Lögberg - 16.10.1952, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 16. OKTÓBER, 1952
Langt f Burtu
frá
HEIMSKU MANNANNA
Eftir THOMAS HARDY
J. J. BÍLDFELL þýddi
Boldwood fór út úr herberginu. Hann
stansaði í ganginum í svip til að ná jafnvæginu.
þetta hafði borið svo brátt að, að hann gat ekki
áttað sig á því, og nú þegar áð hann hafði
gjört það, varð honum rórra aftur, því að hún
hafði hvílt í fanginu á honum í fáeinar yndis-
legar mínútur. Hvað gerði- það til, þó að hún
hefði ekki vitað af því? Hún hafði legið við
hjarta hans, og hann við hennar. Hann hélt á-
fram, en sendi þjónustustúlku til hennar og
fór út til að leita meiri upplýsinga um Tray,
en hann frétti lítið annað heldur en það sem
hann hafði þegar heyrt. Svo fór hann og lét
setja hest Bathshebu fyrir vagn hennar og þegar
allt var til reiðu fór hann og lét hana vita.
Hann sá, þegar að hann kom til hennar, að þó
að hún væri föl og niðurbrotin, þá hafði hún
samt sent eftir manninum frá Budmouth, sem
fréttirnar flutti til að spyrja hann nánar um
atburðinn, er skeð hafði, en hann vissi lítið
meira, en það sem hann hafði þegar skýrt frá.
Bathsheba var naumast fær um að keyra
ein heim, eins og hún haf-ði gjört þegar hún
kom, svo að Boldwood, með sérstakri nákvæmni
og gætni, bauðst til að útvega henni mann til
að keyra hana heim, eða ef hún vildi koma
með sér, þá væri það velkomið. Þessum boðum
hafnaði Bathsheba kurteislega, og Boldwood
fór undir eins.
Eftir svo sem hálfan klukkutíma herti
Bathsheba upp hugann, fór upp í vagn sinn,
tók taumana, eins og að hún var vön að gera,
og til að sjá eins og ekkert hefði komið fyrir.
Hún fór krókóttar bakgötur út úr bænum og
keyrði hægt heimleiðis án þess að veita vegin-
um eða umhverfinu minnstu eftirtekt. Það var
farið að húma þegar að Bathsheba kom heim
til sín; hún sté þegjandi ofan úr vagninum og
fékk vikadreng taumana, en fór sjálf inn í hús
og upp á loft. I ganginum uppi mætti Liddy
henni. Fréttirnar voru komnar á undan henni
til Weatherbury og Liddy leit spurul til húsr
móður sinnar. Bathsheba sagði ekki neitt. Hún
fór inn í svefnherbergi sitt, settist við glugg-
ann og sat þar og hugsaði þar til dimmt var
orðið.
Það kom einhver að dyrunum, drap á þær
og opnaði.
„Jæja, hvað er það, Liddy?“ spurði Bath-
sheba.
„Ég var að hugsa um, að það þyrfti að
finna eitthvað handa þér til að fara í,“ sagði
Liddy hálfhikandi.
„Hvað meinarðu?“
„Sorgarklæði."
„Nei, nei, nei,“ sagði Bathsheba snúðugt.
„En ég býst við að eitthvað þurfi að gjöra
fyrir vesalings......“
„Ég held ekki — ekki strax. Þess þarf
ekki.“
„Hvers vegna ekki, frú?“
„Vegna þess, að hann er enn á lífi.“
„Hvernig veiztu það?“ spurði Liddy hissa.
„Ég veit það ekki. En hefði það ekki verið
öðruvísi, eða skyldi ég ekki hafa hfeyrt eitt-
hvað meira, eða hefðu þeir ekki átt að finna
han'n, Liddy? — Eða — ég veit ekki hvernig
það er, en ef að hann hefði verið dauður, þá
hefði þetta allt verið öðruvísi, en það er. Það
leggst sterklega í mig, að hann sé enn á lífi!“
Bathsheba var ákveðin í þessari meiningu
þangað til á mánudaginn, þegar tvö atriði urðu
til að veikja trú hennar. Fyrra atriðið var
stutt grein í blaði, sem gefið var út í nágrenn-
inu, þar sem gefið var í skyn að miklar líkur
bentu til þess að Tray hefði drukknað. Þessar
upplýsingar voru hafðar éftir lækni, er Barker
hét og átti heima í Belmouth, en hann skrifaði
blaðinu bréf og í því stóð að hann hefði verið
á gangi á hömrunum hinum megin við víkina
rétt um sólarlagsbilið, og hefði hann séð
strauminn hrífa sundmanninn fyrir utan vík-
ina, og gekk hann út frá því sem vísu, að mað-
urinn hefði lítið tækifæri til að bjarga sér,
nema hann væri því kraftameiri og sundgarpur
mikill. Maðurinn hafi borizt með straumnum
fyrir nes á ströndinni og kvaðst hr. Barker
hafa gengið í sömu áttina, en þegar að hann
hefði verið kommn nógu langt til að sjá út á
sjóinn, þar sem líkur voru til að maðurinn
mundi vera, þá var farið að skyggja, svo að
hann sá ekkert meira til ferða hans.
