Lögberg - 26.11.1953, Síða 1

Phone 72-0471
BARNEY'S SERVICE STATION
NOTRE DAME and SHERBROOK
Gas - Oil - Grease
Tune-Ups
Accessories 24-Hour Service
Repairs
Phone 72-0471
BARNEY'S SERVICE STATION
NOTRE DAME and SHERBROOK
Gas - Oil - Gresise
Tune-Ups
Accessories
Repairs
24-Hour Service
66. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMMTUDAGINN, 26. NÓVEMBER, 1953
NÚMER 48
Til Guðmundu Eliasdóttur söngkonu
(í þakkar skyni íyrir söngsamkomu hennar að
Mouniain, N. Dak., 17. nóv. 1953)
Þú barst okkur íslands söngvasál
í svifháum tónum þínum;
þar hljómaði ástkært móðurmál
í mætti og þýðleik sínum.
Með hljómanna töfrum, tignarhreim,
þú tendraðir ljós í hjörtum,
og gott var að svífa um sólargeim
á söngvanna vængjum björtum.
Við bergmál af heitri hjartans þökk
þú heldur á austurslóðir,
en mild er sú rödd og munarklökk,
er minninga kveikif glóðir.
—RICHARD BECK
Ánægjuleg og sérstæð samkoma
#/Happiðí4 kemur
Winnipeg Islendingar eru
heppnir að fá Happið; en svo
nefnist gamanleikur í einum
þætti, eftir Pál J. Árdal, sem
leikflokkur Þjóðræknisdeildar-
innar á Gimli, ætlar að sýna í
Sambandskirkjunni hér í bæn-
um næstkomandi föstudags-
kvöld, kl. 8:15. Leikur þessi var
sýndur að Gimli nýlega á sam-
komu deildarinnar þar, öllum
viðstöddum til mikillar ánægju.
Nokkrir Winnipeg Islendingar,
sem viðstaddir voru þá sýningu,
mæltust til þess að flokkurinn
kæmi með leikinn til borgarinn-
ar og sýndi hann hér. Leiklistin
hefir legið í eins konar dauða-
dái hjá okkur lengi, og er þess
að vænta, að fólk sæki nú vel
þessa sýningu sjálfu sér til á-
nægju, leiklistinni til uppörvun-
ar og góðum málstað til stuðn-
ings.
Málstaðurinn, sem styrkja á
með ágóðanum af þessari leik-
sýningu, er utan við öll dægur-
mál okkar á þessum slóðum. Er
þar um að ræða spítala og elli-
heimilisbyggingu þá, er dr. Páll
Kolka, héraðslæknir á Blöndu-
ósi, veitir forstöðu. Dr. Kolka
var hér á ferð fyrir nokkrum
árum, og reyndist hann okkur
hinn hugljúfasti og ágætasti
gestur. Kunnugt er hversu
miklu hann hefir fórnað í fé og
fyrirhöfn í þágu þessa nytsama
fyrirtækis. En þrátt fyrir fram-
lög hans, og almenn samtök
héraðsbúa mun þessi mannúðar-
stofnun eiga örðugt uppdráttar.
Nú er þess ekki að vænta að
mikil fjárupphæð safnist á sam-
komu, sem setur aðeins 50 centa
inngangseyri. En vilji menn
styrkja fyrirtækið með tillagi
umfram inngangseyri, gefst
einnig tækifæri til þess í sam-
bandi við samkomu þessa, og
mun Guðmann Levy veita mót-
töku því, er menn kunna að
leggja fram til þessa máls.
Munið daginn, staðinn og
stundina. Hér verður um hina
beztu skemmtun að ræða. En
bezta skemmtunin verður þó
það að geta sent sjúkum og ald-
urhnignum þjóðbræðrum okkar
austan hafs vinarkveðju, og um
leið rétt þeim örlitla jólagjöf.
—V. J. E.
