó vel
færi um hana að öðru leyti, svo
ég hleypti henni út eina kveld-
stund, en gætti þess að hafa
góðan vörð. En það tók engum
tökum. Óðar en fuglinn kom
niður á jörðina komu tvær gríð
arstórar, gráar hænur (Plymouth
Barred Rocks) í fljúgandi ferð
inni og steyptu sér yfir hvíta
fuglinn, sem þá komst aðeins út
í hornið á girðingunni undan
flögðunum. Þar tók vírinn við.
Það er vart hægt að hugsa sér
meiri grimd en þá sem skepnur
þessar sýndu þessu ofurlitla
dýri, sem var þó fugl eins og
þær. Það tók ekki nema fáein
augnablik að bjarga henni enda
var gagn í því, því þær hefðu
ekki þurft nema örfáar mínútur
til að drepa fuglinn. Maður minn
hljóp strax á eftir þeim og reif
gráu flögðin ofan af fuglinum
litla og tók hann upp.
Nú var ekki nema um tvent
að gera, ganga á milli bols og
höfuðs á litla fuglinum, sem svo
mikið ónæði stafaði af eða loka
hana inni. Okkur þótti slæmt að
stytta henni aldur. Litla Leg-
horn var saklaus. En það vár
ekki skemtilegt fyrir hana að
vera inni alla daga og einhvern-
tíma þurfti hún að fara saman
við stóru hænsnin, en alls engin
líkindi til að gráu hænsnin tækju
hana í sátt fyrir hvíta litinn.
Ég skrifaði þá dóttur minni,
sem ég vissi að hafði hvíta fugla
þetta ár, og sagði henni frá vand-
ræðum okkar með fuglinn. Við
áttum von á að hún kæmi bráð-
lega, og ég spurði hana að hvort
hún vildi reyna að taka af mér
ungann og hafa hann saman við
sína fugla.
Já, hún vildi gjarnan reyna
það. Við höfðum þá ungann inni.
Um ekkert annað var að gera.
Svo kom dóttir mín, maður
hennar og börn. Börnunum þótti
ekki ónýtt að sjá litla Leghorn
þarna inni í kofanum. Það var
hægt að horfa svo grandgæfilega
á hana í slíkri nálægð. Þau eru
fimm, sex og níu ára að aldri.
Og þau hugðu gott til að hafa
hana heim með sér.
En litla Leghorn skildi ekki
hvað var gott fyrir hana. Hún
fann smugu á kofahliðinni sinni
þar sem saman kom þakið lausa
og veggurinn. Og mér varð enn
litið út um gluggann til hennar
þá sá ég að hún var að smeygja
sér þar út. Og þó við hlypum
bæði út maðurinn minn og ég,
þá voru þær gráu fljótari að
steðja að henni og ætluðu nú að
gleypa hana fyrir gott, sem fyr.
En nú tók sú litla til fótanna og
hljóp og hljóp og hænurnar á
eftir henni. En eitthvað varð
fyrir þeim og tafði þær um augna
blik og á því augnabliki hvarf
unginn út í skóginn. Gráu hæn-
urnar gáfu þá upp hlaupin, —
mistu víst alveg sjónar á henni.
Maður minn og ég fórum nú
út í skógar-runnann, sem manni
finst að maður þekki eins og
fingurna á sér, og leituðum svo
vandlega sem okkur gat til hug-
ar komið, lyftum upp trjágrein-
um og horfðum í hverja laut. En
alt fyrir ekki. Svo við urðum að
hætta við leitina við svo búið og
fórum heim sáróánægð.
„Það þarf sjálfsagt ekki að
eltast við hana meir,“ sagði mað-
ur minn. Honum sárnaði að fugl-
inn skyldi hafa sloppið út. Mér
sárnaði það líkt, en það var bezt
að þegja núna því ef ég hefði
byrgt þessa smugu nógu vel, þá
hefði unginn ekki komizt út. Svo
ég dundaði bara við rennblaut
föt mín úr skóginum, því regn
hafði veri um daginn. Já, auð-
vitað væri litla Leghorn úr sög-
unni. Ekkert var líklegra en að
eitthvert kvikindi lyki nú við
hana þarna í nótt, í skóginum,
þefdýr, blóðsuga eða eitthvað
annað þó við hefðum ekki orðið
þeirra vör rétt núna upp á síð-
kastið. — Svona fór það. — Og
litla fólkið varð bara alvarlegt á
svipinn. Svo varð þögn um þetta,
það var ekki til neins að fást
um það.
