Lögberg - 24.11.1955, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 24. NÓVEMBER 1955
5
VWWWTWWWWWWWWWWWVWVWVWV
ÁHIJGAM/ÍL
LVENNA
y Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Sysfir Ólafía Jóhannsdótfir
Rósa Johnson
F. 16. marz 1864 — D. 19. ágúsl 1955
Ég hef verið beðin að skrifa
um einhverja íslenzka afreks-
konu, einhverja þá, er bezt
hefur reynzt þjóð vorri og
óðrum. Það er gott að hugsa
og tala til góðs, en allir vita,
að það er notadrýgst að vinna
miskunnarverkin.
Ekki þurfum við aftur í
miðaldir til að meta kosti
kvenna, né lengi að grúska í
minningum vorra tíma um
val einnar konu. Þið kannizt
öll við blessaða nafnið, Ólafía
Jóhannsdóttir, gáfaða prests-
dóttirin, sem eyddi afli ævi
sinnar í umhyggju og erfiði
fyrir bágstadda menn. Ekki
aðeins hér, heldur og hvar
sem leið hennar lá um ókunn
lönd.
í Noregi dvaldi hún í 17 ár
(1903—1920). Kynnti sér þar
hinar mestu þjáningar mann-
legra galla og vann hjúkrun-
arstarfið „af Guðs náð“. Lesið
bókina ..Aumastar allra" og
sjáið íslenzku konuna, Ólafíu,
konuna, sem skjólstæðingar
hennar og aðrir þar lendir
nefndu „Systir lsland“.
Ólafía var fædd 22. október
1863 að Mosfelli í Mosfells-
sveit. Kom hingað frá Noregi
30. júlí 1920. Fór aftur þangað
22. janúar 1924 og dó í Osló
20. júní það ár. Vinir hennar
hér og ríkisstjórn létu flytja
lík ólafíu heim og jarða það
í kirkjugarðinum við Suður-
götu — við hlið Þorbjargar
Sveinsdóttur, frænku hennar.
Ég sá Ólafíu fyrst í Báru-
húsinu við Tjörnina. Fór
þangað satt að segja til að
hlusta á fræðimanninn Sigurð
Nordal og sjá stúdentana.
t’egar prófessorinn hafði ausið
sinni vizku yfir alla bekki þar
fulla af fólki, kom lágvaxin
eldri kona fram á pallinn.
Hún var í peysufötum með
silkiklút um hálsinn og mó-
leita dúksvuntu. Stúdentarnir
hnipptu hver í annan og
hlógu.
Ólafía stóð þarna stein-
þegjandi og horfði beint fram.
Svo sagði hún: „Hlæið þið út,
vinir mínir. Hlustið svo á
óokkur orð, sem ég ætla að
segja.“ — Ójá, við höfðum þá
þegar hlegið út. Hlustuðum
svo með aðdáun á ræðuna,
sem ómögulegt er að gleyma.
— „Ástir ungra manna.“ —
Þið hefðum átt að sjá, hvað
konan varð falleg, málrómur-
inn og málsnilldin hrífandi.
Þarna talaði hún alveg um-
búðalaust um ábyrgð hvers
einasta manns á hugarfari
sínu og hegðun. Hættulegt
augnablik gæti stækkað í
glataða framtíð góðra vina.
»Og umfram allt munið það,
að þið standið alls staðar og
alla tíð frammi fyrir Guði,
megið hvorki kvelja né
skemma neitt, sem hann hefur
gefið líf.“
Mikið langaði mig til að
nálgast þessa vitru konu og
kynnast henni, en sá engin ráð
til þess. Hún bjó í Túngötu
hjá Thoroddsensfólkinu en ég
í Suðurgötu 4 hjá Haraldi
Böðvarssyni og frú Ingunni
Sveinsdóttur, konu hans. Þau
hjón sendu oft gjafir til Ólafíu
handa fátækum heimilum, er
hún stóð í sambandi við. Nú
bað ég frú Ingunni um þær
sendiferðir, og þarna kom
tækifærið.
