Lögberg - 17.04.1958, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 17. APRÍL 1958
GUÐRtTN FRA LUNDI:
DALALÍF
Anna var heldur hressari. Hún minntist á ferða-
lagið suður. „Heldurðu að það verði til nokkurs
annars en ég komi ekki lifandi heim aftur“, spurði
hún kvíðandi.
„Mér finnst sjálfsagt að reyna það, þegar þú
ert farin að hressast. Svona lasna flytur þig enginn
burtu“, sagði Þóra vingjarnlega. „Finnst þér ann-
ars ekki sjálfsagt að fá meðöl frá lækninum í
Stapavík, ef þér batnar ekki af þessum“.
„Jú, það mætti reyna það. Það þarf líka margt
að sauma á mig. Ég á efni í undirföt, en hef aldrei
komið því í verk að sauma þau. Svo þarf Jakob að
fá milliskyrtur. En ég verð ekki í vandræðum fyrst
ég fékk eins góða stúlku og Hólmfríði".
Þóra samsinnti þessu öllu. Hún stóð stutt við
í þetta skipti. Dísa spurði hana eftir Kristínu. Hún
var komin ofan á Ós og þaðan ætlaði hún vestur til
átthaganna, var svar Þóru.
Svo fór hún.
Svo liðu nokkrir dagar. Allir læddust næstum
um bæinn og töluðu í hálfum hljóðum. Gróa
þeytti rokkinn frammi í eldhúsi, því að Anna
þoldi engan hávaða. Ef Lísibetu varð það á að
skella hurðunum, hrökk hún við og titraði. Dísa
stakk upp á því, að stelpan yrði látin fara til
Siggu. Hún gæti aldrei hagað sér eins og hún
ætti að gera- Borghildi fannst það óþægileg til-
hugsun. Hún minntist á það við Jón. Hann sagði
að það væri bezt að Anna réði því. Það var borið
undir dóm veiku konunnar. En hún vildi ekki að
hún færi. Það var á við hlýjan sólargeisla að sjá
hana smjúga inn um dyrnar kvölds og morgna til
að bjóða „góðan dag“ og „góða nótt“, oftar kom
hún ekki- Hún var búin að yfirgefa litla rúmið sitt
og svaf hjá Borghildi. Dísa leit á alla, sem gengu
gegnum eldhúsið með drýgindalegu brosi í von
um ,að þeir töluðu um það, hvað hún væri búin
að umskapa það, en enginn var svo athugull að
sjá það nema Gróa. Og Borghildur sagði oft, að
það liti vel út hjá henni. Hún fór sjaldan inn til
fóstru sinnar vegna þess hvað henni var lítið gefið
um Hólmfríði eins og allt frá Ásólfsstöðum. Hún
var líka alltaf svo broshýr framan í Jakob; ef
hún hefði ekki verið harðgift kona, hefði mátt
ætla að hún ætlaði sér eitthvað með hann.
.,Hvar re Jón alltaf?“ spurði Hólmfríður þriðja
daginn, sem hún var þar. „Er hann farinn að hugsa
um matarverkin eða er hann ekki heima?“
„Hann fór yfir að Ásklfsstöðum í morgun og er
ekki kominn aftur“, sagði Jakob. Hann las upp-
hátt fyrir mömmu sína, þegar hún óskaði eftir því.
Þess á milli var hann vanalega fram í herbergi
eða hann fór á skíði. Anna gegndi engu glensi
Hólmfríðar, svo að hana fór að gruna að eitthvað
væri bogið við hjónasambúðina ennþá og minntist
ekki á Jón framar. Hún fór heim á hverju kvöldi
og kom aftur eftir fótaferðartíma, svo að hún vissi
því ekkert um það, hver svaf fyrir innan hjá
sjúklingnum. Dísa hafði ætlað sér að sofa fyrir
innan, en Jakob aflæsti húsinu áður en hún var
laus við verkin. Einn morguninn, þegar Borg-
hildur var að leggja í ofninn og Hólmfríður var
enn ókomin, gaf Anna henni bendingu um að
koma til sín.
„Hvar sefur húsbóndinn?“ spurði hún, þegar
Borghildur var komin til hennar.
„Hann sefur frammi í herbergi í rúminu hans
Jakobs, góða mín“.
„Einmitt það“, sagði Anna- „Kristín telur ekki
eftir sér að snúast í kringum hann“, bætti hún
við lágt.
„Kristín er ekki lengur hér, góða mín. Ég hef
víst ekki sagt þér frá því; hún fór burtu kvöldið,
sem þú veiktist. Gróa er hérna og svo er Dísa
búin að taka við eldhúsinu, og henni ferst það vel
úr hendi“.
„Var Kristínu vísað burtu?“ spurði Anna.
„Nei, áreiðanlega ekki“, sagði Borghildur-
Svo sagði hún henni frá því hvað það hefði
verið, sem kom henni til að ganga í burtu og
einnig frá bréfinu. „Ég er viss um, að við höfum
haft hana fyrir rangri sök þar“, bætti hún við.