Séra Robert Jack
og fjölskylda
Hingað kom flugleiðis frá
Islandi á mánudagskvöldið séra
Róbert Jack ásamt frú og þrem-
ur sonum, en hann hefir svo sem
vitað er, verið ráðinn til prest-
þjónustu hjá söfnuðum íslenzka
lúterska kirkjufélagsins í Norð-
ur Nýja-lslandi og verður bú-
settur í Árborg.
Séra Róbert nýtur sérstöðu
innan vébanda íslenzku kirkj-
unnar að því leyti sem hann er
skozkur í húð og hár; hann kom
víst til Islands með knattspyrnu-
flokki, er hann var um ferm-
ingaraldur og ílengdist í land-
inu; runddi hann sér þegar
braut til mennta, lauk stúdents-
prófi við Menntaskóla Reykja-
víkur og embættisprófi í guð-
fræði við Háskóla íslands. Séra
Róbert var prestur í Grímsey
áður en hann lagði upp í vestur-
förina. — Lögberg býður fjöl-
skylduna hjartanlega velkomna
til starfs á vettvangi íslenzkra
mannfélagsmála.
Eins og lesendum blaðsins er
kunnugt, efndi Þjóðræknisdeild-
in „Esjan“ í Árborg til sam-
komu þar í bæ, föstudagskvöldið
20. nóvember.
Það hefir verið venja deildar-
inar „Esju“, að halda eina sam-
komu á ári, þar sem skemmti-
skráin er að mestu í höndum
barnanna. Þau koma þar fram
og keppa í framsögn íslenzkra
ljóða, en önnur syngja íslenzka
söngva.
Þessar samkomur hafa að von-
um orðið vinsælar mjög, því að
hvað er yndislegra en það, að
hlýða á blessuð börnin mæla
ljóð af munni fram eða syngja
okkar hjartkæru ættjarðar-
söngva á vorri kjarnyrtu og
hreimfögru tungu — íslenzk-
unni.
Þegar við hugleiðum það, sem
hér er drepið á, hlýtur að vakna
sú spurnings, hvers vegna aðrar
deildir hafa ekki reynt að koma
á hjá sér einni samkomu á ári
með svipuðu fyrirkomulagi og
þeirri sem hér hefir verið gerð
að umtalspfni.
Hér verður eigi frekar rætt
um þetta að sinni, en að því var
vikið lítillega, ef það gæti orðið
til þess, að hinar íslenzku deildir
tækju það til athugunar, hver í
sínu lagi, hvað hægt væri að
gera í þessu efni.
Gunnar Sæmundsson, forseti
„Esjunnar“, setti samkomuna og
stjórnaði henni. Ávarpaði hann
gesti nokkrum orðum og bauð
þá velkomna. Gat hann þess
m. a., að prófnefnd til að dæma
í framsögukeppni barnanna,
hefði verið fengin frá Winnipeg.
Kynnti hann síðan prófnefndar-
menn fyrir samkomugestum, en
Lýkur
meistaraprófi
I októbermánuði síðastliðnum
lauk meistaraprófi við Mani-
tobaháskóla Roy Herbert Ruth,
ágætur maður, sem lagt hefir
mikla rækt við íslenzka tungu
og íslenzka menningu yfir höfuð;
hann er fæddur í íslendinga-
bygðinni við Cypress River,
sonur Guðjóns Magnússonar
Ruth, sem ættaður var úr Hrúta-
firði, en lézt 1942, og eftirlifandi
konu hans, Guðrúnar Sigurðar-
dóttur, sem nú býr með sonum
sínum í Winnipeg. Hinn nýi
magister lauk B. A. prófi 1934
og gaf sig að því loknu við
kenslustörfum nokkuð á sjöunda
ár; gekk hann því næst í þjón-
ustu sambandsstjórnar sem eft-
irlitsmaður við verkamáladeild-
ina og gegndi þeim starfa sam-
fleytt í ellefu ár; hugur hans
stefndi jafnan til æðri menta
eins og raun ber vitni um og má
þess nú vænta, að næsta áfang-
anum verði náð með doktors-
gráðu í heimspeki.
