Sunnanfari - 01.09.1892, Blaðsíða 2

26
Jón Haldórsson
á Laugabóli í ísafjarðarsýslu er fæddur á Hvítanesi
við ísafjarðardjúp 5. Nóvember 1828 og er sonur
Haldórs bónda Haldórssonar og Kristinar Hafliða-
dóttur. Hann ólst upp hjá foreldrum sínum til
þess hann var 22. ára, fyrst á Hvítanesi í 16 ár,
en síðan í Hörgshlíð i Mjóaíirði, en þaðan réðst
hann í vist til þórðar bónda Magnússonar á Lauga-
bóli, og vann hjá honum í 4 ár, og kvongaðist
1854 dóttur hans Guðrúnu og hafa þau nú búið á
Laugabóli þvi nær i 40 ár. Hafa þau átt 10 barna,
en af þeim lifa 6. A fyrstu búskaparárum Jóns
var tvibýli á Laugabóli, og varð jörðin því ekki
setin á annan hátt en titt er með tvíbýlisjarðir.
A Laugabóli er örðugt til slægna og var það þvi
næsta áriðandi að bæta túnið og stækka það og
hvorttveggja hefur Jón líka gert, og það að mun,
og er túnið nú meira en þriðjungi stærra en það
var þegar hann byrjaði búskap og gefur af sér
helmingi meiri töðu; er það þvi nær alt sléttað
og girt háum túngarði. Til þess að koma þessu
fram sendi hann elzta son sinn, Haldór, á búnaðar-
skóla í Noregi og kom hann þaðan með plóg og
önnur áhöld, sem menn þektu þá ekki á Vestur-
landi; annar sonur Jóns er Magnús, nú á háskólanum
i Höfn. Jón Haldórsson hefur feingið verðlaun úr
styrktarsjóði Kristjáns konungsIX. fyrir framúrskarandi
dugnað i búskap. 1 16 ár var hann formaður á
sexæringi í Bolúngavík og aflaði manna bezt, enda
sótti hann sjóinn með þreki og dugnaði, sem honum
er lagið. Hann er maður mjög gestrisinn, enda
liggur Laugaból í þjóðbraut og er þar eingum manni
neitað um greiða. Hann hefir verið maður fram-
takssamur og styrktarmaður flestra þeirra mála á
Vesturlandi, er til umbóta horfðu.
Örlög guðanna.1)
Um suðurheim kristnin var geingin í garð
og guðirnir reknir af löndum,
en kominn var blóðugur kross í það skarð
og kirkjur með fjöllum og ströndum.
Hin heilögu goð voru af Olympi ærð,
og alstaðar frelsið í nauðum,
og listin hin gríska lá svivirt og særð
hjá Seifi og Appolló dauðum.
far bygði fyr Júppiter blómlegust lönd,
unz beygði hann ellinnar þúngi
og svipuna guðinum gamla úr hönd
tók Gyðingakóngurinn úngi.
') J>ó að komi fram í kvæði þessu skoðanir, sem liaett er
við að ýmsum geðjist ekki að og nokkuru harðari
orðatiltæki um suml en við sjálfir getum felt okkur
við, höfum við alls ekki vílað fyrir okkur að taka það
upp í blaðið sakir annara kcsta þess.
Ritstt.
Og næst var svo krossinn með nauðúng og þraut
að norrænu þjóðunum borinn,
og svipan og morðvopnin brutu honum braut
og blóðug og mörg voru sporin.
Og Asum í Hliðskjálfi ólgaði blóð,
þá austræna skrýmslið þeir sáu,
er sunnan um valinn það svamlandi óð,
þar saxnesku hetjurnar láu.
Og ekki við hafið sú óvættur beið,
en ólmleg og þrútin í bragði
að eyjunum grænu hún óðfluga skreið
og yfir þær hrammana lagði.
Og loksins að Svíþjóð hún færði sinn fót,
því fornhelga Ynglíngabóli,
og hvesti nú augu sín Uppsölum mót,
að ættbogans heilaga stóli.
En bikarinn Óðinn þann súrastan saup,
og sýndist þá ótryggur friður,
er Hákon inn góði á knébeðinn kraup
hjá krossfesta Gyðíngnum niður.
Og( óhreinkast tók nú hið ásrunna blóð
í Ynglínga goðbornu niðjum,
er Olafur Tryggvason öndverður stóð
í andskotaflokkinum miðjum.
Hann lamdi og kúgaði sveit eptir sveit,
unz sigur var Alföður þrotinn
og eldgömlu salina auða hann leit
og ölturin saurguð og brotin.
Og nú sem í dróma iá Noregur þar
og níðíngi geinginn til handa;
en úti var kónglausa eyjan í mar,
þar átti nú hríðin að standa.
En þar bygðu dreingir, þótt þjóð væri smá,
og þeim gat hann öruggur trúað,
þvi eyjuna þeirra i æginum blá
gat einginn í heiminum kúgað.
Og þeim gat ei Olafur bruggað sitt böl
með báli og hverskonar pínum
og látið þá æpa og eingjast af kvöl
til ununar guðunum sínum.
þ>eir mundu að feðurnir létu þau lönd,
er lýðfrægu hetjurnar ólu,
og undu þá seglin við ættjarðar strönd
og eilífu guðunum fólu.
Og þeir leiddu drekana heila um haf
með hersanna göfuga lýði,
og óðulin fögru þeim Alfaðir gaf
og eyjuna hvítu í víði.
í áshelgum ljóma nú ísland þar stóð
og ómaði af gígjunnar hreimi,
og fár mundi ræna þá frjálsustu þjóð
og fegursta vígið í heimi.