Ég var feimin við Ólafíu og
passaði að tala ekki neitt ann-
að en erindi mitt. Hún mun
þó hafa séð að því var ekki
þar með lokið, 'horfði svo
vingjarnlega til mín og bauð
mér inn, þá gat ég loks þakk-
að henni ræðuna í „Bárunni“,
og sagði alveg eins og var um
erindi mitt þangað, sagðist
enga öfunda eins og stúdenta
og annað fólk, sem gæti verið
í skólum. „Já,“ sagði Ólafía,
„þetta grunaði mig. Bara
verst, hvað maður kemst
skammt í öllu námi, til dæmis
vísindamaðurinn, sem fann
þyngdarlögmálið, sagðist að-
eins hafa vætt tærnar í fjöru-
borðinu.“
Ekki gerði Ólafía þó lítið úr
neinu námi, svo langt sem það
næði. Sagði ekki eins og einn
trúaður prestur: — „Ég er
hræddur við alla skóla, þeir
hafa svo oft gert vizkuna að
ræningjabæli.“ Og þó — ráð
hennar vísuðu mér þann veg,
að skóli lífsins yrði öllum
eðlilegastur til farsældar, þar
ættum við að sjá Guð sem
verkstjóra, kennara og föður.
Eitt sinn átti ég að fara með
peninga til Ólafíu, þá var hún
ekki heima. Frú Anna Thor-
oddsen sagði mér, að hún væri
stödd í húsi inn við Hverfis-
götu, þangað fór ég og auð-
vitað forstofumegin á fyrstu
hæð. Nei, Ólafía var niður í
kjallara, kom þar fram með
uppbrettar ermar og öskufötu
í hendinni. Hafði þá verið að
hreinsa eldfæri og þvo gólf
fyrir veika konu með mörg
börn. — Ekki skildi ég þetta
líknarstarf Ólafíu, gat ómögu-
lega sett það í samband við
ætterni hennar og andlega
möguleika. Ég spurði hvort
hún væri ekki bráðum búin
og gæti orðið samferða heim.
„Nei, nei.“ Hún þekkti önnur
tvö slík heimili og vildi endi-
lega sinna þeim á sama hátt,
þó þreytt væri.
Ég sá að heilsa Ólafíu var
Rósa Jóhannesdóttir fædd-
ist 16. marz 1864 að Grund í
Vatnsdal í Húnavatnssýslu á
íslandi. Foreldrar hennar
voru Jóhannes Guðmundsson
og kona hans Margrét Jóns-
dóttir.
Rósa sál. giftist í október
árið 1882 Guðmundi Jónssyni
frá Kleifi á Skaga, þar sem
hann hafði fæðst 22. október
1860.
Þeim Guðmundi og Rósu
varð níu barna auðið. Og eru
þau sem hér segir: María,
Margrét og Ágúst, búsett á
íslandi. Guðmundur, dáinn í
North Dakota í Ameríku
1942, Anna Scheving, Hall-
dóra Roswick, og Kristín
Johnson, búsettar í Seattle,
Wash., Jenný Sófusson, bú-
sett í Bellingham, Wash., og
Jóhanna Kristín, sem dó árið
1901. Auk þess ólu þau hjón
upp dótturson, Hafliða, sem
búsettur er í Seattle, Wash.,
og kvæntur.
Árið 1938 flutti Rósa með
sumum dætrum sínum til
Seattle, Wash. Og þar stofn-
uðu hún og Kristín heimili
saman, og bjuggu síðan saman
þar í borg, unz að hún nú
andaðist á þessu sumri. Starf-
aði Kristín að matreiðslu um
langt skeið í Swedish Hospital,
en móðir hennar sá þá um
heimilið. En þegar heilsa
orðin tæp og aflið minna, bað
hana því að lofa mér með sér
í svona erindi næst, þegar ég
ætti frídag. Ekki var nóg að
vinna í þeim vesalings heimil-
um, heldur urðum við að taka
rifin föt og sokka heim með
okkur til að bæta þau og
stoppa, svo lengi sem við gæt-
um vakað. Loks var mér farið
að finnast þetta létt og sjálf-
sagt — það er að segja með
Ólafíu. Það var svo gott að
finna nálægð hennar og fræð-
ast. Svo mátti ég fylgjast með
henni þangað, sem hún og
aðrir fluttu góða fyrirlestra
og á samkomur.
Gegnum öll okkar kynni
fann ég eitt sérstakt áhuga-
mál Ólafíu og aflgjafa hennar,
það var örugg vissa um Krist
að eilífu og þrá hennar að
hlýða honum.
Svo fór þessi blessuð vin-
kona mín aftur til Noregs og
dó þar nokkru síðar. En minn-
ingin um hana lifir, vegna
þess að hún lifði sjálf og
starfaði í Jesú nafni.
í einhverju blaði hef ég
lesið ljóð, sem mér fannst
endilega meint um Ólafíu.
