Lögberg - 12.03.1953, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 12. MARZ, 1953
3
greinar „Hkr.“ voru svo lagað-
ar, að hver heilvita maður gat
séð, að þær voru lausar við alla
flokka og höfðu engan annan til-
gang en þann einan að reyna til
að sýna það, sem „Hkr.“ áliti
vera satt í þessu máli án þess að
gera það í þjónustu nokkurs
flokks.
Síðar í greininni lýsir Gestur
fundinum 27. febr. allnákvæm-
lega. Segir hann þar m. a., að
fundarstjóri hafi, þegar Jón
Ólafsson hafði lokið máli sínu,
strax spurt, „hvort nokkur vildi
tala fyrir hönd konservatíva
flokksins, en þar gaf sig enginn
fram. Ritstj. „Hkr.“ bað um
orðið frá óháðu sjónarmiði, og
var það veitt.“
Við sjáum, að Gestur heldur
því eindregið fram, að hann hafi
ekki verið talsmaður íhalds-
flokksins á fundi þessum né
heldur í greinum þeim, er hann
hafði skrifað um tollamálin. En
viðbúið er, að Gesti hafi reynzt
erfitt að telja mönnum trú um
það, því að í sjálfri kosninga-
vikunni hafi menn hlotið að
fylgja öðrum hvorum flokknum
og önnur afstaða ekki komið til
greina.
Svar Gests til Einars heldur
áfram í Heimskringlu 1. apríl, og
ræðir hann enn ýtarlega um
tollamálin. En í Lögbergi, er út
kom þenna sama dag, svarar
Einar ýmsu í grein Gests frá
vikunni áður. Kallar Einar grein
sína „Samvizkusök“ og segir
m. a.:
Það er þá loksins komið upp
úr dúrnum, að það var „sam-
vizkusök“ fyrir íslenzku blöðin
að skipta sér af pólitík landsins
um síðastliðnar kosningar, og sú
samvizkusök, sú mikla yfirsjón
þarf langorðra afsakana við.
Og síðar segir Einar: Ritstjóri
Hkr. hefur hvað eftir annað látið
mikið yfir því í blaði sínu, hve
mjög hann hafi lagt ríkt á, að
friður gæti haldizt milli Winni-
peg-blaðanna íslenzku. Fyrir
nokkru síðan sagðist hann hafa
átt „meiri þátt í því en nokkur
annar maður“, að sá friður hefur
haldizt síðan hann kom, og í
síðasta blaði segist hann „dags
daglega“ hafa lagt „stöðu sína í
hættu“ fyrir þann frið. —
Lögberg er orðið þreytt á þessu
og spyr, hvort nokkur ástæða
hafi verið til ófriðar, hvort Lög-
berg hafi ekki lengstum lagt vel
til Heimskringlu á þessu tíma-
bili og viðurkennt ritstjóra
hennar.
Þá ber hann Gesti enn sem
fyrr á brýn, að hann hafi ekkert
vit á hérlendum stjórnmálum og
sé honum því bezt að hafa sig
ekki í frammi um þau.
Þriðja svargrein Gests kom í
Heimskringlu 8. apríl. Minnist
hann þar m. a. á samvizkusökina
og segir, að „það eina, sem
Hkr. hefur sagt, er það, að það
sé samvizkusök fyrir íslenzku
blöðin hér að fleygja sér út í
kosningahríðina, þegar þau
ekkert höfðu gert til þess að
fræða íslendinga um hérlenda
pólitík fyrr en allt var í báli og
brandi.
Þá ræðir hann nokkuð um það
far, sem hann hafi gert sér til að
kynna sér stjórnmál þjóðarinnar
og hrindur ádrepu Einars um
fávísi hans í þeim efnum. Loks
heldur hann enn fram heiðri
sínum af friðnum langa milli
blaðanna.
Nú mætti ætla, að tími hefði
verið kominn til að ljúka þessari
deilu, kosningarnar um garð
gengnar fyrir löngu og önnur
mál eflaust farin að kalla að, en
svo reyndist ekki alls kostar.
Sókn var hafin á ný í grein, sem
Einar Hjörleifsson kallaði Póli-
tískur ánamaðkur og kom í Lög-
bergi 15. apríl. Hófst hún á þessa
leið:
Heimskringla er skrítið blað.
Hér um daginn sagði hún —
upp á fínan máta, vitaskuld, en
þó mjög ljóslega og skilmerki-
lega — að íslendingar hér í landi
væru svo hringlandi vitlausir í
pólitík, að það væri „samvizku-
sök“ fyrir blöðin að vera að tala
við þá um landsins mál um
kosningaleyti, þannig að nokk-
urri ákveðinni skoðun á þeim
málum væri fram haldið.
