Kvennablaðið - 01.05.1896, Blaðsíða 2

34
ur á ári, en sumstaðar mjólki þær um 5
—6000 pd. mjólkur árlega, og að afbragðs
mjólkurkýr geti mjólkað jafnvel 10,000
pd. um árið'
„Ef mjólkur pundið er svo reiknað á
3 au., kosta hver 1000 pd. mjólkur 30
kr. Og af því er auðsjeð, hve áríðandi
er að ná sem mestri mjólk úr hverri kú.
í Danmörk (þar er ein miij. kúa) mundu
tekjur landsins aukast um 30 milj. kr. ef
hægt væri að auka mjólkurmagn kýrinn-
ar um 1000 pd. árlega“.
Nú halda ýmsir að þetta mætti að eins
með því að mjólka betur.
Landbúnaðarrit eitt segir um þetta:
„Það eru allar líkur til, að þessar 30 milj.
kr. fengjust að eins með því að mjölka
betur. Það er ótrúlega hár höfuðstóll,
sem fer að forgörðum einungis með því
að illa er mjólkað, og illa farið með júfr-
in. Þetta sjest bezt á því, að fátækling-
ar og húsmenn, sem ekki hafa efni til
að fá sjer beztu kýr, en verða að láta
sjer nægja þær ódýrari og ljelegri, leggja
venjulegu beztu mjólkina í sameignar
mjólkurbúin. Þetta kemur að eins til af
þvi, að konan mjólkar sjálf kúna sína,
og reynir til að ná hverjum dropa úr
h8nni. En seinustu hreyturnar eru jafn-
an feitastar“.
Þetta sýnir, að störf mjaltakonunnar
eru mjög áriðandi. Svo áríðandi, að það
getur varðað landið miljónum kr. um árið,
hvernig að þeim er farið.
En fyrst þessu er þannig háttað, þá
er alveg ástæðulaust, að mjaltakonur sjeu
minna metnar og ver goldið vinnukaup,
en stúlkum sem aðra vinnu stunda.
Sveitavinnan þykir erfiðari og óhrein-
legri fyrir stúlkur en saumar, barnakennsla
eða innanhússtörf í kaupstöðum, sama er
að segja um eldhúsverkin. En eins og
það er óhjákvæmilegt, að elda matinn í
kaupstöðunum, svo eru störf sveitastúlkn-
anna lífsnauðsynleg. Það hefir lengi verið
sagt, að „bóndi sje bústólpi og bú land-
stólpi", en svo bezt getur bóndinn orðið
„bústólpi11, að hann hafi gott fólk að styðja
sig við. í kaupstöðum kvarta húsmæður
um, að engin stúlka vilji lengur elda mat-
inn. Eldhúsverkin þyki jafnan óhreinleg-
ustu verkin og því verði þær oft að nota
ófullkomnustu stúlkurnar til matreiðslu,
sem þó auðsjáanlega útheimtir meira hrein-
læti og kunnáttu en mörg önnur störf.
En nú hefir því miður sá ósiður og
heimska verið lengi ríkjandi hjá mörgum,
að meta meira þá, sem vel eru klæddir, og
fást eitthvað við ljettari verkin, þótt
þeir hinir sömu sjeu hálfu gagnslausari
en hinir, sem unnið hafa hin grófari störf-
in, en verið oftast margfalt gagnlegri í
mannfjelaginu.
Hversu oft heyrast ekki stúlkur hjer seg-
ja og nærri því hálfkvarta undan því, að
ýmsir menn, sem þær þekkja vel, jafnvel
þótt þeir eigi heima í sama húsi, heilsi
þeim ekki á götu, hafi þær verið að gjöra
eitthvað, sækja vatn eða brauð o. s. frv.?
Margir hlæja nú ef til vill að þessu
og þykir það hjegómaskapur. En í sjálfu
sjer er eðlilegt, að þeim falli illa að sjá
sjer sýnda fyrirlitning, að eins fyrir það,
að þær vinna nauðsynlega og heiðarlega
vinnu. Það er naumast ætlandi, að þær
sjeu það andlega þroskaðri en margt af
„menntaða fólkinu11, að þeim standislíkt
á sama.