Lögberg - 07.07.1955, Síða 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 7. JÚLÍ 1955
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
„Já, hann á bréfið, en ekki þú. Það er sama
og opna annars manns hirzlu að rífa upp bréf,
sem aðrir eiga, eða svo var mér kennt, þegar ég
var krakki“, sagði Þórður og lyfti hendinni ósjálf-
rátt, eins og til þess að bjarga bréfinu. „Þar að
auki er víst ekki annað í því en einhver þvæla
um sveitarmál, svo að þú græðir sjálfsagt ekki
mikið á því að opna það“, bætti hann við.
Þá komu feðgarnir inn.
„Við Þórður erum hér að þrefa um þetta
bréf“, sagði Anna. „Ég segi að það sé frá stúlku.
Þórður heldur að það sé frá einhverjum hrepps-
nefndarkarlinum. Skárri væri það karlmanns-
höndin. Ég var komin að því að rífa það upp, en
Þórður kom í veg fyrir það með siðavendninni
eins og vant er“.
„Alltaf eruð þið nógu forvitnar, konurnar“,
sagði Jón og leit á bréfið. „Ég skal lofa þér að lesa
það, þegar ég er búinn að fara yfir það sjálfur“.
„Nei, ég fyrst“, sagði hún hlæjandi. „Annars
held ég, að það sé frá stúlku“.
„Ég skrifast aldrei á við kvenfólk. Þú skalt
fá koss, ef þú sleppir bréfinu“.
)rÉg hef ekki þurft að kaupa kossana þína
hingað til. Ég fer að halda, að þér sé ekki sama
um það“.
„Ég skal sýna þér undirskriftina, þegar ég hef
lesið það“.
Anna sleppti bréfinu og þau settust að
borðinu.
Hann hló.
„Ætlarðu ekki að fara að opna bréfið?“ spurði
hún.
Hann stakk bréfinu í vasa sinn. Nú mundi
hann allt í einu, hvaðan bréfið var.
„Ekki fyrr en ég er búinn að borða. Ég set
ekki matinn til hliðar“.
„Þið ættuð bara að sjá, hvað er orðið vistlegt í
kofanum hjá honum Sigga og henni Rósu“, sagði
Þórður, þegar hann var byrjaður að borða, og
svo fór hann að lýsa öllu, sem þar var innanhúss
svo skemmtilega, að allir voru komnir ofan í
kofann hans Sigga á svipstundu, að Þórði undan-
teknum. Gróa tók við, þegar Jón hætti að tala, og
lýsti því, hvernig hún hefði haft inni hjá sér, þegar
hún átti heima í þessum sama bæ. Enginn mundi
framar eftir bréfinu nema sá, sem hafði það í
vasanum. Honum fannst það brenna sig gegnum
fötin og flýtti sér að komast burt til þess að
lesa það.
DREGIÐ FYRIR í SELÁNNI
Næstu daga eftir að hreppstjórinn hafði lesið
bréfið var hann fálátari en hann var vanur. Einn
morguninn í glaða sólskini var húsmóðirin að
rangla eitthvað í kringum bæinn og varð af til-
viljun gengið fram hjá skemmudyrunum yzt á
hlaðinu. Þórður sat innan við dyrnar og aðgætti
reipin. Nú var farið að nálgast sláttinn. Stór
hrúga af samanhnýttum reipum lá fyrir utan
dyrnar og annað eins innan við þröskuldinn.
„Góðan daginn, Þórður minn“, sagði Anna.
„Ég var einmitt að gæta að því, hvort ég sæi þig
ekki einhvers staðar. Ósköp ertu búmannslegur
innan um öll þessi reipi. Hvað á nú svo sem að
gera með þetta allt saman? Ég er viss um, að þetta
er nóg á fimmtíu hesta.“ Hún sparkaði ögn í
reipahrúguna.
Þórður hló ánægjulega. „Þetta eru nú samt
ekki nema tólf pör. Það fer mikið fyrir reipum.
En hvers vegna varstu að svipast um eftir mér —
áttirðu eitthvert erindi við mig?“
„Já, heldurðu að það sé kominn silungur í
Selána. Ég er orðin uppgefin á þessum súra og
saltaða mat, en fiskurinn er búinn, sem kom
heim um daginn“, sagði hún.
„Ég efast ekki um, að áin sé full af silungi“,
sagði Þórður.
„Heldurðu að þú getir ekki farið í dag og
dregið fyrir með Steina. Það væri gott að fá
nýjan silung“.
„Það held ég geti skeð, að ég fari í fyrirdrátt,
en varla með Steina. Jón neitar sér varla um þá
ánægju að sulla í ánni. Við höfum þá kannske
gert það nokkrum sinnum hér áður fyrr“.
