Lögberg - 07.07.1955, Qupperneq 2

2
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 7. JÚLÍ 1955
Á herförum lífsins
Líf er herför ljóssins,
líf er andans sfríð.
Sæk til sigurhróssins,
svo er æfin fríð.
STGR. TH. Ljóðabók
IIÚN á marga vegu, herför
ljóssins, en hún stefnir
aitaf að því að bægja myrkr-
inu á bug. Það eru margvís-
legir flokkar manna, sem
skipa sér undir ljóssins merki.
Kirkjan og þjónar hennar, og
út frá henni sjúkrahúsin,
barnaheimilin, skólarnir og
ótal aðrar stofnanir, sem
starfa út frá aðalstöðinni. Og
svo vitaskuld landslögin,
hvaða lands sem er undir
hverra vernd, jafnvel kirkjan
sjálf og hennar menn verða
að vera til þess að fá að njóta
friðar og náðar við sitt ljóss-
ins starf.
Islendingar hafa oft átt
ijóselska og brekkusækna
menn, og samkvæmt því, sem
sögurnar segja, þá eru þeir
til enn. Svo telst mörgum til,
að í sál þeirra, sem fluttu
vestur um hafið, hafi hér og
þar mátt finna þann máttar
anda, sem leiðir mennina til
nýrra heima, gefur þeim styrk
til nýrra átaka. Á vegferð ís-
lendinga um Ameríku, má
finna, sé að gáð, ein og önnur
merki þess að þeir hafi verið
töluverðir framtaksmenn á
einu og öðru sviði.
Nú er komin röðin að Is-
lendingum í Vancouver með
það, að sinna byggingu þess
merkis, sem segir af þeim veg-
legustu söguna og gefur bæði
nútíð og framtíð mestan yl,
styrk og nytsemd.
Það er bygging lútersku
kirkjunnar, sem nú er í upp-
siglingu.
Það er til og hægt að sjá og
heyra sögur af því daglega, að
þeir, sem berjast ljóssins og
laganna megin, verði ærið oft
að leggja líf sitt í háska til
þess að fara á móti því sem
ilt er, — Líf, limi og mann-
orð í því skyni einu að fara
á móti myrkravöldunum. Við
íslenzku kirkjubygginguna í
Vancouver, er ekki um nein
þvílík stórræði að ræða, það
ég veit eða get hugsað mér.
Menn þurfa að erfiða í því,
það er satt, og það allmikið,
og þeir þurfa að leggja fram
fé og vinnu, en það þyrfti
ekki að verða svo mjög til-
finnanlegt væru menn nógu
víðtækt samtaka. Þegar búið
er að koma verkinu á rekspöl,
þá er ekki eins erfitt við að
eiga með áframhaldið, — en
með lifandi áhuga verður
áframhaldið að vera bæði fyr
og síðar. Ekki aðeins með lif-
andi áhuga fárra manna og
kvenna, heldur lifandi áhuga
fjöldans. Ég hef óbilandi trú
á litlu en mörgu tillögunum.
Hvað er átakanlegra en
villugenginn unglingur eða
unglingsstúlka? Ungmenni,
sem annaðhvort af eigin fýsn-
um hefir leiðst 'af réttri leið
eða verið leitt það af öðr-
um. Það er erfitt að finna
neitt, sem er átakanlegra.
Þar með er fátt ánægjulegra,
ef nokkuð, en að vita sig hafa
lagt þar stein í vegg, sem ung-
menni hlýtur skjól af, ferða-
maður hlýtur hvíld, verklaus
og launalaus maður fær leið-
beiningar til heiðarlegrar og
sanngjarnlega launaðrar at-
vinnu. Öll þessi atriði eru svo
stór í sjálfu sér, að enginn
maður mælir það til fulls, því
lífið, mannssálin og mannleg-
ar aðstæður á vegum lífsins,
verða ekki sett undir mæli-
kvarða nema þann, sem lögin
setja um brot og bætur. En
þó sá mælikvarði sé gildur í
sjálfu sér, að einhverju eða
öllu leyti, þá getur hann ekki
mælt til fulls og heldur ekki
bætt til fulls, þann djúpa sárs-
auka, sem glöpin hafa í för
með sér né huggar hann í lífs-
stríði, sízt að fullu, þá er í
þeim lenda.
