Lögberg - 16.04.1959, Blaðsíða 1

í davidAjWL SiudioAu
PHOTOGRAPHERS
Pihone GRover 5-4133
106 Osborne Street
WINNIPEG
Oavid&jytL. SiwdioA.
PIIOTOGRAPHERS
Phone GRover 5-4133
106 Osborne Street
WINNIPEG

71. ÁRGANGUR WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 16. APRÍL 1959 NÚMER 16
Lögber g árnar lesendum sínum góðs og gæfr tríks sumars
Frónsmóf
Það kemur að skuldadögunum
Það var skemmtikvöld hjá
Fróni þ. 6. þ.m. með kvöld-
vökulestri úr gömlu Njálu.
Forseti Fróns, Heimir Þor-
grímsson setti samkomuna og
prófessor Haraldur Bessason
innleiddi kvöldvökuna með
skýrum formála. Lýsti hann
efni sögunnar í heild. Hafði
hann með sér 8 af þeim nem-
endum, sem hann hafði þjálf-
að í vetur í lestri, og lásu þeir
allir kafla úr sögunni, hver
um sig, eftir að hann hafði
skýrt frá aðdraganda atburð-
anna, sem sagan greinir frá.
Þó fljótt yrði að fara yfir
sögu var þannig gengið að
verki að mest af efni sögunn-
ar mun hafa orðið áheyrend-
um ljóst. En áheyrendur voru
of fáir, bara 20 manns, sem
sýndu þessari nýjung tilhlýði-
lega virðingu. Hafði þetta þó
verið vel auglýst; en svo
fækkar þeim, sem lesa blöðin
og nú eru “TíVís” í hverju
húsi til skemmtunar á kvöld-
um og þá ekki þörf á fleiru.
í því undratæki er svo margt
fallegt að sjá og heyra að
liggur við ofbirtu stundum og
þetta ruglar mann eins og
rammasti spíritus. Þörf er því
naumast á að leita margar
aldir aftur í tímann að efni til
skemmtunar. Að hugsa sér
kvöldvökulestur fornsagna
vestur í Kanada á 20. öldinni,
sem hefir skapað sjónvarp,
atomsprengjur, geimför og
svo ótal margt fleira til fróð-
leiks og skemmtunar fyrir
alla. Það er hú meiri þjóð-
ræknin!
Eðlilega munu m a r g i r
hugsa þannig og þá fer nú
lítið fyrri þjóðrækninni í
þeirra hugarlundum. Hún
gengur inn í sjálfa sig og
hverfur að lokum inn í þoku
nútímavísinda og vitsmuna,
sem neita gildi hinna gömlu
sagna í framsókn mannsand-
ans. Þannig stöndum við á
hverfanda hveli í hinni miklu
hringferð, og takmarkið fram-
undan virðist alltaf færast
fjær, þrátt fyrir hinn síaukna
hraða’ sem nú er á öllu. Samt
er þess að gæta, að það sem
við köllum þjóðrækni er ekki
tómur hugarburður. Hún er
virkileiki og skylda um leið.
Virkilekii þess, sem viður-
kennt er, að bókmenntir okk-
ar séu sígildar, og þá skyldan
við okkur sjálf, að læra að
hagnýta okkur þær eins og
vera ber. Og sú skylda viður-
kennir og innifelur hugsjón,
sem gagnlegcjst hefur reynzt
í lífsbaráttu okkar sjálfra og
þjóðrainnar í heild sinni.
Vegna þess erum við á góðum
vegi með að greina nokkuð
af því, sem í okkur sjálfum
býr og hagnýta það eftir
föngum.
Fyrir þá, sem lesa og skilja
íslenzka tungu verður því
kvöldvökulesturinn meir en
augnabliksyndi. Hann er enn-
fremur sígilt íhugunarefni og
um leið uppbyggilegur sem
fræðigrein í íslenzku og sögu.
Því er ekki ráð að hafna hon-
um. Hann ætti að endurtakast
á hverju ári og ná til fleiri
áheyrenda en í þetta sinn.