þeir voru: Prófessor Finnbogi
Guðmundsson, Stefán Björnsson
læknir ög Thor Viking. Að
þessu loknu hófst dagskráin
með því að ung stúlka söng tvö
íslenzk lög, undleik annaðist
móðir hennar. Þessu næst hófst
ljóðakeppni barnanna. Þátttak-
endur í henni voru 12 og var
þeim skipt niður í þrjá aldurs-
flokka. Verðlaun voru veitt í
öllum flokkum, en þar að auki
fengu allir þátttakendur nokkra
þóknun, og voru vel að henni
komnir. Ennfremur. skemmtu
þarna með einsöng lítill drengur
og stúlka. Tímóteus Böðvarsson
jók á fjölbreytni samkomunnar
með rímnakveðskap.
Eftir að verðlaunum hafði
verið úthlutað og börnunum
þökkuð ágæt frammistaða, flutti
Finnbogi prófessor ávarp og
sýndi Tröllamyndir úr Dimmu-
borgum í Mývatnssveit. Var
myndunum vel tekið af sam-
komugestum. — Að samkom-
unni lokinni voru bornar fram
rausnarlegar veitingar.
Samkoman var vel sótt, fór
prýðilega fram og var þeim, er
að henni stóðu til mikils sóma.
T. V.
Fellur makleg
sæmd í skaut
Ásmundur Benson
Víðkunnur lögfræðingur, höfð-
ingi mikill og ágætur Islending-
ur, Ásmundur Benson í Bot-
tineau, North Dakota, hefir
hlotið þá maklegu sæmd, að
ivera valinn meðlimur af hálfu
lögfræðingafélags Bandaríkj-
anna, The American Bar As-
sociation, í þá mikilvægu nefnd
téðs félagsskapar, sem kölluð er
Associate and Advisory Com-
mitte on Professional Ethics and
Grievances fyrir næsta starfsár.
Tilkynning lútandi að valinu,
barst Mr. Benson beina boðleið
frá forseta lögfræðingafélagsins,
Mr. Jameson; mun Mr. Benson
vera fyrsti íslendingurinn í
Bandaríkjunum, sem orðið hefir
áminstrar sæmdar aðnjótandi,
en eins og gefur að skilja, er
nefnd þessarar tegundar ein-
ungis skipuð úrvala liði.
Fiskimálafundurinn
10. nóvember
Á öðrum stað í blaðinu birtist
síðari hluti af skýrslu fiskifræð-
ings sambandsstjórnarinnar, Dr.
Kennedy’s. Frekari frásögn um
fundinn birtist í næsta blaði.
TIL STEPHANS G.
— W. KIRKCONNELL —
1 grænni hlíð, með hörpustrengi slaka,
Þú heygður varst við óðalsreitinn þinn,
Og fjöllin háu hvíldarlaust nú vaka
Og halda vörð um dána vininn sinn.
Við íss og glóðar fjöll þú fæddist „heima“,
í flestu svipuð þessum, til að sjá.
Þó skortir hér, að engan eld þau geyma.
Hinn eini logi var þíns hjarta þrá.
Með ásýnd hrjúfa, líkt og bergin bláu,
er bera yzt við himin, köld og dauð,
Þú stóðst; en dýpra en vor augu sáu
Þinn andans mikli gígur vall og sauð.
Við síðu einliðans þú vanst og varðist.
Á vald og herramenn þú skammir last.
Mót hnefarétti oft þú alenn barðist,
Og öll hin blóðgu stríð þú hatað gazt.
En eldar þeir, sem innra sífelt glóðu,
Hjá öðrum kveikt þó gátu skilnings-ljós,
Og þannig mörgum lyft, er lægra stóðu,
Til lífs, á ferð um vafans dimma ós.
Á löngum nóttum oft, þá aðrir sváfu,
Þinn andi, vermdur hugsjón, tíðum brann
Og bræddi saman áhrínsorð, er gáfu
Þann óð, sem vex án þrots og lifir mann.
