Lögberg - 02.09.1954, Blaðsíða 7

Lögberg - 02.09.1954, Blaðsíða 7
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 2. SEPTEMBER 1954 7 S. A. THORARINSON: A Toost to Canada Gimli, August 2nd 1954 Nóg framboð ó vörum innanlands og almenn velmegun þjóðarinnar órið 1953 Mr. Chairman, Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen. I wish to thank you, Mr. Uhairman for the warm and friendly introduction. We have, of course, arrived at the part of the program where the speeches are prevalent. This reminds me of an occasion where two university students were talking over a banquet speech at Yale University, which had been given on the evening previous. It seems that after dinner several of the pro- fessors had spoken long and fluently on various subjects. Finally the Dean stood up to deliver his address and his subject was a toast to Yale Uni- versity. In his speech he decided that iu order to make it more ef- fective he would toast each letter of the alphabet in the word “Yale.” He, therefore, first toasted the letter “Y” and stated it stood for Youth and spoke on Youth for 15 minutes. Next he toasted “A” stating fhat it stood for Ambition and spoke on Ambition for 20 min- utes. By this time the audience Was obviously becoming a little restless. Undaunted he proceeded to toast “L” the next letter in the word “Yale,” stating that it stood for Loyalty. On Loyalty he spoke for 25 minutes and by this time the audience was becoming quite belligerant and had it not been such an occasion or had there been any ripe fruit avail- able it’s hard to say what would have happened. When he toasted “E” the last letter, there was a tremendous sight of relief as now surely the speech must be near an end. However, claiming that “E” stood for Energy, he lived up to il and spoke for another half hour. By this time great vacancies were clearly marked around the tables in the audi- ence. After the speech was over and at the table occupied by one of the university students I men- tioned, an Icelandic student ioaned back in his chair and oasually made the remark, “It’s a good thing he didn’t toast the Hniversity of Reykjavík.” The toast to Canada should be a solemn occasion. It should be a tribute given by us to a great nation within whose vast 'fomain we are indeed fortunate and proud to exist. J( At this time, the event of our “Icelandic National Day” Picnic we look with pride and thanks- giving to our forefathers who Were responsible for choosing this land in which to settle. In most instances these fore- lathers were our mothers and athers or perhaps grand- Parents who, burdened down jvith the difficult times in Ice- iand, came to Canada with the °pe that they could make here a home and a new life out of the rich but untamed wilderness. When these Icelanders left heir homes they understood at life for them in the new Jand would be one of toil and atruggie. Yet all they asked for Jhemselves was the oppor- Uriity to live in a free country 'vhere their toil would give their ^hdren an education and a start Kaupið Lögberg VIÐLESNESTA ISLENZKA BLAÐIÐ in life, something that had been denied many of them in Iceland. They worked hard and did not spare themselves and now we today, are reaping the reward. It is with great pride that we can look back on their courage and hardship and see the pro- gress they made during these few decades since their arrival. We are also fortunate that there are still some of these pioneers left with us, some of whom are these grand old people seated here to the right. We wish to bid them a hearty welcome and trust that they will be with us for many years to come. Also it speaks highly of our country which has enabled these pion- eers and ourselves to prosper. Here there has been abun- dance and opportunity. Here there has been a way of life where our individual rights and liberties are protected and cherished. Here there has been amongst other freedoms, free- dom of speech, freedom of religion, freedom of political views and freedom of enter- prise. I can remember as a small boy coming to these Icelandic Day Celebrations and unfortunately listening with a slight degree of criticism to the then seemingly flowery praises with which the speakers talked about Canada. I