Sæbjörg - 01.05.1892, Blaðsíða 8

1é
SÆSJÖRG.
80
unnið að þangbrennslunni. Efni þau, sem
fást úr þangöskunni eru: ýmsar tegundir af
»söltum« og svo meðöl, og er jod (jodinum)
hið dýrasta og það svo dýrt, að því einu
efni má eigna það, að þangaskan nær nokkr-
um markaði.
»Kelp« er verðlágt, verður þessvegna, að
gæta allrar varúðar, að vinnuaðferðin sje
sem kostnaðarminnst. A og í nánd við alla
útkjálka Islands, sem og víðast framan til í
fjörðum, er mikill þarareki, þegar fram á
keinur, svo mikill, að einatt liggur í stórum
hrönnum með sjó fram, og er þá kostnaðar-
minnst að vinna öskuna á rekastöðunum.
Þá verður þess að gæta, að »sandur« sje
ekki í því sem brennt er, og ekki heldur
grjót, skeljar eða kufungar, sem einatt er
fast á þönglum, ætti því helzt að brenna
þang og þara þar, sem hellu-, hraun- eða
malarlendingar eru; sandur, hvort að er
svartur eða hvítur gjörir »svikna vöru«, en
þar ríður á því eins og í öðru, að verkið
sje vandað; valið og vandað, að efniogallri
meðferð, þangtegundirnar eru misjafnar að
gæðum; og má segja, að meðal sjávarjurta
sje eins mikill munur á gæðum, eins og á
»töðu« og »elting«, þótt á annan hátt sje;
»jodið« er töðu ígildið; eptir því fara gæði
sjávarjurtanna, livað þangöskuna snertir, og
skal það síðar betur útskýrt. (Framh.)
Skip og útbúnaöur.
Eptir íiskfr. ívar Helgason.'
Aðalbjargræðisvegur flestra þeirra manna,
er hjer eru við sunnanverðan Faxaflóa, eru
fiskiveiðar á opnum bátum, og verður að lík-
indum framvegis, því þótt þilskipum
fjölgi, útrýma þau ekki hinum opnu bátum.
Þilskipin hafa líka allt til þessa verið mest
notuð á sumrin, en á veturna, þegar menn
hafa óblíðu náttúrunnar við að stríða, verða
menn að nota hina opnu báta. Þess vegna
hlýtur það að vera lífsspursmál, að hafa
góða báta, og góðan og hentugan seglaút-
búnað. Menn munu segja, að við höfum góða
báta ok góðan útbúnað, en jeg held samt, að
hvorutveggja mætti bæta. Hvað bátalaginu
við víkur, eru okkar sunnlenzku bátar of
þunnir framan og aptan, þegar upp eptir
byrðingnum dregur; þar vantar þá útslátt
eða viðtök, og af þeirri ástæðu hættir þeim
við að vilja skera sig niður, þegar seglin
þvinga þá áfram, í stað þess að lypta sjer
upp á öldurnar. í Noregi, t. d. á Sunnmæri
og víðar, þar sem langt er sókt, eru bátarn-
ir öðru vísi lagaðir: skarpir í botninn, en
strax sem dregur nokkuð upp á kinnunga,
slær þeim'mikið út; stefnin eru nokkuð bein,
lítið bogin og bátarnir töluvert hærri til
endanna en um miðjuna, nefnil. ekki eins
beinir á borði, sem bátar eru hjer vanalega.
Þessir bátar verja sig vel í sjógangi, sigla
mjög vel, og eptir því sem ferðin eykzt
undir seglum, hefja þeir sig betur upp á
öldurnar, og hljóta allirsjómenn að kannast
við, að það er mikill kostur við hvert skip
að það verji sig vel í sjógangi. Þetta báta-
lag get jeg lítið dæmt um af eigin reynslu,
en jeg þykist samt fullviss um, að það væri
hjer heppilegra heldur en okkar sunnlenzka
bátalag, einkum þar sem nú er orðið al-
mennt að slaga, en ekki róa, þegar mótvind-
ur er.
Hvað seglútbúnaði okkar viðvíkur, er
spritasigling að mínu áliti óhentug, eins
og þau eru hjer vanalega brúkuð, helzt
vegna þess, hvað óhægt er að minka þau í
stormi (rifa), enda er það fárra siður, held-
ar er vaninn, að þegar skipið hættir að
bera öll segl, að taka fyrst frá apturseglið,
og verður þá allur seglkrapturinn fremst á
skipinu, sem hlýtur að þrykkja því mjög
niður, og úr því er valla hægt að slaga, í
stað þess ef hægt væri að minnka öll segl-
in jaf'nt, þolir skipið miklu betur, og hægra
að ná sjer upp, með því að slaga. (Framh.)
KIRKJUBLAÐIÐ, ritstjóri Þórh. Bjarnarson.
SkMEININGIN, ritstj. síra Jón Bjarnason.
(.Sjá »Sœbj.«, 4. bl., Apríl, þ. d.J.
RITSTJÓRI: 0. V. GÍSLASON.
Prentuð í ísafoldarprentsmiðju. Reykjavík 1892.