„Ég veit nú bara ekkert, hvar hann er að
finna, hef ekki séð hann í allan morgun“.
„Þess vegna ertu svona ákaflega mjúkmál
við Þórð þarna í dyrunum“, var sagt innan úr
skemmunni.
„Hvað, ertu þarna í hálfmyrkrinu, steinþegj-
ándi aldrei þessu vant, og lætur mig ekki heyra til
þín. Nei, að sjá hann með alla klyfberahrúguna
fyrir framan sig. Þetta er þó svei mér hlægilegt“,
sagði hún og kom alveg að skemmudyrunum.
„Heldurðu ekki, að þessir klyfberar séu á
fimmtíu hesta eins og reipin?“ spurði hann
hlæjandi.
„Hún hefur nú kannske ekki farið fram hjá
þér, mín fávizka“, sagði Anna og hló líka. „Ég er
nú alltaf svolítið inn í búskapnum. En mig er
bara farið að langa í nýjan silung og þess vegna
var ég að leita að ykkur“.
„Ég skal fara að draga fyrir strax og búið er
að borða. Það hefur alltaf verið mín bezta
skemmtun að busla í vatni frá því er ég man
fyrst eftir mér. Bæjarlækurinn var nú góður
leikbróðir í æsku. Einu sinni datt ég í hann, og
það voru nú meiri ósköpin, sem þá gengu á. Finni
náði í mig og dró mig til lands. Þvílíkt þó, sem
ég gat orgað“.
„Borghildur hefur oft sagt mér frá þessu“,
sagði Anna. „Ég held hún svitni í hvert skipti,
sem hún minnist á það“.
„Þar hefði kvenfólkið misst mikið, hefðirðu
kafnað í læknum“, sagði Þórður.
„Kvenfólkið“, tók Anna upp eftir honum.
„Hefði það orðið skaði fyrir aðrar en mig — eða
því ertu svona háðskur í augunum?“
„Því var víst spáð einhvern tíma, að hann
yrði fjórgiftur“, sagði Þórður.
„Heldurðu að ég líði það að hann giftist aftur,
ef ég dey á undan honum? Nei, þú mátt reiða
þig á það, að ég fæ leyfi hjá himnaföðurnum til
að vera alltaf nálægt honum. Mér gæti ekki liðið
svo vel, að ég vildi yfirgefa hann. Ef hann yrði
góður við nokkra konu aðra, veit ég hreint ekki,
hvað ég gerði“.
„Auðvitað kæfðirðu hann“, sagði Þórður og
kastaði einu pari til viðbótar í reipahrúguna.
„Ósköp er að heyra til þín, Þórður. Þú ert
alveg ómögulegur í dag. Svo vond yrði ég aldrei.
En ég skyldi mölva hverja einustu vínflösku,
áður en hann gæti smakkað á henni“.
„Þú hefðir áreiðanlega ekki mikinn frið í
gröfinni. Ég er alveg hissa, hvað þú ætlar að verða
að verða umsvifamikil eftir dauðann, svona hæg-
lát kona“, sagði Þórður brosandi.
„Komdu út í sólskinið, góði minn“, kallaði
hún inn í skemmuna. „Sittu ekki lengur þarna í
myrkrinu. Heyrirðu hvernig hann Þórður dregur
okkur bæði sundur í háði?“
„Ég hélt að ég mætti ekki heyra“, sagði Jón
og kom út í dyrnar, „en hef nú samt líklega heyrt
það. Þórður hefur það til að vera hlálegur í orðum
stundum, þótt hann sé ágætur maður. Góðan
daginn, elskan!“ Hann kyssti hana lauslega á
kinniná.
„Þetta er ósköp lítilmótlegur 'koss“, sagði hún
hlæjandi. „Mér finnst þú eitthvað fálátur núna í
nokkra daga“.
„Jæja, góða, þig er farið að langa í silung.
Því hefurðu ekki talað um það fyrri? Við förum
þá strax eftir matinn. Jakob getur svo náð í
hestana og komið með þá seinna. Þeir eru víst ekki
langt frá“.
„Getur ekki hann Steini eða hún Manga gert
það — þarf Jakob að fara að stússa í því?“
„Ég er búinn að segja Steina að gera annað.
Drengurinn er nú kominn á tólfta ár, svo að
honum er engin vorkunn að sækja hestana og
koma með þá fram að Seli. Þú gerir hann að
kveif með þessu dekri. Hann hefði átt að vera
stúlka. Á hans aldri var ég farinn að temja folana
hans pabba sáluga. Auðvitað hjálpaði Tóti minn
mér svona öðruhvoru. Það er nú líka svo, að
Jakob hefur engan stoltan strák til að vera með.
Björn litli í Hvammi á aldrei frjálsa stund. Hann
hefði verið góður leikbróðir, eins og mamma hans
var ágæt leiksystir“.