— Síðan ræðst hann af krafti
að Heimskringlu og endar á þess-
um orðum:
I stað þess að reiðast ætti hann
[Gestur P.] að taka sig til og
hugleiða með stillingu, hvernig
ástatt er, hugleiða það, að hann
gerir aðeins sjálfan sig hlægi-
legan með því að vera að gefa
í skyn, að sín pólitíska vizka sé
svo mikil og hin pólitíska fáfræði
íslendinga yfir höfuð aftur á
móti svo lítilmótleg, að það sé
„samvizkusök“ fyrir sig að
demba allri þeirri vizku ofan á
alla þá fáfræði, þar sem þó ein-
mitt því er svo varið, að nær því
allir íslendingar hér í fylkinu
hafa, eftir því sem hann sjálfur
segir, þegar /yrir löngu ráðið af
að fylgja frjálslynda flokknum,
þrátt fyrir það að hann hefur
verið í minni hluta og valdalaus
— en hann sjálfur, ritstjórinn, er
ný-kominn hingað til lands,
skilur mjög sárfá orð í landsins
tungu og botnar auðsjáanlega
ekki lifandi vitund í þess málum.
Margur hefur eflaust búizt við
svari Gests í Heimskringlu 22.
apríl, en þar kom þá ekkert frá
honum, blaðið fullt af bréfum
héðan og handan.
Sumar gekk nú í garð, og á
samkomu íslendinga í Albert
Hall sumardaginn fyrsta, 23.
apríl, voru sungnar Vorvísur eft-
ir Einar Hjörleifsson og Sumar-
vísur eftir Gest, en þær síðan
birtar í báðum blöðunum 29.
apríl. Ætla ég að lesa hér eitt
erindi eftir hvorn, rétt til þess
að við sjáum, hvernig legið hefur
á þeim um sumarmálin.
Vorvísur Einars eru margar,
og ég gríp hér aðeins eina:
Sjá brostin dauðans bönd.
Hið unga fræ, er fjötrað lá
í frosti og hvítum snjá,
það leysir lífsins hönd.
Tra la la la.
Það upp í sólarylinn grær
og upp mót sólu hlær.
En Sumarvísur Gests eru tvær,
og er hin síðari á þessa leið:
Sumarið blessaða signdu nú alla,
sveipaðu lífhjúp hvem aumasta
rann.
Reistu hvert mannstrá, sem
rétt er að falla,
reistu hvern fátækling, blessaðu
hann.
Vermdu hvert hjarta, er
lífsþreytan lýr. -
Ljómaðu bjartast þars auming-
inn býr.
Nú er því tími að vinna og vaka
verk sinnar köllunar dýrmæt og
skýr,
tími að likna þeim, lífshríðar
þjaka;
látum nú sjá, hvað vor mannást
er dýr.
Við finnum þrekmuninn á
þessum tveimur erindum og að
Gesti er allt annað en gleði í hug
við sumarkomuna að þessu sinni.
Hann hefur verið að bræða með
sér, hvernig hann ætti að snúast
gegn árás Einars í Lögbergi 15.
apríl og loks ákveðið að svara
honum óbeint og grípa til þess
vopnsins, er hann átti hvassast,
þótt hann mætti vita, að það
hyggi ekki stærst, en það var
háðið. Skrifaði hann nú tvær
Gamangreinar um Lögberg, og
hét hin fyrri Jóhann Sólskjöldur
og Lögberg, en hin síðari Upp
úr? Nei. Eru þær báðar allníð-
angurslegar og einkum þó seinni
greinin, er hefst á þessa leið:
Það var ekki smáræðis „pró-
sessía“ um bæinn hérna á dög-
unum, þegar sjö vitringar Lög-
bergs gengu í hátíðagöngu upp
til skrifstofu Lögbergs til þess
að ráðgast um það merkismál,
hvort hægt mundi að draga Lög-
berg upp úr, sem eins og lesend-
um Hkr. er kunnugt datt ofan í
kosningavilpuna hérna á dögun-
um og hefur legið þar síðan.
