Lögberg - 25.08.1955, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 25. ÁGÚST 1955
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
DALALÍF
„Hún á aldrei að héyra það“, flýtti hann sér
að segja. „Reyndar hef ég aldrei leynt hana neinu,
og mér fellur það illa. En hann Vill það ekki —
vill ekki að hún viti það, sem ykkur hefur orðið á.
Bara að segja henni að — sjáðu til — við höfum
komið okkur svona fljótt saman. Hann óttast, að
Helga á Hóli geti kannske haft það upp úr
mömmu. Helga er alveg dæmalaus manneskja.
Hún veiðir upp úr manni það, sem maður — það,
sem maður ætlar sér þó að þegja yfir. Það er
eins og hún sjái, hvað maður er að hugsa. Þú átt
eftir að heyra í henni, Lína. Þú skalt vara þig á
henni. Hún getur veitt fleiri en mig. Það er
áreiðanlegt“. '
Lína settist upp og ætlaði auðsjáanlega að
taka til hrífunnar, sem var reist upp við sætið.
En Doddi færði sig nær með snöggum hreyfing-
um. Hann hafði lengi langað til að slöngva hand-
leggnum utan um þetta tággranna mitti, en aldrei
vogað það, en nú hafði hreppstjórinn veitt honum
einkaleyfi til þess.
„Hann bað mig að taka mál af fingrunum á
okkur. Hann ætlar svo sem að láta mig hafa
hringana ókeypis — og margt fleira, sem hann
ætlar okkur“, sagði Doddi um leið og hann kyssti
konuefnið fyrsta kossinn. Lína tók atlotum hans
hlýlega og hallaði sér að barmi hans. Hún þurfti
stuðnings við. Það var sama hvort það var Doddi
eða sætið. Allt var þetta ákaflega fáfengilegt, en
þó svo þýðingarmikið, að hana langaði helzt til
að hlægja og gráta í senn, en gerði hvorugt. En
hún gekk rösklega að Ijánni á eftir og lauk við
hana á svipstundu.
Erlendur bóndi á Hóli rjátlaði ánægður um
bæjarhlaðið þetta kvöld. Taða og úthey var
komið í sæti allt í kringum hann. Ilmandi heylykt
lá í loftinu. Þá liggur vanalega vel á sveitabónd-
anum. Eldri sonur hans stóð í bæjardyrunum,
nýþveginn og greiddur, hraustlegur brúnaþungur
snáði, eins og föðurættingjar hans. Erlendi hafði
ekki dottið annað í hug en að láta frumburð sinn
heita eftir föður sínum, þó að ástríkið hefði verið
heldur lítið milji þeirra feðga. Hann mundi svo
vel æsku sína, að hann lét syni sína aldrei komast
í kynni við „vöndinn“ eða hnefa sína.
„Þú verður einhvern tíma stæltur, drengur
minn“, sagði Erlendur og strauk drengnum bros-
leitur um háls og herðar, „enda veitir ekki af,
þegar þú ferð að slá hólana hérna — þeir hafa
lengi þótt harðir“.
Drengurinn roðnaði við hólið. „Það er nú svo
sem ekki víst, að ég verði hér alltaf“, sagði hann.
„Jú, auðvitað verðurðu bóndi á Hóli, góður-
inn. Hvað ættirðu annað að taka fyrir? Það er
óvíða betra að búa en hérna í dalnum okkar“,
sagði Erlendur.
Helga kom vaggandi frá bæjarlæknum og
stanzaði hjá þeim við bæjardyrnar.
„Það eru nú meiri sætin, þessi hjá Dodda“,
sagði hún, þegar hún hafði blásið mæðinni. „Hann
verður búinn að heyja handa kindunum fyrir
íún“. y
„Já, Doddi gerir það gott eins og fyrrí. Hann
talaði við mig um daginn. Það er mikill búhugur
í honum, aumingja stráknum. Hann ætlar sér að
setja vel á í haust.
„Já, hann á ekki bágt með að setja á lömbin.
Það eru ekki hjá honum eins og hérna þessar
botnlausu, bölvuðu skuldir alltaf“, sagði hún
ergileg.
„Hún hugsar meira um vinnuna, hún Hildur,
heldur en að láta sjóða allan daginn á katlinum".
„Og Doddi flytur víst færri vínflöskurnar og
tóbaksbitana heim en þú“, sagði hún.
Þá hló Erlendur og tók ánægjulega í nefið.
„Jæja, kelli mín, við erum hæfileg hvort handa
öðru“.
Helga horfði á tvo menn, sem gengu fram
eyrarnar. Steingrár hestur gekk við hlið annars
þeirra. Það voru fáir dagar síðan hún hafði séð
þá ganga þessa sömu leið. Hún gleymdi alveg
gremjunni, sem hafði 'hlaupið í hana við ertni
Erlendar.