Svo að hann hafði sagt þetta, að Kristín væri
ekki þess verð að taka af henni skóna, hugsaði
Anna .Svo fór hún að rifja upp öll þau ósköp,
sem hann hafði sagt við hana, þegar hún lá milli
heims og helju. Það voru fögur orð. Skyldi hann
bara hafa sagt það, af því að hann hélt að hún
væri að deyja. Skyldi hann nokkurn tíma spyrja
um líðan hennar. Kannske bíða þess með óþreyju,
að hún hresstist, svo að hún gæti farið í burtu.
„Er hann alltaf á bæjum?“ spurði hún Borg-
hildi. „Það lítur ekki út fyrir að hann ætli að
hafa fyrir því að líta inn til mín“.
„Við höfum gert allt til þess að þú kæmist ekki
í geðshræringu. Hann hefði komið inn til þín
strax fyrsta morguninn, ef þú hefðir leyft það“.
Sama dag spurði hún Jakob, hvort hann vildi
spyrja pabba sinn að því, hvort hann væri að
hugsa um að líta aldrei inn til sín.
„Nei, mamma. Þú mátt ekki gera honum svona
boð“, sagði Jakob. „Ég skal segja honum, að þig
langi til að sjá hann- Hann er svo daufur og niður-
dreginn alltaf, aumingja pabbi. Ég er svo sorg-
mæddur yfir því að þetta skyldi koma fyrir á milli
ykkar. Hann er góður og öllum þykir vænt um
hann“.
„Já, ég finn það að ég var ekki sanngjörn við
hann. Það hef ég oft verið áður“, sagði hún
dauflega.
Hann laut ofan að henni og kyssti hana bros-
andi- „Þú ert að hressast, mamma mín; það er
ánægjulegt fyrir alla“, sagði hann og fór fram.
Hólmfríður sat frammi í eldhúsi og skrafaði við
mann sinn. Hún færi ekki strax inn aftur, hugsaði
Jakob. Hann fann föður sinn úti í hesthúsi, þar
sem hann var að kemba hestunum.
„Mömmu langar til að finna þig, pabbi“, sagði
hann.
„Er hún eitthvað lakari en hún hefur verið?“
spurði Jón.
„Nei, langt frá því. Hún er með bezta móti“.
Anna beið þess með talsverðum hjartslætti, að
hún heyrði fótatak manns síns. Kannske yrði það
henni ofraun að sjá hann. Stóra klukkan sló fimm
þung högg. Áður en síðasta slagið dó út, var hann
kominn inn, án þess að hún heyrði fótatakið.
Hann kraup niður við rúmstokkinn og rödd hans
var hás af geðshræringu, þegar hann byrjaði að
tala.
„Anna mín, ætlarðu enn einu sinni að fyrirgefa
mér? Ég skal reyna að láta þetta verða í síðasta
sinn, sem ég þarf að betla um fyrirgefningu eins og
ódæll strákur, að minnsta kosti ekki í svona stórum
stíl. Ég skal aldrei aftur koma heim drukkinn og
stríða þér. Aldrei, aldrei“-
Hún rétti honum hvíta silkimjúka höndina.
Hann tók hana varlega milli handa sinna. Hún
átti bágt með að koma upp orði.
„Við verðum að sættast, Jón. Kannske hefur
drottni þóknast að lofa mér að hressast ofurlítið,
svo að ég kveddi ekki lífið með hatri og beiskju í
huga. Helzt hefði ég viljað sofna þarna um kvöld-
ið, þegar ég heyrði þig segja svo margt dásamlegt
um mig. Ég heyrði þá, að ég hafði verið þér ein-
hvers virði“.
„Ég skal taka þau öll upp aftur, ef þú óskar
þess“, sagði hann, „ég var frávita af sorg og sam-
vizkukvölum yfir því að skilnaður okkar ætti að
verða svona hræðilegur. En nú birtir til. Við eig-
um vonandi eftir að fylgjast að lengi. Kannske eins
lengi og búið er. Við skulum alltaf leiðast. Handa-
bandið má ekki slitna, svo að við töpum ekki
hvort af öðru í annað sinn“.
„Það verður erfið ganga fyrir okkur bæði. Þú
ert hraðstígur og óþreytanlegur. Ég er sein og
úthaldslaus. Þannig hefur okkar samfylgd verið“,
sagði hún raunaleg á svipinn. „Þú varst svo lengi
þolinmóður að bíða eftir mér, svo að ég þreyttist
ekki eins fljótt. En það má öllu afbjóða, einnig
þolinmæðinni þinni. Ég finn það, að ég var þér
erfið. Svo fannstu aðra, sem var þér betur að
skapi og fylgdist fúslega með þér- Meira að segja
var svo eftirlát að súpa á flöskunni með þér . . .
