Lögberg - 08.07.1954, Page 5

5
*+'9WWVWVWVVWWVWWWVVVVVm
VHM \HÁI
KVENNA
Ritstjón: INGIBJÖRG JÓNSSON
VESTUR-ÍSLENZK SÖNGKONA ( REYKJAVÍK
Gunnar Matthíasson, sonur
Matthíasar Jochumssonar skálds,
dóttir hans Þóra og maður
hennar Aubrey Rebank, öll frá
Los Angeles, heimsóttu ísland í
júnímánuði þetta ár. Frú -Þóra
er kunn söngkona í California.
I Reykjavík hélt hún söng-
skemmtun í Gamla Bíó með að-
stoð frú Jóunnar Viðar. Vakti
söngur hennar mikla hrifningu.
Á undan söngskemmtuninni
attu blaðamenn viðtal við hana,
°g hér fer á eftir frásögn Al-
þýðublaðsins:
Sonardóttir „séra Matthíasar"
íslendingar hafa átt marga
Presta, er báru Matthíasarnafn,
en aðeins einn „séra Matthías“,
hina andlegu hamhleypu, sem
var þjóðskáld í meira en manns
aldur, — og ef til vill síðasta
þjóðskáld okkar í fyllstu merk-
ingu þess orðs. Það er sonar-
dóttir hans, sem stendur þarna
við flygilinn og syngur “Last
Rose of Summer” fyrir blaða-
mennina. Hún er gædd fagurri
sópranrödd, — auðheyranlega
þrautþjálfaðri, — en auk þess er
hún gædd þeirri tilfinningu,
Sem snertir hjartaræturnar.
Hún ber nafn Þóru í Skógum,
móður séra Matthíasar, konunn-
ar, sem hann gerði ódauðlega í
íslenzkum bókmenntum með
hinni fögru og hjartnæmu ljóð-
kveðju sinni til hennar. Það er
þessi sama hjartnæma einlægni,
sem einkennir söng Þóru, og
hvað svip og framkomu snertir
gæti hún vel verið íslenzk
kona, — Þóra Gunnarsdóttir
Matthíassonar, — enda þótt hún
hti ættjörð foreldra sinna nú í
fyrsta skipti.
Frú Þóra hefur numið söng
hjá frægum kennurum, og síðan
getið sér góðan orðstír vestur
þar sem einsöngvari og fyrir
söng sinn í óperettum, óperum,
utvarps- og sjónvarpsþáttum og
kvikmyndum. Hún hefur sungið
þar með A1 Jolson og Bing
Crosby, og auk þess hefur hún
sungið óperuhlutverk í kvik-
>Tiyndum, þótt hún kæmi þar
ekki sjálf fram, þar eð leikkonur
»léku“ hlutverkið. Nú hyggst
hún halda eina söngskemmtun
hér í Reykjavík, og ef til vill
aðra á Akureyri, en þau hjónin
eru hér í kynnisför, ásamt
Gunnari, föður söngkonunnar,
Sem hefur lengi þráð að mega
sýna þeim æskustöðvar sínar, og
núðnætursólina af Vaðlaheiði.
☆ ☆ ☆
þrælkun kvenna
Kommúnistar þreytast aldrei
a að lofa það mikla frelsi og það
Jafnrétti við karlmenn, er þeir
s®gja að konur njóti í Sovét-
rikjunum og þeim löndum, er
kommúnistar hafa lagt undir
S1g- Hefir verið bent á það oftar
en einu sinni í þessum dálkum,
a® jafnrétti kvenna í þessum
löndum virðist ekki sízt fólgið í
því> að konum er falin ýms
erfiðis-vinna, sem meðal sið-
■menntaðra þjóða er talin hæf
einungis sterkum og hraustum
karlmönnum.
f síðastliðnum mánuði kom
þessi frétt frá Reuter-frétta-
sambandinu:
Létt á konum
ÁRIS, 4. júní. — Tilkynnt var
er í dag, að búlgarska kommún
1 astjórnin hefði gefið út fyrir-
S *Panir um að konur mættu
e ki aka hjólbörum með þyngra
assi en 200 pund. Skipun þessi
6r ®efin út í þeim tilgangi að
au velda búlgörskum konUm
hfsbaráttuna.
a ^agt er, að svipaðar fyrirskip-
nir séu væntanlegar frá fleiri
kommúnistalöndum. — Nýlega
hefir verið skipuð í Tékkósló-
vakíu sérstök nefnd, sem líta á
eftir því, að konur þurfi ekki að
bera hér eftir sem hingað til 200
punda sykursekki, 150 punda
hveitisekki, eða aka 400 punda
tunnum í vöruskemmum.
