Lögberg - 28.01.1954, Blaðsíða 2

2
Report by G. W. Maloher
Conclusion
In the matter oí Fish Hatch-
eries you have heard a w;de
variety of divergent opinion
with respect to their effective-
ness or otherwise in adding to
returns from the fisherman’s net.
Individual o p i n i o n s vary
markedly. Some feel that hatch-
eries are of the greatest value,
others feel just as strongly that
their operation is not ju.stified.
This is a controversy not con-
fined to Manitoba; it is common
to every jurisdiction where
major fisheries are involved. To
the best of my knowledge no one
has yet provided a satisfactory
answer, and this indicates that
no easy answer is to be found.
Over a term of years it may be
possible to arrive at a valid con-
clusion by so manipulating
placement of hatchery produc-
tion that certain lakes are
heavily planted one year and not
planted the next, or by combin-
ing the product of several hatch-
c-ries and rotating plantings in
lakes chosen for experiment. It
might then be possible through
research to determine whether
the particular year classes in-
volved made significant con-
tribution to the catch as they
reached the size commonly taken
in nets, as compared with the
year classes when no planting
had been done.
In Research lies the only hope
of finding solutions to many
fisheries problems. Our experi-
ence in obtaining biologists has
been unfortunate. A most pro-
mising man, David Hinks, who
had already done excellent work
m Manitoba was killed overseas
when serving with the R.C.A.F.
During the war it was virtual-
ly impossible to obtain profes-
sionally trained men. During the
last few years a number of
undergraduate and graduate
students in biology from our own
university have been emploj'ed
in a variety of research but by
the time they became sufficient-
ly trained to undertake inde-
pendent research we lost
rhem to more lucrative careers,
notably Medicine.
There are several phases to
fisheries research, each one of
which makes a distinct contribu-
tion to our knowledge of fish-
eries resources. Where the em-
phasis is placed during any
given period depends not only
on our needs but also on the
availability of competent person-
nel to conduct the research.
One phase of research involves
general limnological and biologi-
cal surveys of all waters so that
they may be catalogued as to
potential production. The sur-
veys of various angling waters
and the many lakes investigated
under the Whitefish Survey fall
m this category.
The compilation of production
THE FIRST LUTHERAN
CHURCH
75th Anrsivcrsary
Book
Price $1.25
K. W. JOHANNSON
841 Goulding St.
Winnipeg Manitoba
Phone 72-1135
Sérsfök kjörkaup
Rýmingarsala á loðkápum
No. 1 Russian Persian Lamb Coats
Reg. from $350.00 to $795.00
Special—$215.00 lo $485.00
No. 1 High Quality Hudson Seal
Reg. $525.00 — Special $445.00
No. 1 Muskrat Centre Backs
Reg. 395.00 — Special $250.00
BeauUful Sheared Beaver Coats
Made to Order, from $550 to $650
Fur Jackets, $50.00
Silver Tone Raccoon
Reg. $295.00 — Special $165.00
Edgar Levant Furs
REPAIRS and REMODELJNG
287 Edmonton St. Phone 93-3936
statistics is a valuable contribu-
tion to knowledge since from
them can be determined the an-
nual crop from any body of
water and the catch per unit
effort which is an indicator of
abundance and/or availability of
the various species.
The study of population dy-
ramics by taking samples of the
catch enables us to determine
the size distribution of the fish
caught, their age, sex and ma-
turity, growth rates and mor-
tality rates. This combined with
other sampling will help us to
assess the impact of fishing
operations upon the various
populations of fishes.
Since all research is aimed at
providing knowledge which will
permit management of the fish-
eries resources for maximum
sustained yield, investigation to
determine the need for certain
regulations and their efficacy
must be undertaken—and modi-
fications made when and where
necessary.
A change in fishing gear may
bring new factors to bear and
altar the value of previous find-
ings of research. We have the
recent introduction of nylon
netting. There is need to study
the effects of nylon and what its
impact has been on our fisheries.
There is a general need here and
elsewhere to learn a great deal
more about the life and habits
of the fishes themselves, their
distribution, spawning and life
habits, food habits and require-
ments; age, growth and mor-
tality rates.
These are things we need to
know. How long it takes us to
learn them will depend, partly
upon the amount of competent
help available, but it must al-
ways be borne in mind that the
answers to biological questions
are not easily or quickly found
nor are the answers good for all
time. Some factor or factors may
change, and repeated check on
the continued validity of find-
ings is necessary.
