Lögberg-Heimskringla - 18.08.1966, Síða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 18. ÁGÚST 1966
ji' ■■ ■ ■■■■■■■■
GUÐRÚN FRA LUNDI:
Tengdadóttirin
Skáldsaga
— ~
„Nauðsyn brýtur lög,“ sagði
Sigurfljóð. „Þú hellir á könn-
una fyrir mig, Valka mín.“
Svo snaraðist hún inn og kom
fram aftur með þá dýrmætu
lyklakippu, sem alltaf lág und-
ir sænginni í rúmi Gunnhild-
ar húsfreyju. Hún bað Völku
að hella kaffinu í flöskur, með
an hún væri að ná í vínið.
Gvendur gapti af undrun:
„Hvað skyldi hann Hjálmar
heitinn hafa sagt, ef einhver
annar en hann sjálfur hefði
farið að rusla í skattholinu
hans? Og ég gæti trúað, að
Þorgeiri væri ekkert um það
gefið heldur, en hún hefur
hann alveg í vasanum, þessi
manneskja. Hún er líka talinn
mikill kvenskörungur þarna
fyrir vestan — það heyrði ég
í vetur. En satt að segja þykir
mér ólíklegt, að hún fái að
vera svona alls ráðandi lengi
á þessu heimili.“
„Hún er reglulega indæl. Ég
ætla að verða hjá henni, þeg-
ar hún fer að búa. Hún ætlar
að kenna mér að sauma fal-
legar rósir í klæði og margt
fleira,“ sagði Sigga.
Gvendur sletti í góm: „Það
væri líka það þarfasta. Ég
gæti nú hugsað, að það væri
eins gott fyrir þig að læra að
gera skó á fæturna á þér.“
„Ég kann það nú, karl minn.“
Sigurfljóð kom inn með heil-
flösku, nærri fulla af víni og
hellti því saman við kaffið í
flöskunum. „Nú skulum við
reyna að koma þessu ofan í
klárinn, Guðmundur minn, ef
þú ert búinn að borða,“ sagði
hún.
„Ætlar þú að hjálpa mér?“
sagði hann.
„Já, ég er alvön því að
hlynna að skepnunum og fara
í fjárhús og fjós, með öðrum
orðum regluleg sveitakona,“
svaraði Sigurfljóð.
„Helzt langar mig til að
hýða þig fyrir gasprið, Sigga
mín,“ sagði Valka, þegar þær
voru orðnar einar í búrinu, en
var þó ekkert gröm í máli.
„Hvernig heldurðu að hægt
sé að leyna svona löguðu? Þó
að Heiðargarðar séu út úr,
fréttist það sjálfsagt, þegar
yfirsetukona verður sótt þang-
að,“ sagði Sigga og var auð-
séð, að hún bjó yfir einhverj-
um hrekkjum.
„Það kemur oft fyrir að
börn deyja í fæðingunni eða
áður en þau ná skírn, þá
hverfur það ofan í gröfina með
þeim, hver faðirinn hefur ver-
ið,“ sagði Valka og varð allt
í einu raunaleg á svipinn. „Og
svo vildi ég sízt af öllu fara
að bera Hildi fyrir þessu.“
„Ég skal engum segja, að
hún hafi sagt það,“ sagði
Sigga, „en fréttinni skal ég
slengja framan í þau um leið
og þau koma heim. Gaman að
sjá, hvernig þeim verður við.“
Þá heyrðist umgangur
frammi og hjónin og Guð-
björg gamla komu inn í reið-
fötunum og með svipurnar í
höndunum.
„Sælar verið þið, stúlkur
mínar,“ sagði Þorgeir glað-
lega. Tengdamæðgurnar heils-
uðu með kossum. Þorgeir kom
fljótlega auga á skattholslykl-
ana, sem Sigurfljóð hafði kast-
að á búrborðið. „Hvað er hér
eiginlega um að vera? Vín-
flaskan mín og lyklarnir hér
á búrborðinu,“ sagði hann.
