Alþýðublaðið - 17.09.1960, Blaðsíða 14

Efnahagsmál . . .
Framhald af 4. síðu.
ingur á lúxusvörum til að afla
meiri tekna. Eða með öðum
orðum: Þegar landið vantaði
tilfinnanlega gjaldeyri, varð
að flytja inn mikið af lúxus-
vörum til að halda uppbóta-
kerfinu starfhæfu. Hinir
mörgu og óþarflega dýru „doll
aragrín* ‘ í Reykjavík munu
vera afleiðing af þessu. Ég á
erfitt með að sjá, að þetta geti
verið hagstætt fyrir launþega.
Önnur atriði, sem ég hef
ckki getað athugað sjálfur, en
sem íslenzkir hagfræðingar
cru sammála um í aðaldrátt-
um, benda einnig til þess, að
kérfið hafi haft óheppileg á-
hrif. Því er meðal annars
haldið fram, að framleiðend-
ur hafi tekið að laga fram-
leiðslu sína meira'eftir upp-
bótunum en verðlaginu á
heimsmarkaðnum. Útflytjend-
ur iögðu áherzlu á vörur með
háum uppbótum, og oft voru
gjaldfrjálsar eða gjaldlágar
innfluttar vörur notaðar í
íramleiðslunni í stað annarra,
sem hefði mátt framleiða
innanlands með góðum á-
rangri. Þetta varð hemill á
eðlilegri þróun í landinu, en
hagur fyrir erlenda framleið-
endur.
Ekki gat þetta heldur verið
tii hagsbóta fyrir launþega.
íslenzkir starfsbræður mín-
ir telja, að uppbótakerfið hafi
smátt og smátt skekkt allt at-
hafnalífið. Þeir halda því
einnig fram, að það hafi ver-
ið ein af ástæðunum til þess,
að fjárfestingin hefur ekki
borið þann ávöxt í aukinni
framleiðslu, sem annars hefði
mátt vænta.
Hér álít ég að við - séum
komin að mjög veigamiklu
atriði. SkýrsÍur um þróun
framleiðslunnar eru ekki eins
góðar og þær, sem við höfum
í Noregi. En mér virðist þó, að
ekki hafi verið allt með felldu
á seinni árum. Það er auðskil-
ið, að framleiðsluaukningin
gat ekki verið eins hraðfara og
fyrstu árin eftir stríðið. En
með hinni öru fólksfjölgun og
miklu fjárfestingu hefði hún
þó átt að vera allmikil. Það
lítur út fyrir, að aukningin á
hvern vinnandi mann hafi
verið lítil, og það getur að
sjálfsögðu verið eðlileg skýr-
ing á því, að launþegar hafa
ekki borið úr býtum hærri
laun og meiri kaupmátt en
raun ber vitni um. Þeim mun
æskilegra er það frá þeirra
sjónarmiði, að hreinsað sé til
í því efnahagskerfi, sem veld-
ur öfugþróun í atvinnuvegun-
um og kemur í veg fyrir eðli-
legan vöxt framleiðslu og lífs-
kjara. *
Ef menn eru sammála um
þetta, leiðir ýmislegt beint af
því. Það hlaut að vera eðli-
legt að ákveða nýtt gengi
þannig, að mikilvægasti út-
flutningsatvinnuvegur lands-
ins, þorskveiðarnar, fengi
hæfilegt tækifæri til að kom-
ast af án styrkja. Nýja gengið
er reiknað út á þeim forsend-
um. Ég hef að sjálfsögðu ekki
haft tök á að fara yfir þá út-
reikninga lið fyrir lið, en ég
hef litið á aðferðina og sé enga
ástæðu til að ætla, að gengið,
eða gildi krónunnar, sé ákveð-
ið lægra en brýna nauðsyn ber
til. Ég veit að margir töldu
meiri lækkun nauðsynlega,
allt að 40—42 krónur móti
hverjum dollar. Þegar stjórn-
in að lokum ákvað 38 krón-
ur var það vegna þess, að hún
óskaði að takmarka hækkun
verðlagsins eins og hægt væri.
'Verðlækkunin á fiskimjöli,
sem varð meiri en gert var
ráð fyrir, mun takmarka þann
hagnað, sem fiskframleiðslan
hefði ef til vill annars haft
vtö hið nýja gengi.
Ég vil einnig leggja áherzlu
á þau áhrif, sem gengislækk-
unin getur haft á gjaldeyris-
tekjurnar af framkvæmdum
og rekstri á Keflavíkurflug-
velli. ísland hefur sem kunn-
ugt er haft mjög verulegar
gjaldeyristekjur af þessum
framkvæmdum. Brúttótekj-
urnar á s. 1. ári voru yfir 200
milljónir króna. Bandaríska
liðið hefur allt fram að þessu
fengið aðeins 16 krónur fvrir
hvern dollar, þó að öll önnur
viðskipti við útlendinga hafi
farið fram á breyttu gengi.