There is one further subject
which should be mentioned at
this time, the answer to which is
of great importance to adminis-
tration and to the industry. Al-
though a great deal has been
presented in regard to size of
mesh now in use and what
fishermen feel they should con-
tinue to use, there is surprisingly
little in evidence with respect
to a standard in the measure-
ment of nets.
At the present time, for all
practical purposes we have no
standard.
It is true that legislation is still
on the books describing how ex-
tension measure without strain
shall be made. The method is
that known to all concerned as
measurement “on the rule”. Two
years ago wide objection to that
system of measurement was
voiced. It was s t a t e d that
measurement of the same net
by different individuals would
vary; there were various inter-
pretations of the meaning of
■“without strain”. Fishermen pe-
titioned for the adoption of a
mechanical device in measuring
their nets. Various mechanical
devices have been tried in the
past but discarded as impractical
for one reason or another. New
devices have been made and
tested but final decision as to
v/hat the standard of measure-
ment shall be has not yet been
made. The decision is urgent,
gentlemen. Not only is the work
of o u r enforcement officers
badly hampered but the net
manufacturers, the trade and the
fishermen also need to know
where they stand.
The full and immediate ap-
plication of whatever standard
out disruption and possible hard-
is adopted cannot be made with-
ship in the industry. Many nets
now in use will not measure up
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 28. JANÚAR 1954
Gunnari Gunnarssyni fagnað í Danmörk eftir
11 ára fjarvistir frá bókamarkaðinum
to any standard likeiy to be
adopted. Some period of adjust-
ment will undoubtedly be neces-
sary; some tolerance during that
period is indicated, but the
period of tolerance should
be definite and the adopted
standard strictly adhered to
thereafter.
The adoption of a new
standard may well mean .and
will probably mean, that the
present ideas of fishermen as to
what constitutes for example a
four and one-quarter inch net,
will have to be revised. Similarly
it will be necessary to carefully
consider what effect the new
standard would have on the
fishery and on the fishermen if
net sizes prescribed in the regu-
lations remained unchanged. As
an example suppose that, as was
indicated at the Dawson Bay
meeting, the 4y4" net used by
Lake Winnipegosis fishermen
turned out to measure as 4V8".
It would then be necessary to
decide whether the legal net size
should be revised to 4V8" in the
regulations or whether nets,
following the period of adjust-
ment, should measure the full
4y4" as measured by the stand-
ard.
To deal with all problems and
to go into detail regarding them
is not possible in this presenta-
tion. I have no doubt Mr. Chair-
man, that the members of the
Commission after reviewing tne
evidence before them have many
other things in mind. The repre-
sentatives of the Game and
Fisheries Branch are here today
to provide the Commission with
all the information possible and
to assist in any way that they
can.
Miskunnarverzlun
Guðs
Ein sérstæðasta verzlunarbúð
í heimi er í bænum Waller í
Texas; hún er kölluð miskunnar
verzlun guðs, og heitir eigandi
hennar A. D. Purvis.
í búðinni fást allar vörur frá
kúrínum til kaffikanna. Hún
er frábrugðin öðrum verzlunar-
búðum að því leyti, að þar er
ekkert búðarfólk að eigandan-
um undanteknum. Viðskipta-
fólkið kemur inn og tekur sjálft
vörur þær, sem það þarfnast,
sem allar eru skýrt markaðar
með innkaupsverði varanna;
þegar það fer út, sýnir það eig-
andanum verðið á hverjum hlut,
sem það ætlar að taka með sér,
sem í öllum tilfellum er verðið,
sem hann borgaði fyrir hann.
Ef kaupandinn réttir eigandan-
um fimm dollara seðil, þá spyr
eigandinn kaupandann að, hvað
mikil býtti hann vilji fá; og eru
þau greidd án tafar og umyrða-
laust.
Hr. Purvis hefir rekið þessa
verzlun í 23 ár. Verzlunarhug-
mynd þessa, sem er einstæð,
fékk hann á nokkuð einkenni-
legan hátt. Hann var hugsjúkur
út af ástandi nágranna sinna,
sem áttu lífsframfærzlu sína
undir velþóknun stór-hjarðeig--
enda, og drógu fram lífið með
því að klippa fjárhjarðir þeirra
upp á það að fá lítinn part af
ullinni, sem þó ekki nægði þeim
til lífsframfærzlu, svo þeir voru
altaf í skuld hjá hjarðeigendun-
um og því ánauðugir þrælajr
þeirra.