„Æ, þú varst nú alltaf svoddan slarkari,
elskan mín, seint og snemma, en það má Jakob
ekki verða“, sagði Anna og smeygði hendinni
undir handlegg hans og leiddust þau heim hlaðið.
„Það er einmitt svo, að allir strákar þurfa að
vera slarkarar, annars verða aldrei menn úr þeim.
Ég get ekki hugsað mér, að Jakob verði annað en
bóndi á Nautaflötum“.
„En ég hef hugsað mér, að hann yrði prestur“.
„Ég man það“, sagði hann fálega, „en það er
samt víst ekkert á móti því, að hann nái í hestana.
Það hefur sjálfsagt margt prestsefnið gert“.
Það var liðið fram undir miðaftan, þegar
fyrirdrættinum var lokið. Silungurinn lá í smá-
hrúgum meðfram ánni, en veiðimennirnir sátu
hálfklæddir og biðu eftir Jakob og hestunum.
„Það er notalegt að liggja svona og láta sólina
verma sig. Þetta hefur verið reglulega skemmti-
legur tími“, sagði Jón.
„Maður verður ungur í annað sinn við að
fara í fyrirdrátt og fá sér kalt bað“, sagði Þórður.
„Bara að nú væri til heitt kaffi í Seli. Alltaf kann
ég illa við að sjá aumingja kofana tóma og hrörna
með hverju árinu, sem líður. Það er mikið, hvað
þeir standa uppi“, bætti hann við og leit yfir að
bæjarhúsunum, sem voru rétt á móti þeim.
„Já, það væri þó notalegt að fá kaffi núna.
Það var yfirsjón að láta ekki Borghildi koma fram
eftir með ketilinn“, sagði Jón. Eftir litla stund
bætti hann við: „Ég skal byggja þér Selið, Þórður
minn. Þú mátt búa þar endurgjaldslaust ævilangt,
og ég skal hjálpa þér til að byggja bæinn að nýju,
ef þú verður svolítið bónþægur við mig“.
„Er þig farið að langa til að losna við mig af
heimilinu?“ spurði Þórður kíminn.
„Öðru nær, vinur. Það er af allt öðrum
ástæðum. Ég var ekki búinn að tala út. Ég ætla
að leggja til húsfreyjuna í Selið og hringana
skaltu fá ókeypis. Finnst þér þetta ekki sæmileg
kjör, sem ég býð þér?“
Jón gaf vini sínum gætur út undan sér og sá,
að hann var hættur að brosa.
„Jú, því verður ekki neitað“, sagði Þórður.
„En ég gæti trúað, að það byggi eitthvað á bak
við þetta kostaboð. Ég hef hugsað mér að velja
sjálfur húsfreyjuna í Selið“.
„Já, náttúrlega verður þú að vera ánægður
með hana. Þú þekkir hana vel. Það er indæl
stúlka, bráðmyndarleg, þrifin, blíðlynd og geðgóð.
Ketilríður, sú fróða kona, sagði það einu sinni,
að sér litist vel á hana, enda er hún lagleg stúlka“.
Þórður reis snögglega upp, þreif sokkana sína
og fór að klæða sig í. Svipur hans var orðinn
þungur. Það varð löng þögn, sem báðir hikuðu
við að rjúfa. Jón varð þó fyrri til. Hann bjóst við
að heppilegast væri að tala í spaugi, það gafst
jafnan bezt.
„Þér liggur ekkert á að fara að klæða þig,
vinur. Hún er ekki svo nálæg, að hún sjái þig,
konuefnið".
„Ætli þú sért ekki búin að venja hana af því
að vera feimin við fáklæddan karlmann!“ svaraðí
Þórður í breyttum málrómi.
„Skeð getur, að þú segir það satt, en hún er
jáfngóð fyrir það. Þú tekur hana að þér, góði.
Ég skal gera hana vel úr garði“.
„Ertu nú orðinn leiður á henni, helvítis
flagarinn þinn!“ sagði Þórður og svipur hans vor
orðinn þungur.
„Vertu ekki svona stórorður, Þórður minn.
Ég vildi helzt hafa hana fyrir ástmey allt lífið.
Hún er ágæt stúlka. Þú getur ekki trúað því, hvað
ég er eyðilagður yfir því að þú varst þar annars
vegar. Það var meira óhreinlyndið í ykkur báðum
að segja mér þetta ekki, fyrr en allt var komið
í ótíma“.
„Mér heyrist þér ekki vera það ókunnugt".
„Hún skrifaði mér það núna fyrir nokkrum
dögum, því að ekki gat hún stunið því upp við
mig sjálf. Þvílíkir vesalingar, sem þetta kven-
fólk er“.