Lögberg - 11.09.1958, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 11. SEPTEMBER 1958
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
„Ja, það er nú meiri leiðin þetta“, dæsti Helga.
„Mér fannst þetta ekki mjög langt í sumar. Mikið
hlýtur þér að leiðast í þessum óbyggðum. Ómögu-
legt væri mér að vera svona langt frá öðru fólki.
Ég yrði vitlaus í óyndi“.
„Ja, nei, nei, okkur leiðist ekkert. Við erum öll
vel frísk og höfum nóg til alls“, sagði Hildur og
leiddi gestinn í eldhúsið.
Helga skimaði í kringum sig. Það var svo sem
nógu rúmgott hér, allt málað og ekki var ómyndin
að umgengninni heldur en vant var hjá Línu. „Ég
fer nú ekki lengra. Það er svo hlýtt og notalegt
hérna“, sagði Helga. „Er ekki kalt í þessu stóra
húsi hjá þér, Hildur mín?“ bætti hún við í með-
aumkunartón.
„Ekki aldeilis", sagði Hildur hreykin, „það er
ofn í báðum stofunum“.
„Ja, svona. Hafið þið þá nógan eldivið? Hann
vill nú stundum vanta hjá frumbýlingunum. Þar
sem engar skepnur hafa verið hér áður, hefur
líklega heldur lítið sauðatað verið á jörðinni“.
„Það er svo yndislegur mórinn hérna, alveg
eins og bezta sauðatað. Svo hefur líka verið keypt
dálítið af kolum“.
„En þau „flottheit“ að brenna kolum“, sagði
Helga. „Það er líka farið að spá því, fólkið út í
dalnum, að Þórður fari á höfuðið með öllum
þessum tilkostnaði".
„Það vona ég að ekki verði“, sagði Hildur. „Það
yrðu viðbrigði fyrir mig. Ég hef nú aldrei kynnzt
eins miklu eftirlæti með öllu móti eins og hér
þetta ár“.
Helga gægðist forvitnislega inn um hálfopnar
dyrnar. Þar var Lína að keppast við að prjóna á
vélina. „Sæl og blessuð, vinkona góð“, kallaði
Helga.
„Komdu blessuð“, sagði Lína. „Ég er að fella af
hérna, svo kem ég fram. Þú mátt ekki taka það
svo, að ég sé orðin merkileg og mannfælin, þó að
ég komi ekki strax fram“.
„Slíkt dettur mér nú líklega ekki í hug. En lík-
lega verð ég nú að byrja á því að biðja þig að
lofa mér að vera í nótt. Það er farið að togna úr
bæjarleiðinni á milli okkar“.
„Já, hún hefur lengzt mikið síðan í fyrravetur,
Helga mín“, sagði Lína.
Nokkru seinna kom hún fram í eldhúsið og
heilsaði Helgu vingjarnlega. Helga virti hana
fyrir sér með dularfullu brosi og leit með vand-
lætingarsvip til Hildar. Hún lét sem hún sæi það
ekki — var jafnhreykin og áður. Alltaf var hún
lík sjálfri sér, þessi kerling. Ekki vantaði ánægj-
una yfir hlutskipti sínu, enda var ekki hægt að
sjá annað en að það væri viðunanlegt eins og
fyrri, hugsaði Helga.
Lína bar fram mat á stórt borð, sem stóð á
miðju eldhúsgólfi. Það var liðið að kvöldi og
Þórður kom bráðlega inn úr húsunum. Svo sett-
ust allir að snæðingi.
„Þú hlýtur að vera orðin uppgefin af að ganga
alla þessa leið“, byrjaði Hildur samtalið.
„Já, það er ég. Þetta er svei mér drjúgt. En ég
tafði lengi á Ásólfsstöðum. Það er orðið langt
síðan ég hef rölt fram eftir. Yfirleitt fer ég lítið
út af heimilinu, síðan Jarðbrú fór í eyði. Ég «r
bara hálfgröm við þig, Þórður, fyrir að taka þær
frá mér. Það er óskemmtilegt að sjá kofana yfir-
fennta“, sagði Helga.
„Þetta er mikið skemmtilegra fyrir þig að fara
hingað“, sagði Þórður. „Þá geturðu gist og verið
dag um kyrrt hjá þeim“.
„Hefurðu ekki komið að Nautaflötum í vetur,
síðan farið var að búa í nýja húsinu?“ spurði
Hildur.
Jú, ég hef komið þar tvisvar, síðan það flutti í
það“, sagði Helga dræmt. „En það er nú svona,
að manni ofbýður praktin og fínheitin hjá því og
verður svo hálfu óánægðari en áður með kofa-
skrattana heima hjá sjálfum sér“.
„Það farið nú að drífa í að byggja“, sagði Hildur.
„Ójá, það hefur svo sem komið til mála að bað-
stofan yrði byggð í vor“, sagði Helga. „Hvort það
kemst í framkvæmd er eftir að vita“.