En viti menn. Morguninn eftir
sé ég enn „Lítinn fugl í grænu
grasi“ vera að smá læðast fram
með ungagarðs girðingunni og
horfa heim til sín. Enn var hún
þarna komin. „Römm er sú
taug.“ — Við vorum ekki sein á
okkur núna. Þær gráu sýndust
ekki vera neitt á verði þarna.
Við, maður minn og ég, hand-
sömuðum litla Leghorn þarna
og lokuðum hana dyggilega inni.
Hún komst ekki út aftur dag-
ana, sem gestirnir dvöldu hjá
okkur eftir þetta. Og þegar farið
var á stað, að morgni dags í sól-
skini og góðu veðri, þá var búið
um Litla Leghorn í pappírs-
öskju og börnin höfðu hana hjá
sér í aftursætinu á bílnum á leið-
inni heim.
Ferðin gekk .að öllu leyti vel.
Litla Leghorn var nú látin sam-
an við hvítu ungana þar. En þó
hún væri stærri en þeir þá gerði
hún þeim ekkert mein. Þeir
voru heldur ekkert hræddir við
hana.
Síðast þegar ég frétti til henn-
ar, lifði hún í sóma og yfirlæti
á meðal þessara vina sinna og
gerði engum mein.
R. K. G. S.
Noregsför skógræktarmanna
bæði gagnleg og ónægjuleg
Róma viðlökur Norðmanna
Skógræktarfólkið íslenzka,
sem dvalið hefir um þriggja
vikna skeið í Noregi, kom
hingað til lands aftur með
Heklu í fyrradag, eins og
kgm fram í blaðinu í gær,
þar sem skýrt er frá Noregs-
för Heklu.
Fararstjóri skógræktarfólksins
var Haukur Jörundsson kennari
á Hvanneyri, og átti tíðinda-
maður frá Vísi tal við hann og
spurði hann um hvernig ferðin
hefði gengið og um árangur af
henni.
Skýrði Haukur svo frá:
— Við vorum alls 62 í förinni,
9 voru frá Reykjavík, hitt fólk
víðsvegar af landinu. Eins og
kunnugt er áður var farið héðan
með Brand V. sama skipinu og
norska skógræktarfólkið kom
með hingað. Hóparnir hittust þó
aldrei hér, því áður en íslenzki
hópurinn hafði safnast saman
hþr í Reykjavík, voru Norð-
menninir komnir út um hvipp-
inn og hvappinn.
Norðmennirnir héldu síðan
heim til sín með Heklu, er hún
fór í þessa Noregsferð sína, sem
við komum nú heim með. Hóp-
arnir hittust heldur ekki í Nor-
egi, því norska fólkið yfirgaf
skipið í Bergen, en við söfnuð-
umst saman í Osló og tókum
skipið þar.
Þessi skógræktarför hefir stað-
ið yfir í röskar 3 vikur, og er
óhætt að fullyrða, að hún hefir
verið hin ánægjulegasta frá
upphafi til enda. Norðmenn
voru með afbrigðum gestrisnir
við okkur og sýndu okkur mikla
vinsemd í hvívetna. Við fórum
beint til Bergen og þar skiptist
fólkið í tvo hópa, fór annar til
Sunn-Mæri, en hinn að Harð-
angri. Innbyrðis skiptist svo
hópurinn, sem fór til Sunn-
Mæri í tvennt, en hinn í þrennt.
Við unnum síðan í Noregi að
skógplöntun og sáningu og tel
ég okkur hiklaust hafa haft gagn
af förinni bæði varðandi skóg-
ræktarmál og einnig því að
kynnast frændum okkar, Norð-
mönnum, starfi þeirra og jþjóð-
lífi. Þótt mikið hafi verið starf-
að í förinni gafst fólkinu þó tæki
færi til þess að skoða sig nokkuð
um. Við komuna til Bergen var
borgin skoðuð og næsta ná-
grenni, farið upp á Flöjen, en
þar er gott dæmi um hverju
skóggræðsla getur áorkað. Þar
voru fyirir 50—70 árum naktir
klettar, sem nú eru þaktir skógi.
Á vesturlandi er úrkomusamt
og í Bergen mun svipuð úrkoma
vera og í Vík í Mýrdal eða um
2000 mm. á ári. Veldur það því
að skógrækt gefst þar vel, þótt
hlýindi séu þar minni en í Aust-
ur-Noregi. Hafa Norðmenn svo
óbilandi trú á skógræktinni að
t. d. timburframleiðandi, Börre-
gard, hefir nýlega lagt fram 2
milljónir króna til skógræktar á
Vesturlandinu.