must confess I found more enjoyment in eating “skyr“ and „rúllupylsa“ or in watching the sports and very rarely lingered long at the afternoon festivites. As a youth one takes all these things for granted. Well I do not think that these speeches were flowery any more. This country has been good to our family and it has been good to me and without exception I am sure it has been good to you. Nature has been most gener- ous in the giving of gifts to Canadians. Canada has so much good soil that her farmers can raise far more food than is needed to feed all her citizens; the surplus helps feed people of other lands. Canada’s forest wealth is enormous; of the world’s newspapers three pages out of every five are made from Canadian forest trees. Our broad belt of northern forests is one of the few remaining sources of firs. Canadian fishermen catch far more fish than is needed. From Canadian mines comes nearly every kind of mineral product, including oil and natural gas, which brings prosperity with it wherever it is found. And happily for us most Canadians have begun to think a great deal about conservation. By Government regulations and advice, through the research of our scientists and because of broader education, our citizens are beginning to co-operate with nature. Thus through the wise use of resources we can expect to continue to reap bountiful harvests from our waters, woods and topsoil for the years to come. Even our mineral resources are virtually untapped and appear to be greater than was thought a decade ago. Not only are we learning to cooperate with nature but we are learning to cooperate with our fellowmen. No one can pro- vide everything for himself as did some of the early pioneers, each has come to work more and more for others and less and less for himself. We enjoy a better living now with less effort mainly because we have learned to specialize, each in his own kind of work. Because of this cooperation and because we have learned to put to work the forces of nature for our benefit we can rightly look forward to even better living for more Canadians in the future. Shortly after I was invited to propose this toast I read an article in “Canada at Work” a book published by Wilfred Eggleston, in which he refers to a message recently delivered by H. H. Rogge, President of Can- adian Westinghouse Company, and I quote: “It is the people, not just the rocks, minerals, factories and money that make a country great.” And he added, “It is something special about these people, too, very often a sort of special Faith in the future of their country, and a willingness to trust in it and to work for it that makes a country great. “The other day,” pursued Mr. Rogge, “ some one showed me a clipping from an old magazine that illustrates the importance of this sort of Faith—and the miscalculations that can result when it is lacking. It was a clipping from an article that ap- peared in 1881, in an English magazine called “Truth.” This magazine published most of the leading financial articles of the time. On that day, the Editor of “Truth” wrote as follows: “The Canadian Pacific Rail- way has begun I see, to launch a bond issue. It will run, if it is ever finished, through a country frost bound for seven or eight months in the year, and will connect with the Western part of the Dominion, a province which embraces about as fore- bidding a country as any on the face of the earth—British Columbia is a barren, cold mountain country, that is not worth keeping—Fifty railroads would not galvanise it into prosperity. “A friend of mine told me, and he knew what he was talking about—that he did not belive the much talked about Manitoba Settlement would hold out for many years. The people that have gone there cannot stand the coldness of the winters.