„Já, þetta kalla ég nú fréttir“, sagði Hildur. „En
hvernig er það þá á Ásólfsstöðum — er ekki Hlíf
farið að langa til að fá steinhús, þegar dóttir
hennar er setzt að í nýju höllinni á Nautaflötum?
Það vænti ég, að þau séu nú ánægðari með hennar
giftingu en systur hennar. Það væri nú líka annað
hvort að þau fyndu það, hvað hún komst í in-
dæla fjölskyldu“.
„Já, þau eru ósköp lukkuleg yfir því, hvað það
gengur vel, samlyndið. Hún kveið því svo mikið,
að það myndi verða vandlifað fyrir hana hjá
Borghildi og tengdamóðurinni, en nú sagði Hlíf
mér, að það bæri hana hreint allt á höndum sér.
Ég óskaði þess bara, að það gerði hana ekki að
öðrum eins vesaling og Önnu“.
„Það var víst engin hætta á því, að hún gæti
ekki lynt við Borghildi“, gegndi Þórður fram í,
„aðra eins ágætiskonu“.
„Það var nú víst ófagur vitnisburður, sem
Kristín bar þeim konunum. Hún var sí og æ að
þvælast yfir að Ásólfsstöðum. Það var eini bær-
inn ,sem hún kom á í dalnum“, sagði Helga.
„Maður talar nú ekki um svoleiðis breddur. Ef
Elín hefði líkzt henni, hefði hún sjálfsagt ekki
orðið tengdadóttir á því heimili“, sagði Þórður.
„Eitthvað kvartaði Dísa skinnið yfir því, að
hún fengi ekki miklu að ráða“, sagði Helga hálf-
meinfýsin, „og alltaf var verið að reyna að koma
henni burtu af heimilinu".
„Það var eðlilegt, því að það gat engin liðið
hana á heimilinu. Hún var svo illa innrætt — og
vildi helzt aldrei gera ærlegt handtak, nema
seinasta vetrarpartinn, sem hún var heima. Þá
fórst henni sæmilega að hugsa um eldhúsverkin.
Svo var hún sífellt á þönum um dalinn til að
veiða slúðursögur og bera þær heim. En slíkt
hefur nú aldrei verið í eftirlæti hjá Borghildi.
Það var regluleg plága að hafa hana á heimilinu“,
sagði Þórður.
„Ójá, greyið, hún líktist víst dálítið foreldrun-
um. Hún er gift þarna fyrir vestan og búin að
eignast dóttur. Þess vegna var hún ekki í brúð-
kaupsveizlunni“, sagði Helga. Svo braut hún upp
á öðru umtalsefni. „Það lítur út fyrir að þetta
ætli að verða mesta giftingar- og trúlofunarár.
Björn frá Hvammi og Fríða eru harðtrúlofuð. Það
er sagt, að þau ætli að opinbera á sumardgginn
fyrsta“. — Þórður mundi þá eftir því, að Jón
hafði sagt honum það einu sinni, en hann hafði
ekki nefnt það við neinn í Seli. Helga hélt áfram:
„Það er víst heldur lítil hrifningin hjá þeim
Hvammshjónum yfir trúlofunni þeirri. Þóra hefur
nú sjálfsagt ætlað honum eitthvað annað, þessu
eftirlætisgoði sínu, en rétta og slétta vinnukonu.
Ég hef heyrt, að Sigurður hafi sagt það við Jón
hreppstjóra, að sízt hefði sér dottið það í hug,
að Björn ætti það erindi til hans að taka að sér
bláfátæka stelputusku og hana föðurlausa. En
Jón hafi þá sagt, að hún myndi áreiðanlega eiga
föður og hann ekkert ómyndarlegan. Það sýndi
hún sjálf. Ef hann hefði ekkert annað út á hana
að setja, væri kannske hægt að bæta úr því. Ekki
veit ég hvort þeir hafa talað fleira þar um, en
nú er hún búin að eignast föður og hann er bara
kaupmaður og lætur hana hafa þessa litlu fjár-
fúlgu. Þessu hefur Jón garfað í. Svo það fór nú
heldur að lyftast brúnin á Sigga gamla. Þóra
vildi láta Björn fá hálfan Hvamm, því að hann
vill hann hafa og komast í hjónabandið og búa,
en Sigurður var nú kannske ekki alveg á því.
Hann ætlar hvorki að minnka við sig eða víkja
fyrir krökkunum sínum, maðurinn sá. Segist vera
búinn að taka helzt til mörg handtök í Hvammi
til þess að fá ekki að njóta þeirra til æviloka.
Svo að Björn fer að búa á Hjalla í vor. Þau hætta,
Þórarinn og Sigþrúður. Hann hefur náttúrlega
aldrei verið hneigður fyrir búskap — allur við
smíðarnar. Andrés er kvæntur vestur á landi og
tekur þar við búi, því að konan er einbirni.