Frá því er runnin öld á alda-sæinn,
Er ísland heyrði fyrst þín bernsku-hljóð;
Og margar ennþá fara fyr í æginn
En fyrnast skulu nein þín dýru ljóð.
Nei, meðan sögu-tungan tæra lifir
Og til sín laðar athygð npkkurs manns,
Mun kjarni þinnar sálar svífa yfir
Og syngja líf í minnug vitin hans.
—P. B.
Fréttir fró ríkisútvorpi íslands
15. NÓVEMBER
Tíðin hefir verið umhleyp-
ingasöm að undanförnu. Yfir-
leitt hefir verið vestlæg átt
sunnanlands og snjóað töluvert
á suðvesturlandi en oftast verið
þar frostlítið. Norðanlands og
austan hefir hins vegar oftast
verið austan átt og nokkru meira
frost. 1 dag er austan og suð-
austan átt um allt land og hláka.
Fjallvegir eru sumir orðnir ó-
færir, þeir sem hæst liggja, en
farið er enn á langferðabílum
milli Akureyrar og Reykjavíkur.
Þæfingur var á Hellisheiði, en
snjó var rutt af veginum. Snjó-
bíll hefir verið notaður frá Vík
og austur fyrir Mýrdalssand.
Nokkra daga fóru bílar ekki
milli Reyðarfjarðar og Héraðs
yfir Fagradal.
Merk kona lótin
Hinn 2. þ. m., lézt að heimili
sínu í Miltonbygðinni í North
Dakota, frú Júlíana Sigríður
kona Hermanns Bjarnarsonar
frá Viðfirði, 82ja ára að aldri,
fædd á Norðfirði 25. marz 1871.
Foreldrar hennar voru Jón Sig-
fússon og Guðrún Thorbergs-
dóttir; hún fluttist til Canada
1888 og giftist í Churchbrigde
11. febrúar 1893 eftirlifandi
manni sínum Hermanni Bjarn-
arsyni og fluttust þau ári síðar
til Miltonbygðar þar, sem heim-
ili þeirra stóð jafnan síðan;
þeim hjónum varð 9 barna uaðið,
5 dætra og 4 sona, og eru 8
þeirra á lífi: Ethel, Mrs. Óli
Einarsson; Laufey, Mrs. Alfred
Gustafson; Elvera, Mrs. Lynn
Benson, allar búsettar í grend
við Milton, og Ina í föðurhúsum.
Synirnir eru: Oscar, Cecil og
Helgi búendur í áminstu héraði
og Ármann, er dvelst með föður
sínum; ein systir hinnar látnu
er á lífi og er sú Hilda Krezek
að Cornell, Wisconsin. Barna-
börnin eru 32, en 26 barnabarna-
börn. Ein dóttir hinnar látnu,
Laura, Mrs. James Brown, lézt
1923.
Þessi merka kona, sem var
ástrík eiginkona og móðir, tók
virkan þátt í velferðarmálum
Fjallasafnaðar og var ein af
stofnendum kvenfélags safnað-
arins.
Útförin var gerð frá Fjalla-
kirkju. Séra H. S. Sigmar jarð-
söng.
Verðlaun
fyrir leikrit
í tilefni af krýningarárinu,
hlutast Jón Sigurðssonar félagið,
I.O.D.E., um samkepni í frum-
sömdum leik og veitir $50 verð-
laun fyrir þann leik, er beztur
þykir; leikurinn skal saminn á
ensku í þremur þáttum og eigi
standa lengur en í tvær klukku-
stundir. Efni leiksins skal grund
vallað á íslenzku frumherjalífi
í Norður-Ameríku; öllum er
heimil þátttaka í samkepninni
að undanteknum meðlimum
Jóns Sigurðssonar félagsins.
Handriti skal fylgja í lokuðu
umslagi nafn og heimilisfang
höfundar; þriggja manna dóm-
nefnd skipuð af Jóns Sigurðs-
sonar félaginu fellir úrskurð um
leikritin. Jóns Sigurðssonar fé-
lagið áskilur sér rétt til frum-
sýningar á verðlauna leikritinu.