„Hver gengur svona um, má
ég spyrja? Er eitthvert
drykkjugildi hjá ykkur? Ég sé
að þarna stendur rjúkandi
kaffikanna."
Valka varð fyrir svörunum:
„Nei, það hefur áreiðanlega
ekkert gildi verið hjá okkur,
heldur var verið að hita kaffi
ofan í hestinn, sem vantað
hefur, og Sigurfljóð náði í vín
saman við það. Hún gaf sér
ekki tíma til að fara með lykl-
ana inn eða flöskuna fram.“
„Nú, ekki nema það þó,“
hnussaði í Þorgeiri.
Móðir hans Jeit til hans og
tautaði í hálfum hljóðum:
„Hvað sagði ég þér fyrir
nokkru síðan?“
Þorgeir tók lyklana og snar-
aðist fram í stofu til að gæta
að, hvort hún hefði læst skatt-
holinu almennilega. Svo flýtti
hann sér inn og stakk þeim
undir sængurnar, þar sem þeir
voru vanir að vera.
Gunnhildur bað Siggu að
hjálpa sér að taka af sér skýl-
una og koma sér úr reiðfötun-
um: „Það vantar ekki mikið
á, að ég sé sveitt innan í þessu
öllu,“ sagði hún þreytulega.
„Þú hefðir nú ekki þurft að
hafa nema eina skýlu,“ sagði
Sigga.
„Ég er nú orðin nógu gömul
til að kunna að búa mig að
heiman, þó að gott veður sé
— það er ekki lengi að breyt-
ast veður í lofti,“ sagði Gunn-
hildur.
Guðbjörg henti slörhattinum
á borðið og sagði geðvonzku-
lega: „Ég vildi gjarnan heldur
hafa verið með skýlu en að
hafa þennan bannsettan hatt.
Mér var skítkalt með hann.“
Sigurfljóð og Gvendur komu
nú inn. Hún heilsaði gömlu
konunum með kossi. Guð-
björg þakkaði henni lánið á
söðlinum og reiðfötunum með
tveimur kossum. „Það dáðust
allir að því, hvað við vorum
fínar, tengdamæðgurnar, að
ég nú ekki tali um, hvað kon-
urnar skoðuðu sessuna þína,“
sagði Guðbjörg.
Þorgeir kom innan úr suður-
húsinu hálfþungur á brún og
heilsaði Sigurfljóð með kossi.
„Mér finnst það hefði verið
nær að Valka eða Sigga hefðu
farið með Gvendi út í hesthús
til að koma þessu ofan í klár-
inn, heldur en að þú værir að
vasast í því,“ sagði hann hálf-
kuldalega.
„Það stóð víst engum nær
en mér, þar sem mannsefnið
á hestinn. Reyndar held ég,
að Guðmundur eigi lífið í hon-
um, svo mikið er hann búinn
að leggja á sig við að koma
honum heim,“ sagði Sigurfljóð.
„Þá færi nú að verða skrít-
inn búskapurinn hjá manni,
ef vinnuhjúin ættu hverja
skepnu, sem þau hlynna að.
Gvendur væri þá áreiðanlega
orðinn vel búfær, svo margri
skepnunni hefur hann bjarg-
að,“ sagði Þorgeir.
„Það er sjálfsagt siður á
Hálsi,“ sagði Guðbjörg gamla
háðslega.
Sigurfljóð saug upp í nefið,
kastaði til höfðinu og roðnaði,
en sagði ekkert.
Gvendur settist við borðið
og ók sér í herðunum: „Það
hreint og beint tollir við mig
hver spjör. Það voru átök að
koma honum upp úr gjótunni.
Ég hefði aldrei getað það, ef
mannatetrin á Borgum hefðu
ekki hjálpað mér. Ég fór eftir
ráðleggingum Gunnhildar, að-
gætti hvert hrafnarnir flugu.“
Hann jóðlaði brauðbita, með-
an hann sagði húsbónda sín-
um nákvæmlega frá því, hvar
hesturinn hefði verið.