Minnir að það væri eftir
Theódóru Thoroddsen. Eitt
erindi er svona (vona að ég
hafi það rétt):
„List er það líka og vinna“
—því lífinu verður að sinna—
að beygðu og brákuðu hlynna,
en bulla um kærleikann
minna.
Kristín Sigfúsdóttir
frá Syðri-Völlum
hennar var mikið biluð mörg
síðari árin, stunduðu aðrar
dætur og aðrir í fjölskyldunni
hana í fjarveru Kristínar. En
Kristín var alltaf hjá henni
milli verka og sá um hana af
mikilli alúð. Það má með
sanni sgeja, að það af fjöl-
skyldunni sem til hennar náði
stundaði hana alt af mikilli
ástúð og umhyggju.
Rósa sál. var góð kona og
vel gefin, og sýndi altaf mikla
trúmensku í störfum og fram-
komu. Hún var kristin kona,
sem rækti kirkju sína af mik-
illi trúmensku meðan kraftar
entust. Hafði hún og eigin-
maður hennar, meðan hann
var á lífi, innrætt fjölskyld-
unni trúmensku við kirkju og
kristindóm. En Guðmundur
dó löngu á undan henni, árið
1943 á heimili Halldóru dóttur
sinnar í Norður-Dakota.
Meðan nokkrir kraftar voru
eftir, var Rósa sál. sístarfandi,
og var hún mjög hag í hönd-
unum. Og hún var líka fróð-
leiksfús, las mikið og hafði
unað af góðum bókum.
Rósa var orðin háöldruð, er
dauða hennar bar að — um
njrætt. Hafði hún æði lengi
þar á undan verið farin að
heilsu, en þó fram undir and-
látið verið næsta skýr í hugs-
un, og jafnvel þá, eftir mögu-
leikum starfað, eða lesið eitt-
hvað, eða hlustað á aðra lesa,
sem góðrúslega gjörðu það.
Dauðanum mun hún ekki
hafa kviðið, því hún treysti
fast á náð Drottins síns.
Þegar kallið kom, tel ég að
hún hafi getað tekið undir
með sálmaskáldinu í Israel,
þegar það segir: „En mín
gæði eru það að vera nálægt
Guði.“ H. Sigmar
B. E. M.
Television Service
• Factory Trained
Technicians.
• All Work Guaranteed.
• Swift Efficient Service.
Phone 75-2875
1786 Logan Ave.
WINNIPEG 3
SENDID JOLAPOST
SNEMMA
Látið ekki bregðast að senda jólapóstinn, spjöld, bréf og
gjafaböggla til vina og skyldmenna svo snemma, að í
tæka tíð komi til þeirra fyrir jólin.
Til Evrópu þarf póstur að leggja af stað eftirfarandi
daga.
Póstið fyrir:
BRÉF
Ef þú átt heima í 29. nóv.
Ontario eðn Quebeo. (Iluiílelðis, 14. des.)
Manltoba. Albeita,
Saskatchewan,
26. nóv.
(Flusleiðis, 13. des.)
New Brunswick, 30. nóv.
Nova Scotia, P.E.I.. (Flusleiðis, 14. des.)
Newfoundland,
Brltish ('olumbia,
25. nóv.
(Fluglelðis. 13. des.)
BÖGGLAR
23. nóv.
(FliiKleiðis, 10. des.)
21. nóv.
(FliiKleiðis, 13. des.)
19. nóv.
(Flugleiðis, 12. des.)
(Newfoundland,
10. des.)
19. nóv.
(Fluítleiðis, 10. des.)
Það flýtir og fyrir afhendingu pósfs, ef þú
hefir þstta í huga:
• Utanáskrift þarf að vera skýr, rétt og fullkomin.
• Skrifið utan á með prenistöfum. Prentið utaná-
skriftina innan og utan á umbúðir böggla og
glymið ekki eigin utanáskrift, ef senda þyrfti
póstinn til baka.
• Látið rétt póstgjald á póstinn. Látið pósthúsið vega
flugpóst, bréf og böggla — eða hvers konar póst,
sem er, til að vera viss um að burðargjaldið sé rétt.
• Verið ávalt vissir um að skrifa fullum stöfum nafn
landsins, sem póstur er sendur til. Notið nafnið
eins og það er stafað. á ensku, ef kostur er á því.
Til dæmis GERMANY fremur en Deutschland,
Poland ekki Polska.
FREKARI UPPLÝSINGAR FÁST HJÁ PÓSTHÚSINU
í NÁGRENNI ÞÍNU.
0
SÉ

ii CANADA POST OFFÍCE

:;:;x>x<í:-x;.vX;íýSSÖíjWJ