Lögberg - 11.04.1957, Blaðsíða 6

6
GUÐRÚN FRA LUNDIs
DALALÍF
„Hvers konar tal er þetta, sem þú venur þig
á, krakki“, sagði Borghildur byrst. „Það er eins og
þú sért orðin einhvers ráðandi á heimilinu. Það
kemur þér sjálfsagt lítið við, þótt Bleikur yrði
lánaður. Þú gerir svo vel að leggja svona lagað
niður og manst, að þú ert ekkert annað en ungl-
ingur og verður ekki með neina margskiptni. Það
verður víst líka tekið lítið til greina það sem
þú segir“.
Það er aldrei að þú setjir ofan í mig fyrir það,
að mig langar til að sjá aumingja mömmu. Mér
sýnist hvorki þú eða aðrir flýta sér til að heilsa
'henni“, nöldraði Dísa.
„Það er ekki svo langt síðan hún kom. Ég skil
ekki að þig langi mikið til að sjá hana, ekki var
svo mikil hryggðin yfir þér, meðan allir voru
hryggir og hræddir hennar vegna, aumingjans",
sagði Borghildur. „Svo vil ég ekki heyra neitt
nöldur eða ómerkilegt tal um gesti, sem koma
hingað á heimilið. Það hefur aldrei verið siður
hér“.
Dísa fór til baðstofu og skellti hurðinni hart
á eftir sér. „Það er svo sem ekkert, sem gengur á
fyrir Borghildi. Hún ætlar alveg að rífa mig á
hol fyrir það, að ég bölvaði kerlingarálkunni henni
Þói^u fyrir öll hennar andstyggilegu merkileg-
heit“, sagði hún kjökrandi. „Það er hræðilegt að
vera alin upp annars staðar en hjá góðum
foreldrum".
„Mér finnst það nú sízt sitja á þér að tala
svona“, sagði Gróa, „því líklega hefðu þínir vesal-
ings foreldrar ekki getað veitt þér annað eins upp-
eldi og þú hefur fengið hér, — eða finnst þér
kannske enginn munur á að sjá bræðurna þína,
sem eru hérna í sveitinni?"
„Ég vildi nú bara helzt aldrei sjá þá. Þeir eru
svo asnalegir, að ég sárskammast mín fyrir að
vera systir þeirra“.
„Það er þá heldur ekki ómögulegt, að þú
hefðir skammast þín fyrir foreldrana, ef þú hefðir
séð þá“, sagði Gróa og þeytti rokkinn ákaft.
Dísa leit til hennar með lítilsvirðingu. „Held-
urðu kannske að ég muni ekki eftir henni móður
minni, þessari miklu myndarkonu“, sagði hún.
Gróa varð svo undrandi, að hún svaraði engu,
en Manga leit dreymandi augum út í gluggann og
framkallaði á svipstundu stórskorna, svipdimma
konumynd — hún hafði verið henni samtíða
nokkrar vikur á þessu heimili fyrir mörgum árum.
„Nei, þú hlýtur að vera búin að gleyma henni, ef
þig minnir það það“, sagði Manga, „það eru líka
mörg ár síðan“.
„Jú, ég man vel eftir henni“, sagði Dísa hreyk-
in, „og líka eftir honum föður mínum, þó að ég
væri víst ekki nema þriggja ára, þegar hann hvarf
mér“.
„Þú þarft ekki annað en að líta á hann
Kristján bróður þinn, þá sérðu hvernig hann leit
út“, sagði Gróa. „Ég vil nú ráðleggja þér það,
Dísa mín, að vera ekkert að miklast af foreldrum
þínum við okkur, sem höfum átt heima hérna í
Kárastaðahreppi. Við munum víst of vel eftir
þeim til þess að vera þér sammála. En hvað er að
tala um það — „enginn gera að því kann / út af
hverjum fæðist hann“. Það er heldur enginn, sem
minnir þig neitt á þau, svo að þú ættir að láta það
ógert að tala um þau“.
„Þeim fer nú sjálfsagt að fækka vikunum,
sem ég verð hérna á þessu heimili. Þó get ég
náttúrlega ekkert um það sagt fyrr en ég finn
mömmu og get ráðfært mig við haaa. Ég hef ásett
mér það að vera þar, sem hún er, ef ég get. Hún
hefur þá ekkert á móti því, býst ég við“, sagði
Dísa og brosti þessu sæla og dularfulla brosi, sem
hún hafði tamið sér þennan tíma, sem húsmóðirin
hafði verið fjarverandi og engum öðrum hafði
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 11. APRÍL 1957
dottið svo ánægjulegt í hug, sem hefði getað fram-
leitt slíkt bros. Söknuðurinn eftir hennar góðu
foreldrum var horfinn á svipstundu.