Svo var það nótt eina að
Purvis dreymdi að guð kæmi til
hans og segði honum að selja
litlu bújörðina sína og fara á
næsta bæ og setja þar upp verzl-
un til hagsmuna fyrir hina undir
okuðu nágranna sína. — Þetta
gerði Purvis og flutti sig til
Waller, þar sem hann byggði
litla búð og fylti hana með vör-
um. Þetta eru upptökin að
miskunnarverzlun guðs — þeirri
einu vaxandi verzlun í heimi,
þar sem kaupendurnir ákveða
söluverð vörunnar og hagnað
eigandans. —CORONET
J. J. B., þýddi
Skáldsagan „Sálumessa" kom út
hjá Gyldendal fyrir skömmu
síðan — fær lof gagnrýnenda
Eftir 11 ára hlé kom nú út i
haust á dönsku skáldsaga eftir
Gunnar Gunnarsson rithöfund.
Er það „Sálumessa“, er Gunnar
gaf út á íslenzku í fyrra, en
fremur hljótt hefur verið um
hér heima.
Danir hafa tekið sögunni með
lofsyrðum og birt um útkomuna
athyglisverðar greinar, sem sýna
ljóslega, að Gunnar Gunnarsson
á mikil ítök í Danmörku og að
hann er talinn hinn merkasti
norræni höfundur, sem nú er
uppi. Til dæmis um móttökurn-
ar — og til samanburðar við
þögnin hér heima — leyfir blað-
ið sér að endursegja hér á eftir
ritdóm, sem birtist 10. nóv. sl.
undir stórum fyrirsögnum í
Berlingske Tidende. Kemur þar
glöggt fram viðhorf Dana til
þessa ágæta og stórmerka íslend
ings. Ritdóminn skrifar Emil
Frederiksen og segir m. a. að
þessa leið:
Það eru hvorki meira né minna
en 11 ár híðan Gunnar Gunnars-
son hefur gefið út bók á dönsku.
Þegar árið 1939 hvarf hann heim
til íslands, og var þá talið senni-
legt af flestum hér, að hann væri
þar með eilíflega glataður okkar
landi. Flestir okkar munu hafa
hugsað til þess með söknuði, því
að gott skáld, sem tilheyrir í
senn íslandi og Danmörku í
sama mæli sem hann, er tengi-
liður í milli tveggja þjóða, sem
okkur er einmitt þörf á nú.
Þótt Gunnar hafi fyrir 9. apríl
1940 verið á upplestrar- og fyrir-
lestrarferð í Hitlers-Þýzkalandi,
án þess að segja eða gera nokk-
uð, sem í augum Dana gæti virzt
ásteytingarsteinn, verða menn
að vera haldnir maccarthyisku
hugarfari til þess að lasta hann
fyrir það, enn þann dag í dag. 1
öllu falli er það óskylt þeirri
staðreynd, að hann hefur nú
gefið út skáldsögu þá, sem hann
sagði í fyrra að hann hefði til-
búna, er hann aftur var á fyrir-
lestraferðalagi um Þýzkaland.
Hún kom líka út í fyrra á ís-
lenzku og liggur nú fyrir í
danskri þýðingu, væntanlega
þýdd af honum sjálfum, með
talsverðu erfiði og með þeim sér-
kennum, sem ævinlega hafa ver-
ið á dönsku hans.
Framhald sögunnar um Brand
á Bjargi
Hér er um að ræða beint fram-
hald af 11 ára gamalli sögu
Gunnars um Brand á Bjargi, og
vonandi er meira í vændum, því
að þessar tvær þykku bækur
verka nánast — og þó einkum sú
seinni — sem stórvaxin brot. Og
raunar hefði ekki verið til mik-
ils ætlazt, þó að Gyldendal, sem
venjulega er sérlega laginn að
segja frá skemmtilegum hlutum
á bókarkápum sínum, hefði get-
ið þess, að þessi nýja bók væri
aðeins einn þáttur stórkostlegs
skáldverks.
Sagan af Brandi hófst í lok
fyrri aldar og seildist örlítið inn
á 20. öldina. „Sálumessa“ gefur
meira svigrúm og nær fram yfir
ríkisstjórnarár Kristjáns IX,
nefnir konungaskiptin 1912 og
snertir nokkur stjórnmálaleg
meginatriði ásamt ýmsum atrið-
um í efnahagslífi Islands. Og
skemmtilega er skýrt frá komu
loftskeyta og síma. Þó er hér
e.t.v. fremur háðsk lýsing en
skemmtileg á tæknilegum fram-
förum, því að þær skipta veru-
legu máli, þegar greint er frá al-
varlegustu atburðum sögunnar.
