Lögberg - 09.05.1957, Blaðsíða 6

6
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
„Nú getur mamma hjálpað mér á fætur og
fléttað hárið m4tt“, sagði Lísibet. „Og nú fer ég
ekkert í kaupstaðinn fyrst hún er komin heim“.
„Lílega hættirðu nú alveg að vera góð við
pabba, þegar mamma er komin?“
„Nei, þá verð ég góð við ykkur bæði“, sagði
Lísibet hlæjandi.
„Ég skil bara ekkert í þessu“, sagði Anna,
„mér heyrist samlyndið vera eitthvað svo stirt.á
milli Dísu og Borghildar. Hún svarar Borghildi
fullum hálsi, telpan“.
„Mér hefur heyrzt það líka þessa daga síðan
ég kom, að Dísa sé bara óþekk við hana og alltaf
upp á móti hverjum, sem hún talar við. Líklega
eitthvað svipuð móður sinni — getur ekki lynt
við nokkra manneskju. Vonandi lagast þetta, þegar
þú erþ komin heim. Þú ert alltaf svo friðsöm. En
ef svo verður ekki, getur Dísa farið burtu. Ég læt
ekki vinnufólkið þreyta Borghildi; hún á það ekki
skilið. Það er heldur ekkert varið í stelpuna. Hún
hefur hvorki skerpu eða áhuga við nokkurt verk.
Ég get fengið nógar kaupakonur“.
•Hún er nú heldur ekki nema unglingur enn-
þá“, sagði Anna fálega. Henni fannst það hefði
mátt spýrja sig, hvort hún væri því samþykk, að
Dísa færi. „Mig langaði til að kenna henni eitt-
hvert verk, áður en hún færi héðan“, bætti hún
við.
„Jæja, kannske hún lagist eitthvað, skinnið.
Leiðinlegast er hvað hún er vond við hana Lísibetu
litlu“.
„Já, það heyrði ég nú áðan, en henni skal nú
ekki líðast að haga sér svoleiðis“, sagði Anna.
Hún skyldi nú sýna henni það, að húsmóðirin væri
komin heim. Lílega höfðu allir verið kaldlyndir
við Dísu og hún orðið þrjózk og þrá af öllu saman.
Borghildur var nú allt annað en hlýleg, ef henni
var ekki gegnt.
Það var ákaflega ánægjulegt að setjast í sætið
sitt við eldhúsborðið. Borghildur bar fram ljúf-
fenga kálfakjötssteik og sveskjugraut. Það var
skeggrætt og skrafað yfir borðum. Allir voru inni-
lega glaðir nema Dísa. Hún var þögul og leit varla
upp. Bak við stigann var ferðataska og bögglar
húsmóðurinnar. Þangað gaut hún vonaraugum
öðru hvoru. Vonandi gæfi hún henni eitthvað,
þegar hún kæmi heim. Þegar piltarnir voru farnir
út, tók Anna fram „kramið“ og fékk öllum ein-
hvenja glaðningu. Lísibet fékk tvo kjóla, brúðu og
bolta, Borghildur fínt slifsi og kjólefni, Gróa og
Manga slifsi. „Og svo náttúrlega færð þú nú allra
mest, sjálf fósturdóttirin“, sagði Anna við Dísu
og sýndi henni klæðið í bolinn og pilsið og hvítt
efni í skyrtu.
Það hýrnaði nú heldur yfir Dísu. „En mig
vantar nú margt fleira“, sagði Dísa og hugsaði til
þess, hvað hún yrði fín, þegar hún væri komin í
íslenzkan búning.
„Það vterða nú einhver ráð með það. Ég á ein-
hvers staðar borða. Ég reyni að koma þessu upp
fyrir páskana, ef ég verð frísk“.
„Svo áttu svo fallegan hólk frammi í kommóð-
unni hennar Lísibetar, ömmu hans Jakobs“, sagði
Dísa. „Mig langar svo mikið til að eiga hann“.
„Hvenær hefur þú séð ofan í kommóðuna
hennar Lísibetar heitinnar?“ spurði Borghildur
tortryggin.
Dísa sótroðnaði. „Það er langt Síðan. Ég sá
hann einu sinni, þegar mamma var að leita að
einhverju“, stamaðl Dísa hálf vandræðalega.
„Mér þykir ólíklegt, að Jón kæri sig um að
þú fáir þann hólk“, sagði Borghildur stuttlega.
„Þú biður ekki um neitt lítið, Dísa mín“, sagði
Gróa, þegar þær voru komnar að þvottabölunum
aftur, „bara um húfuhólkinn hennar Lísibetar
heitinnar“.
„Við skulum nú sjá, hvort ég fæ hann ekki“,
sagði Dísa hreykin. „Mamma er nú kannske dálítið
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 9. MAÍ 1957
betri en hún Borghildur máttu vita. Hún er ekki
vön að neita því, sem ég bið hana um“.