Handrit varðandi áminsta
leikritagerðarsamkepni, sendist
fyrir 1. desember 1953 til
MRS. E. A. ÍSFELD
575 Montrose St.,
River Hights
Winnipeg, Manitoba
j Síldveiði hefir verið allgóð
! á Grundarfirði að undaníörnu
og voru komin þangað í vikulok-
in um 40 skip til veiðanna. Afli
var þó mjög lítill í gær. A
fimmtudaginn nam heildarafl-
inn í firðinum rösklega 21.000
málum og talsvert hefir borizt á
land síðan. Mest hefir verið lagt
upp í Stykkishólmi, en einnig í
Reykjavík, Hafnarfirði og Ólafs-
vík. Leitað hefir verið síldar í
Kolgrafarfirði en ekki fundist.
Talið var um skeið, að síld
myndi komin í Hvalfjörð því að
þar mældust torfur á stóru
-svæði, en við nánari athugun
kom í ljós að þar myndi aðeins
um mjög smáa síld að ræða.
Haldið verður áfram síldarleit i
Faxaflóa og Hvalfirði öðru
hverju. Þá hefir síldar orðið vart
á Akureyrarpoili og veiðst þar
nokkur hundruð mál.
☆
Kirkjumálaráðherra hefir sett
séra Bjarna Jónsson vígslu-
biskup til þess fyrst um sinn að
gegna embætti biskups íslands.
Biskupskjör hefst um miðjan
næsta mánuð og eiga atkvæði
að vera komin til kjörstjórnar
fyrir 12. janúar n.k.
☆
Nokkrir togarar hafa selt í
Þýzkalandi og Grimsby. Fiski-
kaupmenn í Grimsby höfðu um
það skriflega atkvæðagreiðslu,
hvort þeir skyldu halda áfram
uppteknum hætti að kaupa ekki
íslenzka fiskinn, og var sam-
þykkt með talsverðum meiri-
hluta að kaupa ekki íslenzka
fiskinn. Áður hafði verið sam-
þykkt á félagsfundi að kaupa ís-
lenzkan fisk, en svo margir sátu
hjá við þá atkvæðagreiðslu að
formaður félagsins ákvað að
hafa skriflega atkvæðagreiðslu
um málið, og urðu úrslit þessi,
að fiskikaupmenn kaupa ekki
fisk úr íslenzkum togurum.
Verður því minna magn af fiski
sent héðan til Englands en ann-
ars hefði orðið.
☆
Miðstjórn Framsóknarflokks-
ins gerði nýlega samþykkt um
varnarmálin og ákvað m. a. að
beita sér fyrir þessu: Að stjórn
varnarmála verði endurskipu-
lögð og þau falin sérstakri
stjórnardeild. Að framkvæmd-
um varnarliðsins sé þannig
hagað að ekki þurfi að flytja inn
erlent verkafólk vegna þeirra,
en jafnhliða sé þó höfð full hlið-
sjón af vinnuaflsþörf íslenzkra
atvinnuvega á hverjum tíma.
Áherzla sé lögð á að haga fram-
kvæmdunum þannig, að þær
geti komið þjóðinni að gagni til
annars en landvarna. — Islenzka
ríkið annist gerð og viðhald
mannvirkja fyrir varnarliðið. —
Varnarsvæðin verði skipulögð
Framhald á bls. 4
Hver verður næsti
biskup íslands?
Með því að nú nálgast biskups
kjör á Islandi, er vitaskuld mikið
um það rætt, hver verða muni
eftirmaður Dr. Sigurgeirs Sig-
urðssonar biskups; nýkomin Is-
landsblöð geta eftirfarandi
kennimanna, er líklegt þykir að
kosið verði um: Ásmundur Guð-
mundsson prófessor; Dr. Magnús
Jónsson, fyrrum prófessor, séra
Jakob Jónsson, Sigurbjörn Ein-
arsson prófessor, séra Pétur
Sigurgeirsson, séra Benjamín
Kristjánsson og séra Einar
Guðnason í Reykholti.