„Það er ólíklegt, að þú verð-
ir mjög illa haldinn, ef þú
bjargar þessu öllu ofan fyrir
bakkann, sem á diskinum er,“
sagði Guðbjörg gamla, „það er
nú meira háfermið.“
„Mér sýnist það nú vera
meira að vöxtum en gæðum,“
sagði Þorgeir. „Og ekki minn-
ist ég þess að hafa séð hjúun-
um hérna skömmtuð þunnildi
fyrr. Hestarnir hafa fengið þau
hingað til.“
1 annað sinn roðnaði Sigur-
fljóð. Hún fann, að nú voru
veðrabrigði í lofti innanhúss
— svona' hafði ekki verið tal-
að til hennar áður.
„Ég geri þeim víst heldur
ekki mikil skil,“ sagði Gvend-
ur. „Drenggreyið stendur yfir
fénu. Ég vildi heldur kaffii-
sopa áður en ég fer.“
„Það er hér líka lútsterkt
kaffi á könnunni,“ sagði Sigur-
fljóð. „Náttúrlega gefur hús-
bóndinn þér út í það, fyrst
flaskan stendur þarna.“
„Já, það er sjálfsagt, hann
er áreiðanlega búinn að vinna
fyrir því í dag,“ sagði Þorgeir.
Hann sat öðrum megin við
borðið milli konu sinnar og
móður og hlustaði á frásögn
Gvendar um erfiðleikana við
að ná hestinum upp úr gjót-
unni og koma honum heim.
Gunnhildur lagði hönd sína
ofan á hönd'hans og strauk
hana hlýlega, ekki ólíkt því
að hún væri að róa barn. Það
hafði oft haft góð áhrif á föð-
ur hennar og ekki var von-
laust, að slíkt gæti haft svip-
uð áhrif í þetta sinn. Hún
hafði gengið eins og á glóðum
þessa síðustu daga eða eftir
| að Þorgeiri hafði snúizt hugur
til tengdadótturinnar. Þorgeir
fór enn einu sinni að gera
samanburð á þessum litlu,
mjúku höndum konu sinnar
og höndum Sigurfljóðar, löng-
um, horuðum og hnúaberum.
Sjálfsagt var það af því að
hún hafði unnið meiri erfiðis-
vinnu en Gunnhildur. Gísli á
Sviðnum sagði, að hvergi á
byggðu bóli væri unnið og
þrælað annað eins og á Hálsi.
„Má annars ekki bjóða ykk-
ur kaffi?“ spurði Sigurfljóð
tengdaforeldra sína og Guð-
björgu gömlu.
Gunnhildur varð fyrir svör-
unum: „Nei, maður er nú svo
stútfullur úr þessari erfis-
drykkju — þvílík ósköp, sem
fram voru borin.“
„Það er áreiðanlegt, að kerl-
ingarstráið hefur víst aldrei
étið sem svaraði helming af
því brauði þessi sjötíu ár, sem
hún var búin að lifa,“ skaut
Guðbjörg gamla inn í svar
tengdadóttur sinnar. „Það má
nú víst kalla, að berast á um
efni fram. Þetta er fólk, sem
tæplega hefur getað borgað
útsvarið sitt.“
„Já, en annaðhvort er nú að
halda enga minningu eða hafa
hana sómasamlega,“ sagði Sig-
urfljóð. Svo bætti hún við:
„En hvað gerðuð þið eigin-
lega af Hjálmari? Ég hef bara
ekki komizt að með að spyrja
eftir honum.“
„Ég var heldur ekki farin að
komast að með að skila kveðju
til þín frá honum. Hann hitti
nú þarna tvo skólabræður sína,
og svo vildi þá bóndasonurinn
í Ártúni endilega hafa þá heim
með sér til að spila þar í
kvöld,“ sagði Gunnhildur. „Ég
býst nú við, að hann hefði al-
veg eins viljað spila heima,
en þeir jöguðust við hann
þangað til hann lét undan
þeim.“
„Mér hefur nú virzt hann
vera heldur áhugalítill við
spilamennskuna nú í seinni
tíð. Það hafa nú reyndar fleiri
verið,“ sagði Sigurfljóð stutt-
lega.