Þá kallaði Borghildur framan úr eldhúsinu,
að aukakaffi væri á boðstólum, ef þær nenntu að
koma fram. Gróa andvacpaði ánægjulega og vafði
þræðinum utan um „brúðuna" og skaut frá sér
nokkrum orðum: „Oft njóta hjú góðra gesta. Ég
var farin að óttast að hún ætlaði að gleyma okkur,
blessunin. Hún er öðruvísi en hún er vön. Mig
undrar það heldur ekki“.
VINKONURNAR HITTAST
Anna reis seint úr rekkju þennan morgun.
Svefninn hafði verið lítill, helzt dálítið blundað
undir morguninn. Veðrið var gott — glaða sólskin
og logn. Skyldi hún þá ekki sjá einhvern framan
úr dalnum í dag? Hún ranglaði ofan í krambúðina,
þegar hún hafði hresst sig á morgunkaffinu. Þar
voru allar hillur fullar af fallegri álnavöru. Hún
fór að taka út til heimilisins eins og vanalega.
Það gat dregizt að Borghildur kæmist heiman
að — þá gat þetta verið uppgengið, ef hún hugsaði
þá nokkuð um það. Hún hafði sagt, að hún myndi
hætta að sinna verkunum með vorinu. Þarna
fékkst fallegt peysufataklæði. Hún keypti af því í
pils og bol handa Dísu. Hún var orðin svo stór og
hafði svo mikið hár, telpan, að það varð að fara
að koma henni upp íslenzkum búningi. Svo tók
hún glaðningu handa vinnukonunum. Hún gat
sent þeim það, ef þær kæmu ekki ofan eftir. Þetta
varð stærðar kramböggull, sem hún bað búðar-
manninn að geyma, þangað til hann yrði tekinn.
Hún sá hér engan úr dalnum, enda nokkuð
snemma dags til þess að þeir væru komnir í kaup-
staðinn úr framdalnum. Hún keypti brjóstsykur
og súkkulaði handa litlu börnunum hans Sigga.
Hún varð að líta inn til hans sem snöggvast. Lítil
stúlka, sem hún vissi að var Borghildur Sigurðar-
dóttir, vegna þess að hún var í uppgjafafötum af
Lísibetu, stóð í dyrunum og dálítill karlmaður
vaggaði innan úr stofunni. Hann hét Jakob. En
hvað börnin voru stór og lagleg. Rósa kom nú
fram og fagnaði henni innilega, kyssti hana marga
kossa fyrir allar sendingarnar og svo náttúrlega
fyrir Lísibetu litlu. Anna fylgdist með Rósu inn í
stofuna. Nú var orðið þröngt þar inni. Fyrsta
spurningin var, hvort Siggi hefði ekki komið heim
kvöldið áður. Rósa svaraði því neitandi og spurði,
hvernig heilsan væri, sér sýndist hún svo veiklu-
leg.
„Hún er nú náttúrlega ekki góp, en kannske
fer hún að skána. Ég svaf illa í nótt. Nú er orðið
langt síðan þú hefur séð Lísibetu þína“, sagði
Anna þreytulega.
„Ja, nei, nei, ég var við jarðarförina hennar
Þorbjargar á Þverá. Þú hefur kannske ekki heyrt
látið hennar? Hún var föðursystir mín“, sagði
Rósa. „Hún er nú orðin stór hjá ykkur hún Lísibet
og svona líka fín. Svo segist Jón taka Jakob, þegar
það næsta fæðist, en það verður nú ekki strax —
það dugar ekki að hrúga svona niður krökkunum“.
„Þau eru víst ekki of mörg, þegar þau eru
svona falleg og hraust. Það munar víst ekki mikið
um það Nautaflataheimilið að gefa þessum litla
dreng að borða. Þú skalt nú bara koma með þau
bæði í sumar og vera nokkrar vikur“. Hún þagnaði
snögglega. Hvað var hún að bjóða henni — hvernig
myndi verða umhorfs á því heimili í sumar? Það
var ekki hlaupið að því að svara þeirri spurningu.
Siggi kom nú allt í einu inn og heilsaði þeim
báðum með kossi.
„Ertu kominn alla leið framan úr dalsbotni
síðan í morgun?" spurði Anna.
„Já, það er nú vaknað á bænum þeim eins og
vant er. En ég fór þó ekki fyrr en ég var búinn
að éta og drekka. Það var settur undir mig hestur
og Þórður reið með mér ofan fyrir Sléttu. Það er
ekki neinum sérstökum dugnaði að þakka, þó að
ég sé kominn þetta snemma“.
„Þú hefur þó vonandi komið „honum“ alla leið
heim í gær?“
„Það voru nú víst engin vandræði. Við riðum
í loftinu fram dalinn. En það kom heldur von-
brigðasvipur á fólkið, þegar það sá, að það var ég
en ekki þú, sem sat á Rauð. Það beið þessi líka
fína steik eftir ykkur. Hún lenti nú víst mestöll í
mér. Ég get hugsað mér, að Lísibet taki á móti þér,
þegar þú ríður í hlaðið“.