Dregur Gestur að svo búnu
hverja myndina annarri háðu-
legri af þeim félögum og lætur
allt vaða, hversu svívirðilegt
sem það er. Mátti hann þó vita,
hver eftirköstin yrðu og að Einar
mundi ekki vægja honum, þegar
hann svaraði. Hefur og brátt
kvisazt, að Gestur mundi ekki
eiga von á góðu í næsta Lög-
bergi, svo sem séð verður á eftir-
farandi klausa í Heimskringlu 6.
maí:
Lögbergs-kindur hafa jarmað
það út um allan bæinn, að í dag
komi slík dómadags-heljar-voða-
feikna skammargrein í Lögbergi
um ritstj. Hkr., að slíku andans
heljar-bjargi hafi enginn maður
á jarðríki á annan kastað frá því
að jörðin byggðist. Slíkur ber-
serksgangur hefði verið á Mr. E.
Hjörleifsson, meðan hann var að
rita greinina, að stjórnarnefndar-
djákninn Magnús Paulson hefði
orðið að stýra hendi hans, til
þess að hann ræki ekki alla
prentarana í gegn með pennan-
um. Vitaskuld talið víst, að ritstj.
Hkr. þori aldrei að opna munn-
inn framar móti Lögbergi.
Þessi „dómadags-heljar-feikna
skammargrein“ kom nú í Lög-
bergi þennan sama dag, 6. maí.
Kallaði Einar greinina 1 holunni.
Undrast hann fyrst svar Gests,
sem hann telur „að líkindum
það einkennilegasta svar, sem
enn hefur verið komið með af
nokkrum ritstjóra nokkurs blaðs
í pólitískri „discussion“
Víkur hann síðan að Gaman-
sögum Gests um Lögberg og
telur „vitaskuld, að enginn Lög-
bergsmaður þykkist af öðrum
eins samsetningi“, en getur samt
ekki leynt því, hve honum hefur
sviðið undan háði Gests.
Og undir lok greinarinnar
segir Einar m. a.: En þó hann
|Gestur] gæti ekki hrært legg
né lið í pólitíkinni, þá langaði
hann til að slá þó eitthvað um
sig. Þess vegna tekur hann nú
að sveigja talið að prívatmálum
blaðs vors og þeirra, sem næst
því standa. Hann getur gert það
því óhræddari sem hann veit, að
honum verður ekki goldið líku
líkt af vorri hálfu og hans líf
verður látið í friði.
En þetta eru aðeins orð, því
að í greininni bæði á undan og
eftir þessum setningum hefur
Einar verið að svívirða Gest og
það sízt óvægilegar ^n Gestur
þá Lögbergsmenn. Fer Einari í
grein sinni líkt og Hjalta
Skeggjasyni forðum, er hann
kvað:
Eigi vil ek goð geyja,
grey þykkir mér Freyja.
í Heimskringlu 13. maí svarar
Gestur greinum Einars frá 15.
apríl og 6. maí. Minnist hann
fyrst á gamangreinar sínar og
segir um þær m. a.: Þessar
„gamangreinar“ í næstseinasta
blaði Hkr. voru og áttu ekki að
vera neitt „svar“ til Lögbergs.
Þær báj-u það með sér, að þær
voru, eins og vant er að vera
hjá oss, bara græskulaust gaman
og ekkert annað.
Svarar hann síðan greinum
Einars í all-löngu máli.
Þótt Gestur kallaði greinar
sínár græskulaust gaman, var
Einar ekki alveg á því og ritaði
langa grein í Lögberg 20. maí
undir yfirskriftinni Svar Hkr.
Skipti hann henni í 5 liði:
I. Svarið, II. Rógur Hkr., III.
Kerskni Hkr. og níð, IV. Hlátur-
mildi Hkr. og V. Ábyrgðin. Ber
hann Gest fyrir því í seinasta
liðnum, að aðstandendur Heims-
kringlu hafi aukið atriðum í
gréin hans 13. maí að honum
fornspurðum. Kemst Einar m. a.
svo að orði, er hann ræðir þetta
frekara:
E/ verkamenn blaðsins, eða
aðrir aðstandendur þess, leyfa
sér að falsa greinar ritstjóra síns,
setja í laumi inn í þær atriði,
sem honum eru til stórskammar,
þá má geta nærri, að staða hans
hefur einhvern tíma verið örðug
fyrri. Þá leynir það sér ekki, að
það hefur ekki verið alveg út í
loftið, þegar hann lýsti því yfir
í blaði sínu, að hann hefði marg-
sinnis lagt stöðu sína í hættu,
meðan hann reyndi að halda
blaði sínu lausu við óþverrann.
Og þá verður meiri ástæða en
menn hingað til hafa haft veður
af til að dæma hann og blaða-
mennsku hans með vorkunnsemi
og miskunn.
Við þetta vildi Gestur þó ekki
kannast og birti eftirfarandi til-
kynningu í Heimskringlu 27.
maí: Undirritaður man ekki eftir
og kannast ekki við að hafa haft
ummæli þau, sem hermd eru
eftir mér í seinasta blaði Lög-
bergs, 20. maí, undir nr. V. í
greininni móti Hkr.