Eins og áður er sagt, ákváðu
svo hóparnir tveir að mætast í
Osló og komu þeir þar saman 16.
júní s.l. Þótti þá öllum mikil á-
nægja í því að hitta landa aftur,
þótt ekki væri langt um liðið
síðan farið var að heiman. Þann
17. júní var svo verið í Osló, en
haldið heimleiðis um kvöldið
með Heklu.
Heimkomunni þarf ég ekki að
lýsa fyrir yður, því veðrið lýsir
því betur en nokkur orð.
—VISIR, 24. júní
Á yaldi eiturlyfja
Framhald af bls. 3
Bixbys og sat þar í reykjarsvæl-
unni. Það keypti eitthvað og
hlustaði á Tommy, sem lék á
hljóðfæri. Hann var glæsilegur
unglingur. í hléunum kom hann
venjulega að okkar borði. Hann
var vel klæddur og hafði ofur-
lítið efrivararskegg.
Við Sunny vorum staddar
heima hjá mér kvöld nokkurt.
Við ætluðum að lesa undir næsta
dag. Mér virtist Sunny eitthvað
öðruvísi en venjulega. Hún var
mjög óróleg. Ég spurði, hvort
hún væri lasin. Hún kinkaði
kolli og sagði: „Við förum niður
á Bixby í kvöld.“
„Ertu frá þér?“ sagði ég. „Við
eigum að skrifa stíl í skólanum
á morgun og þurfum að búa
okkur undir það. Við þurfum
líka að lesa.“
„Ég hefi lofað Tom að koma,“
mælti Sunny. Hún fór hjá sér
og leit ekki á mig.
Ég fór með henni á Bixby
þetta kvöld. En það varð upp-
haf ógæfu minnar. Ég gerði allt,
sem Sunny stakk upp á.
Það var ekki margt manna í
Bixby drugstore, er við-komum
þangað. Það var rigning og hefir
hún ef til vill dregið úr aðsókn-
inni þetta kvöld. Nokkrir ungl-
ingspiltar stóðu umhverfis slag-
hörpuna. Tom Metcalf var ekki
viðstaddur.
„Hvað gengur að þér?“ spurði
ég. ,jÞú ert á nálum.“
Sunny svaraði ekki, en starði
óaflátanlega á herbergisdyr
nokkrar. Skyndilega lifnaði yfir
henni. „Hann kemur,“ sagði
hún. „Hann hefir komið auga á
okkur og kemur að borðinu
okkar.“
Já, hún hafði rétt að mæla.
Tommy kom og með honum var
lítill og kubbslegur maður. Hann
var kringluleitur og mér geðj-
aðist ekki vel að honum.
„Sælar, smástúlkur," sagði
Tommy brosandi. „Nú getið þið
heilsað húsbónda mínum.“
Þannig var ég kynnt Domenic
Orlotti. En hann var oftast
nefndur Dom og er einn af slæg-
ustu eiturlyfjasölunum.
Þegar Sunny leit á hann, varð
svipur hennar ljómandi. Ég
sagði aðeins: „Sælir.“ —
„Sælar,“ sagði Dom. Mér þótti
rödd hans viðfeldin og augna-
ráðið of hvasst. Hann tók stóran
vindil úr brjóstvasanum, skar af
enda hans og kveikti í. Mig
langaði til þess að berja Dom 1
andlitið. Ég veit ekki hvers vegna
mér kom það til hugar. .
Dom mælti: „Ef þið eruð vin-
stúlkur Tommy, þá eruð þið líka
vinkonur mínar. En þið verðið
að bragða á einhverju því, sem
hér er á boðstólum. Við höfum
te.“
Te? Ég vissi, að te var leyni-
nafnið á mariguana. Reefer-
vindlinga hafði ég líka heyrt
nefnda.
„Ég þakka. Ég vil ekkert fá,“
sagði ég.
Tommy hló, og mér til undr-
unar brast Sunny líka í hlátur.
Orlotti horfði á Sunny, og
hún kinkaði kolli. „Ég þyrfti að
fá bursta,“ sagði hún. Ég skildi
ekki hvað hún átti við, en vissi,
að það var eitthvað dularfullt.
Tommy klappaði henni og hún
bauð honum varir sínar. Mér
þótti það andstyggilegt.
„Jæja, flýttu þér að fá þetta,
sem þú ætlar að ná í“, sagði ég
við Sunny. „En þú skalt ekki
reyna að fá mig hingað með þér
öðru sinni.
