Sunnanfari - 01.10.1914, Blaðsíða 2

74
dal og gaf þar út blað það, sem Arnfirðingur
hét. En árið 1902 flutti hann sig til Reykja-
víkur og dvaldi þar jafnan síðan; stundaði
hann þar kenslustörf, en jafnframt hafði hann
um hríð notið fjár nokkurs af lahdssjóði í
viðurkenning fyrir ljóðagerð sína.
í IV. ári Sunnanfara 1895 Nr. 12 er mynd
af þorsteini og grein um hann, og vísast hér
að ýmsu leyti til hennar. Það fylgdi Þor-
steini að austan, þegar hann kom í skóla, að
hann væri skáld mikið. Hafði hann þá og
ort töluvert, einkuin af erfiljóðum og lausa-
vísum, scm alt þótti votla meiri hagmælsku
en menn eiga alment að venjast. A þeim
árum, áður Þorsteinn kom í skóla, þótti Iion-
um út af orðametnaði nokkrum í haustrélt-
um eitthvað við þá á Rangárvöllum. Orti
hann þá um það þessa vísu:
Rangárvalla vondu fól
vítis-kallinn taki,
dreymir valla dag né sól
drauga’ að fjallabaki.
Þegar Þorgils á Rauðnefsstöðum lieyiði vís-
una — liann var einn af Rangvellingum —
sagði liann, — og gnísti tönnum, — að þetla væri
»mátulegt handa þeim lielvítunum þeim arna«.
Þessa vísu orti Þorsteinn og áður en liann
kom í skóla, og sæi tök á inentunarframa
fyrir sig:
Mín er ekki gata greið
gegnum þungan aga, —
sé eg fram á svarta leið
sólarlausra daga.
Sá, sem skrifar þetta, heyrði Gísla skólakenn-
ara Magnússon dást að því (1877), hvað
þessi vísa væri vel kveðin.
Annars hafði það, sem Þorsteinn orti áður
en hann kom í skóla cða á meðan hannvar
í skóla, ekki vakið neina almenna eptirtekt.
Þeir, sem til hans þeklu, vissu að eins lil
þess, að hann var hagmæltari — en ekki efnis-
meiri — maður en venja var til. Litla eptir-
tekt höfðu líka vakið kvæði þau, er hann
orti á enum fyrri árum sínum í Höfn. Þau
voru ofboð almenn, og á þeim áruin þagn-
aði Þorsteinn alveg um liríð með Ijóðagerð.
En þegar Sunnanfari var stofnaður 1891,
feingu ymsir þeir, sem að honum stóðu,
hann til þess að rífa sig upp úr raunabeygj-
unni og fara að yrkja, og lofuðu að flytja
kvæði lians. Og þá tók Þorsteinn að kveða,
og kvað þá, svo sem kunnugt er, mörg af
enum beztu kvæðum sínum og birti i Sunnan-
fara, og nokkrum árum síðar jafnframt í Eim-
reiðinni. Upp frá því var hann þjóðkunnugt
skáld, og hefir nú um langa tíma verið þjóð-
kært skáld. Lát hans mun því vekja eptir-
tekt og eplirsjón alstaðar, þar sem íslenzk
tunga er töluð.
Þorsteinn var ágætur smekkmaður um snild
ríms og kveðandi í ljóðum sínum, og um
hagmælsku hata ekki margir farið fram úr
honum. Ekki var hann jafnmikill smekk-
maður um ýmislegl annað. Ókristilegur, eða
að minsta kosti ókirkjulegur, þóttist hann
vera og vildi hann sýnast, en ekki hafði það
þó mjög djúpar rætur, því að hina mestu lotn-
ingu bar hann fyrir kristindómskenninga snild
þeirra Hallgríms Péturssonar og Jóns biskups
Vídalíns. Hvort hann skuli liggja í norður
og suður eða út og austur, verður því vandséð.
Hve mikill eða lítill, hve vilur eða óvitur
maður Þorsleinn hafi verið, er víst bezt að láta
liggja milli hluta. Um slíkt er altaf vant að
dæma. Maður veit aldrei nema það sé manni
sjálfum að kenna, þegar maður ber virðingu
fyrir einhverju í fari annara eða þegar maður
metur eitthvað hjá þeim einskis. Guðs er að
rannsaka hjörtun og nýrun.
Mart er sjálfsagt til óprentað af kvæðum
eptir Þorstein, og þá ekki síður af lausavís-
um, sem honum lét ágætlega að yrkja, en
skrifaði víst ekki allaf hjá sér sjálfur. Hér
er ein, sem hann sendi kunningja sínum í
Iiöfn, eptir að hann hafði verið hjá lionum
um jól:
Silfur, gull og sæla stór
sendist pér af hæöum
fyrir ket og fyrir bjór
og fyrir sand af gæðum.
Og munu mart mega telja líkt þeir, sem
honum voru vel kunnugir.
Kona Þorsteins, Guðrún Jónsdóttir, sem
reyndist honum vel, lifir hann, og 2 börn þeirra.