En þessi saga er yfirleitt þrung-
kímni, sem á stundum verður
háðsk, án þess þó að fela nokkru
sinni þann megintón bókarinnar,
að lýsa trausti á styrk mannsins
og þó fyrst og fremst á samstöðu
innan ættarinnar, og er þann
undirtón víða að finna.
Það er engin ein aðalpersóna
í „Sálumessu“ í líkingu við bónd-
ann Brand í fyrra verkinu, nema
ef það væri þá Bergþóra dóttir
hans, kölluð Bjargföst . . . Ekki
er réttmætt að telja hana mynd
úr fornsögum, enda þótt sagan
gefi annað slagið tilefni til að
ætla að fortíðin sé undarlega
skammt undan. A einum stað er
ungur piltur, ofdirfskufullur í
meira lagi, er útskýrir glæfrafyr-
irtæki með því að segja, að þetta
myndu Skaphéðinn og Kári líka
hafa gert . . .
„Sálumessa" er sagan kölluð.
Hún hefst og endar á dauðsfalli
og jarðarför. Og söguþráðurinn
rennur hægt fram frá einu
dauðsfalli til annars og yfir sum
þeirra er varpað annarlegum
bjarma, sem þó leysist upp og
skýrist síðar. — Greint er frá
presti, sem í sambandi við slíka
atburði stendur höllum fæti í
vitund fólksins. Síðan fær hann
brauð í afskekktri sókn, og í
náttúruhamförum þar rís pers-
óna hans svo hátt, að álit hans
fær fulla uppreisn. Þetta er að-
eins einn þráður sögunnar, sem
öll er mikill og haglega gerður
vefnaður, en hann skýrir undir-
tóninn: Ágæti ættarinnar er
fyrir hendi ,mergur hennar hef-
ur staðið af sér allar þrengingar
og geymir enn kraftinn óskert-
an. Þeir gömlu og gengnu lifa
aftur — ekki á andatrúarvísu
heldur í krafti lífsins sjálfs, sem
sífellt endurnýjast. Og einmitt í
þessum tón hefst síðasti kafli
bókarinnar, sem fjallar um and-
lát bóndans á Bjargi og greftrun
hans í grafreitnum, sem hús-
freyjan hefur látið gera skammt
frá bænum og lýst er í fyrsta
kaflanum.
Gunnar boðinn velkominn
Höfundurinn sýnir lesendum
Það þurfti mikinn kjark til að
hefja útgáfu á skáldverkum í
vasaheftum á árunum í kringum
1930. En slík heftaútgáfa þurfti
ekki nema tvö ár til að sanna, að
það var mjög arðvænlegl, að hafa
brotið upp á þeirri nýlundu. Það
ver brezkur maður, Allan Lane
að nafni, er brauf leið-
ina í þessu efni.
Allan Lane er af gömlum og
gildum ættum, er lengi hafa ver-
ið viðriðnar bókaútgáfu í Bret-
landi. Frændi hans gaf m.a. út
bækur Oscars Wilde og seytján
ára að aldri fór Allan að hafa
afskipti af bókaútgáfu. Síðar var
fyrirtæki hans fyrst til þess að
hefja útgáfu á vasaheftum, hin-
um svo kölluðu Penguin-bókum.
Upplagið 20.000 fyrsí
Allan stofnaði vasaútgáfufyr-
irtækið með tveimur bræðrum
sínum og í fyrstu umferð gáfu
þeir út tíu vasahefti og var upp-
lagið tuttugu þúsund eintök af
hverri bók, en þeir létu hefta
aðeins tíu þúgund eintök af því
og geymdu hitt í örkum. Eftir
fyrstu söluferðina kom Allan til
baka með pantanir upp á aðeins
sjö þúsund eintök, því eins og út
gefendurnir sjálfir, höfðu bók-
salarnir ekki mikla trú á því að
Penguin bækurnar myndu selj-
ast. Það var þó síður en svo að
innihald bókanna væri af verri
endanum, því að í fyrsta bóka-
flokknum mátti finna sögur eins
og „Vopnin kvödd“ eftir Hem-
ingway og ævisögu Shelley,
„Ariel“ eftir Maurios.
