Dagskrá - 21.11.1896, Síða 2

126
Það kemur að því sem vjer höfum fyr sagt. Þeir
útvegsmenn sem dður voru mjög kampakdtir yfir dgæti
þeirra rdðstafana er gjörðar voru til mdlamynda og í
orði kveðnu tilverndunar fdum verstöðvum hjer viðFaxa-
flóa, hafa nú rekið sig hraparlega d það, að uppgjöf
stjórnar vorrar d landslögunum braut niður síðustu tak-
mörkin fyrir yfirgangi ensku fiskaranna, cins og hver
maður hefði dtt að geta sjeð fyrir. Nú kenna þeir
auðvitað fyrst um því yfirvaldi scm stendur næst þeim, sem
sje hlutaðeigandi sýslumanni. En það gegnir allri furðu,
að menn skuli ekki sjd hve þýðingarlaust er að sýslu-
menn sjeu að halda próf d próf ofan um aðgerðir botn-
vörpumannanna, úr því engum rjettarrekstri verður beitt
á eptir, samkvæmt því sem upplýst verður við prófin.
Auk þess mun landshöfðingi hafa lagt allt annað fyrir
sýslumenn heldur en að þeir skyldu fara strangt í sakir
við útlendinga þessa. Þannig munu sýslumenn t. a. m.
ekki mega vænta sjer goldinn ferðakostnað í þessum
málum, líkt dg gerist þó í öðrum opinberum lögreglumál-
um.
Nei. Sunnlendingar munu sjá það, að hjer verður
að hafa önnur ráð ef duga skal eins og »Dagskrá« hefur
þegar áður skýrt tekið fram. Það dugar ekki fyrir sjómenn
eða útvegsbændur hjer syðra, að skella skollcyrum við
sannleikanum í þessu máli. Neydin knýr þá innan
'skamms til þess, hvort sem er, að játa það rjetta; því
er best að þeir gjöri það strax, og leggi fram öflugt
fylgi sitt til þcss á næsta sumri að alþing bjargi útveg
landsmanna úr hershöndum botnverpinganna.
Það er rangt að fullyrða nú þegar að rjettur íslendinga
gegn breskum fiskurum muni verða algjörlega fyrir borð
borinn og að Danir muni alls ekki ljá fylgi til þess að sjá um
rjettarreksturinn. — Þetta er ekki fullyrðandi vegna þess að
þjóðarheiðnr Dana væri í veði ef þeir legðu bjargræðis-
vegi varnarlausrar sambandsþjóðar sinnar undir eyðilegg-
ing útlendinga. Og Englendingar munu heldur ekki
spenna bogann svo hátt að krefjast þess af Dönum að
þeir ofurselji liskimiðin við Island. — Hitt er annað mál
að hjáleigustjórnin islenska getur flónskað sig á slíku að
þarflausu, og makkað og bruggað saman endemissamn-
inga líka því, sem kváðu hafa gerst milli landshöfðingja
og enska flotaforingans í sumar. En þess ber vel að gajta
að stjórnin í Danmörku er ekki óháð ríkisþinginu þar,
og kæmi það mál fyrir danska þingmenn, hvort halda
ætti uppi gildum lögum á Islandi gegn svo hróplegum
yfirgangi sem Englar hafa beitt hjer þetta ár, eða hvort ætti
að slá stryki yfir þau til geðs við nokkra útgerðarmenn
í Hull, er ekki mikill vafi á því að mál vort fengi ann-
an byr licldur en það hefur hlotið í skriffinskuklefum fs-
lensku stjórnarinnar.
Alþingi verður að endurskoða lögin um botnvörpu-
veiðar við ísland, Og um leið fá skorið úr því til fulls,
hvort það cr ásetningur stjórnarinnar að leggja árar í
bát og gefa upp alla löggæslu gegn botnvörpumönnun-
um. — Verra en það er nú getur ástandið ekki orðið,
og er því óhætt að fara fram á að svo ströng lagaá-
kvæði verði samin, sem almennur þjóðarjettur ýtrastheim-
ilar, og sjerstakar ástæður Islendinga gjöra nauðsynleg.
Það eru sjómenn og útvegsmenn hjer syðra sem
standa næst því að senda öflugar áskoranir í þessa átt
til þingsins. Forboðslögin um erindislausar siglingar
trawlara innan landhelgi stefna rjett, ogu er alveg sam-
kvæm þeirri grundvallarsetning bæði í þjóðarjetti og
öðrum rjetti að hindrunarióg gegn væntanlegum laga-
brotum eru heimil, þar sem er yfirvofandi hætta eða mjög
erfið löggæsla. — Eptir því sem torveldara er að reka
rjettar síns gegn lagabroti og eptir því sem það stend-
ur opnara fyrir hverjum sem er, að drýgja brotið,
verða auðvitað sektarákvæðin að vera strangari, sje
ábyrgð lögð við á annað borð. Auk þess stendur ein-
mitt svo á hjer, að sjálf sektarákvœðin gegn botnverp-
ingum yrðu svo gott sem þýðingarlaus, ef hindrunar-
ákvæðið væri ekki með, því botnverpingur getur alls
óhræddur dregið vörpuna inni á miðum og látið mann
sitja upp í siglu með kíki, til þess að gá að Heimdalli
og síðan innbyrt veiðarfærið ef svo óheppilega skyldi
fara að herskipið reykti kolum sínum nógu nálægt laga-
brjótnum, til þess að hans yrði vart.
Það er að eins fyrirsláttur stjórnarinnar að hin gild-
andi ákvæði ríði í bága við mannúð og þjóðarrjett. —
Vjer gætum vel ákveðið með lögum, að hvert botn-
vörpuskip skyldi gert upptækt sem yrði einusinni upp-
víst að broti, og hin sem finndust afsökunarlaus innan
landhelgi skyldu að vísu fá að fara heim, en skildu
skilja eptir veiðarfæri sín hjer. — Við Bretlandseyjar
er farið mikið ver með þessa ránvarga. Þar eru fa.ll-
skotabátar — sumstaðar kostaðir af sjálfum verstöðv-
unum — á hælum botnverpinganna, og er skotið hiklaust á
þá ef þeir haga sjer grunsamlega eða sýna mótþróa.
— En það sýnist þó liggja í augum uppi að harðara er
að beita slíku þar sem hægt er að sekta þá er þeir
koma til lands, heldur en hjer, þar sem enginn rjettur
næst yfir þeim, sjeu þeir ekki teknir þar sem þeir eru
staðnir að brotinu.
Tillagan um sjerrjettindalög fyrir botnverpinga und-
ir íslensku merki innan landhelgi kvað hafa verið tekin
mjög óstinnt upp af ýmsum útvegsbændum hjer syðra
og hafa þótt mjög vanhugsuð og óráðleg. — Líklega
verður það þó endinn á því, að alþingi neyðist til að
samþykkja lög í þá átt, ef Danastjórn skyldi synja Is-
lendingum um lagavernd gegn botnverpingunum. Verði
hvorugt af þessu gjört eyðileggjast þær sjáfarbyggðir sem
lifa á bátafiski tijer við land, þar sem botnverpingar
komast að. Sjáfarbyggðirnar hjer syðra eyðileggjast
fyrst, vegna þess að þar er sjósókn komin lengst áveg,
og þar hafa menn þvíbyggtmest upp á þann bjargræð-
isveg.
En hvort sem Danastjórn vill vernda Islendinga eða
ekki — er það víst að sjerrjettindalögin, samfara afar-
.ströngum sektarákvæðum gegn útlendingunum, mundu
bjarga þessuvið, því til þess að hindra innlend botnvörpu-