Dagskrá - 28.09.1897, Blaðsíða 1

ttemur út hvern virkan dag.
Vcrð ársfj^rðungs (minnst
75 arkir) kr. 1,50. í
R.vík mánaðarl. kr. 0,50.
— Arsfjórð. erlcndis 2,50.
Vero átgangs yríi ■ iriri k.i- p-
cnditr innanl.inds.
4 krónur.
11,72-73.
Reykjavík, þrlðjudaginn 28. september.
1897.
,Sanngirni og sannsögli*.
Þessu nafni kallar ísafold greinarstúf einn í síðasta
tölubl. sínu, sem beint er að Dagskrá fyrir nokkrar hisp-
urs-lausar og rjettlátlegar athugasemdir er vjer höfðum
gjört um framkomu sjera Þórhalla Bjarnarsonar í þing-
lokin. — Eða svo á það að minnsta kosti að sýnast,
sem ísafold hafi flutt greinina til rjettlætingar Þórhalli,
— en þeir, sem þekkja vel aðferð blaðsins munu þykj-
ast skynja, að ísaf. hafi þó öllu fremur haft það fyrir
augum, að greiða andsvör sín á þennan hátt, gegn
nokkrum »tilvitnunum<; úr hinu virðulega málgagni, er
Dagskrá hefur tekið upp fyrir skömmu, til sýnis og
skýringar um skopparakringlusnúninga Isafoldar í stjórn-
arskrármálinu. Má einnig vera að hún hafi um leið
haft í huga sinn ófróða og óskýra lögspeking »Corpus
juris« — sem þessa dagana hefur hlotið svo óhrekj-
andi sannanir fyrir því í Dagskrá að kenningar hans
sjeu ekki annað en ein einasta lokleysa frá upphafi til
enda.
Margir munu nú álíta þetta miður »sanngjarnt« af
ísafold, — að ætla sjer að rjettlæta sinn eigin skopp-
arakringluleik og vanþekking herra »Corporis« með því
að reyna að halda uppi svörum fyrir óviðkomandi þriðja-
mann, klerkinn Þórhall Bjarnarson. — En þegar þar
við bætist nú að vörnin fyrir Þórhall er fólgin í því, að
þræta á móti því, sem nær hundrað manns heyrðu
hann segja á síðasta þingdeginum í samemuðu þingi
um jafnrjetti þingdeildanna í fjármálalöggjöfinni, og
þegar »ísafold« ennfremur hefur fylgt þeim vana
sínum í áðurnefndum greinarstúf að snúa sjer að öðrum
mönnum, skyldum þeim er hún ritar á móti, í stað
þess að koma með röksemdir fyrir því máli, sem þræt-
an veltur á — þá verða menn að játa að Isafold hef-
ur í þessusem öðru haldið sjer í »stýlnum«, ekki vikið
frá þeim reglum, sem blaðið hefur fylgt í fjöldamörg
ár, svo að segja í allri sinni opinberu framkomu.
Að því er efni greinarinnar snertir að öðru leyti,
er hún eins og flest annað af sama tagi í Isafold alveg
fyrir utan og neðan það, að henni verði svarað. — Eitt
af því, scm greinin teKur fram, er það t. a. m., að sje
ísafold ekki sektuð fyrir ósannindi eöa rangan áburð,
þá sje það sama scm hún hafi fengið dóm fyrir því að
hafa sagt sannleikann. — Fleira skulum \-jer ekki nefna
af vitleysum þeim er »ísaf.« hefur hrúgað saman í hinn
stutta greinarstúf, en vísa þeim sem vilja hafa meira af
sönru vöru í einhverja af þeim mörgu ritsmídum ísa-
foldar fyr eða síðar, sem hana hefur skort ssanngirni
og sannsögli« til þess að semja, samkvæmt því sem
hvert húshæft blað ætti að álíta sjer skylt.
En sje eingöngu litið á »stílinn« verðskuldar grein-
in fremur að henni sje veitt eptirtekt, — af þvf að
hann minnir mann svo einkennilega á aila þessa ó-
hrjálegu samsuðu, sem ísafold hefur nú um svo afar-
langan tíma borið á borð fyrir menn til væmni og and-
styggðar fyrir alla þá er unna nokkurri smekkvísi í rit-
uðu máli.
Tökum til dæmis fyrirsögnina. — Fyrir framan
þesskonar ritsmíðar, er ganga þvert ofan í allan sann-
leik og sanngirni er »ísaf.« einkar tarnt að prenta lang-
ar, samsettar og uppskrúfaðar klausur ekki óiíkar dæmi-
sögu-titlum er menn eiga að venjast í stafrofskverum
og öðrum barnabókum.
Á þennan hátt á hin alþekkta heilaga vandlætinga-
semi og saklausa sannleiksdýrkun ísafoldar að látast í
ljósi. — En orðfærið allt er útsteytt með margtvinnuð
svigurmæli, ríkulega skreytt hljóðvörpum og afleiðslu-
endingum, sem öllu er svo hrært saman í þessa sjer-
kennilegu grautarþvælu, — er merkir Isafoid úr meðal
þess ófegursta og auðvirðilegasta, sem nú er gefið út á
íslensku máli.
Þar sem Isafold ætlar sjer að vera listfeng f stíl
eða framsetning, er hún að sínu leyti ekki óáþekk því,
sem Sölfi heitinn ITelgason var — í röð málaranna. —
Sölfi hafðium dagana makað út eina 5 eða 6 hest-
burði af veggjapappfr, og getur það sem eptir hann
liggur þannig vel borist saman við stílblómstur ísa-
I foldar, að vöxtunum til. — En það er ekki nóg þar með.
j 011 gerðin á hinum kynlegu meistaraverkum Sölfa,
litasamsetning og hugmyndir eru óneitanlega f sinni
; röð af líku tagi, sem ritsnilld ísafoldar. — Hvorttveggja
I vekur hjá manni þennan sama næma viðbjóð og hryll-
ing, sem.allir þeir munu þekkja er bæði hafa sjeðgóða
I list og kunnáttulausa, ósmekkvfsa stæling listar.
Skrípamyndir Söifa eru talsvert útbreiddar og munu