„Nú þykir mér skrítið“, sagði hún, „er þá ekki
Doddi farinn að ganga á kærleiksgötu með hrepp-
stjóranum í hvert sinn, sem hann er á ferðinni“.
„Það stendur heima“, svaraði Erlendur.
„Hann leitar alltaf ráða til hans, ef Þórarinn á
Hjalla er ekki fær um að ráða fram úr vandanum.
Nú hefur hann verið að bera það undir hann, hvort
hann eigi að voga sér að biðla til Línu“.
„Mér heyrist það nú bara á kerlingunni, að
hún telji það sjálfsagt, að það verði par úr þeim“,
sagði hún. „En ég held, að Lína sé svo áfjáð í að
giftast, að hún láti glepjast af stráknum".
„Ég tel það bara sjálfsagt. Það er algengt að
vinnukonur, sem ráða sig þar, sem ógiftir bændur
og bændasynir eru, verða konur þeirra. I þeim
tilgangi fara þær í vistina. Þú manst nú, hvernig
það gekk fyrir þér“, sagði Erlendur og hneggjaði
af hlátri.
Helga hnussaði og hvarf inn um dyrnar.
NÝ TRÚLOFUN
Doddi skáraði á túninu brosleitur yfir björt-
um framtíðarvonum. Hildi fannst hann talsvert
breyttur. Hreyfingarnar voru skarplegri og vand-
ræðasvipurinn og hikið var að hverfa.. Oft leit
hann til Línu með einkennilegum glampa í aug-
unum. Stundum bar hann undir hana eitt og
annað: „Finnst þér ekki ráðlegast að binda í dag?“
— eða: Finnst þér ekki þessi flekkur nógu vel
þurr, Lína?“ Áður hafði nafnorðið alltaf verið
„mamma“. En Hildur var ekkert særð yfir þessari
breytingu, vegna þess að Lína sagði alltaf: „Hvað
finnst þér, Hildur mín?“ Svo réðu þær báðar
fram úr vandanum. Skyldi hann hafa nokkra
von? Hún gat eiginlega ekkert talað við hann
einslega. Þær fáu stundir, sem hann var inni við,
snerist hann kringum Línu. Hún þvoði stundum
af sér svuntu eða kjól á kvöldin. Þá sat hann
frammi í eldhúsinu hjá henni og fylgdi henni út
að snúrunni og horfði á hana, meðan hún var að
klemma það upp. Hildi fannst nóg um þetta. Skeð
gat, að hann spillti fyrir sér með því að vera svona
nærgöngull. En Lína var alltaf jafn glaðleg.
Stundum heyrði Hildur hann hlæja hátt, en hún
spurði þau aldrei’ um það, hvað hefði kætt þau.
Vonaði bara að þetta spáði góðu.
Næsta vika hafði verið jafngóð hinni. Nú var
allt útheyið komið í tótt og mikið af töðunni.
Náttúrlega var þetta mikið meira en vanalegt var
á þessu fámenna heimili.
Á laugadagskvöldið var herppstjórinn á ferð
neðan af Ós. Doddi brá sér í veg fyrir hann. Þeir
töluðust eitthvað lítið eitt við. Svo kom Doddi
heim aftur, flýtti sér inn í baðstofu og stakk ein-
hverju ósköp fyrirferðarlitlu ofan í handraðann
á koffortinu sínu og hélt svo áfram að ganga frá
heyinu.
Á sunnudagsmorguninn var hlý þoka og dögg-
vott grasið, en auðséð var, að birta myndi upp úr
hádeginu. Lína var að mjólka ærnar, en Hildur
var að hreyta kúna, þegar Doddi kom fram og
bað um rakvatn.
„Nú skal ég halda mér til í dag og vera fínn“,
sagði hann kankvís.
„Nú, nú, stendur nokkuð til fyrir þér, Dodda-
drengur?“ spurði móðir hans brosleit. „Ætlarðu
nú að stynja upp bónorðinu?“
„A-ha! Ég tala við þig bráðum“, sagði hann
hlæjandi og fór inn með vatnið.
Hildur var forvitin. Hann var eitthvað svo
glettnislegur á svipinn. Skyldi hann vera búinn
að bera það í mál yið hana — eða hvað gat það
annað verið? Hildur gat ekki stillt sig um að fara
inn og vita vissu sína, áður en hún bragðaði á
könnunni eða ræki kúna frá. Doddi var búinn að
raka sig og var að þurrka rakhnífinn sinn, lét
hann í hulstrið og stakk honum undir sperruna,
eins og hann var vanur, en drýgindalegt bros lék
um varir hans.
„Nú, hvað var það svo, sem þú ætlaðir að
segja mér? Ertu eitthvað að fara á bak við mig?“
spurði hún óþolinmóð.
Hann fór ofan í koffortið og tók upp litlar,
rauðar öskjur og sýndi henni. „Hvað heldurðu að
hér sé?“ Hún vissi það ekki. Hann opnaði þ®r
varlega og sýndi henni innihaldið: tvo glóandi
gullhringa í bómullarbing.