Þúsund eintök á klst.
Allan segist ekki gleyma þeim
degi, er Penguinbækurnar voru
til sölu í fyrsta sinn. Á leiðinni
til skrifstofunnar, klukkan níu
] um morguninn ,gekk hann fram-
mikinn trúnað. En þess er kraf-
izt af þeim að þeir tileinkni sér
með alúð alla þætti sögunnar, lifi
atburðina sjálfir og láti ekkert
fara fram hjá sér. Það er eins og
maður þurfi fyrst að lesa hana
einu sinni, en síðan aftur og aft-
ur. Hin atburðaríka frásagnar-
list, sem Gunnar eitt sinn stund-
aði, í Borgarættinni og Fóst-
bræðrum, tilheyrir öðru tíma-
bili í þróunarsögu skáldsins. At-
burðarásin í Sálumessu er hæg-
fara, atburðirnir eru smávaxnir,
en þeim sem stórir eru, er lýst
með nokkrum pennadráttum.
Lýsing á persónunum og hugs-
unum þeira, og hin beina ræða
þeirra — eða óbeina og endur-
sagða, — fyllir mikið rúm og
þyngir söguna, en stendur líka
undir þeim trúnaði í milli les-
enda og höfundar, sem er styrk-
ur bókarinnar.
Og svo eru margar lýsingar á
íslenzkri náttúru. Ýmsum finnst
Gunnar Gflnnarsson skrifa þar
af mestri list. Þar er lýsing á
jökulfljóti, sem verður prests-
frúnni að bana með leyndardóms
fullum hætti. Það er eins og
risaslanga, sem með brúnum
straumrákum sínum slípar bas-
altsteinana unz þeir gljáa í far-
veginum. Þar eru margar lýs-
igar á stjörnubjörtum kvöldum,
alhvítu landi og blómskreyttri
sumardýrð við miðnætursólar-
skin. Þeir, sem hafa séð íslenzka
náttúru, ræða margt um töfra-
mátt hennar. Gunnar Gunnars-
son kallar þennan mátt fram í
bók sinni og færir töfrana inn í
líf þeirra persóna, sem hann fær-
ir fram á sviðið.
Við bjóðum hann velkominn
aftur á svið danskra bókmennta
og óskum þess, að honum auðn-
ist að ljúka þessu verki og færa
til stórfelldrar fullkomnunar.
— DAGUR, 18. nóv.
hjá nokkrum bókabúðarglugg-
um og virti fyrir sér gluggaaug-
lýsingarnar á þessu „vandræða-
barni“ hans. Klukkutíma síðar
hringdi fyrsti bóksalinn og sagð-
ist þurfa meira, því að hann
hefði selt þau þúsund eintök,
sem hann hafði fengið. Upp frá
þessu segir Allan hafi það verið
mesta vandamálið að koma bók-
unum til sem flestra sölustaða.
70.000 eintök
Penguin-bækurnar koma nú
út í sjötíu þúsund eintökum.
Hver bók kostar hálfan shilling,
en þrátt fyrir það, er stórgróði
að útgáfunni og höfundarnir
hafa góðar tekjur af bókum sín-
um í vasaútgáfunni. Þeir fá 7.5%
í höfundarlaun og fá frá 1000—
3000 pund fyrir bókina. Útgef-
endur yfirleitt vilja gjarnan fá
bækur endurprentaðar í vasa-
útgáfunni. Vegna hins gífurlega
upplags, er það mikil auglýsing
fyrir höfundinn, að vera gefinn
út í vasaútgáfu. Og það eru mjög
fáir höfundar, sem eitthvað
kveður að, er ekki hafa verið,
gefnir út í Penguin. Vasaútgáfa
Allans Lane gefur út tvö hundr-
uð og fimmtíu bækur á ári, eða
sem svarar eina bók á hverjum
virkum degi. Tíu milljónir ein-
taka seljast á hverju ári. Helm-
ingurinn af því selst í Evrópu.
Síðan stríðinu lauk hefir gætt
nokkurrar samkeppni á þessum
vasabókamarkaði, einkum hafa
Bandaríkjamenn fengið góðan
bróðurskerf af sölunni á þessum
bókum í heiminum, þótt þeirra
bækur í þessari útgáfu megi ekki
selja í Bretlandi.
Kaupið Lögberg
Útgáfa skáldverka í vasaheftum reynist
betur en efni stóðu til