Stebbi er orðinn heilsutæpur — haldið að það sé
snertur af tæringu. Þau flytja á Ósinn í vor. Það
er sjálfsagt heppilegast fyrir hann að vera undir
læknishendi“.
„Ja, skárri eru það nú fréttirnar, sem þú segir,'
Helga mín“, sagði Hildur. „En heyrist enginn
nefndur sem búandi á aumingja kotinu mínu —
Jarðbrú?“
Helga brosti drýgindalega. „Ekki er það ó-
mögulegt, að þar sé einhver nefndur. Það er nú
bara Erlendur á Hóli, sem þar er. Hann ætlar
að kaupa kotið. Hvað viltu nú hafa það meira,
Hildur mín?“
„Hvað ætlar hann að gera með tvær jarðir?
Þú hlýtur að draga eitthvað undan, Helga. Það er
eitthvað í brugggerðinni hjá ykkur — nýtt konu-
efni eða eitthvað ennþá stórfenglegra“.
„Ekki ber ég á móti því, að það sé ekki eitthvað
svoleiðis á leiðinni. Sigurður minn kemur með
kærustu að sunnan í vor“.
Hildur hló ánægjulega. „Datt mér ekki í hug.
Ég óska þér innilega til hamingju“.
„Ég er nú ekki ósköp hrifin af þessum sunn-
lenzku stelpum“, sagði Helga fálega.
„Hvaða ósköp eru að heyra þetta — eins og
þær séu eitthvað lakari en þær norðlenzku. Ég
vona, að þú verðir jafnánægð og ég með tengda-
dótturina. Það er mikill munur að fá unga og
fína dóttur á heimilið“.
„Ég er nú svo sem ekkert hrifin, hefði heldur
viljað, að hann hefði tekið einhverja úr sveitinni
sinni. En líklega reyni ég að búa sæmilega við
hana“, sagði Helga dauflega. „Ég verð, hvað sem
öllu öðru líður, að muna eftir, hvernig hún var
við mig, tengdamóðirin“.
„Já, það var nú einmitt það, sem ég ætlaði að
segja þér“, sagði Hildur glettnisleg á svip.
Þegar búið var að bera af borðinu, kom hús-
bóndinn með spil og sagði, að það yrði líklega að
taka eina vist, fyrst gest hafði borið að garði.
„Það er nú ekki óvanalega að snert sé á spilum,
þó að ekki sé gestur“, sagði Hildur og leit ánægju-
lega til Helgu. Það var svo sem ekki hægt að sjá
annað en að hún væri ánægð með þetta allt saman
— eða skyldi hún ekki vera búin að sjá, hvernig
ástatt var fyrir Sigurlínu? hugsaði Helga. Hún
brann í skinninu yfir því að geta talað við hana
einslega, en það var aldrei tækifæri til þess. Hún
vonaði, að næsti dagur bætti úr því, en svo varð
ekki. Hún stakk up á því við Hildi, að sig langaði
til að sjá kýrnar, en þá eltu stelpuangarnir þær,
svo að ekkert var hægt að tala þar, nema um
kýrnar og svoleiðis.
,,Kanntu nú eins vel við þig núna eins og í
sumar, þegar ég kom að heimsækja þig?“
„Já, mér líður ágætlega og okkur öllum, eins og
þú hlýtur að sjá með glöggu gestsauga“, sagði
Hildur.
„Það er gaman að sjá, hvað litlu systkinin hafa
stækkað mikið í vetur“, sagði Helga.
Lína vildi láta Helgu vera um kyrrt þennan dag,
en hún þorði það ekki. Hún hafði ráðgert að koma
heim þennan dag. En hana langaði bara til að
Hildur gengi með sér út á eyrarnar. Hún ætlaði
sér ekki að fara svo, að hún gæti ekki talað við
hana — opnað augun á henni fyrir þessu regin-
hneyksli, sem var að gerast á hennar heimili. En
þegar hún fór að kveðja sögðu þær báðar, litlu
systurnar, að þær ætluðu að fara með ömmu út
á eyrarnar, en þær skokkuðu á undan út túnið.
Helga studdi gömlu konuna með því að smeygja
handleggnum undir handlegg hennar. „Þetta er
nú meira ófrelsið“, sagði hún, þegar þær gengu
úr hlaði, „það er ekki hægt að tala nokkurt orð
við þig, sem allir mega ekki heyra. Ég get svona
vel hugsað mér, að þú sért ekki alls kostar ánægð
með siðferðið hjá henni tengdadóttur þinni. Ég
heyrði eitthvert kvis um þetta á Ásólfsstöðum, en
svei mér, ef ég gat trúað því, að hún væri þessi
aumingi. Fyrr má nú vera lausaglopruhátturinn“.
„Ojá, það gengur svona, Helga mín“, var það
eina, sem Hildur sagði.