☆ ☆ ☆
LITHÁÍSK FLÓTTA-
STÚLKA
Bezta sönnun þess hvé fólk
almennt er óánægt með kjör sín
í kommúnistalöndunum, er að
það flýr þessi lönd í þúsunda
tali, upp á líf og dauða, hvenær
sem því gefst tækifæri til þess.
I nýkomnum blöðum frá Islandi,
er skýrt frá 23 ára gamalli
litháískri stúlku, er komst úr
greipum kommúnista við Fær-
eyjar. Hún var starfandi hjúkr-
unarkona á rússneskum togara,
er stundaði veiðar í Norður-
Atlantshafi. Vegna þess að fram
höfðu komið á henni einkenni
taugaveiki var hún flutt á
sjúkrahús í Þórshöfn 1 Færeyj-
um. Á hvítasunnudag átti að
flytja hana um borð aftur. Smá-
bátur var á leið með hana til
togarans, er hún skyndilega
stökk fyrir borð og lagði á sund
til lands. Nokkrir Færeyingar
voru nærstaddir á bát og björg-
uðu konunni, héldu til Þórs-
hafnar og þar bað hún hælis
sem pólitískur flóttamaður. —
Yfirvöldin heimiluðu skipstjóra
togarans og fleiri skipverjum að
tala við hana. Reyndu þeir að
hafa áhrif á hana til að breyta
ákvörðun sinni, en hún neitaði
harðlega.
Hún er nú komin til Dan-
merkur, en hyggur síðar á
Bandaríkjaferð.
Flóttastúlkan er frá Litháen,
einu Eystrasaltsríkjanna, sem
Rússar innlimuðu 1940, eftir að
það hafði notið sjálfstæðis frá
lokum fyrri styrjaldar.
☆ * ☆
ÍSLENZKAR GLÆSI-
KONUR
Á íslandi var nýlega staddur
kunnur blaðamaður, Harold
Champion, er ritar greinar í
mörg stærstu og útbreiddustu
blöð og tímarit á Bretlandi, og
hefir ferðast víða um heim. Var
hann ráðinn af Ferðaskrifstofu
og Flugfélagi Islands til þess að
mæla með ferðalögum til Is-
lands í brezkum blöðum og auka
þekkingu á landinu. I viðtali
við Morgunblaðið segir hann
þetta meðal annars:
Glæsikonur
Almenningur virðist mér hér
einnig vingjarnlegur og hjálp-
samur, sérstaklega eru íslenzku
börnin einstaklega falleg, vel
klædd og vel fædd, og tungu-
málakunnátta er hér á mjög háu
stigi.
Og svo kem ég loks að atriði,
sem við karlmennirnir höfum
alltaf vakandi auga fyrir, en það
er klæðnaður og útlit kven-
fólksins. Ég hefi ferðast vítt um
heiminn og komið til fjölda
landa, en hvergi nokkurs staðar
hefi ég séð konur jafn vel
klæddar né glæsilegar og hér á
götunum. íslenzku stúlkurnar
eru betur klæddar en þær
frönsku og eru það engar ýkjur,
og hafa miklu betri smekk en
bandarísku stúlkurnar. Þær eru
líka glæsilegar á að líta og bera
sig afburðavel. Ef þær væru
svolítið hlýlegri í viðmóti myndi
ég elska þær allar saman! Og þá
verð ég líka að segja, að ég hefi
óvíða séð karlmenn jafn illa
klædda sem hér á landi, og á ég
þar við smekkinn.