Hitt atriðið var koma fatanna, og hún var
kölluð til að bera vitni um, að það væru föt
manns hennar, þó það hefði í rauninni verið
vitað löngu áður af bréfum, sem voru í vösun-
um. Bathshebu var það augljóst mitt í geðs-
hræringum sínum, að Tray hefði farið úr föt-
unum með þeim einlæga ásetningi að fara í
þau aftur nálega undir eins, og hvorki henni
né öðrum kom til hugar að nokkuð annað en
dauðinn hefði varnað honum frá því. — Og
Bathsheba hugsaði með sjálfri sér, hví skyldi
ég ekki taka þetta trúanlegt, þegar allir aðrir
eru vissir um það. Einkennileg hugsun kom
fram í huga hennar, sem kom henni til að
roðna: Tray var skilinn við hana til að vera
hjá Fanny. Hafði hann gert þetta af ásettu
ráði, en búið svo um, að það sýndist slys? Ein-
kennilegt var það, að þessi hugsun um þennan
atburð gæti verið önnur en sú rétta — kom
henni til að hugsa um afbrýðissemina, sem að
hún hafði borið til 'Fanny og samvizkubit
hans um nóttina — blindaði hana svo, að hún
gat ekki komið auga á nokkra möguleika —
nokkra úrlausn eins sorglega, en þó óttalegri
fyrir hana sjálfa.
Um kveldið þegar henni var orðið rórra í
skapi og stóð við arineldinn í herbergi sínu
tók hún úr Tray, sem sent hafði verið með
fötum hans og opnaði kassann á því, eins og að
hún hafði séð hann gera fyrir viku síðan. Ljósi
hárlokkurinn var þar enn, sem verið hafði eins
og eldkveikja að ofsa hans.
„Hann heyrði henni til og hún honum, og
þau eru farin saman,“ sagði Bathsheba; „og
ég meina ekkert til þeirra — hvorugs þeirra —
og hví skyldi ég vera að halda upp á þennan
hárlokk?“ Hún rétti út hendina yfir eldinn.
„Nei, ég ætla ekki að brenna hann — ég geymi
hann til minningar um hana, vesalinginn!“
bætti hún við og dróg að sér hendina og hár-
lokkinn.
XLIX. KAPÍTULI
Haustið leið og fram á veturinn; fölnuð
laufin lágu í flekkjum á flötunum, 1 lautunum
og á mosaflákum í skóginum. Bathsheba, sem
hafði lifað í óvissu, sem ekki var óvissa, lifði
nú í friðarrós ástandi, sem ekki var friðsamt.
Á meðan að hún vissi að Tray var á lífi þá gat
hún hugsað um dauða hans með jafnaðargeði,
en þegar að hún hélt að hann væri sér tapaður,
þá sá hún eftir honum. — Hún sá um landverk-
in, tók á móti hagnaðinum, án þess að kæra
sig mikið um hann, og lagði fé sitt í fyrirtæki,
af því að hún hafði gert það áður, sem að henni
þó fannst, að ekki væri langt um liðið, að væri
óra tíð. Hún leit til baka yfir liðna tíð, eins og
að hún væri dauð umheiminum, og það eina,
sem að hún héldi enn nokkurnveginn óskertu,
væri hugsunin og að hún gæti með henni, eins
og fína fólkið í sögu skáldsins, setið og brotið
heilann um hve dýrmæt gjöf lífið hefði verið.
Ein afleiðingin af þessu sinnuleysi hennar
var sú, að hún gerði alvöru úr því að fela
Gabríel umsjónarmannsstöðuna á búi sínu, sem
að hann hafði reyndar óbeinlínis haft á hendi
lengi, og hækkaði kaup hans að mun, en slíkt
hafði litla þýðingu út á við.