—“ He further added, that “While the money is being spent all will go well enough perhaps, but in the end the Dominion will have to go into liquidation. One of these days when the load gets too heavy, Ontario is pretty certain to go over to the States into which it dovetails and where its best trade outlet is. When the day comes the Domin- ion will disappear. The Do- minion is in short a fraud all through and is destined to burst up like any other fraud.” “Well,” concluded Mr. Rogge, “that appeared in the magazine called “Truth” in 1881 and history has amply proved how little truth was in it. I have a feeling that whenever we may be tempted to doubt the future of our country today—to see the obstacles ahead more clearly than the promise beyond—we may be making the same kind of mistake as the writer of that article—who knew all about the difficulties but reckoned with- out the people.” The period of early struggle and hardship is now fortunately over but we are just embarking on the era of adventure and opportunity. In conclusion I should like to say that the visions, hopes and dreams of yesteryear stand now on the threshold of fulfillment. We whose destiny it is to parti- cipate in this final fruitful phase in our development must regard this opportunity with humility and thankfulness ever conscious of the responsibility and trust which is ours and ever conscious of the contributions Canada can and will make to the future of mankind in the decades to to Þróun efnahagsmálanna þó ekki að öllu leyti hagstæð. — Úr Árbók Landsbanka íslands IIAGUR íslendinga er mjög H háður áhrifavöldum, sem þeir fá sjálfir lítt við ráðið. Afkoma helztu atvinnuvega fer að miklu leyti eftir árferði og gjafmildi náttúrunnar, bæði til lands og sjávar, en utanríkisviðskiptin byggjast á hverfulum erlendum mörkuðum. Árið 1953 bjó að þessu leyti vel að íslendingum. Veðrátta var mjög hagstæð bændum og aflabrögð yfirleitt sæmileg nema á síldveiðum. Ýmsir erfiðleikar voru á sölu ís- lenzkra afurða erlendis, en þó tókst að lókum að selja mestalla framleiðsluna fremur hagstæðu verði. Verðlag útfluttrar vöru lækkaði um 1% miðað við árið áður, en innflutningsverðlagið iækkaði um 8%, og bötnuðu því viðskiptakjörin allverulega. Auk andvirðis útfluttrar vöru höfðu Islendingar til ráðstöfunar all- mikinn erlendan gjaldeyri vegna tekna af varnarliðinu á Kefla- víkurflugvelli og lána, er tekin voru erlendis. Varð allt þetta til þess, að innflutningur varð meiri exy dæmi eru til áður, og var nóg framboð á vörum innan- lands og almenn velmegun. Hér eru tilfærð inngangsorð í Árbók Landsbanka Islands, um hagþróunina á árinu 1953, sem út kom í gær. — Þar segir síðan orðrétt á þessa leið: Þróun efnahagsmála þjóðar- innar var þó ekki að öllu leyti hagstæð. Mikil þensla var á ár- inu á peningamarkaðinum. Rekstrarafgangur ríkissjóðs fór rnjög fram úr áætlun, en vegna mikilla útgjalda utan rekstrar- reiknings varð hann ekki til þess að hamla verulega á móti þensl- unni innan lands. Verðlag hélzt að vísu stöðugt allt árið, en þó voru þess glögg merki, að dulin verðbólga var að búa um sig. Eftirspurn eftir vinnuafli var orðin svo mikil í árslok, að fyrir- sjáanlegur var vinnuaflsskortur í ýmsum greinum útflutnings- atvinnuveganna. Er það ljóst, að ný veVðbólguskrúfa, sem á eink- um rót sína að rekja til varnar- liðsframkvæmdanna og mikillar fjárfestingar samfara ónógum sparnaði, mun ná fastari tökum á efnahagskerfinu áður langt líður, ef ekki er spyrnt við fæti. Fjárfesiingin Á árinu 1953 var fjárfesting á íslandi vafalaust allmiklu meiri en mörg undanfarin ár, en ekki eru til neinar heildartölur um hana. Mun fjárfestingin hafa numið alls um 767 millj. króna. Hér eru hinar miklu raforku- framkvæmdir við Sog og Laxá mikilvægastar, en þeim var báð- um lokið á árinu 1953, og einnig bygging áburðarverksmiðju, sem var að mestu lokið á því ári. Fjárfestingarleyfi til þessara framkvæmda námu alls 174 millj. króna á árinu 1953. Húsbyggingar fóru vaxandi á árinu. Rúmmál nýbygginga í Reykjavík jókst um 70% frá ár- inu áður og tala nýrra íbúða úr 329 í 340. Svipaða sögu er að segja annars staðar af landinu, en upplýsingar eru enn ekki fullkomnar. Á Keflavígurflugvelli voru miklar framkvæmdir á vegum varnarliðsins, sem höfðu sömu áhrif á hagkerfið og önnur fjár- festing kostuð af erlendu fé. Á- hrifin á greiðslujöfnuðinn voru hagstæð, en hins vegar juku þessar framkvæmdir mjög þensluna innan lands og sköp- uðu mikla eftirspurn eftir vinnu afli. Utanríkisviðskipti Utanríkisviðskipti urðu meiri á árinu 1953 en nokkru sinni fyrr. Útflutningur nam 706 millj. kr., en innflutningur 1,111 millj. kr., og var hinn mikli verzlunarhalli jafnaður með duldum tekjum. Sala íslenzkra afurða erlendis