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 8. JÚLÍ 1954
Minningarorð
Elín Sigurðardóttir var fædd
10. júlí 1859 að Kröggólfsstöðum
í Ölfusi í Árnessýslu. Foreldrar
hennar voru þau Sigurður
Gíslason hreppstjóri, á Krögg-
ólfsstöðum var hans vagga og
þar var hans banabeður, —
hann var í beinan karllegg kom-
inn frá Sveinbirni Þórðarsyni
officialis í Múla, en hið næsta
stóðu að honum merkar bænda-
ættir; hann var framúrskarandi
minnugur og athugull. Móðir
Elínar og kona Sigurðar var
Valgerður Ögmundsdóttir, dótt-
ir Ögmunds bónda á Bíldsfelli
í Grafningi, komin af hinni svo-
kölluðu Ásgarðsætt, — væn
kona og kajrkmikil; — hér er
dæmi um kjark hennar. — Einu
sinni fór hún með reifastranga
(hún var ljósmóðir) og faðir
barnsins með henni yfir Ölfusá
á ís, en þegar þau voru búin að
skila af sér barninu og voru að
fara til baka aftur var svo mikið
vatn á ísnum og hann svo háll,
að hestarnir gátu varla staðið;
en allt í einu veit hún ekki
fyr til en hestur og maður
hverfa ofan í ána; hún fór af
baki, skreið á fjórum fótum að
vökinni, náði í manninn, þegar
honum skaut upp, og bjargaði
honum með Guðs hjálp. —
Þetta voru nú foreldrar Elínar,
en systkinin voru 11 að henni
meðtaldri, 7 af þeim komust til
fullorðins ára. Þau voru: —
Solveig, gift Guðna í Breiðholti;
Ögmundur, skólastjóri í Flens-
borg í Hafnarfirði; Engilbert,
búfræðingur, seinna bóndi á
Kröggólfsstöðum; Jón, bóndi á
Búrfelli, átti fyrir konu Ingileif
Melsteð; Kristján cand. phil. og
ritstjóri Lögbergs fyrir tíma;
Anna, kona Kristjáns Matthie-
son.
Elín fór fyrst að hugsa til
Ameríkuferðar eftir að faðir
hennar dó, og svo herti það á
henni þegar hún frétti, að frú
Elín móðursystir hennar ekkja
Heildarumsetning SÍS nam 500
milljónum króna s.l. ór
Aðalfundur Sambands ís-
lenzkra samvinnufélaga hófst í
gær að Bifröst í Borgarfirði og
sækja hann fulltrúar frá 57
kaupfélögum. SigurSur Kristins
son, formaður Sambandsstjórn-
ar, setti fundinn og minntist
látinna starfsmanna og sam-
vinnufrömuða. Síðan var Jör-
undur Brynjólfsson, alþingis-
maður, kosinn forseti fundarins,
en Ólafur Þ. Kristjánsson, kenn-
ari, varaforseti.
Sigurður Kristinsson flutti
skýrslu stjórnarinnar og Vil-
riksson stýrði, svo þingfundur
til kl. 1 e. h.
Kl. 2 var þingfundur settur
með guðræknisathöfn, er séra G.
Guttormsson stýrði. Eftir að
gengið hafði verið frá óloknum
málum var gengið til kosninga
ágætu fólki, sem hún var hjá
ár eftir ár.
Hennar mark og mið var, að
innvinna sér svo mikið, að hún
þyrfti aldrei að vera öðrum til
byrði. Hún var þrekmikil og
þoldi engan ójöfnuð og forðað-
ist það sem óheiðarlegt var;
hún var ábyggileg og trú sjálfri
sér og öðrum, nýtin og sparsöm
og kunni vel að fara með eigur
sínar; hún var ákaflega minnug
og barngóð.
Elín datt og meiddist í öðrum
fætinum og gat víst aldrei geng-
ið mikið eftir það. Henni var
komið fyrir á heilsuhæli, og þar
var hún lengi og dó þar. — Þeg-
ar ég kom seinast til hennar,
sagðist hún vera svo þreytt —
svo þreytt. — Litlu seinna lokaði
hún augunum og sofnaði svefn-
inum langa.
Guðs friður fylgi henni. — Við
geymum minningu hennar.
Anna
FréHir af kirkjuþingi
Framhald af bls. 1
um og rúma þægilega tvær per-
sónur. I sambandi við kostnað-
inn við slíkar byggingar benti
Betel-nefndin á, sem var frum-
kvöðull málsins, að hann mundi
verða um $200.000.00, ennfremur
tók hún það fram, að menn
skyldu ekki láta upphæðina sér
of mjög í augum vaxa, því að
opinbert fé stæði til boða til
slíkra fyrirtækja með óvanalega
góðum kjörum, og hún lét þess
einnig getið, að byggingarmenn
sem hún hefði átt tal við hefðu
látið þá meiningu í ljósi, að
slíkar byggingar mætti fullgera
með fé því, sem að völ væri á
að mestu eða öllu leyti. Sam-
þykkt var að fela Betelnefnd-
inni í samráði við stjórnarnefnd
kirkjufélagsins að undirbúa
framkvæmdir málsins, ef til-
tækilegt þætti.
Hitt málið var ekki eins um-
fangsmikið, en fyllilega eins
róttækt. Það snérist aðeins um
eitt orð íslenzka. Það orð er
búið að standa í nafni Kirkju-
félagsins lúterska í sjötíu ár
sem þjóðernislegt merki þess,
eða fáni, og hefir gjört meira
til þess að efla veg Islendinga
og halda uppi heiðri þeirra frá
hafi til hafs í þessari heimsálfu,
en nokkur einstaklingur eða
nokkur annar félagsskapur á
meðal íslendinga í álfu þessari.