Boldwood hélt sig sem mest frá öllu fólki
og hafðist ekki að. Mikið af hveitinu hans og
allt byggið hafði eyðilagst í rigningunni, það
spýraði og hljóp í skán og var gefið svínum að
síðustu. Hið einkennilega hirðuleysi, sem ólli
þessum skaða, varð að umtalsefni fólksins allt
í kring, þó að það hins vegar færi ekki hátt með
það; og það var veitt upp úr einum af verka-
mönnum Boldwoods, að gleymska ætti engan
þátt í hvernig farið hefði, því að hann hefði
verið minntur á hættuna eins oft og að verka-
menn hans hefðu þorað að minna á það. En
það var eins og Boldwood vaknaði eitt kveldið,
þegar hann sá að svínin vildu ekki snerta
skemmda byggið, og hann sendi eftir Oak.
Hvort sem að honum hefir dottið það í hug
sökum þess, að Bathsheba var nýbúin að hefja
hann í tigninni eða ekki, þá fór hann fram á
það við Gabríel, að hann tæki að sér yfirum-
sjón á landi hans ásamt Bathshebu, vegna þess,
að hann gæti ekki hjá slíkri hjálp komist, og
að ekki væri hægt að fá betri mann til þess
heldur en hann. — Óhappa-stjarna Gabríels
var óðum að setjast.
Þegar Bathsheba frétti um þessa ráðagerð,
því Oak sagði henni auðvitað frá henni, þá
tók hún henni dauflega. Henni fannst að bæði
löndin væru of víðtæk til þess að einn maður
gæti litið eftir þeim eins og vera bæri. Bold-
wood, sem var ákveðinn í þessu fyrir persónu-
legar frekar en hagsmunalegar ástæður, benti
á það, að ef Oak hefði hest til sinna eigin af-
nota, að þá væri ekkert þessu til fyrirstöðu,
því að löndin lægju hlið við hlið. Boldwood
ræddi þetta ekki sjálfur við Bathshebu heldur
við Oak, sem var milligöngumaður. Samkomu-
lag um þetta komst á að síðustu; og við sjáum
Oak nú sitjandi á fallegum hesti ríða daglega
meðfram landareignunum, sem voru um tvö
þúsund ekrur að stærð, glaðan í skapi og at-
hugulan, eins og að hann ætti alla uppskeruna.
En húsmóðirinn, sem átti annan helminginn,
og herrann, sem átti hinn, sátu heima í húsum
sínum í angist og einveru.
Út af þessu ástandi öllu saman komst sá
orðrómur á sveim um vorið, að Gabríel væri
að sölsa undir sig fé um fram það, sem að
honum bæri með réttu.
„Hvað heldurðu," sagði Susan Tall; —
„Gabríel Oak er heldur en ekki farinn að
hreykja sér. Hann er nú farinn að ganga á
skóm, sem að ljómar af tvisvar og þrisvar í
viku og í þeim sést varla járnnagli, — og pípu-
hatt á sunnudögum, og þekkir varla fjárhirðis-
slopp lengur. Þegar ég sé fólk reigjast áfram,
eins og hann, þá er mér allri lokið, og segi ekki
meira.“
Það varð að síðustu opinskátt, að þó að
Bathsheba borgaði Gabríel ákveðið kaup, sem
óháð var öllu kornverði, að hann hafði gjört
samning við Boldwaad um að fá vissan part
af uppskerunni — lítinn part að vísu, en það
voru peningar, sem voru á æðra, eða hærra
stigi, heldur en aðeins kaup, og gaf möguleika
fyrir þróun, sem að ákveðna kaupið gaf ekki.
Sumir voru farnir að hugsa um Oak eins og að
hann væri að nálgast það takmark að komast
í heldri mannatölu. Þó að hagur Oaks hefði
þannig vaxið, þá hélt hann sér við sömu lifnað-
arhætti: hann bjó í sama húsinu, bjó til sinn
eigin mat, gerði við sokkana sína sjálfur, og
bjó oft um rúmið líka. En hann var ekki aðeins
kærulaus um álit annara, heldur hélt hann líka
fast við gamla siði — aðeins fyrir það, að þeir
voru gamlir. Það lék nokkur vafi á ástæðu
hans fyrir því.
Glóandi von hafði kviknað hjá Boldwood
í sambandi við Bathshebu, sem gekk tilbeiðslu-
óráði næst, er hvorki tími, kringumstæður,
gott né illt fékk haggað. Þessi eldheita von
hafði fengið nýja vængi á tímabilinu, sem liðið
var síðan að almenningu áleit að Tray væri
druknaður. Hann ól ákaft á henni, en óttaðist
að gjöra sér grein fyrir henni sökinn þess, að
sannleikurinn mundi þá opinbera ástríðu hans.