„Með lögum skal land
byggja“, sagði Njáll. Hjá þeim
sannleika verður aldrei kom-
ist, og sannar það bezt hve
þungt að lífsstríðið er með
köflum, — „Ljóssins her-
för“, — að hversu mikilli mót-
spyrnu, sem framkvæmd
þeirra mætir, hversu sem
mönnum kann að yfirsjást
með notkun þeirra, þá eru
þau alltaf til og hljóta altaf
að verða til. — Rétt og
rangt. — Þau eru partur af
hinu eilífa orði, sem menn-
irnir þurfa og sem aldrei
bregst þeim, leiti þeir á náðir
þess.
Presturinn við íslenzku lút-
ersku kirkjuna í Vancouver
núna, séra Eiríkur S. Bryn-
jólfsson, héfir margbeðið
kirkjubyggingarmálinu bless-
unar og þeim öllum, er að því
starfa og sinna á einhvern
hátt, — þeim er koma að
kirkjunni og þeim er ganga
fram hjá henni nær sem er og
hver sem er. Þetta þykir mér
góð bæn og þar sem kross
verður á turni hennar, skilur
maður, að ekki er beðið í
mannsins nafni heldur hans,
sem á krossinum dó, enda bið-
ur presturinn allra bæna í
Jesú nafni og fyrir hans for-
þénustu. Slíkar bænir sem
þessi, breiða blessun yfir land
og lýð. Þegar þér því byggið
þessa kirkju, íslenzkir menn
og konur, þá eruð þér að
leggja blessun yfir borgina og
landið, sem þér búið í. Þér
styrkið trúna, bætið siðferðið,
hjálpið til að hugga þá harm-
þrungnu og breiðið gleði og
viðreisn á götu þeirra ungu.
Og hjálpið ennfremur til að
styrkja meðfæddar gáfur
þeirra uppvaxandi — jafnt
þeirra, sem vel eru á vegi
staddir í alla staði, sem og
hinna, er miður kunna að
vera staddir. Því það er kirkj-
unnar mál, sem heldur manns
sálinni við lífið í eldraunum
lífsins eins og hituðu járni á
steðja undir hamri. Og lítið
á listaverkin, sem mannssál-
irnar framleiða, er þær hafa
komið út úr raunum lífsins.
Sálmana, sem við syngjum,
frumorta og þýdda, ræðurn-
ar, sem fluttar hafa verið á
kirkjunnar vegum á undan-
förnum öldum, Vídalín bisk-
up, Helgi Thordarson biskup,
Pétur Pétursson biskup og
fleiri. Að þeim ógleymdum
Hallgrími, Matthíasi og Valdi-
mar Briem. Og þó maður líti
inn á daglegu brautirnar, þá
sér maður fljótlega þá fágun,
sem kirkjan hefir gert á
mannshuganum í veraldleg-
um efnum frá því fyrrum og
nú. Egill segir m. a.:
„Standa upp í stafni,
stýra dýrum knerri,
halda svo til hafnar,
höggva mann ok annan“.
Jónas segir mörgum öldum
seinna:
„Fýkur yfir hæðir og
frostkaldan mel,
í fjallinu dunar því komið
er él,
snjóskýin þjóta svo ótt og
svo ótt,
M. André Monnier farast
svo orð í Parísarblaðinu „Cité
Nouvelle“:
„Hér er um að ræða valda-
mikla samfylkingu. í flestum
öðrum löndum á hún sína
liðsmenn, en Frakkland er
henni sérstakt gósenland.
