Kvennablaðið - 07.10.1908, Blaðsíða 2

74
kví;nnablaí)I£>.

sé þeirra eina verksviö. Pær megi aldrei miss-
ast þaðan, þá fari alt á ringulreið.
Pegar menn svo aðgæta að viða á sveita-
heimilum eru alls engar vinnukonur að vetrin-
um, þá fer að vandast málið. Þar má með
sanni segja, að húsmóðirin hafl nóg á sinni
könnu: Að annast um börnogbú innanstokks,
mjólka kýr og gegna gestum. — Alt i sömu
andránni, þá er fullkomlega auðséð, að hún á
alls ekki heimangengt.
En — ber nokkra nauðsyn til að viðhalda
sliku fyrirkomulagi? Er ekki unt að skifta
verkunum öðruvísi? Geta ekki karlmennirnir
tekið þátt í innistörfum án þess að vanrækja
sín eiginstörf eða hlaða tiltölulega meiri störf-
um á sig en kvenfólkið.
Auðvitað er, að þar sem fáar eða engar
vandalausar stúlkur eru, þar eru karlmennirnir
lika jafnaðarlega færri. Pað er venjulega að-
eins á smærri heimilununi, sem fólki er svo
skift. En hörn geta þó oft verið þar mörg. Bar
er ætíð vinnu karlmanna háttað svo, að þeir
eru búnir að öllum sinum útistörfum kl. 5—6
siðdegis nema ef þeir gefa kúm. Þá er frítimi
þeirra 4—5 klt., þótt þeir fari snemma á fætur, þá
verður konan einnig að gera það, og vinna svo
baki brotnu til kl. 11—12 á kveldin
Ef það væri siður, að skifta vinnunni eðli-
legar niður, þá hrúguðust smáverkin ekki svo
upþ á heimilunum að konurnar gætu aldrei séð
sólina fyrir þeim. Et karlmennirnir hirtu meira
um sjálfa sig, byggju um rúm sin, hengdu upp
föt sín og bustuðu þau, sæktu sér þvottavatn
o. fl. o. fl. Þá tækjust af margir snúningar,
sem samanlagðir ej’ða miklum tima. A sumrin
væri karlmönnunum eins liægt að þvo sokka
sína og bæta skóna sína og stúlkunum, sem
eyða til þess svefntíma sínum. A vetrum hafa
piltar oft örðugri útistörf. En engtn þörf er á
að þeir hvili sig svo alt kvöldið að þeir taki
ekki til hendinni. Aður unnu fjármenn mikið
af reipum, hnappeldum, gjörðum og banddeizl-
um á kvöldin. Auk þess kembdu þeir, prjón-
uðu og ófu. Allstaðar voru búhagir menn, sem
smíðuðu meira eða minna af nauðsynlegustu
verkfærum og amboðum. Nær þvi allstaðar
smíðuðu menn hestajárn sín sjálfir. —- Nú er
mestöll þessi heimavinna úr sögunni. Bótt
færri vinnandi karlmenn séu tiltölulega nú á
hverju heimili gætu þeir þó eitthvað gert, eftir
að þeir koma inn á kvöldin. Auk þess er nú
víðast aftekið að standa yflr fé úti að vetrinum,
og moka ofan af fyrir því, eins og margir af
gömlu fjármönnunum gerðu, svo ekkitefurþað
fyrir eða slítur neinum út lengur.
Nei, búskaparlagið þarf að breytast bæði í
sveitum og kaupstöðum, og skifting vinnunnar
að verða öðruvísi. Hcimiiisfærslan þarf að
verða eftir kringumstæðunum. Það dugar ekki
að hrúga saman störfunum á kvenfólkið, sem
nú er innanhúss, eins og meðan það var tveim
hlutum fleira. Auk þess vaxa innanhússtörflm
með vaxandi hreinlæti og siðmenningu. Pvolt-
ur á fötum, áhöldum og herbergjum, tekur nú
meiri tíma en þegar baðstofurnar voru skafnar
með grasajárnum einusinni á ári, fyrir jólin, og
askarnir þvegnir bara fyrir stórhátiðir.
Barnahirðingin tekur líka alt annan tíma
nú, en þegar konurnar- báru þau með sér á
engjarnar og létu þau sitja i ljánni eða lokuðu
þau inni hvort hjá öðru, svo þau gætu ekki
farið sér að voða eða týnst.
Tímarnir breytast og búskaparlagið líka.
Af þvi verða karlmennirnir að taka sinn hluta.
Litum til Ameríku! Við, sem þykjumst vera
svo lýðveldislega sinnuð þjóð, ættum ekki að
skammast okkur fyrir neina vinnu. Við verð-
um öll að hjálpast að: Piltarnir eiga að vera
svo sjálfbjarga að þeir geti komist af þótt þeir
hafl ekki altaf þjónustustúlku við hendina, þeir
eiga sjálfir að hirða sín daglegu föt, gera sina
smásnúninga sjálfir og jafnvel liirða herbergi
sin. Til þess hafa þeir jafngóðan tíma og stúlk-
ur, sem eru í vinnu allan daginn til kf. 8—10 á
hverju kvöldi.
Drengirnir eiga að alast upp til að hjálpa
til við smásnúninga innanhús eins og telpurnar,
þær eiga ekki að alast upp til að vera æfilang
ar undirtyllur þeirra heldur jafningjar í öllum
greinum. Alt heimilisfólkið á að jafna innan-
hússverkunum niður sín á milli eftir kringum-
stæðum, og tíma, þá mundi því lærast betri
umgengni þegar hver og einn ætti að hirða sitt
sjálfur að meira eða minna leyti. Og dreng-
irnir ættu líka að venjast við að þvo gólfin.
Pví hvers vegna er það eðlilegra, að fátæka
konan, sem enga vinnukonu heflr, vaki við gólf-
þvott eða ýmislegt annað fram á nótt, og þurfi
svo að gæta barna á nóttum, heldur en að
maður hennar eða synir hjálpi henni með eitt-
hvað af erflðustu verkunum í frístundum sín-
um. Nóg verður samt eftir handa henni. —
Par sem fátt er um stúlkur að vetrinum
ætti fjósamaðurinn að geta mjólkað kýrnar.
Pað mundi spara kvennavinnuna, og hann gerir
hvort sem er ekki neitt á meðan.
Yflr böfuð þarf vinnuskiftingin að breytast
á þann hátt að allir séu samtaka í að gera
hana svo auðvelda og létta sem unt er. Um-
gengnin verður betri, þegar hver maður á
heimilinu á að fara svo að segja að sjá um sig
og getur ekki skelt sínum verkum upp á aðra.
Pá fyrst færu karlmenn að skilja að innistörfin
eru lika vinna, sem ekki er einskisvirði, heldur
cr jafnmikilsvirði og útiverkin þótt þau séu
einlægari og sjáist betur. Pcgar drengirnir