Á þessu þingi fóru menn að
amast við þessu orði, og ekki
aðeins að amast við því, heldur
sóttu með kappi að fá það num-
ið burt úr nafni Kirkjufélagsins,
sökum þess að öll önnur kirkju-
félög í Canada og Bandaríkjun-
um voru að afnema öll útlend
nöfn úr heitum sínum og að
þessi útlendu nöfn væru þrep-
skyldir á vegi guðsríkis hér á
jörðinni. Samþykt var, þó ótrú-
legt sé, að fela stjórnarnefnd
kirkjufélagsins að greiða veg
fyrir að slík breyting yrði fram-
kvæmd á næsta kirkjuþingi, en
Elín Sigurðardóttir
séra Lárusar og Jón Ögmunds-
son á Bíldfelli móðurbróðir
hennar væru á förum þangað
með fjölskyldur sínar. Hún tók
sig því upp og flutti vestur einu
ári á eftir þeim. Hún átti fyrst
erfitt uppdráttar og leigði her
bergi hjá bróður sínum og hélt
því alla tíð, en svo mætti hún embættismanna, og voru þessir
kosnir:
Heiðursforseti, Dr. Rúnólfur
Marteinsson.
Forseti, Dr. Valdimar J. Ey-
lands.
Varaforseti, Séra Guttormur
Guttormsson.
Ritari, Séra H. S. Sigmar.
Féhirðir, N. O. Bardal.
Stewardship Sec., Séra S. T.
Guttormsson.
Ass. Statist. Sec., Sigurbjörn
Sigurðsson. Rev. B. T. Sigurðs-
son.
Varaféhirðir N. McClure.
Auk þessara manna voru
kosnir í framkvæmdarnefndina:
Barney Egilson og Mrs. B.
Bjarnarson.
í Betelnefnd eru séra Sigurð-
ur Ólafsson, Dr. P. H. T. Thor-
lagson, Valdi Sigurðsson, Skúli
Backman, D^n. Líndal, Dr.
George Johnson og Haraldur
Bjarnason.
Erindrekar á þingi Lútersku
kirkjunnar í Toronto eru: Séra
Bragi Friðriksson og séra S. T.
Guttormsson, Barney Egilsson,
Mrs. A. Blöndal. Til vara fyrir
Barney Egilsson og Mrs. Blön-
dal, Hálfdán Thorláksson og
Karl Bardal; en til vara fyrir
séra Braga og séra S. T. Gutt-
ormsson, séra Eiríkur Brynjólfs-
son og Dr. Valdimar J. Eylands.
Delegates to The Manitoba
Temperance Allience Mrs. A. S.
Bardal.
Yfirskoðunarmaður — Fred
Thordarson.
Ritstjóri Sameiningarinnar —
Dr. Valdimar J. Eylands.
Ráðskona Sameiningarinnar,
Mrs. Flora Benson.
Ritstjóri Parish Messenger —
Séra S. O. Thorlakson.
Næsta kirkjuþing verður
haldið á Gimli. Eftir að sam-
þykt hafði verið það höfðing-
lega tilboð frá Gimli-söfnuði,
sem Barney Egilsson forseti
safnaðarins bar fram, var þing-
inu slitið.
hjálmur Þór, forstjóri, flutti
ýtarlega greinargerð um starf-
semi Sambandsins á síðastliðnu
ári og lagði fram reikninga þess.
Vilhjálmur skýrði frá því, að
rekstur Sambandsins hefði auk-
izt mikið á síðastliðnu ári og
orðið meiri en nokkru sinni fyrr.
Varð heildarumsetning SIS 500
milljónir króna, þar af 184,5
milljónir hjá Útflutningsdeild
og hafði sú deild ein aukið veltu
sína um 43 milljónir, og 179
milljónir hjá Innflutningsdeild,
sem jókst um 11 milljónir. Aðr-
ar stærstu deildir Sambandsins
eru Véladeild, sem hafði 36
milljónir króna veltu, Iðnaðar-
deild með 29 milljónir og Skipa-
deild með 29 milljónir.
Vilhjálmur Þór gerði ýtarlega
grein fyrir rekstri hinna ein-
stöku deilda og afkomu þeirra,
svo og afkomu Sambandsins í
heild. — Hann skýrði frá nýj-
ungum og framkvæmdum árs-
ins, en þrátt fyrir allmiklar
framkvæmdir, hefir enn sem
fyrr verið fylgt þeirri reglu að
ráðast ekki í meiri fjárfestingu
en nemur eigin fé og hægt er að
fá sérstök lán til.