Þessi deila tvímenninganna
var nú senn í rénum. Gestur
hafði veikzt og aðrir séð um
blaðið á meðan, en 27. maí tók
hann aftur til og ritaði grein um
íslendingadaginn, er hann vildi
láta halda á Jónsmessu 24. júní.
Greindi menn á um bezta tím-
ann til hátíðahaldanna líkt og
sumarið áður, en þá fóru þau
fram 2. ágúst. Lagði Gestur ríkt
á, áð íslendingar yrðu samtaka
um að gera þessi hátíðahöld sem
veglegust, og kvað ófriðinn milli
blaðanna ekki koma því máli
neitt við.
Deiluefni þeirra Gests og Ein-
ars var þó ekki alveg úr sög-
unni og snerist um hríð í þrætu
milli þeirra Gests og Sigtryggs
Jónassonar, eins aðalútgefanda
Lögbergs. Hafði Gestur birt 3.
júní bréf, er Sigtryggur hafði
skrifað Ross nokkrum varðandi
auglýsingar stjórnarinnar í ís-
lenzku blöðunum. Þá kvað Sig-
tryggur í bréfi þessu Lögberg
hafa verið vinveitt stjórninni í
Ottawa og mundi það reiðubúið
að veita henni í næstu kosning-
um, ef sanngjarnlega væri farið
að við blaðið.
Ritaði Sigtryggur grein um
þetta í Lögberg 17. júní, er hann
kallaði Vindhögg Heimskringlu,
en Gestur svaraði um hæl (í Hkr.
24. júní) og nefndi grein sína
Vindegg.
Gestur gat þó ekki alveg
gleymt grein Einars frá 20.
maí, og svarar hann henni að
nokkru í Heimskringlu 1. júlí.
Er fyrirsögnin Til Lögbergs og
upphaf greinarinnar á þessa leið:
Vegna rúmleysis í blaðinu og
ýmsra annarra orsaka hefur
skömmunum í Lögbergi 20. f. m.
í greininni „Svar Heimskringlu“
ekki verið svarað til þessa.
í raun og veru álítum vér ekki
greinina í heild sinni svara-
verða. Vér vitum vel, að sumum
kaupendum Heimskringlu hefur
þótt það undarlegt, að vér skyld-
um ekki svara með annarri enn
svæsnari skammargrein, en bæði
var það, að vér þóttumst hafa
sent Lögbergi nógar hnútur á
undan og oss stóð alveg á sama,
hvor síðast hafði orðið, vér eða
Lögberg, þegar um hreinar og
bláberar skammir var að ræða,
og annað hitt, að oss þótti þetta
kosningamál vera orðið alltof
langt fyrir stærð blaðs vors,
enda þörf á að ræða mörg önnur
áríðandi mál, og ef til kæmi,
rífast um þau við Lögberg, en
ekkert komst að, meðan á þess-
um kosningadeilum stóð. Það
væri líka skrítið, ef íslenzl^u
blöðin, lítil vikublöð, hefðu rúm
til að rífast hálft ár eða lengur
um atriði, sem ensku dapblöðin
voru löngu hætt að nefna á
nafn. Oss fannst það skylda vor
að sjá voru blaði farborða, svo
það drukknaði ekki í þessum
kosningar-polli, hvað svo sem
Lögberg gerði.
Svarar Gestur síðan sérstak-
lega 2 atriðum í grein Einars, en
gerir það svo stillilega, að Einar
hefur ekki séð ástæðu til að
ýfast frekara við hann. Hefur
Einar verið orðinn langþreyttur
á þessum deilum engu síður en
Gestur, svo sem augljóst er af
fyrsta erindi hans í Minni
Vestur--Islendinga, er hann orti
fyrir Þjóðhátíðina, er ákveðið
hafði verið að halda 18. júní, en
það hljóðar svo:
Nú leggjum niður þref og þjark,
er þreyttum áður vér,
og munum eitt er allra mark,
Framhald á bls. 6
Offlce Phone 92-4762 Res. Phone 72-6115
Dr. L. A. Sigurdson
528 MEDICAL ARTS BUILDING
Offlce Hours: 4 p.m,—6 pjn. and by appolntment.
Dr. P. H.T. Thorlakson
WINNIPEG CLINIC
St. Mary’s and Vaughan, Winnipeg
PHONE 92-6441
J. J. Swanson & Co.
LIMITED
308 AVENUE BLDG. WINNIPEG
Fasteignasalar. Leigja hús. Út-
vega peningalán og eldsábyrgC,
bifreiðaábyrgC o. s. frv.