Hún hefur hreiðrað um sig
meðal okkar sem óvinaher í
sigruðu landi. Hún leggur á
skatta sjálfri sér til fram-
færslu, setur lög, sem styrkja
kyrkitak hennar, launar á-
róðursmenn og útsendara, eys
fé úr leynisjóðum og rær
markvíst að því öllum árum
að víkka áhrifasvæði sitt enn
meir. Hún teygir óhindruð
arma sína út um öll lönd
Frakka og gerir gys að hin-
um fáu og forystulausu and-
stæðingum sínum.
Skelfileg er hún og misk-
unnarlaus. Hún bakar mill-
jónum samborgara vorra ó-
gæfu og skilur við þá sem ör-
kumla menn og ærulausa
tugthúslimi. I sjálfu hjarta
þjóðþingsins á hún harðsnúna
hópa sér til varnar og við-
gangs. — I samanburði við
þá eru þrautskipulagðir
stjórnmálaflokkar áþekkastir
ringluðum fjárhóp.
í skipunum hennar þekkist
engin miskunn. Undirróðurs-
starfsemi hennar grefur und-
an viðreisnarstörfum og tor-
veldar þau, þurreys fjár-
hirzlur ríkisins og stofnar
jafnvel öryggi voru í beinan
voða.
Á meðan þetta skaðvænlega
skurðgoð, sem ekki má
hrófla við, á sér bólstað mitt
á meðal vor, mun Frakklandi
aldrei takast að lífga forna
frægð og koma á efnahagslegu
auganu hverfur um heldimma
nótt,
vegur á klakanum kalda“.
í fyrra ljóðinu þess gífur-
lega vitmanns, er fremdin og
gleðin mest í því að komast
að því að „höggva mann og
annan“. — í seinna ljóðinu
andar dýrðlegri samúð í
gegnum alt kvæðið — samúð
með manneskjunum, sem
þarna eru erfiðlega staddar.
Samúð, sem tendrað hefir ljós
kærleikans í hjörtum þeirra,
sem kynnst hafa þessu fagra
ljóði, eins og Jónas Hallgríms-
son setti atriðið fram á ís-
lenzkri tungu.
íslendingar í Vancouver,
veitið þessu máli athygli. —
Réttið því málefni hjálpar-
hönd, sem færir kærleikann,
lífsfágun og alt heilbrigt líf
inn á brautir mannanna. —
Hugsið um þetta sjálfir þar
til þér finnið, að mergur þessa
máls er svo ekta, að ómögu-
lega má fram hjá honum
ganga. Það er fullkomnasta
þjóðræknisverkið, sem þér
getið unnið, — að byggja
kirkjuna.
Rannveig K. G. Sigbjörnsson
jafnvægi. Hin bráðasta hætta
mun vofa yfir landi voru.
Ég mun leita nánari út-
skýringa á máli mínu:
Landið er ekki enn gróið
sára sinna eftir tvær styrj-
aldir, iðnaðurinn stendur iðn-
aði annarra þjóða að baki.
Þörf er á nýtízku vélakosti
og ódýrum matvælum fyrir
milljónir heimila.
Ég hvika hvergi frá þeirri
staðreynd, að þessu nauðsyn-
lega marki verður ekki náð,
meðan milljónir manna vinna
við framleiðslu, flutning og
dreifingu gagnslausrar fram-
leiðsluvöru.
Ég gerist svo djarfur að
ítreka skoðun mína, þótt ég
eigi það á hættu, að mótmæla-
öldur veltist að mér hvaðan-
æva. Áfengir drykkir eru al-
ger ónytj avarningur. Já, allir
saman, einnig hin léttu vín.
Hér er komið við kaunin á
hinni dæmalausu fávizku,
sem allsráðandi er í frönskum
landbúnaðarmálum. — Vín-
framleiðendur hafa sökum
stjórnmálalegra ítaka sinna
náð aðstöðu til að selja ríkinu
framleiðslu sína með hagnaði.