Haldið hefir verið áfram að
auka skipastól Sambandsins og
bættist Dísarfell við á árinu
1953, en á þessu ári kom olíu-
skipið Litlafell og Helgafell
hljóp af stokkunum, en það er
þriðja stærsta kaupskip íslend-
inga. Þá skýrði Vilhjálmur frá
því, að Sambandið hefði gert
fjórar tilraunir til að fá leyfi
fyrir kaupum á 16—19 þúsund
lesta olíuskipi, en slíkt leyfi
hefir enn ekki fengizt. Mun
Sambandið halda áfram þessum
tilraunum í þeirri von að Islend-
ingum auðnist að taka olíuflut.n-
inga til landsins í sínar eigin
hendur. —Mbl., 1. júlí
til þess að slíkt megi verða, þarf
lagabreytingu, sem að söfnuðir
kirkjufélagsins ættu að hafa
eitthvað um að segja.
Eftir hádegið á þriðjudaginn
hófst fundur aftur með bæn,
sem Dr. Rúnólfur Marteinsson
flutti og sálmasöng, og svo var
fundarstörfum haldið áfram til
kvelds, en að skilnaði las séra
Sigurður Christopherson biblíu-
kafla og flutti ávarpsorð og
bæn.
Á þriðjudagskvöldið hófst
fundur kl. 7.30 með stuttri guðs-
þjónustu, er séra S. T. Gutt-
ormsson flutti og var svo helg-
aður söng og ræðuhöldum. —
Ungfrú Ingibjörg Bjarnason og
Alvin Blöndal sungu einsöngva,
en ungfrú Sigrid Bardal lék
undir af sinni kunnu listræni.
Söngurinn var prýðilega af
hendi leystur hjá báðum og á-
þeyrendunum til mikillar á-
nægju, og sama er að segja um
píanóleik ungfrú Bardal.
Ræðumenn kveldsins voru: —
Séra S. O. Thorlakson. Ræðu-
efni hans var, Christ all in all.
Var það mikið mál og flutt af
afli og eldmóði.
Síðari ræðumaðurinn var séra
B. Theodór Sigurðsson. Talaði
hann um kirkju íslands á yfir-
standandi tíð; var ræða hans
bæði fróðleg og skemmtileg,
enda prýðilega flutt og og vel
frá henni gengið. Við hér vestra
erum enn sólgnir í að heyra
hvernig hlutirnir ganga heima á
ættjörðinni, ekki sízt þegar um
eins veigamikil atriði er að
ræða, eins og kristilegt og
kirkjulegt viðhorf ættþjóðar
vorrar. séra Theodór er gjörvu-
legur og glæðilegur maður á
ræðupalli og með málsnjöllustu
mönnum, sem við eigum hér
vestra.
Á miðvikudagsmorgun hófst
þihgfundur kl. 9 með guðrækn
is-athöfn, er séra Jóhann Fred-
Frá íslandi
Hinn 30. þ. m. er von á hópi
búnaðarsérfræðinga hingað frá
Norðurlöndum og verða í þeirri
för 36 karlar og konur, þar af 22
frá Noregi. Gestir þessir sækja
hér búnaðarmót, sem Islands-
deild Norræna búfræðifélagsins
efnir til, og ferðast um landið
til þess að kynnast íslenzkum
búnaðarháttum. Mótið verður
sett í hátíðasal háskólans 1. júlí.
Norræna búfræðifélagið var
stofnað 1918, Islandsdeild þess
1927. Norrænt búnaðarmót er
haldið þriðja hvert ár á vegum
félagsins, en það mót, sem hér
verður haldið, telst aukamót, og
er haldið til þess að gefa nokkr-
um búnaðarfrömuðum í ná-
grannalöndunum kost á að
kynnast búnaðarháttum hér-
lendis, en kostnaðar vegna er
óhægt um vik að halda hér fjöl-
menn mót.
Earn
Extra Money
Easily —
Diggitig SENECA R00T
R
S
No experience is needed to harvest this big pay
crop ali ready and waiting for you to “go out
and get it”. All you need is a shovel. Organize
your own digging parties. Everyone will make
money. There is always a ready market for
you, at highest prices, through K.S.B. Write
for a supply of Shipping Tags (free) so fhat
you niay ship your Seneca Root collection daily
for prompt cash returns.
R. S. ROBINSON S SONS CO. LTD.
)The World’s largest Distribotors tf Seneta Roet siiut 1883(
43-51 10UISE ST. WINNIPEG, M A N,,