„Það getur nú dregizt að ég fari heim“, svaraði
hún dauflega.
„Það þykir mér ólíklegt", sagði Siggi. „Ég má
alveg hleypa í mig kjarki, þegar ég yfirgef Nauta-
flatir. Ef eitthvert kot losnaði í dalnum, færi ég
að búa þar“.
Rósa skríkti af hlátri. „Það yrði víst skrítið
að sjá búskaparlagið hjá mér, en Siggi er nú al-
vanur sveitavinnunni”.
„Það lærist víst fljótlega, Rósa mín“, sagði
Anna. „Þú kannt að mjólka kú, og þá er ekkert
öðruvísi farið að því í sveit heldur en kaupstað að
sjóða matinn og þvo þvottinn. Ég held það yrði
bara skemmtilegt að fá ykkur fram í dalinn“.
„Borghildur lofaði Lísibetu, að hún skyldi fá
að koma á morgun hingað ofan eftir til að finna
þig. Hún ætlaði að fara að háorga, þegar ég fór,
af því að hún fékk ekki að verða með“, sagði Siggi,
þegar þau voru sezt að kaffidrykkju.
„Hver ætlar þá að kcAna með henni?“ spurði
Anna.
„Mér skildist að hún ætlaði að koma sjálf“.
Það yrði þó óneitanlega gaman að sjá þær,
hugsaði Anna, en sárt að geta ekki orðið þeim
samferða fram eftir. Kannske að skilja við barnið
óánægt. Allt lífið var orðið að sárri þyrnibraut,
sem ákjósanlegt væri að tæki bráðum enda. Þó
hafði hún enga sterka þrá til að stytta það, þó að
ekkert væri auðveldara nú, þegar engir héldu vörð
um hana, ólíkt því, sem var í hittiðfyrra. Hún
þráði að fá að sjá Jakob. Við hann voru framtíðar-
vonir hennar bundnar.
Anna var léttari í lund og kvikari á fæti,
þegar hún yfirgaf litla, fátæka heimilið hans
Sigga. Glaðlyndi ungu hjónaleysanna hafði haft
áhrif á hana. Hún hafði betri matarlyst, þegar
sezt var að matborðinu, og lék nokkur lög á
orgelið eftir hádegiskaffið. Frúin var ánægjulegri
á svipinn en áður. Kannske hún færi að ná sér
aftur, aumingja konan? Hún fór að tala um það
við Önnu, hvort hún vildi ekki reyna að tala við
læknirinn, hún hlyti að vera eitthvað mikið lasin
eftir útliti hennar að dæma, en Anna sagðist ekki
finna til neins lasleika, nema hún hefði litla matar-
lyst, en hún færi nú víst að aukast eins og hún
hefði séð í morgun. Hún ætlaði að fara upp í
svefnhergergið og vita, hvort hún sæi ekki ein-
hvern framan úr dalnum, — gluggarnir á stofunni
sneru til suðurs og vesturs, svo að þaðan sást ekki
til þeirra, sem komu í kaupstaðinn.
Anna settist við gluggann, þar sást vel yfir.
Þarna var Þórarinn á Hjalla. Skyldi ekki Sig-
þrúður vera með honum? Það væri þó gaman að
sjá hana. Anna var svo syfjuð, að hún sofnaði
sitjandi við gluggann, en hrökk við, þegar bankað
var á hurðina. Vinnukonan stóð við dyrnar og
sagði, að það væri gestur niðri, sem langaði til að
heilsa henni. „Það er kona þarna framan úr daln-
um. Ég man bara ekki, hvað hún heitir“.
„Það er sjálfsagt Sigþrúður á Hjalla“.
„Já, náttúrlega er það hún. Ég man nú, að
hún heitir það“, sagði stúlkan.
Anna bað hana að fylgja henni upp til sín.
Hún hlustaði á rösklegt fótatak gests síns í stigan-
um og opnaði hurðina, áður en bankað var.
„Hamingjan góða!“ hrópaði hún. „Það ert þú,
Þóra. Hvað ég er oft búin að óska þess síðan í
fyrradag að þú værir horfin til mín“.
„Sæl og blessuð“, sagði Þóra. „Þá er sú ósk
þín uppfyllt — hér er ég komin. Bara að ég geti
gert eitthvað fyrir þig“. Svo hélt hún áfram, þegar
kveðjurnar voru afstaðnar: „Ég á bara engin orð
yfir það, hvað ég er glöð yfir því að sjá þig heila
á húfi. Við vorum farin að óttast, að þú værir
ekki lengur í tölu þeirra, sem lifandi eru. Og svo
varstu þá ekki lengra frá en hérna vestur í Stapa-
vík og hafðir þig aldrei til þinnar elskulegu vin-
konu, frú Matthildar“.