tókst að öllu samanlögðu vel, en markaðsaðstæður kröfðust all- mikilla breytinga bæði á verkun sjávaraflans og skiptingu við- skipta íslendinga á lönd. Vegna lóndunarbannsins í Bretlandi var ísfiskmarkaðurinn lokaður mestan hluta ársins. Einnig varð nokkur samdráttur á útflutningi saltfisks vegna sölutregðu, eink- um fyrra hluta árs. Hér varð það til bjargar, að góðir markað- ir unnust fyrir skreið, og var verð á henni mjög hagstætt fram um mitt ár, en eftir það gætti nokkurra söluerfiðleika. Er hér um nýja markaði að ræða, sem vænta má góðs af í framtíðinni, enda var skreiðar- útflutningur að mestu greiddur í frjálsum gjaldeyri. Gekk sala flestrar annarrar framleiðslu vel, svo sem lýsis, mjöls og salt- síldar, og var verðlag hagstætt. Lítið af landbúnaðarvörum kom til útflutnings á árinu. Enn er ónefndur freðfiskur- inn, sem nú er orðinn lagmestur að verðmæti allra útflutningsaf- urða. Gekk mjög misjafnlega að selja hann á árinu. Bandaríkin voru enn höfuðmarkaðurinn, en útflutningur þangað varð all- miklu minni en árið áður, og einnig minnkaði mjög sala til Bretlands. Af þessum sökum hlóðust upp miklar birgðir af freðfiski fyrra helming ársins, og leit mjög illa út um sölu á þeim, þar til gerður var við- skiptasamningur við Rússa í ágúst, en þeir tóku nær þriðjung freðfisksframleiðslu ársins á sæmilegu verði. Greiðsluviðskipti Þó að hinn óhagstæði verzlun- arjöfnuður næmi 405 millj. kr. á árinu 1953, batnaði afstaða bank- anna gagnvart útlöndum um 25,4 millj. kr. Verzlunarhallinn var að fullu greiddur með duld- um gjaldeyristekjum, en helztu liðirnir þar voru tekjur vegna varnarliðsins, 213 millj. kr., og óafturkræf framlög vegna efna- hagsaðstoðar að upphæð 104 millj. kr. Lán erlendis, sem notuð voru á árinu, námu alls 48 millj. kr. Verðlags- og atvinnurriál í lok ársins 1952 voru gerðir nýir kaup- og kjarasamningar við verkalýðsfélögin. Var í þeim einkum stefnt að því að lækka framfærslukostnað með auknum niðurgreiðslum og öðrum ráð- stöfunum. Samningar þeir, sem þá voru gerðir, giltu óbreyttir allt árið 1953, og hélzt því bæði vísitala og kaupgjald stöðugt. Meðal vísitalan 1953 reyndist 156,9 stig, en 157,8 stig árið áður. Húsaleiguvísitalan var óbreytt allt árið 1953 í 212 stigum (1939=100), en vísitala bygging- arkostnaðar fyrir tímabilið 1/10 1952 til 30/91963 var 801 stig, en 790 stig næsta tímabil á undan, sem er hækkun um aðeins 1,4%. Lækkun sú, sem varð á vísi- tölunni um áramótin 1952 og 1953 fyrir atbeina ríkisstjórnar- innar, ásamt þeim niðurgreiðsl- um, sem fyrir voru, hafa orðið ríkissjóði dýrar í auknum út- gjöldum, og samkvæmt bráða- birgðatölum voru útgjöld ríkis- ins vegna dýrtíðarráðstafana árið 1953 47 millj. kr. eða rúm 11% af rekstrarútgjöldum rík- isins. Seðlaveltan Seðlaveltan varð lægst á árinu 23. febrúar, 192,205 þús. kr. (1952 varð hún lægst 26. febr. 173,865 þús. kr.). Síðan fór hún hækkandi og varð 284,700 þús. kr. 30. desember, og er það nýtt hámark, en áður hafði hún orðið hæst 23. des. 1952, 227,240 þús. krónur. —Mbl., 25. júlí Dóttirin, 8 ára, horfði efa- blandin á móður sína og sagði: — Segðu mér eitt, mamma! •— Hvernig stóð eiginlega á því, að þú giftist honum pabba? Móðirin horfði lengi á dóttur sína og sagði síðan: — Elsku barnið mitt! Er það nú komið svo, að þú ert líka farin að undrast það! «111! IIIHIIIHI TIL LÆGSTA FLUGFAR ÍSLANDS ASeins $Q«jQ fram og tll baka fil Reykjavíkur Grípið tækifærið og færið yður í nyt fljótar, ódýrar og ábyggilegar flugferðir til Islands í sumar! Reglu- bundið áætlunarflug frá New York ... Máltíðir inni- faldar og annað til hress- ingar. SAMBÖND VIÐ FLESTAR STÓRBORGIR Finziið umboðsmann ferðaskrifsiofunnar n /~~\ n ICELANDICl 'A I R L I N E S ulAil±j 15 West 47th Street, New York PLaza 7-8585 lll!l■llll■ll!!■llll■!lll■llll■ll!l■llll■llll■ll!!■llll■!lll■lln■llll■llll■llll■lllll Yfir 790 útibú Royal bankinn canadiski er stærsti banki í Canada með útibú svo að segja um víða veröld. Sérhvert útibú er trygt með öllum eignum bankans og eru því peningar yðar ávalt í öruggri vernd. Þér getið byrjað sparisjóðsreikning með $1. Viðskipii yðar eru kærkomin! THE ROYAL BANK OF CANADA Hvert útibú nýtur trygginga allra eigna bankans, sem nema yfir $2,675,000,000. come.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.