„Já, en þetta gerir hún aldrei — það er ég
viss um“.
Önnu datt nú í hug draumurinn, sem hana
dreymdi vestur á Borg. Hún sagði Borghildi hann
og spurði, hvort hún héldi, að það gæti átt sér
stað, að Dísa hefði komizt í kommóðuna, meðan
hún var burtu.
„Það þykir mér ólíklegt", sagði Borghildur.
„En hvað er hægt að ábyrgjast? Ég hef haft lykl-
ana þarna í þilskápnum í búrinu og hann hefur
verið læstur, en það ganga að honum svona al-
gengir kommóðulyklar. Hún hefur látið svo ó-
skemmtilega, stelpan, þennan tíma, sem þið hafið
verið í burtu. Það er eins og henni finnist, að hún
megi gerá allt, sem henni dettur í hug“.
Þær fóru svo fram í stofu og opnuðu kom-
móðuskúffuna hverja af annarri. Það var fljótséð,
að það hafði verið skoðað í skúffurnar, einkanlega
þó koffrið og slæðan.
„Ósköp er þetta leiðinlegt“, sagði Anna. —
„Skyldi hún nú ætla að erfa eitthvað frá karlinum
af ógerðarhættinum? Almáttugur hjálpi mér —
gullnælan hennar mömmu er horfin. Hún hefur
alltaf verið í þessum öskjum“.
„Það er víst ekki að efa, að það hefur verið
gramsað í dragkistunni, og það hefur enginn
annar gert en hún, það er ég viss um. Mér datt í
hug, að lyklunum væri ekki óhætt þarna í læstum
skápnum“, sagði Borghildur, klökk af reiði.
Þær leituðu um alla skúffuna, en nælan var
hvergi. Hún var alltaf höfð í þessum litlu öskjum
og aldrei hreyfð nema þegar skautbúningurinn
var lánaður við hátíðleg tækifæri, fermingu eða
giftingu.
„Ég skil ekkert í þessu, ef Dísa hefur gert
þetta. Hún hefur aldrei gert slíkt fyrr“, sagði
Anna.
„Hún hefur haldið, að sér væri það óhætt,
þegar þú varst farin. Hún taldi víst, að þú kæmir
aldrei aftur. Það hefði getað dregizt, að Jón eða
ég hefði athugað þetta“, sagði Borghildur. Hún
var enn að leita í skúffunni.
„Ég veit það bara, að ég sef ekki væran svefn,
fyrr en nælan er fundin“, sagði Anna-.
„Það verður að láta Jón tala við hana“, sagði
Borghildur.
„Fyrst reyni ég að tala við hana“, sagði Anna.
„Það ber nú líklega lítinn árangur. Hún
verður ekki lengi að bera á borð fyrir þig ein-
hverja skröksöguna álíka og þá, sem hún var með
í morgun“.
„Ég trúi nú sjálfsagt ekki svoleiðis sögum“.
Borghildur fór inn og kallaði á Dísu. Hún
kom eftir dágóða stund og brosti flírulega framan
í fóstru sína. „En hvað það er gaman að sjá þig
hérna í stofunni“, sagði hún, en Anna tók eftir
flóttalegum hornaugum, sem hún gaf kommóð-
unni.
„En það er ekki eins skemmtilegt fyrir mig að
sjá og heyra, að það hefur verið gert í fjarveru
minni, sem mér þykir heldur ótrúlegt“.
„Já, því get ég vel trúað“, greip Dísa fram í.
„Það hefur hagað sér einkennilega heimilisfólkið
þitt, mamma mín. Ég þarf að segja þér margt“.
„Ég vil engar sögur heyra“, sagði fóstra henn-
ar stuttlega. „Segðu mér bara satt, það er bezt
fyrir þig. Hefurðu farið ofan í þessa kommóðu og
skilið við aljt í óreiðu og tekið gullnæluna hennar
mömmu sálugu?“
Dísa var svo nærri dyrunum sem hún gat.
„Hvernig dettur þér það í hug, mamma? Þetta
hefur Borghildur sagt. Það var hún, sem hafði
lyklana'og var sífellt að róta og rísla hér inni.
Hún getur líklega ekki búizt við, að ég hafi náð
lyklunum inni í læstum þilskápnum“.
„Borghildur gengur ekki svona frá því, sem
hún hefur hönd á. Sjáðu nú bara — slæðunni er
hreint og beint vöðlað saman. Það er grátlegt að
sjá þetta. Mig dreymdi þetta líka. Mamma minnt-
ist á koffrið og slaéðuna. Góða Dísa mín! Ef þú
héfur tekið gullnæluna úr þessum öskjum, þá
komdu með hana strax. Ég skal ekki tala um það
við neinn. Ég þoli þetta ekki. Ég fer í rúmið, ef
nælan finnst ekki“.