Phone 92-7538
SARGENT TAXI
PHONE 20-4845
FOR QUICK. RELIABLE SERVICE
DR. E. JOHNSON
304 Eveline Street
SELKIRK, MAN.
Phones: Office 28 — Res. 230
Office Hours: 2:30 - 6:00 p.m.
Thorvaldson Eggertson
Bastin & Stringer
Barristers and 8olicitor$
206 BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
PHONE 92-8291
CANADIAN FISH
PRODUCERS LTD.
J. H. PAGE, Managlng Director
Wholesale Dlstrlbutors of Freah and
Frozen Flsh
311 CHAMBERS STREET
Offlce: 74-7451 Bes.: 72-3917
A. S. BARDAL LTD.
FUNERAL HOME
843 Sherbrook St.
Selur llkkietur og annast um flt-
farir. Allur ðtbúnaCur eá bestl.
StofnaC 1894
Slmi 74-7474
Phone 74-5257 700 Notre Dame Ave.
Opposite Maternity Pavllion
General Hospltal
Nell's Flower Shop
Weddlng Bouquets, Cut Flowers,
Funeral Deslgns, Corsages.
Bedding Plants
Nell Johnson
Res. Phone 74-6753
$ohnny. Hyan
J, 1 ^ I07S DOWNINð ST. PHONE 711111
l
WINNIPEC'S FIRST
"MAILORPHONE"
ORDER HOUSE
Watch for Opening
New Showrooms
Kaupið Lögberg
1ELKIRK METAL PRODUCTS
Reykháfar, öruggasta eldsvörn,
og ávalt hereinlr. Hitaeiningar-
rör, ný uppíynding. Sparar eldl-
vlC, heldur hita frá aC rjúka út
meC reykum.—SkriflC, slmlC til
KELLY SVEINSSON
625 WaU Street Wlnnipeg
Just North of Portage Ave.
Slmar: 3-3744 — 3-4431
J. WILFRID SWANSON & CO.
Insurance ln aU its branches.
Real Estate - Mortgages • Rentali
218 POWKB BUILDING
Telephone 937 181 Res. 493 4*0
LET US SERVE YOU
S. O. BJERRING
Canadian Stamp Co.
RUBBER & METAL STAMPS
NOTARY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
324 Smilh St. Winnipeg
PHONE 92-4624
Phone 74-7855
ESTIMATES
FREE
J. M. INGIMUNDSON
Ashphatt Roofs and Insulated
Slding — Repairs
Country Orders Attended To
(32 Slmcoe St.
Winnlpeg, Man.
GIMLI FUNERAL HOME
Sími 59
Sérfrœdingar i öllu, sem að
útförum lýtur
BRUCE LAXDAL forstjðri
Licensed Embalmer
Dr. A. V. JOHNSON
DENTIST
506 SOMERSET BUILDING
Telephone 92-7932
Home Telephone 42-3216
Dr. ROBERT BLACK
SérfrœCingur 1 augna, eyrna, nef
og hálssjúkdömum.
401 MEDICAL ARTS BLDG.
Graham and Kennedy St.
Skrifstofuslmi 92-3851
Heimasími 40-8794
Creators of
Distinctive Printing
Columbia Press Ltd.
695 Sargent Ave., Winnlpeg
PHONE 74-3411
Gundry Pymore Ltd.
Brltlsh Quallty Fish Nettlng
53 VICTORIA ST. WINNIPEG
PHONE 92-8211
Manager T. R. THORVALDSON
Your patronage wUl be appreclatod
Minnist
BETEL
í erfðaskrám yðar.
PHONE 92-7025
H. J. H. Palmason, C.A.
Chartered Accountant
505 Confederation Llfe BuUdlng
WTNNIPEG MANITdBA
Parker, Parker and
Kristjansson
Barristers - Solicitors
Ben C. Parker, Q.C.
B. Stuart Parker, A. F. Kristjansson
506 Canadlan Bank of Commerce
Chambers
Winnlpeg, Man. Phone 92-3561
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dlr.
Keystone Fisheries
Limited
Wholesale Distributors of
FRESH AND FROZEN FISH
60 Louise Street Simi 92-6227
BULLMORE
FUNERALHOME
Dauphin, Manitoba
Eigandi ARNI EGGERTSON, Jr.
VAN'S ELECTHIC LTD.
636 Sargent Ave.
Aulhorixed Home Applianoa
Dealers
General Electric
McClary Qedric
Mofíat
Admiral
Phone 3-4890