Þegar gengi krónunnar hefur
formlega verið lækkað, hlýtur
það að hafa mikil áhrif á
greiðslurnar frá Keflavík. Við
breytingu á genginu frá 16 í
38 krónur verður reiknings-
legt tap nálægt 7 milljónum
dollara. Ymsar eftirgreiðslur
og breytingar á öðrum liðum
reikningsins munu þó leiða til
þess, að nettó-gjaldeyristap
verður tiltölulega lítið á þessu
ári. Viðræður hafa verið tekn-
ar upp í þeim tilgangi að finna
leið til að draga úr áhrifun-
um. Þó verður að gera ráð fyr-
ir, að uppbótin frá Keflavík
á gjaldeyristekjur íslands
verði allmikiu minni á næstu
árum en að undanförnu.
Flugvél...
Framh. af 16. síðu.
að hún sé næsta skrefið í
flugválagerð eftir fljúgandi
„rúmstæðið“, hina klunna-
legu vél, sem hvað mest at-
íúygH vakti í Franborough
fyrir nokkrum árum_
Talið er að farþegaflugvél
ar, sem fara hraðar en hljóð
ið séu ekki hentugar nema
því aðeins, að mögulegt sé
að hefja þær til flugs beint
upp og að þær geti lent á
sanra hátt.
/ heibið blátt
Framhald af 16. síðu.
ef til vill hundrað fermiiur.
En þarna uppi var svæðið,
sem ég gat séð yfir tíu sinn-
um stærra. Einstakar línur
hurfu og runnu út. en ljós-
myndir af ofan sýna slíkt,
hygg ég, sæmilega.
Ég væri ekki hikandi. við
að fara hærra“.
L ö i! a k.
Að kröfu bæjarstjórans í Keflavík úrskurðast hér
mieð að lögtök skulu fram fara fyrir álögðum útsvör
um til bæjarsjóðs Keflavíkur árið 1960 hjá þeim
gjaldendum sem ekk; hafa þegar gert skil á útsvör
um sínum. Lögtakið fer fram á ábyrgð bæjarsjóðs
Keflavíkur, en á kostnað gjaldenda að 8 dögum liðn
um frá birtingu auglýsingar þessarar.
Bæjarfógetinn í Keflavík, 14. sept. 1960.
Alfreð Gíslason.
Otsvarsskrá Njarðvíkurhrepps 1960
Skrá yfir niðurjöfnun útsvara í Njarðvíkurhreppi
fyrir árið 1960 ásamt reglum um niðurjöfnunina og
fjárhagsáætlun liggja frammi til sýnis í skrifstofu
Njarðvíkurhrepps að Þórustíg 3, Ytri Njarðvík og
verzlunmni Njarðvík h.f., Innri Njarðvjk, frá og með
föstudeginum 16. sept. tií föstudagsins 30. sept. 1960.
Kærufrestur er til föstudagsins 30. sepit. og skulu kær
ur yfir útsvörum sendar sveitarstjóra fyrir þann
tíma.
Njarðvík. 16. sept. 1960.
Sveitarstjórinn Njarðvíkurhreppi.
Jón Ásgeirsson.
líiugardagur ’
Slyssavarfistoiau
er opin allan sóiarhringiim.
Læknavörður fyrix vitjanir
er á sama stað kl. 18—8. Sími
15030.
o.................... •
Gengisskráning 15 ág. 1960.
Kaup Sala
£ 107,07 107,35
US $ 38,00 38,10
Kanadadollar 39,17 39,27
Dönsk kr. 551,70 553,15
Norsk kr. 533,40 534,80
Sænsk kr. 736,60 738,50
V-þýzkt mark 911,25 913,65
6----------------------O
Flugfélag
íslands.
Millilandaflug:
Gullfaxi fer til
Oslóar, Khafti-
ar og Hamborg
ar kl. 10 í dag.
Væntanlegur aft
ur til Rvíkur
kl 16.40 á
morgun. Hrím-
faxi fer til Glas
gow og Khafnar kl. 8 í fyrra-
málið Innanlandsflug: í dag
er áætlað að fljúga til Akur-
eyrar (2 ferðir), Egilsstaða,
Húsavíkur, ísafjarðar, Sauð-
árkróks, Skógasands og Vest-
m.eyja (2 ferðir). Á morgun
er óætlað að fljúga til Akur-
eyrar, ísafjarðar og Vestm,-
eyja.
Ríkisskip
Hekla fer frá
Rvík kl. 22 í
kvöld austur um
land í hringferð.
Esja er í Rvik.