„Ég skal sækja Coca Cola
handa þér, Terry," sagði Tommy,
er alltaf sat og strauk handlegg
Sunny. „Ég fer með þér,“ sagði
hún við Tommy. Þau fóru og
komu að fimmtán mínútum
liðnum með Coka Cola í glasi,
er hann setti á borðið framan
við mig.
„Ég verð að hugsa um hljóð-
færasláttinn. Gættu að stúlkunni
minni á meðan,“ sagði Tommy.
Ég saup á glasinu og mælti:
„Heyrðu, Sunny. Ertu búin að
gleyma stílnum? Það er kominn
tími til þess að fara héðan.“
Sunny svaraði ekki. Hún sat
með lokuð augu og hlustaði á
hljómlistina.
Ég drakk það sem eftir var í
glasinu. Mér varð ónotalegt í
höfðinu rétt í svip. En svo leið
mér vel. Mér þótti ég hvíla á
skýi. Hljóðfæraslátturinn virtist
í fjarska.
—TIMINN, 26. júní
Hægt að rækta hér ananas, apríkósur,
ferskjur og fleiri óvextí
Eflirleklarverð grein efiir
INGIMAR SIGUÐRSSON
í Garðyrkjurilinu
í nýútkomnu Garðyrkjuriti
skrifar Ingimar Sigurðsson
garðyrkjumaður í Hvera-
gerði athyglisverða grein um
um garðyrkjumál, þar sem
hann telur að íslendingar
geti ræktað í gróðurhúsum
ýmsar matjurtir og ávexti,
sem hafa ekki verið ræktuð
hér áður.
í því sambandi nefnir hann
fjölda grænmetis- og ávaxtateg-
unda, er ekki hafa verið ræktað-
ar hér til sölu áður, en auðvelt
og arðvænlegt muni vera að
rækta hérlendis.
Þar á meðal eru apríkósur,
plómur, ferskjur, jarðarber og
ananas, sem séu vel seljanlegar
og líklegar til þess að gefa mun
betri arð en t. d. banapar, því
aðalgallinn við bananarækt er
Lsá, að bananar geta varla gefið
svo mörg kíló á flatareiningu
að ræktun þeirra í gróðurhúsum
verði arðvænleg.
Af grænmeti nefnir Ingimar
ýmsar smátegundir, sem hægt,
er að hafa á markaðnum langt
fram á haust og snemma vors,
sumar hverjar jafnvel allan vet-
urinn, sv'o sem graslauka, karsi,
spínat, hreðkur, rabarbara,
skarfakál, ætisveppi og margar
fleiri. En Ingimar telur að aðeins
í þessum tegundum muni vera
Læknir einn hefir nýlega sagt,
að sá maður, sem syngi eina
klukkustund á dag verði hundr-
að ára. Þetta er þó því skilyrði
bundið, að enginn maður búi
nær honum en sem svarar mílu
vegar.
tök á sölu fyrir hundruð þús-
unda kr. árlega, ef rétt er á
haldið. Og kæmi þá jafnframt að
góðu gagni hin tómu gróðurhús
og lítt notaði vinnukraftur yfir
vetrarmánuðina.
Hliðstæðu máli gegnir einnig
um blómarækt í gróðurhúsum,
því enn sé fjölmargar tegundir
sem við höfum enn ekki spreytt
okkur á að rækta og að full á
stæða sé til að gera blómarækt-
un sem fjölbreytilegasta úr því
að við á annað borð fáumst við
hana.
Þá telur Ingimar að sölu
grænmetis sé mjög ábótavant
Reykjavík og telur merkilegt að
ekki skuli vera reknar græn-
metis-sérverzlanir í Reykjavík á
áþekkan hátt og blómaverzlanir.
En auk þess kemur hann svo
með tillögu um nýja aðferð á
sölu garðyrkjuafurða, sem á síð-
ari árum hefir rutt sér allmjög
til rúms í öðrum löndum, en það
er að sélja þær daglega á upp-
boði. Kosti þessarar söluaðferð-
ar telur Ingimar vera ýmsa, m. a.
þá, að uppboðsaðferðin sé ör-
uggasta leiðin til að aukinnar
vöruvöndunar, að á uppboðum
sé undantekningarlaust allt gegn
staðgreiðslu, að uppboðsaðferðin
hafi hvarvetna reynst ódýrasta
söluaðferðin og loks að allir
framleiðendur hafi jafna aðstöðu
til sölu á jafngóðri vöru.
—VÍSIR, 14. júní
Sparið peninga!
Sparið meira en
hálf útgjöld
við reykingar!