Kvennablaðið - 05.05.1911, Blaðsíða 5

KVENNABLAÐIÐ.
21
Filippus hinn góði frá Búrgund varð veikur
1461, og læknarnir skipuðu að höfuð hansværi
rakað, pá skipaði hann að höfuð allra aðals-
manna i ríki hans skyldi rakast eins. Flestir
kínokuðu sér við að hlýðnast pessari skipun,
en þá voru þeir höfuðrakaðir með valdi.
Merkar útlendar konur.
Tzu-Hsi keisarmlrotning' í Kína.
(Niðurl.)
Sagt er að nú hafi keisaradrotningin í nokk-
ur ár lifað svo óvenjulegu nautnalífl, að mest
hafi það líkstþví, sem hinir rómversku keisar-
ar lifðu; veizlur, skemtiferðir, sjónleikir og
grímudansleikir voru daglega i vesturhluta hall-
arinnar, þar som Yung I.u elskhugi hennar réði
engu, heldur eftirlætiskvennavörðurinn An
Tehai, sem þar hafði öll völdin. Margt var
skrafað um samband drotningarinnar og þessa
kvennavarðar. Pau voru saman á myndum, og
satt erþað, að hún sætti sig við ráðríki hans.
En King prinz og ýmsir fleiri, sem gramir voru
honum fyrir hinar feiknaháu skatlakröfur hans
handa honum sjálfum.persónulega, fengu hina
keisaraekkjuna ieynilega til þess að hjálpa sér
til að fá liann af dögum ráðinn, áður en Tsu-Hsi
fékk nokkura vitneskju um, hvað var á seyði.
Pegar hún varð þessa vís, varð hún æfareið,
og lét dæma rnarga til voðalegra pintinga. En
samsærismennirnir höfðu ekki annað fyrir til-
tæki sitt, en að hún tók sér annan ungan yflr-
kvennavörð, sem hafði sömu hæfileika til að sjá
um skemtanir og standa fyrir þeim. Honum
gaf hún sömu völd og sá fyrri hafði liaft, ognú
safnaði hann sér auðæfum með sömu ósvífnu
skattakröfunum og fyrirrennari hans, svo eigur
hans námu um 2 miljónir pd. sterl. Pað var
hann, sem eyddi þvi fé, sem ætlað var til her-
skipanna, til þess að skreyta með sumarhöllina,
svo allur herskipaflotinn var í ólagi, þegar ó-
friðurinn við Japan hófst.
Nú var hinn ungi ómyndugi keisari kominn
til lögaldurs, og tók við ríkisstjórninni 1872, að
eins 16 ára gamall. Honum hafði aldrei geðjast
að móður sinni, en hafði jafnan haldið sér að
hinni keisaradrotningunni, enda verður það ekki
varið að Tzu-Hsi hafði aldrei verið honum móð-
urleg. Hún leitaðist við að leiða hann inn í
allskonar svall og nautnir, svo hann dó eyði-
lagður að kröftum og heilsu að eins eftir þriggja
ára ríkissljórn, 19 ára gamall.
Af því hin unga drotning hans var með barni,
safnaði Tzu-Hsi ríkisráðinu saman, og neyddi
það með aðstoð Yung-Lu og hermanna hans, til
þess að velja heilsulitinn frænda hennar til
keisara, sem þó var beinl á móti allri venju,
þegar réttur ríkiserfingi var til, sem hefði ver-
ið, ef beðið hefði verið eftir því að Aluta drotn-
ing fæddi barnið og vita hvort það yrði sonur.
Til þess að mótmæla þessu ofurvaldi, þótt
af veikum mætti væri, og til lítils kæmi, réð
Aluta sér bana, og um leið var hinn væntanlegi
rikiserfingi úr sögunni.
Einn af æðstu embættismönnum ríkisins
mót.mælti einnig þessum aðförum Tzu-Hsi á
sama hátt, með því að ráða sér bana, en sendi
henni fyrst opið mótmælaskjal, þar sem hann
fordæmir brevlni hennar. í því segir hann eins
og sannur föðurlandsvinur: »Hræðsla min er
prívat veikleiki minn, en dauði minn er opin-
ber skylda«.
Að siðustu leggur hann henni á hjarta að
hætta ekki ofsóknunum gegn útlendingum.
Litli nýi ríkiserfinginn feldi sig betur við
hina keisaraekkjuna eins og fyrirrennari hans.
Tzu-Hsi gerði heldur ekkert til að laða hann að
sér og gifti honum eftirlætisfrænku sína, sem
var mjög ógeðfeld kona.
Um þessar mundir komst Tzu-Hsi á snoð-
ir um að Yung Lu var i ■ kærleikum við eina
hirðkonuna, og að hin keisaraekkjan var því
hlynt. Hún varð mjög reið og gerði Yung Lu
rækan á brott í sjö ár. Hin keisaraekkjan varð
veik alt í einu og dó snögglega. Menn grunaði
að hún hefði dáið af eitri, en Tzu-Hsi hélt á-
fram að ríkja með eftirlætis kvennaverðinnm
sínum þangað til vorið 1889, þegar Kuang Hsii
komst í hásætið, og hún lét um stundar sakir
af ríkisstjórn í 9 ár.
Um þessa mundir hófst ófriðurinn milli
Iíína og Japan, sem hinn ungi keisari réð fyrir
en ekki Tzu-Hsi. Hann syrgði ófarir hersins, og
hún bannaði að halda 60 ára fæðingardag sinn
hátíðlegan, af þvi hún syrgði ófarir og ósigra
hersins. Þessi og því lík dænii hala áunnið
henni það, að þegnar hennar kölluðu hana
miskunnsama.
Eftir að stríðinu var iokið, tók keisarinn
sér frjálslega stjórnmálastefnu. Kang-Yu-Wei
var æðsti ráðgjafi hans, og hver stjórnaraug-
lýsingin rak nú aðra, sem opnaði landið fyrir
nýrri mentun, og uppgötvunum Norðurálfu-
manna. En Kang-Yu-Wei, sem ekki þóttist ó-
hultur meðan Tzu-Hsi, sem nú var kölluð hin
gamla Buddha, sat hjá og leit eftir lionum og
öllum hans framkvæmdum og breytingum með
sínum gáfuðu óánægjuaugum, fékk talið keis-
arann á að koma i veg fyrir nokkra hættu frá
henni, með því að geyma hana sem fanga i
höll einni á lítilli eyju, þar rétt nálægt keisara-
höllunum. En fyrst yrði að ráða Yung Lu af
dögum. Hann var fyrir löngu síðan kominn
heim úr útlegðinni, og var nú hersliöfðingi fyrir