„Þessa á nú að setja upp í dag skal ég segja
þér, mamma mín“, sagði hann og réði sér varla
fyrir kæti.
„Hvenær hefur þetta gerzt á milli ykkar?“
spurði hún hissa.
„Ja, núna síðan slátturinn býrjaði“.
„Hvernig gaztu fengið hringana svona fljótt?“
„Jón hreppstjóri kom með þá í gærkvöldi-
Hann hefur nú verið mér betri en ekkert í þessu
máli“, sagði Doddi, en hætti snögglega, en þó var
auðheyrt, að hann hafði ætlað að segja meira.
„Það var honum líkt“, sagði hún. „Hann
minntist nú líka dálítið á það við mig um daginn,
þegar við sátum hérna tvö ein inni“.
„Talaði hann við þig, mamma?“ spurði Doddi
og horfði alvarlega framan í hana. „Hvað sagði
hann?“
Hann talaði bara um það svona í gamni, hvort
mér fyndist Lína ekki ákjósanleg tengdadóttir, og
sagði að það væri kannske hægt að koma því í
kring, að hún yrði það. Ég tók það nú svona eins
og hvert annað spaug. En hann hefur ekki látið
sitja við orðin tóm frekar en vanalega".
„Sagði hann ekkert meira?“ spurði Doddi
hugsandi. Svo bætti hann við: „Hún á nú bara
tólf ær fram frá. Reyndar eru það ekki allt ær
núna, en þær verða það næsta vor, og svo á hún
hryssu með folaldi. Svo það fjölgar hjá mér. En
það verður ekki mér neitt viðkomandi, þó að eitt-
hvað komi fyrir hér í vetur“. Aftur þagnaði hann
jafn snögglega og áður, því að nú var hann að
komast í ógöngur. En Hildur var því svo alvön,
að hann ræki í vörðurnar, að hún tók ekkert mark
á þessu, lagði bara hendurnar um hálsinn á hon-
um og sagðist vona, að þetta yrði þeim öllum
til blessunar.
I
„Ojá, ojá“, sagði Doddi hreykinn, ég er nú
svo sem ekkert hræddur um, að það verði ekki
blessunarríkt þetta og annað eins“.
Um hádegisbilið voru hringarnir settir upp-
Doddi fór í sparifötin og setti upp hálstau í annað
sinn á ævinni. Lína lét það fara nógu snyrtilega.
Svo breiddi hún hvítan, fínan dúk á borðið, alveg
eins og þegar hreppstjórinn kom, og postulíns-
pörin voru líka tekin upp, alveg eins og þá, og
ekki var vínflöskunni gleymt. Svo var drukkið
súkkulaði og borðaðar pönnukökur með þeyttum
rjóma. Slíkt hnossgæti hafði Doddi aldrei fyrr
bragðað. Lína fékk sér vel út í kaffið, sem var
drukkið á eftir. Þetta var líka hálfvegis erfis-
drykkja margra fagurra framtíðardrauma og
brennheitra, nautnaríkra sælufurida. En vínið og
bjartsýni hennar gerðu hana ókvíðna. Hún átti
þó víst, að einn draumur sinn rættist — sá, að
hún yrði húsfreyja í dalnum. Og aðalpersónan í
^þeim draum var Hildur.
Það hafði verið vani Hildar, þegar eitthvað
kom fyrir hana, sem hún gladdist af og vildi þess
vegna gera sér dagamun, að „breiða á“ hvítan
klút til merkis um að nágrannakonurnar ættu að
koma og drekka með henni kaffi. Nú gat hún
ekki stillt sig um að „breiða á“ til þeirra beggja,
Sigþrúðar á Hjalla og Helgu á Hóli. Þær komu
von bráðar og urðu því fyrstar til að óáka Línu og
Dodda til hamingju. En báðar voru þær jafn hissa.
Það þykja alltaf skemmtilegar fréttir, er
hringar hafa verið settir upp, og þá ekki sízt, ef
það kemur öllum á óvart, eins og trúlofunin á
Jarðbrú. En það var fáferðugt milli bæja dagana
næstu. Á miðvikudagskvöldið kom Sigþrúður á
Hjalla fram að Nautaflötum og sagði Önnu frétt-
irnar. Hún var ein í bænum. Borghildur hafði
brugðið sér út á túnið. Það gerði hún oft, þegar
mikið var undir að þurrka.
Um miðaftansbilið fóru allir heim til að fá sér
kaffi. Þá var gesturinn farinn.
„Nú get ég þó svei-mér sagt ykkur fréttir“,
sagði húsfreyja, þegar allir voru setztir við borðið.
„Jæja, sagði Sigþrúður einhverjar fréttir?“
spurði Borghildur.
„Já — og það trulofun. Getið þið nú“.