Bathsheba hafði að síðustu verið talin á að
skrýðast sorgarklæðum, og útlit hennar, þegar
að hún kom inn í kirkjuna þannig búin, jók
vikulega á þá von Boldwoods, að hinn rétti
tími væri að nálgast — þó að það væri máske
ennþá langt þangað til, að bið hans yrði endur-
. launuð. Hvað lengi hann yrði að bíða, hafði
hann enn ekki gert sér grein fyrir. Það sem
hann ásetti sér að reyna að leggja áherzlu á
var, að þessi reynslutíð Bathshebu hefði gjört
hana miklu hugsananæmari, en að hún hafði
verið í sambandi við tilfinningar annara, — og
hann vonaði, að ef að hún í framtíðinni fengist
til að giftast nokkrum manni, að þá yrði það
hann. Það var ástæða til að ætla, að hún bæri
hlýhug til hans undir niðri; sjálfsásökuninni
fyrir órétt þann, sem að hún í hugsunarleysi/
hafði gert honum, var óhætt að treysta nú
fremur en áður. Að það mundi vera mögulegt
að ná góðvildarsambandi við hana, sem leiddi
til verzlunarlegrar og hagkvæmilegrar sam-
vinnu við hana, sem að gæti borið ávöxt í
framtíðinni, en láta ekkert bera á eldinum,
sem að inni fyrir brann. Slíkar voru hugsanir
Boldwoods.
Bathsheba var máske sérstaklega töfrandi
í augum miðaldra fólks um þessar mundir.
Æskufjörið, sem hafði verið mikið og svellandi,
var að nokkru orðið þjálfað; hin upphaflega
draumgleði hennar var farin að stillast þannig,
að þátttaka hennar var orðin almenn og eðli-
leg í hinum daglegu viðburðum hversdags-
lífsins, og henni hafði tekist að færast inn á
það rómantíska svið, án þess þó að tapa til-
linnanlega hinu fyrra.
Bathsheba, sem hafði verið að heiman í
tvo mánuði í heimsókn hjá frænku sinni í
Norcombe,, gaf Boldwood tækifæri til að
að grennslast eftir líðan hennar, þegar að hún
kom heim aftur. — Það voru liðnir níu mánuð-
ir frá hinu viðtekna ekkjuástandi hennar, og til
þess að reyna að komast að því hvernig að
hugur hennar væri til sín, átti eftirfarandi
samtal sér stað úti á engjum á milli Boldwoods
og Liddy þjónustustúlku, sem að þar var við
vinnu:
„Mér þykir vænt um að sjá þig úti við,
Liddy,“ sagði Boldwood glaðlega. „Ég vona, að
frú Tray líði vel eftir burtveruna,“ hélt hann
áfram eins rólegur og kaldur og fjarlægur ná-
granni hennar hefði verið líklegur að vera.
„Henni líður vel, herra minn.“
^ „Kát á ég von á.“
„Já, hún er kát.“
„Sagurðu kvíðafull?“
„Nei, nei. Ég sagði aðeins að hún væri
glöð.“
„Segir hún þér allt um hagi sína?“
„Nei, herra.“
„Sumt?“
„Já, herra.“
„Frú Tray ber mikla tiltrú til þín, Liddy,
og það réttilega, máske.“
í þessu frjálsa landi, með því að kaupa Canada Spariverðbréf, getið þér eignast
upphæðir, er greiða áhugamálum yðar veg, eða gripið til ef vanda ber að
höndum án þess að þau glatist eða séu tekin eignarnámi. Canada Spariverðbréf
eru boðin út í þeim tilgangi, að þér getið sparað með fullu öryggi.
öll auðlegð Canada felst að baki þeim — fólkið og náttúrufríðindin.
Það er engin tryggari innstæða hugsanleg.
Til hægðarauka — getið þér greitt út í hönd eða gegn afborgunum hjá bönkum,
fésýslufélögum, er með slíkt verzla, eða gegn launafrádrætti hjá yðar eigin félagi.
Og þurfið þér skyndilega á peningum að halda getið þér fyrirvaralaust
fengið verðbréfin útleyst á fullu verði hjá hvaað banka, sem er.
Þau eru betri en reiðufé því þau gefa af sér góða vexti.
Canada borgar yður fyrir að hjálpa sjálfum yður.
Canada Savings Bonds
eru innstæða yðar . . . í FRELSINU
Kaupið yðar hlut í dag — Sjöunda útboð nú á markaði