„Ég hef ekkert snert í þessari skúffu. Það
máttu vera viss um. Ætli Lísibet hafi ekki náð í
hana? Hún var stundum hér frammi hjá Borg-
hildi“.
„Óttalegt rugl er þetta. Ég gæti ekki trúað því,
að hún Borghildur hefði látið barnið taka hérna
upp úr skúffunum", sagði Anna óþolinmóð. „Það
er þýðingarlaust að segja svona lagað“.
„Ég veit það bara, að ég hef ekkert tekið og
vona, að þú látir ekki telja þér trú um það. En
fólkið reynir líklega að segja þér sitt af hverju
um mig, en lætur það sjálfsagt ósagt, hvernig það
hefur verið við mig þennan tíma“. Dísa opnaði
hurðina og ætlaði út, en Borghildur kom innan
göngin og snéri henni til baka.
„Hvað hefur hún svo sagt þér?“ spurði hún
önnu.
„Hún segist ekkert vita og aldrei hafa opnað
skúffu í þessari kommóðu“.
„Mér datt það nú líka í hug, að hún segði ekki
annað við þig“.
„Þú getur líklega bezt vitað, hver hefur farið
ofan í þessa kommóðu“, sagði Dísa illkvittin, „þú
geymdir lyklana sjálf“.
„Því miður tók ég við þeim. Hefði ég fengið »
Jóni lyklana, hefði ég ekki þurft að vera óróleg.
En hvar sástu fallega húfuhólkinn annars staðar
en þarna í skúffunni?"
„Það er langt síðan ég sá hann“, sagði Dísa.
„Það leynir sér ekki, að húfan hefur verið
handleikin, hún er svo ólánlega næld saman. Það
er ekki frágangurinn hennar Önnu þar á. En ég
hef aldrei litið ofan í þessar skúffur, því að ég
átti hér ekkert. Segðu bara eins og satt er, að þú
hafir snuðrað uppi hvar lyklarnir voru og tekið
þá einhvern tíma þegar ég var í fjósinu, því að
ekki vantar forvitnina — sífellt niðri í öllu“.
„Þetta er bara lygi, ekkert annað en lygi!“
hrópaði Dísa yfir sig reið. „Ég sá Gróu taka
lyklana“.
„Það þýðir ekkert að koma með svona lagaðar
sögur. Gróa er búin að vera hér svo lengi, að ég
veit, að hún stelst ekki í annarra manna hirzlur“.
„Annarra manna hirzlur“, tók Anna upp eftir
henni. Það var eins og þenni hefði verið gefið
utan undir. Hvað hafði hún sjálf gert? En það
var talsverður munuf, þar sem maður hennar
hafði átt skrifborðið, en rangt hafði það sjálfsagt
verið. Af því voru líka búnir að hljótast margir
erfiðleikar og áttu kannske eftir að koma fleiri.
„Dísa segir, að Lísibet hafi farið hingað fram með
þér. Kannske hefur hún náð nælunni?" var Anna
búin að segja áður en hún vissi af. Henni þótti
nóg um svipinn á Borghildi, en ekki mildaðist
hann við þessa uppástungu.
„Var það ekki það, sem ég sagði, að hún
myndi koma með einhverja lygasöguna og þú
máske trúa henni. En ég er búin að segja þér það,
að ég hef aldrei litið ofan í kommóðuna", sagði
Borghildur.
„Ég sá Lísibetu með þessar öskjur úti á hlaði
— ég þekki þær aftur“, þrætti Dísa.
„Svo hefur hún náttúrlega læst þær aftur
niðri í kommóðu“, sagði Borghildur. „Þetta er
svo sem ekki ótrúlegt".
„Þið megið leita í kommóðunni minni, ef þið
viljið.. Þið munuð varla finna næluna þar“, sagði
Dísa.
„Það er víst hægt að geyma hana annars
staðar en þar“, hreytti Borghildur út úr sér. „Mér
dettur ekki í hug að jagast um þetta meira, en ef
nælan verður ekki komin í öskjurnar fyrir kvöld-
ið, segi ég Jóni, hvað komið hefur fyrir, og það
með, að ég verði ekki hér lengur, ef þessi ungling-
ur verður ekki látinn fara burtu“. Borghildur fór
fram og skellti hurðinni harkalega á eftir sér.
„Það er svo sem ekkert, sem gengur á fyrir
kerlingarskassiriu“, Ssagði Dísa glottandi.
„Það er heldur óviðfelldið tal, sem þú ert
farin að temja þér, Dísa. Hvern heyrirðu eigin-
lega tala svona?“ sagði Anna ávítandi.
„Oh, hún er nú víst komin á þann aldur, að
óhætt sé að kalla hana kerlingu", sagði Dísa. „Og
líklega sé ég ekki eftir henni, þó að hún fari“.
„Láttu mig ekki heyra annað eins og þetta“,
sagði Anna. Hún læsti skúffunni og ýtti Dísu á
undan sér fram og læsti hurðinni.