„Ójá, heldur hefur mér nú
virzt það,“ sagði Guðbjörg
gamla.
„Mér heyrðist þeir eitthvað
vera að tala um að dansa í
kvöld,“ sagði Gunnhildur.
„Jæja, sama er mér, hvernig
hann skemmtir sér,“ sagði
Sigurfljóð jafnstuttlega og áð-
ur.
Gvendur bjóst til að fara.
„Það þarf að senda drengn-
um bita, hann hlýtur að vera
orðinn sársvangur,“ sagði
Gunnhildur.
„Það verður víst ekki langt
þangað til hann kemur heim,“
sagði Sigurfljóð. „Hann hefði
víst lítinn tíma til að jóðla á
þunnildum, þó að ég sendi
honum þau,“ bætti hún við.
Guðbjörg ýtti olnboganum
í son sinn, svo að hann tæki
eftir sneiðinni, sem tengda-
dóttir hans ætlaði honum.
„Það er betra að senda hon-
um brauðsneiðar," sagði Gunn
hildur og lét eins og venjulega
öll hnýfilyrði fara fram hjá
sér.
Sigurfljóð var fljót að smyrja
brauð og vefja það innan í
bréf. Svo stakk hún því í vasa
fjármannsins og hann fór
burtu. Valka hafði farið inn í
baðstofu með kaffi handa Sól-
veigu gömlu, en Sigga var að
spretta af hestunum og koma
þeim í hús. Tengdafólkið var
því út af fyrir sig í búrinu. Þá
tók Sigurfljóð til máls og
reyndi að tala glaðlega: „Lík-
lega hefur tengdapabba þótt
nóg um, að ég skyldi voga mér
að fara í skattholið hans, en
nauðsyn brýtur lög. Það þurfti
að bjarga hestinum — að
minnsta kosti að reyna það.“
„Ég skil það varla, að þess
hefði gerzt nokkur þörf að
fara að drífa brennivín ofan
í hann,“ sagði Þorgeir. „Ég er
óvanur því, að aðrir en ég
handfjatli lyklana mína.“
„Ég hef hugsað mér að hafa
öll lyklavöld á mínu heimili,“
sagði Sigurfljóð og kastaði til
höfðinu.
„Ekki þó að þeim hirzlum,
sem þér koma ekkert við?
Varla fer ég að grúska niður
í kommóðuskúffum hjá þér
eða búrkistunni,“ sagði Þor-
geir.
„En ætlarðu aldrei að af-
henda syni þínum lyklana? Á
hann aldrei að verða fjár síns
ráðandi á heimilinu?“ spurði
hún.
„Það verður okkar á milli
og ætti alveg að vera fyrir
utan þig og þinn verkahring.
Það var svo umtalað, að það
yrði félagsbúskapur," sagði
hann og var farinn að ákyrr-
ast í sætinu.
„Ég læt þig nú bara vita
það, Þorgeir, að ég læt ekki
halda mér í annarri eins bónda
beygju og Gunnhildur hefur
verið í,“ sagði Siugrfljóð áköf.
Það var auðséð, að hún var að
reiðast.
Það er betra að lofa minnu
og enda betur.
THE SIGN

OF SERVICE
Your Federal Grain Elevator
is the Place to Buy:
•Chemicals #Grðin Loaders
•Brantford Baler Twines *Grain Bins
•Golden Arrow Field Sprayers *Tarpaulins
‘YOUR LOCAL FARM SERVICE CENTRE’
Contact our Asro-Service Dept. for Tech-
nical Advice on Farm Problems
** • ■ •• -.■•■ ■ \ s
18

FEDERAL GRAIN LIMITED