Enn er „ástkæra, ylhýra mál-
ið, og allri rödd fegra,“ hjá
mörgum okkar sem regn á þá
gróðurmold, sem við hlutum í
vöggugjöf og hefir ávallt ver-
ið okkur dýrmætast allra
eigna þrátt fyrir allt, og sá
ylur og birta frá þeirri sól,
sem fyrst beið þess áð við opn-
uðum augun í þessari undra
veröld. Því að,
„móðurmálið mitt góða,
’ið mjúka og ríka,
orð áttu enn, eins og forðum,
mér yndið að veita.“
S. E. Björnsson
Ánægjuleg samkoma
Árshátíð Skandinavafélags-
ins, The Viking Club, sem
haldin var á Marlborough
Hotel hér í borg s.l. laugar-
dagskvöld, var um allt hin
ánægjulegasta. Hófst hún með
sameiginlegu borðhaldi kl.
7.30. Forseti félagsins, Heimir
Thorgrímsson, stjórnaði há-
tíðinni af lipurð og röggsemi.
Bauð hann gesti velkomna
með nokkrum vel völdum
orðum, en undir borðum
fluttu stutt ávörp þeir H. A.
Brodahl, ritari félagsins, S. R.
Rodvick, fyrrv. forseti þess, og
W. J. Lindal dómari. Var gerð-
ur góður rómur að máli
þeirra.
Frú Dagný Simon lék á
píanó þjóðsöngva Norður-
landanna fimm — og fánar
þeirra allra skreyttu sam-
komusalinn.
Að loknu borðhaldinu var
dans stiginn af miklu fjöri til
miðnættis.
Thor Viking
Hlýtur meiriháttar
námsstyrk
Richard Beck, Jr.
Dagblaðið “Grand Forks
Herald” flutti nýlega þá frétt,
að vélfræðideild (School of
Mechanical Engineering) Cor-
nell University, Ithaca, New
York, hafi veitt Richard
Beck Jr., syni þeirra <}r.
Richards og Berthu (heitinn-
ar) Beck, Grand Forks, N.
Dak., $3,050.00 námsstyrk til
framhaldsnáms í fræðigrein
hans.
Richard Jr. lauk “Bachelor
of Science” prófi í vélaverk-
fræði á Ríkisháskólanum í
Norður Dakota (University of
N. Dakota) vorið 1955 með
háum heiðri; hafði meðal ann-
ars verið kosinn félagi í
“Sigma XI,” heiðursfélagi vís-
indamanna fyrir námsafrek
sín. Undanfarið hefir hann
starfað sem vélaverkfræðing-
ur hjá verksmiðjufélagi í
Minneapolis. Hann byrjar
framhaldsnám sitt á Cornell
University næstkomandi sept-
ember og stefnir að því marki
að ná meistaraprófi (“Master
of Science”) í vélaverkfræði.
TÍRÆÐ
Frú Þórunn Davíðsson að
Lundar, Man. átti hundrað
ára afmæli á föstudaginn 8.
apríl. Hún fluttist- til Canada
um aldamótin og settist að í
Lundarbyggð og hefir búið
þar jafnan síðan. Síðustu fimm
árin hefir hún átt heimili hjá.
Mrs. Björnsson, er rekur
heimili fyrir aldrað fólk að
Lundar. Frú Þórunn er enn
við góða heilsu; á sunnudag-
inn heimsóttu hana nokkrir
vinir hennar til að óska henni
til hamingju með afmælið, og
sendir Lögberg henni einnig
hamingjuóskir í tilefni þess.
