Kvennablaðið - 31.03.1916, Blaðsíða 5

KVENNABLABÍÐ
21
vera með til þess að skapa efni i_ menn,
sem að eins sé metið eftir sjónarmiði
þjóðasamkepninnar, heldur að mann^efnin
séu metin sem lifandi þjóðarkraftur, sem
beri að vernda á allan hátt, þjóðinni sjálfri
til heilla og framfara. »Að gefa líf, til þess
að því sé eytt aftur, það er hið sorglega
hlutskifti kvenna villiþjóðanna. En að gefa
líf, varðveita það og þroska, það er hin
gleðiríka líísákvörðun siðmenningar-kvenn-
anna. Óljósar náttúruhvatir og vanmáttur
eru hinar raunalegu uppsprettur, sem móð-
urnafn fyrri tíða kvenna spralt úr. En
af fullum, frjálsum og ábyrgðarrikum vilja
og frjálsu vali mun móðurstaða frarn-
tíðarkvenna spretta«.
Út af þessum hugleiðingum kemst hún
eðlilega að strfðinu og afleiðingum þess,
þar á meðal hinum voðalegu kynsjúk-
dómum og útbreiðslu þeirra. Móti kröf-
urn stjórnmálamannanna um, að konur
fæði nú sem allra flest börn handa fóst-
urjörðunni, setur hún þá kröfu kvenna —
vegna þeirra sjálfra og óborinna kynslóða
að ekki einn einasti maður, sem verið
hafi í stríðinu, fái, að því afstöðnu,
heimfararleyfi, fyr en eftir nákvæma lækn-
isskoðun og tryggilega rannsókn. Slik
krafa hefir lika komið fram frá þýzka fé-
Iaginu, sem er til varnar kynsjúkdómum,
og í því félagi eru margir frægir læknar.
Sannarlega veitir ekki k'onum ófriðar-
landanna af þvi að hafa bæði vit og vilja
til að ganga sinn eigin beina veg, ef þær
eiga ekki að sökkva ofan í alt þetta hræði-
lega myrkur, sem umkringir þær.
Ætla Frakkar að verða tvikvœningar?
Þessi spurning er hvorki gaman né háð,
heldur hræðilegasta alvara. Hún er titill á
»leiðara« i La Francaise nú í vetur. Þessi
grein skýrir frá því, að manntjölgunar-
málið sé rætt þar með jafnmiklum fjálg-
leik og i hinum Sambandsríkjunum og
Miðríkjunum.
Greinin sýnir, hvað voðalega Iangt
Frakkar ganga í þessum efnum. Og höf.
vísar ekki þessari spurningu frá sér sem
fjarstæðu, heldur rökræðir hana Iið fyrir
lið, eins og þegar menn berjast af öllum
kröftum fyrir sínurn málstað. Hún tekur
upp ástæður mótpartsins og rökræðir
þær: Ein miljón kvenna verða að stríð-
inu loknu í Frakklandi umfram tölu karl-
manuanna. Er það leyfilegt að dæma þær
til einlífis? Ætti ekki að leyfa þeim að
eiga mann i sameiningu með annari
konu? Börn verðum við þó að eignast!
Sjálf svarar hún svo þessari spurningu
með því að ‘spyrja landa sína, hvort þeir
hafi barist svo lengi móti þeim þjóðum,
sem þeir kalli siðlausar, til þess á tuttug-
ustu öldinni eftir fæðingu Jesú Krists að
innleiða fleirkvæni í »Code Francais«.
Sem vér vitum hafa ekki franskar
konur kosningarrétt. Lagalegt íleirkvæni
geta því tuttugustualdarmennirnir lögleilt,
eins vel og þeir geta í alvöru rökrætt slík
mál opinberlega.
England í skuld við Edith Cavell.
í vetur hélt Asquith ræðu í neðri deild-
inni í Parlamentinu, þar sem hann talar
um hið »undursamlega ár i sögu Eng-
lands«, sem öllu öðru fremur hafi kent
mönnum, hvilíka karla og konur England
tigi, eins og t. d. Edith Cavell, hjúkrun-
arkonuna nafnkunnu, sem með hugrekki
sínu, með því að vinna fyrir land sitt og
þjóð með dauðann visan fyrir augunum
hefði gefið hrauslustu mönnum fagurt
eftirdæmi um fullkomnasta hugrekkið. Og
svo bætir forsætisráðherrann við: Og í
hinu sameinaða brezka konungsríki finn-
ast þúsundir likra kvenna, sem við höf-
um ekki vitað að væru til, þangað til
fyrir einu ári.
Rithöfundurinn Bernhard Shaw skýrir
þessi ummæli ráðherrans á sinn hátt, sem
ráðherranmn hefir líklega ekki getist sér-
lega að. Bernhard Shaw segir, að eftir
það, sem Edith Cavell hafi gert fyrir
England, þá sé eðlilegt, að enskir menn