Herðubreið er á
leið frá Austfjörðum til R.-
víkur Skjaldbreið er á Vest-
fjörðum á suðurleið. Þyrill
er í Rotterdam. Herjólfur fer
frá Vestmannaeyjum k) 13 í
dag til Þorlákshafnar og aft-
ur frá Vestmannaeyjum kl.
22 í kvöld til Reykjavíkur.
Skipadeild SÍS
Hvassafell lestar síld á
SNorðurlandshöfnum. Arnar-
fell átti að fara frá Riga í
gær til Gautaborgar Jökul-
fell fer í dag frá Grimsby til
Calais, Antwerpen og Rvík-
ur. Dísarfell er í Karlskrona.
Litlafell er í olíuflutningum í
Faxaflóa Helgafell losar á
Vestfjarðahöfnum. Hamrafell
er í Hamborg.
Jöklar
Langjökull er Riga, Vatna
jökull fór frá London í gær
á leið til Reykjavíkur.
Hafskip.
Laxá lestar síld á Aust-
fjarðahöfnum.
Eimskip
Dettifoss fór frá New York
í gær til Rvíkur. Fjallfoss er
á Siglufirði og lestar á Norð
ur- og Austurlandshöfnum til
Svþjóðar. Goðafoss fór frá
Leith 1,3/9, kom til Rvíkur í
gær Gullfoss fer frá Khöfn
á hádegj í dag til Leith og
Rvíkur. Lagarfoss fór frá
New York 14/9 til Rvíkur.
Reykjafoss fór frá Dublin í
gær til Árhus, Khafnar og
Ábo. Selfoss fór frá Keflavík
14/9 til Gautaborgar, Osló,
Hull, London, Rotterdam,
Bremen og Hamborgar.
Tröllafoss fór frá Helsing-
borg í gærkvöldi til Rvíkur.
Tungufoss er á Vopnafirði,
fer þaðan til Seyðisfjarðar og
Norðfjarðar og þaðan til Ab-
erdeen, Esbjerg og Rotter-
dam.
MESSUR
Dómkirkjan: Messa kl. 11
f h. Séra Garðar Svavarsson.
Neskirkja: Messa kl. 11 f.
h Séra Jón Thorarensen.
Hallgrímskirkja: Messa kl.
11 f h. Séra Sigurjón Þ.
Árnason.
BústaSasókn: Messa í Háa
gerðisskóla kl. 2. Sr Gunnar
Árnason.
Elliheimilið: Guðsþjónusta
með altarsgöngu kl 10. Séra
Óskar J Þorláksson Heimil-
ispresturinn
Háteigsprestakall: Messa í
hátíðasal Sjómannaskólans
kl. 11. Séra Jón Þorvarðsson,
Laugarnesprestakall: Messa
í Dómkirkjunni kl. 11 Séra
Garðar Svavarsson.
Hafnarfjarðarkirkja: Messa
kl 11 Kálfatjörn: Messa kl.
2 — Safnaðarfundur eftii*
messu. Séra Garðar Þorsteins
son.
Fríkrkjan: Messa kl 2. Sr.
Þorsteinn Björnsson.
Frá Blindrafélaginu.
Félaginu hefur borizt 5000
króna gjöf frá Sgríði Jóns-
dóttur, stofu 8 Elliheimilnu,
til minningar um mann sinn
Gísla Árnason Einnig hefur
félaginu borizt 1000 kr. áheit
fra 1. St. Félagið þakkar þess-
ar góðu gjafir.
-o-
íþróttakennarar.
Jón Trausti Þorsteinsson
íþróttakennari við Gymna-
stikhöjskolen í Söndei’borg
flytur erindi og sýnir kvik-
myndir af íþróttastarfi
danskra lýðháskóla og íþrótta
iðkunum í sveitum og kaup-
túnum Danmerkur. Samkom
a nner í Tjarnarkaffi (uppi)
mánudaginn 19. þ. m. og hefst
12.50 Óskalög
sjúklinga. 19.00
Tómstundaþátt-
ur barna og
unglinga 20.30
Einsöngur: Paul
Robeson syngur.
20.45 Smásaga
vikunnar: „Á
fornum slóðum“
eftir Nils Johan
Rud, í þýðingu
Jóns R Hjálm-
arssonar (Gest-
ur Pálsson leik-
ari). 21.05 Ti-
21.30 Leikrit:
sem átti hjarta
stt í Hálöndunum“ eftir Wil-
liam Saroyan, í þýðingu Hall
dórs Stefánssonar Leikstjóri:
Lárus Pálsson. 22.10 Danslög.
LAUSN HEILABRJÓTS:
1_2—3—4+5—6-þ7
+8—9+10+ll-|-12 = 30.
kl 8.30.
„Maðurinn,
14 17. sept. 1960 — Alþýðublaðið