Það er að vísu óþarfi að
endurtaka þann sannleika, að
það fé, sem hver opinber
stjórn hefir með höndum,
hvort sem það er lands-,
fylkis- eða bæjarstjórn, er
eign almennings en ekki
stjórnarinnar, því að allt það
fé hefir aflast með því að inn-
heimta alls konar skatta af
almenningi. Hins vegar krefst
almenningur þess af fulltrú-
um sínum og stjórnarmönn-
um á þingum og í bæjar- og
sveitarráðum, að þeir varð-
veiti vel fjárhirzluna og verji
peningunum á sem hagkvæm-
astan hátt almenningi til
heilla. Það ætti og hver ráð-
vandur maður, sem býður sig
fram á þing eða í bæjar- eða
sveitarstjórn og lofar ýmiss-
um umbótum sé hann kosinn,
að skýra fólki frá, að þær
umbætur komist aðeins í
framkvæmd með fé úr þess
eigin vösum — með auknum
sköttum.
Þegar Mr. Diefenbaker og
fylgismenn hans sóttu um
kosningu lofuðu þeir fólkinu
alls konar umbótum og hlunn-
indum, en sögðust samtímis
myndu lækka skattana. Þetta
var blekking og er ótrúlegt,
að þeir hafi ekki vitað betur.
Að vísu skyldi hin árvaka og
gætna Liberal-stjórn við fjár-
hirzluna í bezta lagi og tölu-
vert fé aflögu. Landsskuldin
hafði og verið lækkuð svo um
munaði, og hin nýja stjórn
naut þeirra góðu aðstöðu, en
ekki leið á löngu þar til af-
löguféð hvarf eins og dögg
fyrir sólu og skuldaklafinn
þyngdist með mánuði hverj-
um. Og nú er komið að skulda
dögum almennings. — Mr.
Fleming, fjármálaráðherra,
kunngerði fjármálaáætlun
stjórnarinnar á fimmtudaginn
og hafa skattar verið hækkað-
ir allverulega í öllum grein-
um fyrir þetta ár.
Ekki skal hér með sagt, að
stjórnin hafi varið þessu fé
illa, en hitt er vítavert, að
telja fólki trú um, að það geti
fengið alls konar umbætur og
hlunnindi fyrir ekkert, og
jafnvel með lækkuðum skött-
um. Það er og næsta furðu-
legt, hve margir lögðu trúnað
á þessa fjarstæðu.
Kosningar í Manitoba
Útnefningarfundir eru nú
haldnri daglega í kjördæm-
um Manitobafylkis fyrir kosn-
ingarnar 14. maí. Social Credit
flokkurinn útnefnir enga
frambjóðendur í þetta skipti
og getur munað allmiklu
hvernig atkvæði þess flokks
snúast, því margir þingmenn
náðu örlitlum meirihluta at-
kvæða í síðustu kosningum.
Mr. Roblin hélt útvarps-
ræðu á mánudaginn, er mark-
aði stefnu Conservative flokks
ins, ef hann nær því atkvæða
magni að mynda stjórn. Hann
lofaði miklu: 33 miljónir til
vegagerða, 6 miljónum meira
en áður til skólakerfisins,
hækkun alls konar styrkja
o. s. frv. — eitthvað fvrir
hvert mannsbarn í fylkinu.
Hann minntist hins vegar lítið
á það, hvaðan fé fyrir allt
þetta ætti að koma; það verð-
ur ekki gripið úr lausu lofti.
Fólk óskar vitanlega eftir
alls konar framkvæmdum og
hlunnindum ,en því ætti jafn-
framt að skiljast, að það
sjálft verður að borga brús-
ann í auknum sköttum.
Mr. Campbell hins vegar
vill fara hægar í sakirnar, of-
þyngja ekki fylkinu með
skuldabyrði og sköttum. En
nú orðið virðist það ekki vin-
sælt að fylgja þeirri stefnu,
að fara gætilega og sparsam-
lega með fé almennings.
Þriðji flokkurinn C. C. F.
undir forustu Mr. Stinsons er
í hálfgerðum vandræðum, því
að Conservative flokkurinn
hefir nú lofað að framkvæma
mörg atriði úr stefnuskrá
C. C. F., svo sem styrkjaveit-
ingar og annað því líkt.
Víkingsandinn
Veit eg það Sveinki, að víst
eru hér
Víkingasynir og dætur.
Og þær eru fagrar, en því er
nú ver,
eg þarf nú að hafa á mér
gætur.
Sveinn Björnsson