Ríkið selur þetta vín venju-
lega með tapi sér til stórfelds
óhagræðis. Til þessa er varið
35 milljörðum franka á fjár-
lögum.
Hægt væri að framleiða
sykur úr sykurrófum þeim,
sem nú fara til vínbruggunar.
Rófnaræktarmenn rísa þar
við öndverðir. Því er það, að
vér neyðumst til að flytja inn
sykur frá Vestur-Indíum.
Ekki tjáir heldur að gleyma
ávöxtunum, sem vér flytjum
inn frá Ameríku og Sviss.
Ávexti þessa gætum vér hæg-
lega ræktað sjálfir, sömuleiðis
vínþrúgur, sem öll Evrópa fal-
ast eftir árangurslaust.
Hvað skal segja um lög-
gjafann, sem hefur tvítalið
upp óáran þá, sem hlýzt af
öldrykkju, og falið heilbrigð-
isyfirvöldunum að gera ráð-
stafanir til úrbóta, en sýnir
engan lit á því, að hrinda þeim
í framkvæmd? I þess stað er
rænt stórfé úr vasa skatt-
greiðandans til þess að styrkja
vínframleiðendur.
Hvað um land, sem að allra
dómi þarfnast þriggja mill-
jóna nýrra húsa, en eyðir þó
árlega 300 milljörðum franka
í áfengi, upphæð, sem nægja
myndi til þess að reisa 200
þúsund nýtízku heimili?
Hvað skal halda um land,
þar sem þurftalitlir og iðju-
samir skattgreiðendur láta
milljarða af hendi rakna til al-
mannatrygginga, sem mest-
megnis fer til þess að fram-
færa drykkjusjúklinga og
menn, sem hlotið hafa örkuml
í slysum, sem orsakast hafa
af áfengisneyzlu, en sumt til
styrktar fjölskyldum, sem
eiga fyrir vanþroska börnum
að sjá.
Já, hvað skal segja um
heimili, þar sem allt fer í ó-
lestri; blöðin birta daglega
frásagnir um glæpi, framda í
ölæði, og hræðilegar frásagnir
um börn, sem sætt hafa mis-
þyrmingum?
Við komumst ekki hjá því
að viðurkenna, að ástandið er
afleiðing af deyfð almennings-
Sökin er okkar allra. Við ger-
um nálega ekkert til þess að
sporna við þessari öfugþróun,
sem stefnir í átt til glötunar.
Frakkland verður að losna
við áfengisbölið hið bráðasta
eða fljóta sofandi að feigðar-
ósi að öðrum kosti“.
(Þýit úr ameríska
tímaritinu Listen)
—eining
Var það bænhcyrslo
Fyrir hér um bil einni Öld
skrifaði hermaður Suðurríkja
Bandaríkjanna þessi orð:
Ég bað Guð um þrek og
kraft, en ég var gerður þrek'
leysingi, til þess að mér lærð-
ist að hlýða í auðmýkt.
Ég bað Guð um hæfileika,
til þess að framkvæma mik)a
hluti, en mér hlotnaðist gelu'
leysi, svo að ég gæti gef*
annað betra.
Ég bað Guð um auðlegð, td
þess að ég gæti verið haih'
ingjusamur, en mér hlotnaðist
fátækt, til þess að ég yrð*
hygginn.
Ég bað um alls konar gæðú
til þess að ég gæti notið lífs'
ins, en mér var gefið líf, ti*
þess að ég gæti notið margra
gæða lífsins.
Ég fékk ekkert af því, sent
ég bað um, en allt sem
hafði þráð.
Ég var bænheyrður, þrátt
fyrir allt, og ég er allra
manna sælastur.
—Reader's Digest
Fimmta herdeild víngróðomanna
í Frakklandi