„Já, já“, greip hann fram í fyrir henni. „Þetta
er allt satt og rétt hjá þér, góða mín. Ég játa það
núna, að svona gekk það til- En þetta tilheyrir allt
fortíðinni, og það er ekki holt fyrir þig núna að
rifja það upp. Hér eftir má ekkert skyggja á
okkar sambúð. Ég skal doka við eftir þér, góða
mín“.
Hún hlustaði á hann með lokuðum augum, og
veikt bros færðist um varir hennar. Hún hafði svo
oft heyrt það áður, að „þetta“ skyldi aldrei koma
fyrir aftur, en samt hafði það endurtekið sig eins
og hjá óþekktum dreng. Eins yrði sjálfsagt í þetta
skipti. Samt fann hún til sælu fyrirgefningarinnar.
„Nú eru bjartir tímar fram undan“, hélt hann
áfram. „Nýtt hús verður byggt á næsta sumri.
Svo eignumst við nýja dóttur, sem færir okkur
kannske falleg barnabörn, sem bæta okkur upp
þá innri fátækt, sem orðið hefur okkar hlutskipti“.
„Svona eru þínar hugsjónir bjartar af því að
þú ert hraustur og heilsugóður. Mínar eru dimmar
eins og köld gröfin. Samt kvíði ég engu fyrst við
skiljum sátt, þótt það hefði óneitanlega verið
gaman að sjá sumarið enn einu sinni“, andvarpaði
hún.
„Þú átt eftir að sjá mörg sumur ennþá, vina mín,
Þú mátt ekki deyja. Vonandi geta þeir eitthvað
meira þarna í Reykjavík en hann Halldór minn.
Hann hefur víst aldrei verið álitinn neinn sér-
stakur læknir, þó að hann sé ágætur að öðru
leyti og góður félagi og vinur. Þú verður bara að
hressast vel, áður en við getum hugsað til að
leggja upp“.
„Ætlar þú að koma með mér?“ spurði hún. „Þá
mun ég ekki kvíða ferðalaginu lengur“.
„Svo að þú berð þá eftir allt saman betur traust
til mín en Jakobs okkar, þó að hann sé þér allt
í öllu“.
„Þú ert svo mikið duglegri en hann, enda getur
hann tæpast talizt annan en unglingur ennþá,
sem alltaf hefur notið þinnar góðu umhyggju“,
sagði hún þreytulega. „En hvað þýðir að tala um
ferðalag, meðan heilsan mín er eins bágborin og
hún er nú- Borghildur greiðir mér alltaf, kraft-
arnir eru nú ekki meiri en þetta. Ég get ímyndað
mér að það eigi langt í land, að ég muni verða
ferðafær".
„Þetta fer að lagast, góða“, sagði hann og brosti
hughreystandi. „í kvöld koma meðölin að vestan,
og þá vonum við að batinn sé nálægur“.
Jakob sat frammi í eldhúsinu. Hann vildi gefa
foreldrum sínum tíma til að ræðast við í einrúmi.
Hann ræddi við unga bóndann á Ásólfsstöðum
dágóða stund. En svo kvaddi hann og fór, og kona
hans fylgdi honum til dyra. Nú voru þau tvö ein,
hann og Dísa. Hún bjóst við að hann færi að dást
að því, hvað eldhúsið liti vel út hjá henni og sagði
brosandi: „Sýnist þér ekki svolítill sjónarmunur
á eldhúsinu frá því sem það var hjá Kristínu?“
„Ég var víst ekki neitt að hugsa um það“, svaraði
hann fálega.
„Ekki það“, sagði hún. „Það má þó sjá minna“.
Hann svaraði engu.
„Ertu reiður við mig fyrir það, að ég var að leika
mér við þig þarna um nóttina?“ spurði hún
kafrjóð.
„Það var illa valinn tími til leikja, þegar mamma
var fárveik“, sagði hann jafn stuttlega-
„Mér fannst sem við værum orðin krakkar“.
„Það var einkennileg hugsun“, sagði hann, „eða
réttara sagt ákaflega einfeldningsleg".
„Þú verður að fara að drífa í þessu, að hún
mamma fari suður“, sagði hún og þóttist haga sér
röggsamlega. „Þú sérð það, að „hann“ ætlar ekkert
að gera í því, svo að við verðum að gera það.
Reyndar sagði nú hin góða vinkona ykkar, hún
Þóra í Hvammi, að við værum nú svo mikil ráða-
leysishjú, að okkur væri ekki trúandi fyrir henni.
Svona talar hún um þig á bakið“.
„Það var mjög skynsamlega talað af henni“,
sagði Jakob, „en hvað ertu eiginlega að tala um
„okkur“?“
„Ég fer sjálfsagt með henni“, sagði Dísa-
„Flest er það jafnheimskulegt, sem þér dettur
í hug. Kannske heldur þú, að það verði farið með
hana svona veika eins og hún er núna?“